STRIJD EN
OVERWINNING
RADIOPROGRAMMA
Donderdag 22 Augustus
JAARSVELD 414,4 M.
AVRO-uitzending. 8 Jaerichten ANP, gr.;
8,30 orgelspel; 8,50 gram.; 10 morgen
wijding; 10,15 gram*; 10,30 voor de vrouw;
10,35 pianovoordracht; 11 huishoudeli'ke
wenken; 11,20 AVRO-Aeolianorkest; 12.00
gram.; 12'l5 Da Capo-orkest; 12,45 be
richten ANP, gram.; 1 AVRO-Musette-
ensemble; 1,30 orgelspel; 2 voor de vrouw
2,10 omroeporkest; in de pauze: Cyclus
„In de schijnwerper"; 4 disco-causerie;
4,45 Philharmonisch kwartet; 5,30 AVRO-
amusementsorkest; 6,30 VPRO:declamatie;
6,45 gram.; 7 vragen van den dag (ANP);
7,15 berichten; 7,20 „De Speellieden" t
(opn,); 7,35 Cyclus „Nederlandsch provin-
cieschoon"; 8 berichten ANP; 8,15 om
roeporkest; 9—9,25 „Reizen en trekken";
10,05 gram.; 10,15—10,30 berichten ANP
en sluiting. I
KOOTWIJK 1875 M.
NCRV-uitzending. 7 berichten Duitsch;
7,15 berichten Engelsch; 7,30 gram.; 8
berichten ANP; 8,10 schriftlezing, medi
tatie; 8,25 Gewijde muziek (opn.); 8,35
gram.; 9,30 Marcando-ensemble11,15be
richten Engelsch; 11,30 gram-; 11,50 Gooi-
landers; 12,30 berichten Duitsch; 12,45 be
richten ANP; 1 Gooilanders; 2 berichten
Duitsch; 2,15 gram.; 2,55 zang met piano
begeleiding; 3,15—3,30 berichten Engelsch;
3,50 gram.; 5 berichten Duitsch; 5,15 be
richten ANP; 5,30 NCRV-Harmonie-orkest
(opn.); 6,15 berichten Engelsch; 6,30 gr.;
7 vragen van den dag (ANP); 7,15 be
richten; 7,30 reportage, of muziek; 8 be
richten Duitsch; 8,15 berichten ANP;8,30
berichten Engelsch; 8,45 zang met piano- j
begeleiding; 9,15 berichten Engelsch; 9,30
gram.; 10 berichten Duitsch; 10,15 be
richten ANP; 10,30—10,45 berichten En
gelsch en sluiting; 11,15—11,30; 0,15—0,30
en 1,15—1,30 berichten Engelsch.
WORDT ROTTERDAM
IN VIJF JAREN HERBOUWD?
Duitiche beschouwing over
bezoek aan de Maasstad
Een correspondent van de „Deutsche
Zeitung" heeft met de leiders van dOm
Rotterdamschen Opbbuwdienst eetm bezoek
gébracht aan de Maasstad. In het ver
slag over zijln bevindingen schrijft deze
correspondent, dat het oogemblik, waar
op hi| met deskundige voorlichting deze
inspectie onderinjam, zeer gelukkig ge
kozen was, omdat men |n)u eem over
zicht kan krijgen vaim hetgeen te doen
is in Rotterdam en hetgeen reeds werd
|nb rk«r neergeschoten
Maandagavond heeft een agent van po
litie uit zelfverdediging een revolverschot
gelost op een berucht Haagsch iebreker,
die ten gevolge daarvan ernstig is ge
wond. Deze schietpartij was het gevolg
van een poging van twee bekende figu
ren uit de Haagsche onderwereld om
zich tegen hun arrestatie te verzetten,
waarbij een van hen den agent zijn sabel
afhandig maakte, zoodat de agent ge
noodzaakt was zijn revolver te trekken.
Bommen bij Mel ssant
Maandagnacht werden de bewoners
van Melissant opgeschrikt uit hun slaap
door op korten afstand van het dorp
ontploffende bommen.
Het bleek dat een vliegtuig bommen
had laten vallen in de nabijheid van de
hofstede van den heer Corns. Joppe.
