ZIERIKZEESCHE
NIEUWSBODE
MAANDAG 26 AUGUSTUS 1940
OPOEN<
ZKMKZKSoc cpuiuirr
lTSZdjaeo
De SCern
ABONNEMENT
Prijs fl.BO p. kwartaal, bulten Zierikzee
f 1.80. Voor het buitenland 110.00 p. Jaar.
Afzonderlijke nummers 6 cent. Ver
schijnt dagelijks, behalve 's Zondags.
Uitgave: N.V. de Zierikzeesche Nieuwsbode, Zierikzee, Schuithaven B 94
Tel, 32, Postgiro 137677 - Dir.: A. J. de Looze - Uitg.-Red.: M. J. Kosten
97STE JAARGANG No. 14424
ADVERTENTIES:
Prijs: ZO cent per regel, minimum 80 cent.
Bij contract speciale prijzen. Grootte der
letters naar plaatsruimte. „Succesjes"
60 cent. Inzending tot 's morgens 10 uur
POLITIEKE ASPECTEN
Marsa Matruh, Britsch oorlogs
centrum in Noord-Afrika
Nu de strijd in Somalifemd foleëinldigd
is, wordt de aandacht bepa&di op het]
hoiotfdfrant in Cyrenaïca, aajn de Noord
kust van Afrika, waar de laatste groote
slag zal worden geleverd, die bteslissand
is voior de heerschappij over de Oude
Wereldzee waarmede onmiddellijk samen
hangt de heerschappij! in het Nabijle Oos
ten. Het .front in Cyrenalca strekt zich
uit over een lengte van 1100 K.M., waar
de Britten hun foteste in den koloinialen
ojorlog geharde soldaten Zijn samenge
trokken. De Eingelsche legerleiding is er
zich ten volle van bewust, dat aan het
Libysche front zal warden, beslist over
het lot der Engellsche heerschappij in de
iMiddellandsche Zee. Italiaamsche waarne
mers hebben geconstateerd dat de En-
gelschen den (laatsten tijd uit het in den
omterk gelegen kolHoniale gebied alle be
schikbare troepen inaar het fr,ont in Ly,-
bië hebben gedirigeerd. Naast de „An«
zacs", de Australische en Nieuw-Zeeilland-
sche troepen en het Engelsche expeditie1-
leger bezigen de Engelischen hoofdzake
lijk Indische troepen, die, tengevolge van
de klimaatsomstandigheden, bijzonder ge
schikt schijnen. Bijl de tot nog toe gele
verde gevechten hebben de Engelschieh
zich voornamelijk bediend van buitenge
woon gemakkelijk manoeuvreeib'are pant
serwagens, die in de vlakke woestijn e©n
snelheid kunnen bereiken van 70 kilome
ter en voorzien zijn van een aantal ma
chinegeweren, alsmede van radio.
Bijl den modernen oorlog in Afrika
is de infanterie uitgeschakeld. De Engel
schen zijn den laatsten tijld herhaaJDdelijk
tot den aanval overgegaan en hebben met
gemotoriseerde troepen op drie plaatsen
getracht, door het Italiaamsche front te
breken, namelijk bijl Scegga, 200 K.Mj.
ten Zuiden van de kust, verder bijl Sidi
Omar, 175 K.M. ten Zuiden1 van de kust
en tenslotte bij Es Sojourn, dat onmid
dellijk aan de kust is gelegen. De En
gelsche aanvallen waren voornamelijk ge
munt op de haven Bard ia, waar ver-
schilljende verkeerswegen uit het Oosten
en het Zuiden amenkomen.
De hoofdbasis van de Engelschen is
Marsa Matruh, op 200 K.M. afstand van
het Libysche front. Dit is het centrum
van de Engelsche commando's in Noord-
Afrika. Marsa Matruh is door ©en spoor
weg en een geasfalteerde straatweg ver
bonden met Alexamdrië. Voor het uitbre
ken van den wereldoorlog hebben de En
gelschen een waterleiding aangelegd van
Alexamdrië naar Marsa Matruh, welke al
naar gelang van de wijziging van het
front kan worden verlegd. Voonlöiopig is
dus de watervoorziening der Britsche
troepen biji Marsa Matruh verzekerd.
