ZIERIKZEESCHE
NIEUWSBODE
DINSDAG
SEPTEMBER 1940SIJ
OPGEN
ZKRUaSSCffiCOURAMT
itsT^wèe
De Kern
ABONNEMENT
Prijs fl.BO p. kwartaal, bulten Zierikzee
fl.80. Voor het buitenland f 10.00 p. jaar.
Afzonderlijke nummers 6 cent. Ver
schijnt dagelijks, behalve 's Zondags.
Uitgave: N.V. de Zierikzeesche Nieuwsbode, Zierikzee, Schuithaven B 94
Tel. 32, Postgiro 137677 - Dir.: A. J. de Looze - Uitg.-Red.: M. J. Kosten
97STE JAARGANG No. 14431
ADVERTENTIES
Erlj»: 20 cent per regel, minimum 80 cent.
31) contract epeciale prijzen. Grootte der
lettere naar plaaterulmte. „Succesje,"
60 cent. Inzending tot morgens 10 uur
POLITIEKE ASPECTEN
September en October
kunnen beslissend zijn
De* onmiddellijke oorlog tegen het Brit-
sche eiland is tot nu toe steeds gevoerd
met het Duitsche luchtwapen, maar dit
dient als voorbereiding van anderen mi
litaire ondernemingen op grooter schaal.
Het buitengewoon slechte weer der
laatste weken heeft een volle ontplooiing
van het luchtwapen in zekere mate be
lemmerd. De maand Augustus heeft het
slechtste weer en den grootsten neerslag
gebracht sinds 1923. Afgewacht zal nu
moeten worden, of de herfst na deze
abnormale zomermaanden een ommekeer
in de weersgesteldheid zal brengen, het
geen zeker van invloed zal zijn. op een
intensiveering van het offensief in de
lucht, zoowel als ter zee.
De maanden September en
October zullen derhalve be
slissend kunnen worden voor
den afloop van den oorlog.
In den kamp tegen Engeland spelen
echter nog andere factoren een rol, waar
van men op het oogenblik de draagwijdte
niet kan overzien, ni. de strijd door de
Italianen in Oost- en Midden-Af
rik a. ende houding der Vereenigde
Staten. Wat de houding van Washington
betreft, men heeft te Berlijn de laatste
weken met groote opmerkzaamheid de
onderhandelingen gevolgd, welke tusschen
Amerika en het Britsche imperium ge
voerd zijn in verband met maatregelen
van militairen aard. Washington sloot
een verdrag met Canada over de defen
sie van dit gebied.
De Vereenigde Staten kregen van
Londen het recht militaire steunpunten
in te richten op de Bermuda's en op
twee eilanden in den Stillen Oceaan. Meer
en meer begint Amerika zich dus ook
in militair opzicht te interesseeren voor
zekere deelen van het Britsche impe
rium, welke binnen zijn invloedssfeer lig
gen. Men krijgt zelfs den indruk, alsof
Washington de verdediging van deze ge
bieden geheel voor eigen rekening geno
men heeft.
Het spreekt vanzelf, dat men in Berlijn
dezen gang van zaken voortdurend "in het
oog houdt, al is het op het oogenblik
ook nog nog niet mogelijk daaruit posi
tieve conclusies voor de toekomst te trek
ken. In Duitsche militaire kringen toont
men zich volkomen tevreden met den
loop van den oorlog tegen Engeland,
welke naar men verklaart, geheel volgens
het te voren opgestelde plan verloopt.
Men blijft er van verzekerd, dat de oor
log dan ook vóór het intreden van den
winter ten einde zal zijn, dat dan de
rust in Europa hersteld zal worden en
een aanvang kan worden gemaakt met
de organisatie van het „N e u r o p a", zoo
als men zich dit te Berlijn voor oogen
houdt.