De bommen, naar schatting een 13-tal,
waaronder een groote brisantbom, kwa
men op een 100 meter van de hofstede
in het bouwland terecht.
Een in een nabijgelegen weide loopend
paard werd zoodanig aan de pooten ge
wond, dat het zal moeten worden afge
maakt.
Drie uren na het vallen der bommen
is nog een tijdbom ontploft, waardoor
ook wonder boven wonder niemand werd
gekwetst.
In het dak van het in de nabijheid
gelegen huis en landbouwschuur van den
heer van Kempen werd door' een scherf
een gat geslagen, terwijl ook bij den
heer Joppe hier en daar eenige schade
aan huis en schuur werd aangericht. (EN)
De Fransche torpedojager „Mail-
lé Brézé" (2.441 ton) is, in de nabijheid
van een West-Schotsche haven gezon
ken. Op het schip vond eerst een ont
ploffing plaats, waarna het geheel in
brand geraakte. Verscheidene matrozen,
alsmede personen, die het vuur bestre
den, werden gedood; ongeveer 60 ande
ren bekwamen verwondingen.
FEUILLETON
Nadruk ROMAN VAN
20 verboden HANS HIRTHAMMER
En het zonderlinge feit deed zich voor,
dat Lorenz Burmester, terwijl hij zijn
broodjes nuttigde, zich zeldzaam ge
lukkig voelde. Zijn gedachten waren uit
geschakeld, hij wist niets meer van zijn
zorgen en zijn wanhoop, hij was als een
dier, dat zich verzadigde en zich ge
heel aan het genot van het oogenblik
overgaf.
Hij keek de menschen na, die langs hem
heen gingen, hij verlustigde zich aan de
flatteuse zomertoiletjes der jonge meisjes
en voelde zijn bestaan als een zeldzaam
voorrecht.
Toen hii eindelijk verzadigd was, stak
hij een sigaret op. Intens genietend, zoog
hij zijn longen vol om daarna de rook
door zijn neus uit te blazen. Zoo zat
hij tot het begon te schemeren. Toen
stond hij op, veegde de broodkruimels
van zijn pak en zette zijn wandeling
voort.
Van het Dönhoffplein kwam hij in de
Jerusalemerstraat, waar hij minstens een
half uur voor een der groote kranten-
Men is thans met de opruimingswerk
zaamheden zoo ver gevorderd, dat men
in October, op z'n laatst November, iim-
derdaad kan begingen met den opbouw,
waarvoor de planneim tegen, dien tijd dan
ongetwijfeld definitievemi vorm zullen heb
ben aangenomen. Nu. reeds zijn de nood.
woningen en noodwimkels zoo goed als
gereed, zoadat het stadsleven, met ze
kere beperkingen, weer in ruimere banen
kan worden geleid. Het valt hierbij' op,
dat opruimingswerkzaamheden en die voor
den opbouw zonder tijdverlies in elkaar
overgaan, zoodat in veel korter tijd, dan
door de deskundigen werd aangenomen,
een nieuw Rotterdam tot stand zal kun
nen komen. Was men kortelings nog
van meeninig, dat met den opbouw van
de binnenstad vijftien jaren zouden zijln
gemoeid, thans kan moet eenige Zeker
heid worden aangenomen, dat daarvoor
ten hoogste vijf jaren voldoende zijln te
achten.
De bouw van 385 lage noodwoningen
aan het Noorderkamaal is reeds zoo ver
gevorderd, dat verscheidene daklloozen
daar met Octöber hun intrek zulilleni kun
nen pemen. Bijt de Ze woningen m~t
kleine onderlinge verschillen in ruimte
waarvoor de huur van f3,15 tot f3,65
zal bedragen Zijln ruime speelplaat
sen voor de jeugd ingericht. Achter het
viaduct daar ter plaats© zal! men ook
noodwoningen vqoir groote gezinnen en
in die wijk Zijln o;ok enkele winkelstraten
antwiorpen.
Hier zullen dus vele RotterdamJmers
een tijdelijke behuizing vinden, terwijl
de nu ontbrekende wioningen worden her.
bouwd. Er moeten weer 14.000 woningen
beschikbaar komen, waarvan er 10.000
in de binnenstad zijn gedacht en de
overige 4000 waarschijnlijk op een ge
bied aan het Zuiden vaim de stad Zullen,
worden opgetrokken. Bij1 deni bouw valn
die huizen is dan tevens gedacht aan
©en ruimen parkaaeleg.