De Engelschen zetten er alles op, om
Marsa Matruh te behouden. Zijl weten
»»vat deze plaats beteekent voior de Ver
dediging van Egypte. Mioetem ziji zich
van hier terugtrekken, dan kunnen ziji
ook Alexamdrië en Kaïro niet langer be
houden, want ten Oosten van Marsa1 Ma
truh bestaat voor hen geen enkele mot-
gelijkheid, oin een nieuwe verdedigings
linie aan te leggen.
CONFERENTIE TE TURNU
SEVERIN AFGEBROKEN
Do Transylvaansche kwestie verdaagd
De leden van de Hongaarsche eii Ru
meensche delegatie, die te Turnu-Severin
(Rumenië, op de grens van Rumenië en j
Zuid-Slavië) bijeenkwamen, zijn zonder
resultaat uiteengegaan. De Hongaarsche
regeering staat er op, dat de Rumeensche i
regeering een concreet voorstel doet tot
gebiedsafstand. Rumenië daartegenover j
wenscht geen van de grenslijnen aan
te geven, maar is bereid eenige getallen
als grondslag voor de Rumeensche in- 1
zichten fè noemen. j
De onderhandelingen zijn in de zitting i
van .Zaterdag hopeloos in een impasse
geraakt. Daar het antwoord dat Rumenië
gegeven heeft op het uiten van den
Hongaarschen wensch naar een in détails
gaande Roemeensche verklaring over den
omvang van het gebied dat Roemenië
bereid is af te staan, van Hongaarsche
zijde als onbevredigend werd bescjiouwd,
brak men de besprekingen ten slotte
zonder resultaten af. De Hongaarsche de
legatie verliet het eerst de vergaderzaal.
In internationale 'kringen is men alge
meen van meening, dat de Transyl
vaansche kwestie thans voor on-
bepaalden tijd is verdaagd, tenzij de as-
mogendheden alsnog als scheidsrechters
ingrijpen. Althans voor het oogenblik zijn,
zoo meent men, de pogingen van Duitsch-
land en Italië, in Zuid-Oost Europa een
stabiele situatie te garandeeren, nog niet
met succes bekroond.
De onzekerheid omtrent de houding 1
van Rusland zal zich, naar men aan- 1
neemt, waarschijnlijk ten gunste van een f
verdaging der kwestie laten gelden. Men
acht het wenschelijk, dat, daar onder de- J
ze omstandigheden op den Balkan inci-
denten en mogelijk zelfs ernstige con-
flicten kunnen ontstaan, de asmogend- i
heden een revisie van de Hongaarsch— J
Roemeensche oneenigheid door hun gezag
doen plaats hebben. j
Volgens een later ontvangen telegram
van het D.N.B. uit Sofia is de Bulgaarsche
ministerraad in buitengewone zitting bij-
een gekomen, welke, naar in politieke
kringen verluidt, gewijd was aan de
bestudeering van de gewijzigde Rumeen
sche voorstellen betreffende den terug- 1
keer van het zuidelijk deel der Do- j
b r o e d s j a. Zooals gemeld is, bestaat
er tusschen Bulgarije en Roemenië reeds
overeenstemming over de nieuwe grens- j
lijn. De gewijzigde voorstellen hebben
daarom, naar verluidt, niet betrekking 1
op deze reeds tot een oplossing gebrachte 1
kwestie, maar uitsluitend op het tijdstip
en de modaliteiten van de overdracht
van dit gebied aan Bulgarije.
Het Duitsche Weermachtbericht
Bomaanvalion op Britsche havens
Het opperbevel van de Duitsche weer
macht maakt bekend:
Duitsche zeestrijdkrachten hebben in
Australische wateren het bewapende En
gelsche koopvaardijschip Turakina (8706
ton) tot zinken gebracht.