Strijd tusschen de productie-apparaten
In de feestzaal van het Concertgebouw
te Weenen is Zondag de Weensche
Herfstjaarbeurs geopend. De aanwezig
heid van talrijke autoriteiten uit binnen-
en buitenland bewijst de beteekenis van
Weenen als handelsstad voor het Zuid-
Oosten van Europa. Na de begroeting
door den bedrijfsleider van de jaarbeurs
heeft Funk, de rijksminister van oeco-
nomische zaken, een rede uitgesproken
waarin hij om. het volgende naar voren
bracht:
Het geheele Europeesche vasteland be
vindt zich reeds weer in een toestand,
waarin aan opbouw gedacht en met op
bouw begonnen kan worden. In de lan
den, waarover zich de oorlog heeft uit
gestort, wordt het product ie- appa-
r a a t hersteld. Voor het grootste deel
kan deze opbouw beschouwd worden als
aanvulling op de bewapeningscapaciteit
van Duitschland. Waar deze oorlog nu
eenmaal een strijd tusschen de productie
apparaten is, ziet Engeland thans in de
mogendheden van de As het bewape-
ningspotentieel van vrijwel geheel Europa
tegenover zich.
Maar ook de resultaten der Britsche
luchtaanvallen maken de verwachtingen
van Churchill, die op een beslissende ver
zwakking der Duitsche productie gehoopt
had, tot de illusie van een wanhopige.
Duitschland was reeds voor den
oorlog, als leverancier zoowel als af
nemer, de beste klant van Zuid
oost-Europa. De Westelijke mogend-
heden konden altijd slechts weinig van
de productie van Zuidoost-Europa afne
men. Het goederenverkeer tusschen
Duitschland en Zuidoost-Europa werd, in
weerwil van de pogingen der Westelijke
mogendheden ook gedurende den oorlog
weinig belemmerd.
Dat verkeer werd zelfs aanzienlijk
drukker dan in vredestijd, nadat de ver
keersmoeilijkheden waren opgelost. Het
is een duidelijk bewijs voor de leverings
capaciteit van Duitschland, dat in vollen
oorlog de uitvoer, die ook vele goederen,
welke van belang voor de oorlogvoering
zijn, omvat, belangrijk meer is gestegen
dan de invoer. De verheugende uitbrei
ding van den handel met Zuid-Oost-
Europa zal geen kortstondige oorlogscon-
junctuur blijken te zijn. De rijke ervarin
gen, die Duitschland in eigen land heefl
opgedaan, de geperfectioneerde werk
wijzen en de technische installaties staan
het bedrijfsleven van Zuidoost-Europa
ter beschikking, als het zijn landbouw,
zijn mijnbouw, zijn verkeersnet en zijn
inheemsche industrie nog productiever
wil maken.
De Trans-Balkanspoorweg
Italiaansche opbouw in Albanië
De bezetting van het Albaneesehe berg
land do,or Italië, aldus een medewerker
van de Deutsche Zeitung in den Nieder-
landen, werd aanvankelijk als een strate
gische maatregel beschouwd met als eind
doel de volkomen onderwerping van het
Balkanschiereiland onder de Italiaansche
heerschappij. Intusschen zijn anderhalf
jaar voorbijgegaan en Italië heeft reeds
in dien korten tijd bewezen dat het met
de bezetting allesbehalve imperialistische
doeleinden nastreefde.
Juist in deze dagen is een plan bekend
geworden om een spoorweg te bouwen
die een directe verbinding tusschen Italië
en den Bosporus zal vormen. Italië had
geen gunstige noch vlugge verbinding met
den Zuidoostelijken Balkan en vandaar,
door middel van den Bagdad-spoorweg,
naar de Perzische Golf en het verdere
Oosten. Een reis b.v. van Milaan over
Venetië en Triest naar Zagreb eischte
niet minder dan veertien uur en pas in
de Kroatische hoofdstad was aansluiting
op den spoorweg naar Konstantinopel
te vinden. Ook de zeeweg van Triest is
tijdroovend en het nieuwe project moet
beide omwegen zeer belangrijk verkorten.
De nieuwe verbinding zal een voortzet
ting van den spoorweg Rome—Brindisi
zijn, welke haven recht tegenover Valona
aan de Albaneesehe kust ligt op een af
stand van slechts 110 km.
