ZIERIKZEESCHE
NIEUWSBODE
DONDERDAG 29 AUGUSTUS 1940
De Kern
JF'
ABONNEMENT
Prijs fl.BO p. kwartaal, bulten Zierikzee
fl.80. Voor het buitenland f 10.00 p. jaar.
Afzonderlijke nummers 5 cent. Ver
schijnt dagelijks, behalve 's Zondags.
Uitgave: N.V. de Zierikzeesche Nieuwsbode, Zierikzee, Schuithaven B 94
Tel. 32, Postgiro 137677 - Dir.: A. J. do Looze - Uitg.-Red.: M. J. Kosten
97STE JAARGANG No. 14427
ADVERTENTIES
Prijs: 20 cent per regel, minimum 80 cent.
Bit] contract speciale prijzen. Grootte der
letters naar plaatsruimte. „Succesjes"
60 cent. Inzending tot 's morgens 10 uur
POLITIEKE ASPECTEN
Amarika voor do keuzo Do
wereidgoudvoorraad Vloot-
bases in den Stillen Oceaan
De verhouding tusschen de Vereenigde
Staten en Groot-Brittannië is thans op
een critiek punt gekomen, waar weldra
een beslissende keus noodzakelijk zal zijn.
Het is steeds Roosevelt's politiek geweest
toenadering te zoeken tot de geallieerden
en daarin is hij zoo ver gegaan, als
bij de sterke isolationnistische strooming
in eigen land maar mogelijk was. Dat hij
daarbij dikwijls te ver ging en dingen
zeide en beloofde, waarin het volk niet
bereid was hem te volgen.... hoe zeer
ook de sympathie aan de zijde der ge
allieerden stond gaf aan zijn politiek
dat aarzelende karakter, dat oorzaak was
van de betrekkelijk geringe aandacht, die
men in Europa aan zijn pogingen wijdde.
De pogingen Italië van deelneming aan
den oorlog te onthouden, het zenden
van den vredesgezant Myron Taylor, de
reis van Sumner Welles.... om maar
enkele van Roosevelt's daden te noemen..,
het waren even zoovele slagen in de
lucht, omdat achter deze politiek geen
werkelijke macht, geen wil van een eens
gezind vólk stond.
Toch heeft Roosevelt daarbij den
grondslag gelegd voor de toekomstige
ontwikkeling der politieke verhoudingen
en voor de Ver. Staten een lijn van
handelen, uitgestippeld waarvan nu moei
lijk meer kan worden afgeweken. Daar
bij steunen twee factoren zijn pogingen
de Ver. Staten aan de zijde der geal
lieerden te brengen.
Allereerst de algemeen geldende leu
zen der democratie. Want hoewel de
democratie van Amerika iets heel an
ders is, dan die van Engeland en een
bondgenootschap tusschen beide landen
op den duur tot scherpe wrijvingen aan
leiding zal moeten geven, is toch in de
openbare meening een voldoende over
eenstemming tusschen het bestel van bei
de landen, of liever een gelijk verschil,
t.a.z. van het bestel der beide landen van
dfc spil op te merken, om de mogelijkheid
van een nauwer samengaan te overwegen
Dan is er de factor van bet goud.
Op dit oogenblik bezit Amerika ongeveer
7/8 van den wereldgoudvoorraad
dat het binnen afzienbaren tijd voor de
keuze zal stellen, of wel bewust af te
zien van het benutten van dien goud
schat en dan met open oogen een ont
zaglijke crisis tegemoet te gaan, of wel
deel te nemen aan den strijd aan de zijde
der geallieerden, teneinde te trachten al
dus het oude zooveel mogelijk weer te
herstellen en daarmede ook de liberale
economie van den internationalen goe-
derenruil op basis van den gouden stan
daard. Het oogenblik dat deze keuze ge
daan zal moeten worden, nadert thans
snel.
Hoe ziet de wereld er op dit oogenblik
uit, van Amerikaansch standpunt gezien?
De geallieerden zijn in heel wat ongun
stiger positie geraakt, dan de leidende
kringen van Amerika voorzien hebben,
toen Roosevelt, omringd door zijn
medestanders, zijn politiek van toenade-
dering tot het Westen inzette. Was toen
de definitieve keuze gedaan, dan fiad
Amerika's invloed een zeer groot ge
wicht in de schaal kunnen werpen. De
fout van Roosevelt is geweest, dat hij
deze politiek heeft ingezet, op een oogen
blik, dat hij daartoe niet de macht had en
dus genoodzaakt was, zijn politiek te
steunen door druk en ondergrondsche
bedreigingen. De beide landen van de
spil hebben hier doorheen gezien en zich
van de woorden, zonder daden, van den
Amerikaanschen president, weinig aange
trokken.