POST-TELEGRAAF-TELEFOON
Da nieuwe tarieven
Het nieuwe posttari-ef is gister inge
gaan. Zeer precieze, en op eiken pen
ning lettende cliënten vajn de Poste
rijen, hebben zich Maandagavond beijverd
min of meer dringende brieven -onmid
dellijk te verzenden. Zijl hebben zich
zelfs de m'oeite getroost tegen de oude,
toen nog geldejnde en Iniogaï veel go©d-
koopere tarieven brieven en- briefkaarten
te verzenden, die jniog heel goed of Zelfs
beter hadden kunnlen wachten. Iedere
brief, voor het aanbreken van den
nieuwen dag aangeboden, spaarde een
halven stuiver uit.
Het is tal van geadresseerden afl! op
gevallen, dat de Posterijen kort in)a der
gelijke tariefswijzigingen soeped' optre
den. Er wordt rekening mede gehouden,
dat velen nog inliet met de nieuwe be
palingen die ditmaal nogal snel zijn
doorgevoerd op de hoogte Zijln. Tot
het einde dezer maand Wordt slechts
het ontbrekende porto ini rekeninig ge
bracht en wordt dit dus niet bij' wijze
van boete verdubbeld.
AFZET VAN ONZE
LANDBOUWPRODUCTEN
Maatregelen en mogelijkheden
De Deutsche Zeitung in den- 'Nieder-
landen heeft ee|n onderhoud gehad met
den Landsboereinleider Graf Grothe, die
in ons land met de taak belast is toe
zicht te houden op en richting te geven
aan de landbouw-ooccinomische maatre
gelen. Wanneer men de vooruitzichten
voio-r een oeeonomische consolidatie van
den Nederlandscheln. landbouw helder wil
bleoiordeelen, aldus Graf Grothe, moet
men in de eerste plaats vaststellen,, dat
Nederland tengevolge vajn- den oorlog
weliswaar Ibiepaajllde afzetgebieden en af
zetmogelijkheden verloren heeft, terwijl
anderzijds ook niet meer de mogelijk
heid bestaat in den tot dusver bestaar
den omvang voedermiddel'ejni voor zijn
veredelingsbedrijf in te voerejn-.
Daartegenover heeft de Nederlandsche
bloer echter in het Duitsche Rijk een
afnemer vcor zijln overschotten gevon
den, die in de eerste plaats c(nfofegr©nsd
in staat om af te nemen- genoemd kan
Worden 'en teirn tweede betere en vooral
stabiele prijzen betaalt. Onschatbaar zal
voior den Ned s andschejm boer verder
blijken te zijln, "dat bij' de (nieuwe in
richting van de Europeesche ruimte er
zorg voor gedragen kan word-ejn-, dat
in de teerste plaats de verbouw, resp.
de veredeling van zulke producte|n- be
vorderd kan wiorden,die op grolnd van
bodem -en klim'aat, evenals vajn de uit
muntende speciale kejnpis valn de Ne-
derlandsche tuinders e|n, boeren, bij'zoin-
der geschikt -en het verbouwen waard
moet w-orden geacht.
Die groote ervaringen ejm successen van
de door d-en (Duitsch-en) RijkSvoedijngs-
stend voor de eerste maal tot ontwik
keling gebrachte marktv-erordenijng zul
len voor den goederejniruill van dein
landbouw van alle buurstaitein -ongekende
voordeel-en meebrengejn-. Het verleden
tijd vale, waarin de blik over zee ge
richt was, heeft den landbouw vajn- de
•meeste Europeesche landen laten ver
geten, d-e krachtreserves van den eigen
bode'm tot volle ontwikkeling te bren
gen en hun1 -eigen producten te gebrui
ken voor een gezonde uitwisseling tot
heil van hun volkeren.