Van Valona moet een lijn gebouwd
worden naar Fiorina, in Griekenland. De
ze afstand bedraagt 160 km. en om Fio
rina weer met het hoofdspoor naar Sa-
loniki te verbinden zou nog een aanleg
van 100 km. noodig zijn, zoodat in totaal
een lijn van 260 km. gebouwd moet wor
den om een directe verbinding Rome-
Bosporus te verkrijgen. Albanië is het
eenige land in Europa dat nog geen
spoorwegverbindingen kent. Wel is waar
hebben de Italianen dadelijk na de be
zetting plannen ontworpen voor een lijn
langs de kust die van de haven Durazzo
naar Valona zal leiden maar deze plan
nen zijn door den oorlog, wel is waar
niet afgelast, maar toch uitgesteld.
Na de uitvoering van het onderhavige
project moet vooral de haven Valona
een der belangrijkste handelscentra van
den Balkan worden. Reeds in de laatste
paar jaar is de beteekenis van Valona als
eindstation van de 85 km. lange verbin
ding met de petroleumvelden van Devoli
zeer gestegen. Het kapitaal dat Italië
sinds vijftien jaar in de ontginning van
de Albaneesehe petroleumvelden heeft
gestoken, heeft goede vruchten gedragen.
Albanië schijnt dus voorbestemd om
in niet te verre toekomst een der gewich
tigste bruggehoofden te worden bij de
verbinding tusschen West en Oost dwars
door het Balkan schiereiland.
Het Duitsche Weermachtbericht
Twee Britsche torpedojagers
tot zinken gebracht
Duitsche onderzeebooten hebben op de
Noordzee twee Britsche torpedojagers tot
zinken gebracht.
Op den lsten September hebben onze
gevechts- en jachtvliegers de aanvallen
op installaties der Engelsche luchtmacht
in Z.O.-Engeland voortgezet. Hangars en
onderkomens der vliegvelden Abingdon,
Kenley, Biggin-Hill, Detling, Hawkings en
Lympne kregen voltreffers en werden
voor een deel in brand gezet. In den
loop der aanvallen ontstonden verschei- 1
dene luchtgevechten, waarin onze vliegers 1
opnieuw hun superioriteit bewezen.
's Nachts hebben afdeelingen gevechts
vliegers de zeehavens van Liverpool,
pooS ;aui urewmtD 1X91 Iojsijh 'nasoie/AS
gevolg met bommen bestookt.
Het leggen van mijnen voor Britsche
havens werd voortgezet.
Vijandelijke vliegtuigen hebben Zondag
nacht wederom getracht Berlijn en andere
steden aan te vallen. Dank zij den krach-
tigen afweer van het luchtdoelgeschut
slaagden zij er niet in ,in het gebied van
groot-Berlijn bommen uit te werpen. Op
andere plaatsen in het Duitsche rijks
gebied werd slechts schade aan woon
huizen, nergens echter militaire materi-
eele schade aangericht
De totale verliezen van den vijand be
droegen gisteren 6^ vliegtuigen. Daaren
tegen worden slechts negen eigen vlieg
tuigen vermist. j
AARDAPPELEN
NIET OP DE BON
zelfs bij te verwachten
toenemend verbruik
Daar in sommige streken van ons l'and
geruchten de ronde doen over een even-
tueele dsitrifohtie van en een mogelijk!
tekort aan aardappelen, wordt het van
de zijde van het departement van Land
bouw en Visscherij op prijs gesteld ter
geruststelling -eenige mededelingen te
doen over de aardappelpositie en een
overzicht te geven van de maatregelen,
welke de overheid noodig acht, om de
aardappelvoorziening veilig te stellen.
De normale aardappelopbrengst in Ne
derland is veel grooter dan de consump1-
tie. In normale jaren bedroeg de uit
voer eenige honderdduizenden tons, ter
wijl voor veevoeder eveneens een niet
minder groote hoeveelheid werd bestemd
Zeer zeker zal dit jaar met een toe
nemend verbruik van aardappelen moe
ten worden rekening gehouden. Neemt
men daarbijl echter in -acht, dat de ex
port grootendeels of geheel' wegvalt, en
da,t door de overheid een veevoederver-
Iblod van alle aardappelen, welke voor;
menschelij'ke consumptie geschikt izijn,
wordt uitgevaardigd; dus dat elite voor
mensehelijke consumptie geschikte aard
appelen ook werkelijk hiervoor worden
bestemd, dan is het duidelijk, dat een
aardappeltekioirt niet te vree-
zen is.