Het duikbootwapen heeft de laatste
acht dagen weer ruim 100.000 ton vijan
delijke scheepsruimte tot zinken gebracht,
waaraan een duikboot heeft deelgeno
men voor een hoeveelheid van 15,000 ton.
Een andere duikboot heeft de bewapende
Britsche koopvaardijschepen Severn
Leygh (5242 ton), Brockwood (5100 ton)
en nog een bewapend koopvaardijschip
van 4000 ton tot zinken gebracht. Een
derde duikboot torpedeerde een bewa
pend vijandelij'k koopvaardijschip van
11.000 ton.
De Duitsche vliegtuigen hebben op 23
Augustus en in den nacht op den 24sten
in heel zuid en midden-Engeland havens
en dokken, vliegvelden, fabrieken der
bewapeningsindustrie en troepenconcen
traties aangevallen.
Tijdens de bewapende verkenningen
overdag wierpen zij o.a. bommen uit op
een munitiefabriek in Banbury, waar
branden en hevige ontploffingen Verden
waargenomen. Door talrijke nachtelijke
bomaanvallen werden vooral in de ha
vens van Bristol, Avohmouth, Devonport
en Great Yarmouth alsmede óp het vlieg
veld van Cambridge tot op grooten af
stand zichtbare branden en ontploffingen
veroorzaakt.
Eenige vijandelijke vliegtuigen wierpen
des nachts bommen uit in West-Duitseh-
land, die geen uitwerking van beteekenis
hadden. Donderdag werden drie vijan
delijke vliegtuigen door jagers en vier
door luchtdoelartillerie neergeschoten. I
Hevige luchtgevechten
Het üfgeloopen weekend heeft zich
door pijzonder hevige Duitsche lucht
aanvallen op de Britsche eilanden ge
kenmerkt. Schier zonder onderbreking
hebben de Duitsche vliegers Zaterdag
overdag, Zaterdagnacht en Zondag mi
litaire doelen met veel succes gebom
bardeerd, naar uit het weermachtbe
richt, het frontbericht en aanvullende
mededeelingen van het D.N.B. blijkt.
In totaal zijn in deze periode 115
Engelsche machines neergeschoten; de
Duitsche verliezen bedragen 32 toe
stellen.
Zondag, aldus verneemt D.N.B. van
militaire zijde, ondernamen onderdeelen
van de luchtvloot III verrassende bom
aanvallen op het Zuidwesten van de
Britsche eilanden. Hierbij ontwikkelden
zich verscheiden groote luchtgevechten,
waarbij 51 vijandelijke toestellen werden
neergeschoten 'ên 12 eigen toestellen ver
mist worden.
Door aanvallen, die zich Zaterdag en
Zaterdagnacht afspeelden, hadden vooral
de havens Portsmouth en Bristol veel
te lijden. Zondagochtend vroeg zagen
Duitsche verkenners, dat de haven van
Portsmouth, hoofdbasis van de Home 1
Fleet, nog in lichterlaaie stond. j
De overige doelen der Duitsche lucht-
macht waren voornamelijk vliegvelden,
troepénkampen en vliegtuigfabrieken; o.a.
de hoofdfabriek van Rolls Royce, welke
de motoren voor de Spittfires levert,
werd zwaar bestookt. In verschillende
berichten wordt geconstateerd, dat de
Britsche afweer buitengewoon zwak was.
Een Britsche torpedojager is door een
Duitsche duikboot tot zinken gebracht.
PARIJS ONDER DUITSCHE
BEZETTING
Een stille stad
Amper een vierde der bewoners van
Parijs was begin Augustus ter plaatse.
Dagelijks keerden duizenden terug, maar
in een zoo groote stad merkt men dat
nauwelijks. Men zag volbepakte auto's en
lieden te voet, met kinderwagen of kar
vol armoedige have weer het huis op
zoeken. De voorsteden of buitenwijken
waren nog; het volst. In de voorname
wijken van boulevard Haussmann en voor
bij de Champs Elysées maakte de stad
een provinciaalschen indruk. Van vele
winkels en huizen waren de blinden nog
toe.