Amerika was niet gereed om in te grij-
Pen. niet naar den geest en evenmin
militair. Nu het wellicht, als gevolg van
zijn politiek, gedwongen zal zijn in te
grijpen, moet het dit doen op een tijd
stip, dat niet door Washington, maar
door Berlijn gekozen is en in een toe
stand van voorbereiding, welke nog al
lerminst als afgesloten kan worden be
schouwd.
Ongetwijfeld zal Roosevelt op dit oogen
blik niet afwijken van zijn eens gevolgde
lijn, dat bewijzen wel de klanken over
een bondgenootschap met Engeland en
het bericht dat Engeland aan de Ver.
Staten enkele eilanden in de Stille Zuid
zee aan Amerika in langdurigen pacht
heeft afgestaan, om daar vlootsteunpun-
ten te vestigen. Ook dit is weer een uit
vloeisel van den loop der dingen, van
de eens gevolgde politiek, waardoor Ame
rika niet gereed is.
De bezetting der beide eilanden in de
nabijheid van Australië door Amerika, is
hiervan een symptoom, dat Engeland in
het verre Oosten machteloos is en het
bewaren van zijn erfdeel daar aan Ame
rika heeft moeten toevertrouwen. Ameri-
kaanschc vlootsteunpunten in dit deel van
den Stillen Oceaan, beteekent een poging
Japan in toom te houden, door het aldus
van het Zuiden te omvatten, een politiek
welke^ opnieuw een factor kan zijn, die
ertoe "kan leiden Amerika in den oorlog
te betrekken.
DE VALERA
houdt het groote doel voor oogen: her-
eeniging van Noorden Zuid-Ierland.
IERLAND BLIJFT WAAKZAAM
Hereeniging van Noord en Zuid
blijft het lersche ideaal
De leuze „Ierland in gevaar!" wordt
door de lersche bevolking opgevat als
een soort politiek axioma, om het even
van welke zijde dit gevaar kan dreigen
volgens de meening in verschillende krin
gen. De tegenwoordige omstandigheden
maken het echter noodzakelijk, dat de
lersche regeering en het lersche volk
zich goed rekenschap geven van de ge
varen, die van verschillende zijden drei
gen en van de stroomingen in de bin-
nenlandsche politiek, welke vaak met
onverschilligheid worden voorbijgegaan.
Ook wat Ierland in militair opzicht kan
presteeren verdient meer de algemeene
aandacht.
Enkele weken geleden werd de ler
sche neutraliteit bedreigd door een ern
stig gevaar. Dit bestond uit 'n Britsch
propaganda-offensief, waarin er bij den
minister-president op werd aangedron
gen, zich aan te sluiten bij de Westelijke
mogendheden (bedoeld werd natuurlijk
alleen Engeland) ter verdediging van de
gemeenschappelijke idealen. Hiermede
ging een gemeenschappelijk verdedigings
plan gepaard van den Noord-Ierschen
minister-president Craigavon. De Vale-
r a weigerde op de voorstellen in te
gaan. Had hij dit wèl gedaan, dan zou
het niets meer of minder hebben betee-
kend dan dat Ierland zou hebben op
gehouden te bestaan als vrije, onafhan
kelijke staat, om weder niets meer te
worden dan een Britsch Dominion in den
schoot van het Britsche Empire.
Op de weigering volgde het samen
stellen van een Verdedigingsraad, ge
vormd uit alle partijen. Dit alles liep
glad van stapel, zonder dat hiermede
een hervorming van het kabinet gepaard
ging en zonder dat men zich gedwongen
zag, leden van de oppositie hierin op te
nemen. Op deze wijze bereikte De Valera
twee voordeelen: ten eerste leverde hij
daardoor het bewijs, dat Ierland naar
buiten een gemeenschappelijk front maak
te en ten tweede, dat hij in staat was,
om aan binnenlandsche moeilijkheden het
hoofd te bieden.
Deze houding oogstte den lof, dien zij
verdiende en bezorgde De Valera sym
pathieën in kringen, die voordien als
pro-Engelsch bekend stonden. Zelfs onder
de radicale nationalisten won hij aan
hangers. Beide groepen waardeerden de
vastberaden houding der lersche regee-
ring, welker positie werd versterkt door
het feit, dat zij het hier en daar ver
loren gegane vertrouwen terugwon.
