NIEUWSBODE
X
WOENSDAG 21 AUGUSTUS 1940
OPGEH
I
De Kern
abonnement
Prijs f 1.50 p. kwartaal, bulten Zierikzee
f 1.80. Voor het buitenland 110.00 p. jaar.
Afzonderlijke nummers 6 cent. Ver
schijnt dagelijks, behalve 's Zondags.
ZEMK2E50«|0UMirc
Uitgave: N.V. de Zierikzeesche Nieuwsbode, Zierikzee, Schuithaven B 94
Tel. 32, Postgiro 137677 - Dir.: a. j. de Looze - Uitg.-Red.: m. j. Kosten
97STE JAARGANG No. 14420
advertenties;.-
Prijs: 20 cent per regel, minimum 80 cent.
BIJ contract speciale prijzen. Grootte der
letters naar plaatsruimte. „Succesje»"
60 cent. Inzending tot 's morgens 10 uur
POLITIEKE ASPECTEN
De verovering van Britsch Somali-
land heeft in Italië groote geestdrift
verwekt. In politieke kringen stelt men in
het licht, dat de zegepraal pas na het
overwinnen van de allergrootste moei
lijkheden mogelijk is geworden. Enge
land heelt voor het uitbreken van den
oorlog verklaard, dat het in Abessinië
in zekeren zin een geesel in handen
heeft, want het zou, naar het beweerde,
Engeland gemakkelijk vallen Abessinië
binnen te rukken. In werkelijkheid echter
heeft het fascistische Italië stelselmatig
er naar gestreefd Abessinië tot een ac
tieve stelling te maken, opdat het op
alle mogelijkheden zou zijn voorbereid.
Zoo is Abessinië ^an belegerde tot be
legeraar geworden.
Wat de verrichtingen in Italiaansch
Afrika betreft, zegt men in politieke
kringen, dat het optreden ten doel had
de beide groote engten, t.w. Straat Soe
dan en Straat Bab-el-Mandeb, voor den
vijand onbruikbaar te maken. Daartoe
moest eerst de wig van Somaliland uitge
schakeld en dit bruggehoofd voor En-
gclsche operaties weggenomen worden.
Op 5 Augustus begonnen de groote ope
raties in Somaliland, die thans hun ge
lukkige einde gevonden hebben met de
verovering van Berbera.
Wat het verlies van Britsch Somali
land strategisch voor de Engelschen be-
teekent, kan, zoo verklaart men volgens
het D.N.B. te Berlijn, niet hoog genoeg
worden aangeslagen. Ten eerste is de
„rfcchtstreeksche bedreiging van Abes
sinië", welke de Engelschen tot het
laatste toe verkondigden, een illusie ge
worden. In plaats daarvan staan thans
de Italiaansche troepen aan de Roode
Zee tegenover Aden, de belangrijkste ves
ting in het samenstel van het Britsche
rijk. Ze bedreigen thans van hun kant
de wegen naar Indië. Duidelijk treedt
thans aan het licht, welk een geweldige
uitwerking deze oorlog heeft op de Ara
bische en de geheele Aziatische wereld,
waa- de stralenkrans van Engelands „on
overwinnelijkheid" snel verbleekt.
In het binnenland van Somaliland treft
men alleen nederzettingen van blijvenden
aard aan in de nabijheid van de oasen.
In de reusachtige, dorre woestijngebie
den, waar bijna geen menschelijk leven
te bekennen is, bevinden zich slechts
zeer weinig plaatsen, waar water te vin
den is. Van Hargeysar loopt een aange
legde weg in Noord-Oostelijke richting
naar Berbera aan de Golf van Aden.
Van nederzettingen, die min of meer
aanspraak kunnen maken op den naam
van „stadje", kan alleen gesproken wor
den in de nabijheid van de kust; en dan
zijn het gewoonlijk niets anders dan
plaatsjes, die door Arabieren zijn gesticht.
Er zou dus heel wat moeite en kosten
mede gemoeid zijn, om deze in zoodani-
gen staat te brengen, dat zij de voor
hen bestemde rol zouden kunnen spelen
om bij te dragen tot de versterking van
de economische kracht des lands en de
bevordering van het goederenverkeer.