Melk was er schaarsch, maar dage-
lijksch werd er aangevoerd, vrouwen en
mannen wachtten in ordelijke rijen voor
die winkels. Groente was er rijkelijk voor
handen en de perziken lagen op
stapels op de 'karren van de „vliegende"
v/inkels, vleesch hing in de winkels en
in de restaurants kon men kiezen. Boter
was gerantsoeneerd en textielwaren,
waar veel vraag naar was, schenen nog
overvloedig. Ondergoed werd schaarsch,
maar het maakte verschil óf men rond-
in de buurt van de opera dan wel in
verwijderde buurten.
Veel arbeid werd aangeboden, maar
de vraag was nog gering. Een corres
pondent van de Frankfurter Ztg. merkte
op, dat de café's goed bezet waren,
Duitsche kranten en weekbladen met
plaatjes werden ,op straat uitgeroepen
en gekocht. In de koffiehuizen lokten
opschriften, dat men Duitsch spreek^. Een
enkele Duitsch sprekende Zwitser of
Frsr.schman, die in' Duitsehland gewerkt
had, vormde aldus een smalle en wan
kele brug naar den anderen oever. Even
gebrekkig bleven andere pogingen betrek
kingen met de Duitschers aan te knoo-
pen; men wachtte zich wel ze nauwer
te laten worden dan voor het oogenblik
noodig scheen.
De universiteit is nog niet op gang
in normalen tijd openen de colleges pas
in November maar ettelijke scholen
hadden de deuren heropend. Op den
boulevard Montparnasse was het druk
met jongelui van velerlei landaard. In
de late uren zaten ze voor de café's
of wel ze slenterden in den tuin van
het Luxembourg. Om elf uur in den
avond is Parijs donker en uitgestorven.
De openbare lokalen gingen al een uur
vroeger op slot ten einde het personeel
in staat te stellen overeenkomstig het
bevel van het Duitsche commando om
elf uur binnen te zijn. Op dat uur hield
ook de altijd volle Metro op.
GELD- EN GOEDEREN
INZAMELINGEN
afhankelijk geste(d£van vergunning
Openbare geld- en goedereninzamelin
gen, in den ruimen zin des woords, mo
gen volgens een verordening van den
rijkscommissaris voortaan slechts worden
gehouden met toestemming van den pro
cureur-generaal, of, indien de inzameling
in 't ressort van meer dan één gerechts
hof wordt gehouden, van het departe
ment van justitie.
De toestemming kan afhankelijk wor
den gesteld van de vervulling van voor
waarden.
Van inzameling is ook sprake, wanneer
wordt medegedeeld, dat de opbrengst
ontvangstwinst) geheel of ten deele
in het algemeen belang of voor liefdadi
ge doeleinden aangewend zal worden;
een prestatie in geld of goederen wordt
gevraagd, waartegenover of in het ge
heel geen tegenprestatie staat of slechts
een dusdanige, waarvan de waarde in
geenerlei verhouding tot het gepresteerde
staat;
de toetreding tot een vereeniging of
de ondersteuning (bevordering) van een
vereeniging of stichting wordt verzocht,
indien uit het verzoek daartoe op te
maken is, dat het den verzoeker uit
sluitend te doen is om de aan de toe
treding of de ondersteuning (bevorde
ring) verbonden prestaties in geld of
goederen;
goederen verkocht, of bijeenkomsten op
het gebied van kunst, sport of anders-
zings gehouden worden;
loterijen of kansspelen (Ausspielungèri)
worden gehouden.