Onder den druk van buiten sloot de
lersche natie zich vaster aaneen. Reeds
vóór den oorlog wijdde Ierland zich met
de meeste energie aan zijn ontwikkeling
tot zelfbewust volk, dat voor zichzelf
wist te zorgen. Ondanks de offers aan
tijd, geld en energie, welke deze ont
wikkeling vergde, werd zij zonder onder
breking voortgezet.
Op den achtergrond van dit alles staat
het lersche probleem: de hereeni
ging. De Valera's regeering beschouwt
de Noordelijke graafschappen niet als
een handelsobject. De Valera heeft er
reeds menigmaal op gewezen, dat het
niet voldoende zou zijn, om de grenzen
tusschen Noord en Zuid uit te wisschen.
Het probleem is veeleer van psycholo-
gischen dan van politieken aard. Zijn pa
rool is „Wij moeten eerst hun harten
winnen". Geen gemakkelijke taak, wan
neer men de koppige houding van Noord-
Ierland beschouwt. Zoolang er echter
geen meer drastische weg openstaat,
moet het onafhankelijke Ierland blijven
wijzen op de onrechtvaardige afscheiding
en op de ééfnj - en ondeelbaarheid van Ier
land in ethonologisch en geografisch op
zicht. Hoe, wanneer en in hoeverre dit
probleem zal worden opgelost ligt nog
in het duister der toekomst verborgen.
ITALIË EN DE ISLAM
Een zeer toelangrijke kwestie in de
zen oorlog', waarbij1 twee kéUomiale
mogendheden: Engeland en Italië, zijb
(betrokken, die beiden in de door hen
in bezit genomen gebieden millioenén
Mohamniedaanscilie onderdanen telliein,
is de vraag: Hoe staat de Islam te
genover beide landen?
Door het feit, dat Britsoh Sohialiilland
Wijl Italië is ingelijfd en dat ditzelfde lot
bimnèn afzienbaren tijld ook Fransch So-
ftialiland te wachten staat, plaatst dit
land zich in de voorste rijl van de vol
ken, die zuiver Islamietische belangen
hebben te verdedigen. De strijd, dien Ita
lië thans in Afrika en in het Nabijle Oos
ten voert tegen de Britsche wereldheer
schappij', is ook van direct belang voor
de Mohamaredaansche bevolking, welke
deze gebieden bewoont. In het Oost-Afri-
kaansche rijlk, dat zich in de toekomst
zal uitbreiden ever Abessinië, Eritrea en
xtaliaansch Sornalilaind, wiowen 5 niillioien
Mohammedanen, iin Li'bye 1.3 millioen,
in Albanië 0.7 mfflliaein. In totaal heeft
Italië dus 7 millioen Mjohammedaansch©
onderdanen, waarbij nu nog 345.000 in
Britsch Somaliland komen.
Het fascistische Italië heeft, zoiOdra het
de teugels van het bewind in handen
kreeg, zonder dralen de politieke, gods
dienstige en koloniaal-politieke beteeke-
mis van het Mohammedaainsche vraagstuk
erkend. De Duoe heeft onmiddeUiijik de
stelling verkondigd, dat de Mjohamme-
daansche religie zou worden erkend en
dat daartegenover'een zoo verdraagzaam
mogelijke houding zou worden aangeno
men. Deze houding van het fascistische
Italië tegenover den Islam heeft vrucht
gedragen. Gedurende den Italiaansch—
Albessijlnsctoen oorlog hebben leidende Mo-
hammedaansche persoonlijkheden en Ara
bische sjeiks onvoorwaardelijk de zijde
van Italië gekozen. Tijdens de reis, die
Mussolini in 1937 door Lilbyë maakte,
werd hem door vooraanstaande Moham
medanen in L y b i 't beroemde „Zwaard
van den Islaöi" overhandigd. Buitendien
heeft de fascistische regeering in den
loop der laatste jaren onophoudelijk ge
streefd naar het onderhouden of aan-
knoopen van nauwe en vriendschappelijke'
betrekkingen met de onafhankelijke Mo-
(hammied aansche staten van het Nabije
Oosten. Er werden vriendschapsverdra
gen gesloten met Saoiedi-Arabië en Yemen
die zelfs het conflict tusschen deze beide
landen hebben overleefd.