Het moet dan ook ten sterkste worden
ontraden reeds in September wintervoor
raad op te doen. Immers, de aardappelen,
Welke dan aan- de markt komen, zijln
-ojp' de eerste plaats de middelvroege
aardappelen 'en de nog niet voldoende
uitgerijpte aardappelen. Beide groepen
zijln niet geschikt voor opslag vepreenigs-
'züns langen duur en nu reeds opslaan
zou tot gevolg hebben: verloren gaan
van waardevol voedsel, wat thans zeer
zeker vermeden moet warden.
Normale winterprovisie
In de maanden October en November
wanneer de houdbare aardappelsnortew
beschikbaar Zijln, zal het publiek, dat
zulks gewoon was, in de gelegenheid
worden gesteld de normale winterpro
visie op- te doen.
Hierbij moet -echter edni ernstige waar
schuwing gericht worden tot het publiek
ijn de groote steden, waar geen -of on
voldoende bergruimte aanwezig is. Het
moet ten sterkste -ontraden worden, aard
appelen op te slaan in daarvoor ge-
improviseerde, v-oor dit doel absoluut pn-
geschikte plaatsen.
Het opslaan van winterprovisie is trou
wens voor de groote steden niet noodig,
daar er voor gezorgd wordt dat in de
groote steden, steeds voldoende aardap
pelen aanwezig zijn. Er is een regeling
getroffen, dat voor het geval van op
treden van vorst, de steden vóólr dien
tijld beschikken over een aardappelen-
voorraad ter plaatse toereikend voor min
stens twee maanden, terwijl deze voor
raad steeds wordt aangevuld.
Tenslotte wordt -ex met den meesten
nadruk op gewezen, dat het geenszins
iin de bedoeling 'ligt noch noodig is tot
eeh aardappeldistribütie over te gaan.
Door een volledig organiseeren van den
aardappelhandel van groot to-t klein kan
de overheid bovendien er voor zorgen,
dat de prijs voor den consument tot
het redelijke 'beperkt blijft, zoodat ook
in dit opricht geen reden v-oor ongerust
heid aanwezig is.
Zaterdag heeft generaal Hertzog
naar uit Kaapstad wordt gemeld, -opnieuw
een voorstel ingediend* betreffende het
onmiddellijk sluiten van vrede met
Duitschland en Italië. Bij de stemming
spraken zich 65 afgevaardigden voor het
voorstel en nog slechts 83 daar tegen uit.
Uit do Nieuwsbode
van vóór vijftig jaar
Van 2—8 September 1890. De ge
meenteraad te Ouwer kerk benoemde
tot wethouder de heer H. Romeijn, die
van Nieuwer kerk de heer A. Capelle.
De raad der gemeente D u i v e n d ij-
ke benoemde tot onderwijzer de heer A.
Meeldijk te Simonshaven.
Jhr. mr. J. W. D. Schuurbeque
Boeije te Zierikzee werd tot wet
houder herkozen.
Op de Zierikzeesche kermis ver
scheen het gezelschap der. Nieuwe Rot-
terdamsche Schouwburg-Mij., onder direc
tie van Alex Faassen Co.
Tot wethouder der gemeente St.-
Maartensdijk werd herbenoemd de
heer M. P. Polderman.
De heer R. Groeneveld de Kater,
burgemeester der gemeente Noord-
gouwe herdacht zijn 25-jarig ambts
jubileum.
Aan de Rijksnormaallessen te Tho-
len werd tot onderwijzer in het teeke
nen benoemd de heer L. K. v. Dijk en tot
onderwijzer in de gymnastiek de heer
A. H. de Carpentier.
Te Zaamslag overleed de heer Mar-
tinus Eijke, geboortig van Dreischor, die
sinds 1844 in onderscheidene betrekkingen
bij het onderwijs had gefungeerd.