DE NEDERLANDSCHE UNIE
Het eerste nummer van
«De Unie» verschenen
Verschenen is het eerste tnumimer van
het officieele orgaan van de Nederland
sche Unie. De naam van het blad is „De
Unie". Het driemanschap opent deze uit
gave met een oproep „Aan ons volk",
waarin o.m. staat te lezen: Wijl zJijn van
meening, dat het noodzakelijk is om. dui
delijke taall te spreken, opdat men zoo
spoedig mogelijk wete, wat men aan de
Nederlandsche Unie heeft. Het gaat hier
allereerst om een gezindheid, en wij' wen-
schen in de Nederlandsche Unie een dy-
miek te brengen, welke stuwend werkt
en de Nederlanders ten aanzien van een
nieuwe toekomst bindt. Wij willen in geen
enkel opzicht een, toevluchtsoord worden
voor hen, 'die louter negatief willen be
waren, wat men had, niet vermijding van
elk© verandering. Wijl stellen ons op dit
standpunt, omdat wij! overtuigd zlijln, dat
wie tot afwachten maant, geen begrip
heeft van wat er feitelijk hier en om ons
heen in de wereld gebeurt.
Alleen ten aanzien van het staatkundige
deel zal de Nederlandsche Unie zich voor-
loorpig niet scherp kunnen uitspreken, om'-
dat zijl zich op het standpunt stelt, dat
gedurende de bezettingsperiode het geen
tijld voor verwezenlijking van essentieel©
wijzigingen is. Dit neemt niet weg, dat
men naar onze meening in deze periode
zich ernstig heeft te beraden over ©en
toekomstigen staatsvorm en, dat het noo
dig kan zijn om ook op dit gebied ge
leidelijk ook het volk door voorlichting
votor te bereiden. Daarom zal de Neder
landsche Unie zichzelf ook intensief met
de bestudeering van deze vraagstukken
bezig houden.
In elk geval' zSjjn wij! van meening, dat
er ook op staatkundig terrein verande
ringen moeten komen on dat het huidige
stelsel van politieke partijen veranderd
dient te worden. Een belangrijke verster
king van het centraal gezag acht Ziji nood
zakelijk en zijl verwacht, dat onder een
versterkt centraal gezag zich geleidelijk
langs nieuwe banen een organisch opge
bouwde volksinvloed zal ontwikkelen.
DE TABAKSVOORRAAD
60 naar Duitsehland
De onderhandelingen met de Nederland
sche tablakscommissie hebben niet tot
overeenstemming geleid, waarna deze
commissie haar bevoegdheid heeft neerge
legd en de besprekingen met het desbe
treffende departement zijn voortgezet.
Volgens de tot stand gekomen regeling
zal in waarde 60 pet. van de voorraden
in Nederland naar Duitsehland worden
gezonden. De voorraden worden geraamd
op f 12 millüoön, zoo dat de waarde van
de uitgevoerde hoeveelheid f7.2 millioen
bedraagt.
De onderhandelingen met de Duitsche
instanties, betreffende de verdeeling van
de voorraden tabak aanwezig bij den
handel en de importeurs zijn thans, naar
de Tabaksplant, het officieele orgaan van
de Vereeniging van Tabaksfabrikaienten
in Nederland verneemt, geëindigd.
Zooals bekend, zouden deze voorraden
naar waarde en gewicht worden geregis
treerd.
Van de voorraden is een gedeelte voor
de industrie bestemd, terwijl het overblij
vende deel door den Duitschen en Neder-
landscben handel' naar Duitsehland wordt
uitgevoerd.
10 MILLIOEN VOOR
DE GETROFFENEN
De eerste uitkeeringen zijn geschied
Zooals bekend, heeft de Rijkscommissa
ris Seyss-Inquarl tien millioen gulden
voor de getroffen gebieden beschikbaar
gesteld. Bovendien heeft de nationale in
zameling rond twee en een half millioen
gulden opgebracht. De Tel. heeft zich
nu tot den secretaris van het Hulpcomité
1940 gewend, teneinde iets te vernemen
omtrent de verdeeling der gelden.
Genoemde functionaris deelde hierbi»
mede, dat enkele dagen geleden een in
terdepartementale commissie geïnstalleerd
is, die den naam draagt van „Adviescom
missie voor het Herstelfonds-1940". Zij
heeft tot taak, de f10 millioen in zoo
kort mogelijkeu tijd doelmatig te ver-
deelen.