De ontwikkeling van den afzet
De groote opnemingscapaciteit vajn de
Duitsche markt kan het beste aan de
uitvoercijf-ers van fruit -en groefniten se
dert half Mei worden aangetoond. Juist
bij- groenten gaat het om uitgespro
ken uitvoerproducten. H-et is blekend,
welke groiote hoeveelheden groenten- juist
vanwege het gebbek aan afzetmogelijk
heden op d-e wereldmarkt door de Ne-
derlandsche tuinders veijnnbtigd moesten
worden.- Om de tuinderij- in lev-en te
houden, moesten groote subsidies betaald
worden. Dat is principieel adders ge
worden. Ondalnks alle transportmoeilijk
heden en de vernielde bruggen is reeds
enkele dagen Ina dein wapenstilstand de
uitvoer van fruit en groenten weer
in grooten omvajn'g ter haund genomen.
Met gebruikmaking van alle aajnlwezige
mogelijkheden zijln de grootste moeiLiik-
heden in dep kortst mogelijken tijld uit
den weg geruimd. Van week tot week
zijn de uitvoercijfers naar Duitschlapd
gestegen om tensl-otte een- recordhoogte
te bereiken.
70 millioen k g. f uit en groenten
uitgevoerd
Van 15 Mei tot 31 Juli zijd ia totaal
aan fruit en groepten alleen naa-r Duitsch-
land ongeveer zevqnitig mi'lli-oem kilogram
uitgevoerd. In dezelfde tijdruimte van
het vorige jaar heeft Nederland naar alle
landen vani de wereld bij- elkaar slechts
65.500.000 kg uitgevoerd, zoodat in deze
korte periode alleen het Duitsche Rijk
vijf millioen kg meer afgenomen heeft,
Deze preistatie moet des te ho-oger wor.
den aangeslagen, daar tejmgevoüige van
den oorlog in de -eerste wek-eni slechts,
zeer beperkte hoeveelheden koindep wor.
den uitgevoerd. Op 9 Augustus is een
dagrecord van 510 wagons bereikt. Dat
zóu -onder de vroegere omstandigheden)
.aan een aapte! Wagoins van 680 bte-
antwoerd hebben, daar met het oog op
een doeltreffend gebruik va;ni de vracht
ruimte ongeveer -een derde apeer goe
deren per wagon veria dein- wprdeln dan
vroeger gebruikelijk was.
Naar de waa-rde berekend, vertegen
woordigt deze uitvoer een bedrag van
zestien millioen rijksmark, eep bedrag,
dat -eveneens v-er bovep. de waard© van
het vorige jaar ligt. Dat beteekent, dat
het Duitsche Rijk niet slechts naar de
hoeveelheid meer afgenomen heeft dan
de géheele uitvoer van Nederland in
dezelfde tijdsruimte van het vorige jaar
heeft uitgemaakt, m-a,a-r ook voor de
Nederiandsche producten een h-oogeren
prij's heeft betaald, wélke den producent
ten goede komt. In 1940 ligt de ge-
(middelde prijs per kilogralm 10.5 pet
hooger dan in 1939.
Pr ij», afzet en voorraacLo-ming
De voornaamste richtsnoerep voor den
arbeid van Graf Grothe zijlneep bil
lijke prijls voor den producent, afzet van
den geheelen oogst e|n voorraadvoirming.
Een billijke prijs is met name op het
gebied van de fruit- en groeptepteeit
een principieel© (noodzakelijkheid. Dat dit
de laatste jaren in Nederland mi-et het
geval was, blijkt uit het feit, dat bijv.
in 1939 i21 millioen gulden- aain den tuin
bouw verdeeld moesten worden, om de
bedrij'ven ook maar eenigszips in leven
te houden. Evenals i|ni DuitschU'ahd moet
oiotk hier zooveel mogelijk vpprklofmen.
worden, dat alleen aa|nb|od en vraag den
prijs bepalen of dat de prijsvorming af
hankelijk is van dep wil' of omwil van
den afnemer, d.w.z. industrie en handel.
In de afgeloopen jarén toonde de prijs-
curve een voortdurende^ op- en neer
gang; de producent k-oim op geeperlei
manier calculteeren, maar hij ha-d geluk
of ongeluk, al1 naar gelalng hij met Zijln
producten in eelm tijd van h-ooge of lage
prijzen kwam.
Wanneer de Nederlafndscbe tuijnbbuwi
weer gezond moet worden, kap de prijs
niet door den afnemer bepaald worden,
maar moet de prijs afhankelijk zijn van
©en billijken productieprijs, d.w.z. een
prijs, waarbijl d-e productiekosten onvoor
waardelijk gedekt zijn.