ONDERWIJS
Daambachtsscholen krijgen
minder lesuren
Naar „De Vooruit" van bevoegde zijde
verneemt, zullen met ingang van 1 Oct.
a.s. eenige wijzigingen worden gebracht
in het aantal lesuren van de ambachts
scholen. Deze wijzigingen, die een tijde
lijke inkrimping van den schooltijd zul
len beteekenen, zijn van overheidswege
noodzakelijk geoordeeld in verband met
den toestand van 's land financiën en
mede met het oog op de moeilijkheden
die zich ten aanzien van het ambachts-
onderwijs door de bijzondere tijdsom
standigheden waarschijnlijk zullen voor
doen. Hierbij is gedacht aan de voorzie
ning met brandstoffen en electrischen
stroom, verduisteringsvoorschriften en
dergelijke.
Allereerst wordt de duur van elke les
verminderd van 521/2 minuut tot 50 minu
ten. In de wintermaanden, van; 1 October
tot 1 April, zal het aantal lessen per
week bovendien niet hooger mogen zijn
dan 40, namelijk 's morgens vier lessen
en 's middags vier lessen. De secretaris
generaal van Onderwijs, Kunsten en We
tenschappen heeft bekend gemaakt, dat
het wenschelijk is, zoowel het aantal
Duitschland verwacht nog vóór
den winter de eindstrijd
Minister Funk over Duitschland'f
economische successen
Naar de Oostzee varen thans
Nederl. kustschepen om hout
De winteraardappelen zullen niet
worden gedistribueerd
Het nieuwe studiogebouw van
de A.V.R.O. in gebruik gesteld
DE VERDUISTERING
In het belang van de naleving van de
bepalingen ten aanzien van de' verduis
tering.
Zonsondergang 3 Sept. 20 uur 23 min.
Zonsopgang 4 Sept. 6 uur 56 min.
4 Sept.
Maan op:
8,16
Maan onder:
19,37
Hoog- en laagwater te Zierikzee
Hoogwater: Laagwater:
4 Sept. 4,09 16,21 9,l2 21,48
B$ de vroeger geldende tydaaanwyzing
dient 1}40 uur te worden bygevoegd.
lessen in teekenen als het aantal lessen
in werkplaatsoefeningen gedurende dien
tijd met twee te verminderen.
V007 de zomermaanden (1 April tot 1
October) blijft het maximum-aantal les
sen gehandhaafd op 44.
In verband met plaatselijke omstandig
heden kan in het hierboven aangeduide
schema een eenigszms andere indeeling
worden voorgesteld, waarbij men er ech
ter rekening mee moet houden, dat per
leerling per week niet meer dan 43 lessen
van vijftig minuten worden uitgetrokken,
berekend over het geheele schooljaar,
gymnastiek-onderwijs inbegrepen.
Het ziet er naar uit, zei de inspecteur-
generaal, ir. G. Hofstede, met wien het
blad een onderhoud had, alsof er hier
nu sprake is van een vermindering van
het aantal lestijden met niet minder dan
vier gedurende het winterhalfjaar. In
feite komt het echter neer op een ver
mindering in dien tijd van twee lestijden.
Door het terugbrengen van het aantal
van 44 lesuren op 40 gedurende de win
termaanden, is het namelijk mogelijk één
schooltijd per klasse en per week vrij te
houden.
De bezetting van Britsch-Somalil'and
door Italiaainsche troepen is ©en strate
gisch verlies voior Engeland van groote
beteekenis.
Daardoor ligt het front naar de andere
Britsche koloniën in Afrika, Kenya en
Tanganyika, als het ware open. Vanuit
Italiaamsch Oost-Afrik'a, dat het voorma
lige Eritrea, Abessimlë, Italiaansch en
thans ook Britsch Somaliland omvat, be
hoort een aanval in Zuidelijke richting
tot de mogelijkheden. Ook met een uit
breiding van den strijd in Afrika dient
dus rekening te worden gehouden,