Juist dezer dagen is hiermee een eerste
begin gemaakt: aan de gemeenten Rot
terdam en Zevenbergen is eön belangrijke
som gelds uitgekeerd wegens voorschot
ten, die deze gemeenten reeds aan de ge
troffenen hadden gedaan in afwachting
eener terugbetaling doior genoemd fonds.
Marsa-Matroe, do Britsche
sleutelstelling in Noord-Afrika
Da Hongaarsch-Rumeensche
onderhandelingen zijn afgebroken
Britsche bommen maakten vele
slachtoffers in ons land
Het benoemingsrecht van ambte
naren door den Rijkscommissaris
Voor de nood-Vierdaagsche
gaven zich 109 deelnemers op
DE VERDUISTERING
In het belang van de naleving van de
bepalingen ten aanzien van de verduis-
ring:
Zonsondergang 26 Aug. 20 nur 48 min.
Zonsopgang 27 Aug. 6 uur 44 min.
Maan op:
27 Aug. 23,39
Maan onder:
14,39
Hoog- en Laagwater te Zierikzee
Hoogwater: Laagwater:
27 Ang. 8,26 20,52 1,54 14,26
By de vroeger geldende tydeaanwyzing
dient 1,40 uur te worden bijgevoegd.
Van de door de nationale inzameling
bijeen gebrachte 21/2 millioen gulden is
ongeveer f700.000 uitgekeerd.
Het Nationaal Fonds voor Bijzondere
Nooden, dat over het geheele land de
beschikking heeft over 350 commissies
van samenwerking, is het uitvoerend or
gaan voor het besteden der gelden. De
burgemeesters der geteisterde plaatsen
maken voor elk geval afzonderlijk een
voorstel op, dat naar den plaatselijken
adviseur gaat, die het weer bespreekt
met zijn centrum. Op deze wijze komt
de hulpverleening tot stand.
Bij het verstrekken der „eerste uitrus
ting" aan hen die meubelen enz. ver
loren hebben, voelt de commissie het
uiteraard als een groote handicap, dat
de fabrieken de orders niet kunnen uit
voeren in den omvang en met dien spoed,
die gewenscht wordt geacht in verband
met den naderenden winter. Dezer dagen
bijv. werd door een der uitvoerende or
ganen bericht ontvangen, dat van een
opdracht voor 2000 kachels per 1 Sept.
75 stuks geleverd kunnen worden. Iedere
Nederlander zou het billijken, wanneer
een bepaling werd gemaakt, dat orders,
bestemd voor de oorlogsslachtoffers, het
eerst moeten worden uitgevoerd.
Dezer dagen zal èen vergadering ge
houden worden waarin de betreffende
instanties de richtlijnen zullen vaststel
len, volgens welke de steun zal wor
den verleend.
BENOEMINGSRECHT
VAN AMBTENAREN
Het Zaterdag verschenen Verordenin
genblad bevat een verordening van den
Rijkscommissaris voor het bezette Neder
landsche gebied betreffende bijzondere
maatregelen op administratiefrechtelijk
gebied.
Hierin wordt bepaald:
Artikel 1. De Rijkscommissaris voor het
bezette Nederlandsche gebied benoemt,
stelt aan en ontslaat de volgende ambte
naren en andere functionarissen:
1. De secretarissen-generaal van de De
partementen van Algemeen Bestuur: 2.
Den vice-president en de leden van den
Raad van State; 3. Den President, de vice-
presidenten en de raadsheeren van den
Hoogen Raad der Nederlanden, alsmede
den procureur-generaal en de advocaten-
generaal bij genoemd college; 4. De pre
sidenten der gerechtshoven, alsmede
de(n) procureur(s)-generaal bij genoemde
colleges; 5. Den inspecteur der Rijksveld-
wacht en den inspecteur der Nederland
sche marechaussee; 6. De hoofdcommis
sarissen van politie; 7. De commissarissen
der provinciën; 8. De burgemeesters van
de hoofdsteden der provinciën en van
de gemeenten met nifeer dan 50.000 in
woners; 9. Den president van De Neder
landsche Bank; 10. Den president der
directie van de N.V. Nederlandsche Spoor-