De in de nabijheid van Fransch Somali
land door de Italianen bezette haven
Z e i 1 a op Engelsch gebied vervulde
vroeger een rol van zekere beteekenis,
aangezien hierover in hoofdzaak de uit
voer van Abessynië plaats vond. Na de
opening van den spoorweg, die van Dzji-
boeti over Harrar naar Addis Abeba loopt,
ging het economische leven in Zeila hard
achteruit.
Toen Abessinië in handen van de Itali
anen was gevallen, zag Mussolini zich
gedwongen om met de Engelschen een
overeenkomst aan te gaan voor het ge
bruik van de haven Zeila. Ook hieruit
kan reeds blijken, hoezeer deze van be
lang is voor de Italianen om zich toe
gang te verschaffen tot de Golf van
Aden.
De voornaamste plaats is Berbera.
Hie»- is Het voornaamste centrum van
het onbeduidende economische leven van
Britsch Somaliland. Daarbij profiteert de
haven van de karavaan-stapelplaats Boel
har, die zich in de nabijheid bevindt en
waar al de goederen worden opgeslagen,
die uit het binnenland worden aange
bracht.
De moord op den Albaneeschen patriot
Hogzia, op wiens hoofd door de Griek-
sche regeering een premie was gesteld,
vestigt de aandacht op Z.O.-Europa. De
Italiaansche regeering heef t zich niet neer
gelegd bij de verklaring uit Athene. In
de Italiaansche pers wordt betoogd, dat
de Albaneezen in den loop van de laat
ste eeuwen door de Grieken voortdurend
behandeld zijn als vogelvrijen. Aan deze
opvatting moest na de inlijving van
Albanië door Italië een einde komen,
niet alleen voor de Albaneezen in Albanië,
maar ook voor de Albaneezen die zich
in Joego Slavië en Griekenland hebben
gevestigd. j
Men weigerde aan de in Griekenland
levende Albaneezen eigen scholen, een
eigen cultuur, ja, zelfs werd hun het
gebruik van hun eigen taal ontzegd en
vaak werden hun eigendommen verbeurd
verklaard. Hierbij komen nog de syste
matische vervolgingen en een voortge
zette actie tegen de onafhankelijkheid
van Albanië. Deze actie is voorbereid ge
worden in de verantwoordelijke regee-
ringskringen van Athene.
Dat in Ciamuria en de aangrenzende
gebieden de Albaneesche bevolking een
minderheid zou vormen, is geen mensch
wijs te maken, schrijft het „Giornale d'Ita-
lia". Statistieken kan men vervalschen,
doch de taal, de zeden, de eigenaardig
heden en de nationale gezindheid van
de daar levende bevolking geven den
doorslag. De Albaneesche bevolking van
den Epirus vormt de meerderheid van
de inwoners en wil niets te doen hebben
met de Grieken.
Na de uiteenzettingen wendt het blad
zich tot Griekenland in bewoordin
gen, die niet misverstaan kunnen worden.
Italië heeft in vrede en vriendschap met
Griekeland willen leven. Het herinnert
voor alles aan de rede van den Duce,
toen Italië het oorlogspad betrad. „De
Grieksche regeering", gaat het blad voort,
„heeft geen rekening willen houden met
deze wenschen en opvattingen van Italië.
Sedert het begin van den oorlog heeft
het zijn gevaarlijk optreden aan de Al
baneesche grens in versterkte mate voort
gezet en zijn gebied en zijn kusten be
reidwillig ter beschikking gesteld van
de Britsche strijdkrachten. Zoo is Grie
kenland met den dag meer een openlijk
medeplichtige geworden van Engeland.
Het Italiaansche volk weet, dat Grieken
land reeds lang als stille bondgenoot
aan de zijde van Engeland staat. Grie
kenland heeft gemeend, dat de krachten
van deze mogendheid onbegrensd en on
overwinnelijk waren. In de meening dat
het in den rug gedekt was, heeft het
zich in een gevaarlijk dubbel spel ge
stort".
Het Duitsche Weermachtbericht
Succtsien der duikbooten
Het opperbevel van de weermacht
maakt bekend:
Het duikbootwapen heeft nieuwe suc
cessen behaald. Een duikboot heeft het
4578 B.R.Tgroote bewapende Britsche
koopvaardijschip „Ampleforth", alsmede
een ander vijandelijk koopvaardijschip
van 6680 B.R.T. tot zinken gebracht. Een
andere duikboot heeft in totaal 41.000
B.R.T. vijandelijke handelsscheepruimte
tot zinken gebracht.