Eenzelfde houding heeft Italië aange
nomen tegenover Egypte. En deze is
onveranderd gebleven, ondanks den oor
log. Italië strijldt miet tegen het Egypti
sche volk. Toen Mussolini den oorlog
verklaarde aan Frankrijk en Engeland,
heeft hij er den nadruk op gelegd, dat
Egyte's neutraliteit zou worden erkend,
zoolang het zich neutraal' gedroeg. Thans
echter gebruikt Engeland Egypte, onder
schending van het tusschen beide landen
bestaande verdrag, in het jaar 1936 ge
sloten, als aanvals'basls tegen Italië. Een
vrij! Egypte zou ongetwijfeld tegenover
Italië een houding aannemen, die zich
gunstig zou onderscheiden van de tegen
woordige orionteering der Egyptische re
geering. Egypte telt, onder zljln 14. mill,,
inwoners, 11 millioen Mohammedanen., De
steeds door Italië tegenover den IsiTami
aan gen omen houding kan niet zander in
vloed blijven op de houding der in haar
groote meerderheid Mohan unedaamsche
bevolking van Egypte.
Zijl zal tot de overtuiging moeten ko
men, dat het fascistische Ital.Ue vastbeslo
ten is om den strijd, dien he it met .Enge
land heeft aangebonden .om de opperheer
schappij! in het gebied der Middellandsche
Zee met alle kracht voort te zetten, ook
in het belang der daarbij' betrokken Mo
hammedanen.
Engeland s scheepsruimte
in het licht der blokkade
In, verband met het feit, dat reeds
thans - bij het begin van de door Duitsch-
land en Italië afgekondigde blokkade
geen enkel schip onder neutrale vlag het
nog waagt, koers t© zetten naar Enge
land, wordt er van Duitsche Zijde op
gewezen, dat de handelstonnage waar
over Engeland thams beschikt voor Zijp.
voedselvoorziening enz. uitsluitend bestaat
uit de Engelsehe koopvaardijvloot en die
schepen van Noorwegen, Nederland, De
nemarken 'en België, welke het zich in
in den loop van den oorlog heeft toege-
eigend. In tegenspraak met vroegere En
gelsehe beweringen, dat de koopvaardij
schepen van deze landen vroeger reeds
bijna zonder uitzondering voor Engeland
Voeren >en Engeland iop- deze wijize de
beschikking had over meer dan 10 mil
lioen ton extra scheepsruimte, wordt nu
in Londen vastgesteld dat Engeland
slechts 82 pet. van de Noorsche, 90 pet
van de Nederlandsche, 83 pet. van de
Belgische en 60 pet. van de Deensche
koo-pvaardijVloot in handen heeft.
In Duitschland is men er van overtuigd
dat deze cijfers sterk overdreven zijn.
Doch zelfs wanneer men. aanneemt, dat
d e towienmaat met ongeveer 7 mill oen
BRT is toegenomen, kan deze toename
niet geheel als winst voor Engeland wor
den. beschouwd. In de eerste plaats stcmd
een groot deel van deze schepen reeds
vóófrdien in dienst van Engeland en in
de tweede plaats Zijin de reizen, die zij
thans hebben te maken, veel langer dan
,eerst, tengevolge van blokkade, mijnen
gevaar, enz. Deze nadoelen zij'n zoo groot,
dat Zijl ruimschoots opwegen tegen de
aanwinst aan toninemaat. Het gevolg is,
dat de Engelsehe aanvoer iin vergelij
king met vroeger nog slechts in zeer
beperkte mate kan worden gehandhaafd.
In Berlijln is men er van overtuigd, dat
pok deze beperkte aanvoer nog verder
zal slinken tengevolge van de Duitsche
en Itaiiaansche maatregelen en aanvallen.
STEPHAN CZAKY,
de Ro-ngaarsche min. van buitenl zaken
die met Rumenië deelneemt aan eenWeener-
conferentie, onder leiding van de spil-
mogendheden Duitschland en Italië.
ROEMENIË EN HONGARIJE
Conferentie van de spilmogendheden
te Weenen
Minister van bhiteailandsche zaken von
jRibbentropi en de Itaiiaansche minister
van buitenlandsch© zaken graaf Ciano
hebben den Hongaarschen minister van
buitenlandsche zaken graaf Csaky en den
j iRoemieenschen minister van buitenland-
sche zaken Manoilescu uitgenoodigd naar
Weenen te komen, om vraagstukken van
gemeenschappelijk belang te bespreken.