KORT EN BONDIG
Het Deensche ministerie van landsver
dediging heeft medegedeeld, dat in No
vember a.s. weer begonnen zal worden
met de opleiding van recruten
voor den militairen dienst. Tegelijker
tijd zal het grootste deel ,van de thans
in dienst zijnde manschappen, wier op
leiding voltooid is, naar huis worden
gezonden. Een overeenkomstig aantalmet
groot verlof zijnde manschappen met vol
tooide opleiding, in het bijzonder van
de winterlichting 1939, zal eind October
in hun plaats weder voor een half jaar
onder de wapenen worden geroepen.
De New-York Times meldt uit Was
hington, dat, naar in diplomatieke krin
gen verluidt, de Amerikaansche regeering
als onmiddellijk gevolg van de bespre
kingen met Canada mogelijk een aantal
Amerikaansche torpedobootjagers voor
het bewaken der Canadeesehe
kust zal sturen teneinde Canadeesehe
en in Canada gestationneerde Engelsche
oorlogsschepen vrij te maken voor den
dienst in de Engelsche wateren en zoo
doende indirect de door de Engelschen
gevraagde hulp door Amerikaansche tor
pedobootjagers te verleenen.
4s
De Hotsji Sjimboen verwacht een
krachtige uitwerkingop het Verre Oos
ten ©n spreekt van een „gevaar voor
Japan, waarop Japan zich moet voor
bereiden. De Jomioeri Sjimboen verklaart
dat de politiek van Roosevelt in strijd
is met hetgeen hij vroeger verzekerd
heeft. De z.g. Canadeesch-Amerikaansche
verdedigingscommissie beteekent een eer
sten stap tot deelneming aan den oorlog.
De Vereenigde Staten streven er ijverig
naar de Duitsche overwinning te ver
hinderen. Knox en Bullitt hitsen openlijk
op tot den oorlog en in die omstandig
heden zal Japan op den duur zijn niet-
inmengingspolitiek niet kunnen handha-
Een goed plan schenkt ons driemaal,
vreugde: als wij het vormen, als wij
het invoeren en als wij het gedenken.
bureaux bleef staan om van het laatste
nieuws kennis te nemen. Daarna raakte
hij in de Friedrichstraat verzeild en een
snel opkomend gevoel van blijdschap I
deed hem veerkrachtiger voortstappen, j
Hij herinnerde zich, hoe hij vroeger vaak
dezen naam had hooren noemen en hoe j
hij zoo vaak gewenscht had Berlijn nog
eens te zien en de bijzondere bekoring
van deez wereldstad te ondergaan. Nu
was hij er en een matelooze trots ver- 1
vulde hem.
Toen hij op de onafzienbare huizenrij
van de Leipzigerstraat stiet, boog hij
hier in. Hij bereikte de Spittelmarkt en
later het Alexanderplein. Vandaar slen
terde hij door de Königstraat. Het
Schlossplein trok hem onweerstaanbaar
aan, maar hij voelde instinctief, dat dit
alles slechts een heenweg was, dat hem
hier of daar nog iets bijzonders wachtte.
Reeds hoorde hij in de verte een ge
weldig geroezemoes en verder gaande, 1
ontwaardde hij plotseling een zee van
licht. Hij verhaastte zijn schreden en
eensklaps stond hij tegenover een stand- j
beeld van onvergetelijke schoonheid: Un-
ter den Linden! j
Lorenz liefi over de Schlossbrug. Hier
bleef hij met kloppend hart staan. Op
dit oogenblik vlamden heel in de verte
voor de Brandenburgerpoort de eerste
booglampen aan en zooals nu de licht
stroom steeds dichter op hem toekwam,
leek het een gigantische estafette van
het kunstlicht.
Schouwen's Duinwoestijn
trekt door zyn ivoeste, ongerepte
schoonheid het oog van landzaat
en vreemde, onder de wisselende
belichting van de wjjde luchten, die
het landschap overkoepelen Z.N.B
Het stroomde op hem toe, het was, of
het zich in hem uitstortte en heel zijn
innerlijk in een extatischen gloed zette.