In het kader der gewapende verken
ning bestookte het luchtwapen wapen
fabrieken, opslagplaatsen voor brandstof,
spoorweginstallaties, havens, vliegvelden
en troepenconcentraties, in het bijzonder
in de graafschappen Suffolk, Norfolk en
Oxford succesvol met bommen.
Des nachts waren onze aanvallen ge
richt op vliegvelden in Zuid-Engeland
alsmede op haveninstallaties en groote
tankinstallaties aan de Britsche Zuid- en
Zuidwestkust.
Vijandelijke vliegtuigen wierpen in den
nacht van 19 op 20 Augustus op ver
schillende plaatsen bommen op woonwij
ken en open terreinen. Enkele burgers
werden gedood en gewond. Verscheidene
huizen werden vernield. Dank zij het
krachtige optreden van den veilighèids-
en hulpdienst, alsmede van den eigen
hulpdienst der bevolking konden op ver
schillende plaatsen ontstane branden snel
bedwongen worden.
Vijf vijandelijke vliegtuigen werden
door jagers en luchtdoelartillerie neerge
schoten. Twee eigen vliegtuigen worden
vermist.
Een der Britsche spoorwegmaatschap
pijen heeft uit vrees voor een Duitschen
inval in het geheel 21.000 borden met
plaatsnamen laten wegnemen, t-.w. 15,500
groote stationsborden, plaatsaanduidin
gen op zitbanken en aan lampen, alsmede
4200 namen op seinhuizen. Zelfs de
plaatsnamen, die op dorpsche stations
door bloemen, struiken of steenen ge
vormd worden, zijn verwijderd.
Dr. A. BORMS
,i thans keer en de Vlamingen ztch
naar het Noorden toe"
DE YZER BEDEVAART
Dr. A. Borms over de Vlamingen
Bij! het Yzermonunnent valni Dixmuidetn,
{waarheen de filé (bedevaart werd ge
houden, heeft dr. A. Borms het woord'
'gevoerd.
„Ik heb nu ten tweedén male voor
Vlaanderen mogém l'ijdep aldus d!r.
Borms samen met hopderdén volks-
genooiten, waaronder gewezen oud-strij
ders, die jaren met u dierbare dooiden,
in deze bloedige vlakten hebbe)ni gestaan:
het Viaamsehhatemde België heeft ons
aan den eeuwepoudén. vijand van Vlaan
deren overgeleverd en pi©uwe Vl'aamsche
slachtoffers zijd gevallen opder Frapsche
kogels. Wat was onze schuld? We waren
te Vlaamlseh en ijverden te zeer voor het
„naait meer oorlóg".
Bijl al die folterplaatsen Waar gijl reeds
zooveel hebt geleden, komt nu de schrik
wekkende reeks welke aanvajnlgt met Ab1-
b'évilie, Le Vernet, St.Cyprien én eindigt
in de gruwelkampen waar eefm misdadige
regeering onze jonge knapen van 16 jaar
heeft opgesloten.
Dierbare dooden, de staat, vijandig je
gens hetgeen Vlaamsch is, die U eens
zo/of .onbillijk heeft behandeld, Uwe gra
ven heeft geschonden, zijln soldeniers in
1930 hier tegen ions losgeü'atelni, de amines -
tie aan uw foleste kameraden heeft gewei
gerd, snoerde met zlijn (nieuw verraad
Vlaanderen tot een toïtok samen en bewees
vqor goed a an de Vlamingen dat hij! hun
vaderland niet kan' Zijln.
Thans keerem de Vlamingen zich voor
imlmer van het Zuiden af, naar het Noor
den toe. Heel het volksnatio/njale Vlaan
deren smeekt God door uwe tusschen-
komst, dierbare doqden, o|m zljln bescher
ming en hoopt dat de zoh die draagt aan
de oosterkim licht ien leven zal brengen
voor ons heel© voflk", t
Na de jongste Duitsch-Siowaaksche
besprekingen zijn overeenkomsten ge
troffen, aldus meldt het D.N.B. uit Pres
burg, om het handelsverkeer tusschen
Nederland en Slowakije, hetwelk
zich in het gegin van dit jaar zeer be
vredigend ontwikkelde, weer in groote
ren omvang mogelijk te maken.