I De besprekingen beginnen (heden) Don-
derdag.
I Het feit, dat voor de te Weenen te
houden besprekingen tusschen minister v.
Rlbbentrop en den Italiaanschen minister
van Buitenlandsche zaken graaf Ciano
de ministers van buitenlandsche zaken van
Hongarije en Roemenië uitgenoodigd wer
den, leidt tot de gevolgtrekking dat het
overleg dé kwesties betreft die tusschen
Zal Amerika aan den oorlog
gaan deelnemen 7
De Valera's doel: hereeniging
van Noord- en Zuid-Ierland
Hoe staat de Islam tegenver de
strijdende partijen In Afrika?
Inpoldering der Brabantsche
Biesbosch verschaft veel werk
Ir. S. L. Louwes benoemd tot
dir.-gen. der voedselvoorziening
Minder benzine ter beschikking
in September
DE VERDUISTERING
In het belang van de naleving van de
bepalingen ten aanzien van de verduis-
ring:
Zonsondergang 29 Aug. 20 uur 34 min.
Zonsopgang 30 Aug. 6 uur 48 min.
Maan op:
30 Aug. 1,42
Maan onder;
16,59
Hoog- en Laagwater te Zierikzee
Hoogwater: Laagwater:
30 Aug. 12,19 5,41 18,15
B$ de vroeger geldende tjjdsaanwyzing
dient 1,40 uur te worden bijgevoegd.
Hongarije en Roemenië moeten worden
opgelost. Bij de gedachtenwisseling, te
harer tijd te Salzburg met de staatslie
den van Z.O. Europa gehouden, hebben
de spilmogendheden, Duitschland en Ita
lië naar men weet, de noodzaak in het
licht gesteld, dat de tusschen Hongarije,
Bulgarije en Roemenië bestaande ethno-
grafische en territoriale vraagstukken in
den geest van rechtvaardigheid en rede
lijkheid en in het belang van een vol
dongen stabilisatie van den vrede in dat
gebied moeten worden opgelost.
Terwijl de Roemeensch-Bulgaarsche on
derhandelingen naar men weet gunstige
vorderingen maakten is tusschen Honga
rije en Roemenië voorshands nog geetn
overeenstemming toereikt. Het kan er nu
slechts op< aankomen het Hongaarsch-
Roemeensche probleem in den zin der
stelregels van de te Salzburg gevoerde
(besprekingen, te hunner tijd door de
rechtstreeks belanghebbenden erkend, met
het oog op de middelerwijl verworven
ervaringen nog eens met de ministers van
touitenlandche zaken van Honarije en Roe
menië te behandelen.
Het Duitsche WeermachtbericM
Het opperbevel van de Duitsche weer
macht ma'akt bekend:
Gisteren heeft de bedrijvigheid van het
Duitsche luchtwapen zich ten gevolge van
slecht zicht beperkt tot gewapende ver
kenningen, in het verloop waarvan bom
men op de havenwerken van Gosport
geworpen werden. In den nacht van 25
op 26 Augustus bestookten sterke ge
vechtsformaties haveninstallaties en wer
ven, vliegtuigfabrieken en wapenbedrij-
vën in Engeland en Schotland. Te Sout
hampton, Aberdeen, Dundee, Leeds, Hull
vooral in de vliegtuig- en motorenwerk-
plaatsen van Derby en Birmingham en
op de staatswerf van Chatham toonden
uitgebreide branden de werking van de
bomaanvallen.
Het leggen van mijnen voor of in
Britsche havens door vliegtuigen werd
voortgezet.
Britsche vliegtuigen wierpen in den
nacht op het rijksgebied bommen zonder
noemenswaardige uitwerking. Te Kiel
werden eenige woonhuizen beschadigd.
Ten gevolge van het gedisciplineerde op
treden der bewoners is slechts één per
soon licht gekwetst.
Drie Britsche vliegtuigen werden neer
geschoten. Een eigen vliegtuig wordt
vermist. Een duikboot bracht uit sterk
beschermde konvooien 28.600 ton Engel
sehe handelstonnage tot zinken. Voor de
Fransche kanaalkust beschoot Duitsch ma-
rinegeschut twee Britsche duikbooten;
blijkbaar zijn ze vernietigd. In den In-
dischen Oceaan brachten Duitsche zee
strijdkrachten het bewapende Britsche
tankschip British Commander van 6901
tot zinken.