Hij vervolgde Zijn weg, langzaam liep
hij in dé richting van de Mittelprome-
nadc, in een toestand van volkomen af
getrokkenheid. De duizenden menschen,
die langs hem heen stroomden, zag hij
niet.
Het is bereikt! fluisterde hij yoor
zich heen. Ik ben in 'Berlijn. Die
lampen, die paleizen,- dat heerlijke, brui
sende leven dat is Berlijn.
Honger en uitputting hadden hem in
hun greep; een korte opleving van zijn
snel afnemende krachten schonk heiranog
even dat vreugdevolle, lichte gevoel, dat
op een naderende ineenstorting duidt. Het
was, alsof hij zijn lichaam niet mier
voelde, of zijn sloffende voeten en slap
neerhangende armen niet meer de zijne
waren.
Uren later zeeg hij in den Tiergarten
op een bank neer, waar hij vari uitput
ting direct in slaap viel.
Een ralelende slag deed Lorenz Bur
mester overeind springen.
Het regende in stroomen en nauwe
lijks was dit tot Lorenz doorgedrongen
of een bliksemstraal verscheurde de duis
ternis van den nacht, onmiddellijk ge
volgd door een hernieuwd kraken en
rommelen van den donder.
Lorenz huiverde. Zijn kleeren zaten
hem aan het lichaam geplakt en de
haast, waarmee hij den kraag van zijn
jas opzette, had iets lachwekkends, om-
dat hij geen drogen draad meer aan
het lijf had. 1
Van de zelfvergetelheid, waarin hij
eenige uren tevoren op de bank was
neergezegen, viel niets meer te bespeu
ren; wat over bleef, was wanhoop. Hij
was aan den regen overgeleverd.
Toen hij opstond om te trachten el
ders een schuilplaats te vinden, bemerkte
hij, dat hij nauwelijks in staat was zich
voort te bewegen. Zijn voeten waren als
lood en weigerden hem te dragen. i
Hij liet zich weer op de bank vallen
en staarde naar den natten sluier, die
hem van alle zijden omhulde. Hij pro
beerde de gebeurtenissen van den vo-
rigen avond in zijn herinnering terug
te roepen en deed wanhopige pogingen
althsns iets van dien zorgeloozen ge- 1
moedstoestand op te wekken, waarin hij
zicli hier in de open lucht ter ruste
had gelegd. Het baatte niet en hij kwam
tenslotte zelf tot de ontmoedigende con
clusie, dat die opgewekte stemming
slechts voortgekomen was uit een roes, 1
een verdooving, die geen rekening had
gehouden met de werkelijkheid. I
Het onweer nam langzamerhand in he-
vigheid af, maar de regen bleef onver-
minderd aanhouden. Lorenz Burmester
probeerde opnieuw vergetelheid te zoe
ken in den slaap, maar hij rilde in zijn
doornatte kleeren dusdanig, dat aan sla
pen niet te denken viel. In plaats daarvan
vormden zich in zijn fantasie verlokkende
beelden van veilige geborgenheid in een
behaaglijk verwarmd vertrek. Hij zou met
plezier in een bouwvallig hondenhok zijn
gekropen als dat hem slechts wat warm
te en beschutting tegen den meedoogen-
loos neerstroomenden regen had gegeven
ln een vlaag van radelooze vertwijfe
ling sprong hij plotseling overeind en
het volgende oogenblik draafde hij in
dc r ichting van den Brandenburger poort
alsof hij zich door een overhaaste vlucht
aan zijn noodlot zou kunnen onttrekken.
Hij rende over de straat, waar de
sombere schaduwen der hooge huizen
dreigend op hem schenen af te komen
en het trieste licht der lantaarns gedeel
telijk schuil gingen achter den dichten
regensluier. Als uitgestorven leek nu de
stad, ongenaakbaar in haar vijandig zwij
gen.
Zoo naderde hij, met inspanning va'
zijn laatste krachten, het Alexanderpl--'
het was, of een onverklaarbaar di'
instinct hem daarheen had gedreven
nu herinnerde hij zich, wat Neuf
verteld had. Hij sleepte zich f
door den vrijen ingang van
en op hetzelfde oogenbW
krachten uitgeput.
Nog wist hij waggel*
bereiken, in een hev'
dc doffe slagen v'
zonk hij bewustel'