MYRON TAYLOR
den bizonderen gevolmachtigde van
president Roosevelt by het Vaticaan, is
door den Paus in audiëntie ontvangen
DE HONGAARSCHE KROON
een combinatie van kronen
20 Augustus viert men in geheel Hon
garije Sint Stephanus-dag, den nationalen
feestdag. Duizenden en duizenden trek
ken uit de provincie en uit het buiten
land naar Boedapest om getuige te zijn
van een bijzondere processie, waarin,
voorafgegaan door het staatshoofd en
gevolgd door een kleurriike stoet van
magnaten en boeren, de rechterhand van
Sint Stephanus in een glazen kist rond
gedragen wordt. Dit is de hand van
den eersten Christenkoning van Hongarije,
die omstreeks het jaar 1000 na Christus
het Hongaarsche volk, na het verzet van
binnen, speciaal dat van de stamhoofden
gebroken te hebben, tot het Christen
dom bracht en van krijgslustige noma
denstammen tot een geconsolideerden
staat vormde. Ieder jaar op Sint Ste-
phanusdag wordt deze tot reliquie
der geheele natie verheven „onverteer
de heilige rechterhand", welke dank zij
groote opofferingen bewaard kon blijven
naar de kroningskerk overgebracht.
Van Maria Hemelvaart tot Sint Stepha-
nusdag, van den 15-den tol den 20sten
Augustus worden tevens in het koninklijke
paleis aan den linker oever van den Do-
nau te Boedapest andere voorwerpen, die
eveneens aan den eersten koning van
Hongarije herinneren, tentoongesteld en
kan iedereen de Hongaarsche koninklijke
emblemen, de kroon, den scepter en den
„appel", welken de gekroonde koning in
zijn linker hand placht te dragen, be
wonderen. De Hongaarsche koningskroon
is de oudste in haar soort, zij is eigen
lijk een combinatie van de „Corona
Latina" en de „Corona Graeeea". De
oorspronkelijke kroon werd aan koning
Stephanus den Heilige door den Paus
Sylvester II geschonken. Dit was in het
jaar 1000. In het jaar 1074 zond Michael
Ducas, de keizer van het Oost-Romein-
sche Rijk, aan den Hongaarsohen koning
Géza I eveneens een kroon, als erkente
lijkheid voor de consolidatie van Hon
garije.
Beide kronen werden, waarschijnlijk in
de 13e eeuw, samengevoegd, waarbij die
van Paus Sylvester het bovenste gedeelte
en die van keizer Michael Ducas het on
derste gedeelte vormde.... Zóó is er een,
uit kunst-historisch oogpunt, zonderlinge
kunstschat tot stand gekomen, gedeeltelijk
van Italiaansch werk met Latijnsche en
van Byzantiseh met Grieksche inscriptie.
Zelden zal men bij een nationale reliquie
zoo duidelijk de symboliek kunnen ont
dekken, als juist bij de Hongaarsche ko
ningskroon. Zij werd door een Paus en
door een keizer aangeboden, belicha
mend de geestelijke en de wereldlijke
macht. De herkomst van de kroon is
Italië;
Gedurende negenhonderd jaar vormen
lotgevallen van de Heilige kroon een
buitengewoon spannende historische ro
man op zichzelf. Men zou haast geneigd
zijn een a&rdrijkskundige kaart op te
stellen van de vele tochten van de kroon,
waarvan de weg aanving bij Rome en By
zantium en die van de oude Hongaarsche
hoofdstad Székesfehérvar in Transdanibe
naar Linz, Passau, Beieren, Moldavië, de
IJzeren Poort aan den Beneden-Donau,
Weenen en tenslotte naar Boedapest
leidde.
De Heilige Kroon is nogal omvangrijk.
Zij is 21 centimeter breed, zoodat zij tel
kens bij een kroning naar de hoofdbreed
te van den koning gevoerd moet worden.
Haar gewicht bedraagt over de twee
kilogram en werd in het jaar 1867, het
jaar van de historische „Ausgleich" tus
schen de Habsburgers en Hongarije, op
3409 gulden geschat.
De koninklijke scepter en de zgn. ap
pel met de Apostolische dubbelkruis zijn
eveneens oude reliquieën en vormen met
de kroon 'behalve het zinnebeeldige, dat
daarmee verbonden is, ook kunsthistori
sche schatten van zeldzame beteekenis.
VERSCHILLENDE BERICHTEN
Jeugdige wereldreiziger*
Te Nispen (gein. Roosendaal) zijn Zon
dag twee minderjarige jongens, resp.
van 15 en 17 jaar, aangehouden, die
daar te voet waren aangekomen en de
grens naar België wilden passeeren om
op avontuur de wijde wereld in te gaan.
Bij onderzoek bleek, dat zij in Amers
foort thuis behoorden en buiten mede
weten van hun ouders op stap waren ge
gaan. De knapen hadden naar hun
zeggen de reis voornamelijk te voet
afgelegd, behoudens enkele malen dat
De beteekenis der bezetting van
Berbera in Britsch Somaliland
Italië veroordeelt de houding van
Griekenland in dezen oorlog
Onze aardappelen zullen niet be
hoeven te worden gedistribueerd
De afzet onzer land- en tuin
bouwproducten in de toekomst
Brug over de Eendracht zal voor
Rijksrekening worden hersteld
DE VERDUISTERING
Iin het btelamg van de naleving van de
bepalingen ten aapzien van de verduis-
ring:
Zonsondergang 21 Aug. 20 nnr 52 min.
Zonsopgang 22 Aag. 6 uar 35 min.
Maan op:
22 Aug. 20,44
Maan onder:
9,35
Hoog- en laagwater te Zierikzee
HoogwaterLaagwater
22 Aug. 5,19 17,26 10,35 23,05
Bff de vroeger geldende tydsaanwyzing
dient 1,40 uur te worden bygevoegd.
zij met een of anderen vrachtauto had
den kunnen meerijden.
Aan geld bezaten zij elk niet meer
dan ongeveer een gulden.
Na voorgeleid te zijn voor den com
missaris van politie te Roosendaal, wer
den zij gisteren onder politiegeleide op
transport gesteld naar Amersfoort om
aldaar ter beschikking te worden gesteld
van den commissaris van politie.
Hot slachten van dieren
In de Staatscourant van gisteren is op
genomen een besluit van de secretaris
sen-generaal van de departementen van
sociale zaken en van landbouw en vis-
scherij betreffende het bedwelmen van
warmbloedige dieren vóór het slachten.
In afwijking van de geldende bepalin
gen moet de bedwelming van warmbloe
dige dieren zoodanig geschieden, dat het
bewustzijn onmiddellijk wordt opgeheven,
hetzij door electrische doorstrooming,
hetzij door middel van toestellen, waar
door de groote hersenen mechanisch wor
den beleedigd, hetzij op een andere door
ons toegelaten wijze.
Toepassing van kopslag en van nek-
steek of nekslag, evenals het breken of
omdraaien van den nek, is verboden.
In plaats van de genoemde bedwel-
mingsmethoden en in afwijking van het
desbetreffende verbod, is ten aanzien van
warmbloedige dieren, geen slachtdieren
zijnde, als bedoeld in de Vleeschkeu-
ringswet, Staatsblad 1919, no. 524, of
vee, als bedoeld in de Veewet, de toe
passing van den kopslag; de toepassing
van den nekslag, alleen voor zoover het
konijnen betreft; en het snel en geheel
scheiden van den kop van den romp,
alleen voor zoover het gevogelte be
treft, geoorloofd.
Voorts is het verboden tijdens of na
de verbloeding met slachten voort te
gaan, alvorens blijvende bewegingloos
heid is ingetreden.
Ook het ophangen der dieren vóór het
bedwelmen is verboden.
Hoogere benzineprijt
De tbien2ineprijizfe|ni zij!n met ingang van
gisteren verhoogd. Voor levering ip vaten
of aan de pomp is de prijs thans 21
cent per liter.
Koffie- en theeiurrogaten
De secretaris-generaal, wnd. hoofd van
het departement van sociale zakejn, Iblrengt
ter algemeene kempiis, dat binnenkort
zijn te verwachten op de Warepwet
steunende (bépalipgen én eischen vqoir
koffie- en theesurrogaten. Aap béreiders,
handelaren én publiek wordt in over
weging gegeven met bbreidipg, in dén
handel "brengén 'en koopén te wachten
tot de betreffende regeling is gepubli
ceerd.