ZIERIKZEESCHE
NIEUWSBODE
DINSDAG 20 AUGUSTUS 1940
OPGEW
prima oude jenever MC
De Kern
abonnement
Prijs fl.50 p. kwartaal, buiten Zierikzee
fl.80. Voor het buitenland f 10.00 p. jaar.
Afzonderlijke nummers 5 cent. Ver
schijnt dagelijks, behalve 's Zondags.
Uitgave: N.V. de Zierikzeesche Nieuwsbode, Zierikzee, Schuithaven B 94
Tel. 32, Postgiro 137677 - Dir.A. J. de Looze - Uitg.-Red.M. J. Kosten
97STE JAARGANG No. 14419
advertenties;:
PriJ«: 20 cent per regel, minimum 80 cent.
Bij contract speciale prijzen. Grootte der
letters naar plaatsruimte. „Succesjes"
60 cent. Inzending tot 's morgens 10 uur
DE AMERIKAANSCHE
PRESIDENTSVERKIEZINGEN
Willkie ontvouwt zijn programma
Wiiikie, de republikeinsche candidaat
voor het presidentschap der Ver. Staten,
heeft in zijn vaderstad, Elwood (Indiana)
zijn in de Ver. Staten met spanning ver
beide rede gehouden, waarin hij zijn
arbeidsprogramma ontwikkelde voor het
geval hij tot president zal worden ge
kozen.
Willkie sprak zich uit voor materieele
hulpverllening aan de „tegenstanders van
het gebruik van geweld" alsmede voor de
invoering van den militairen dienstplicht
volgens een lotingssysteem. Hij zeide ech
ter tegen een militaire verwikkeling van
de Ver. Staten in den huidigen oorlog
te zijn.
Vervolgens betoogde Willkie, dat hij de
buitenlandsche politiek van Roosevelt in
deze kritieke dagen niet kan volgen. Bij
verscheidene gelegenheden hebben ve
le Amerikanen zich afgevraagd, of de
president het land niet met voorbedachten
rade tot den oorlog wil aansporen. Will
kie noemde het den hoogsten plicht van
een president te probeeren den vrede te
bewaren. Roosevelt heeft dit niet ge
daan. Hij heeft ophitsende verklaringen
afgelegd en paniek gezaaid. Roosevelts
aanvallen op vreemde mogendheden zijn
nutteloos en gevaarlijk geweest. Hij knip
oogt met den oorlog, waarvoor het land
hopeloos onvoorbereid is en welken men
in Amerika vastberaden afwijst. Heimelijk
heeft hij, zich gemengd in Europeesche
aangelegenheden en gewetenlooze andere
landen tot hoop op meer hulp aangemoe
digd dan Amerika kan geven.
Cntiek op Roosevelt's politiek
Het bewind van Roosevelt heeft Ame
rika in een pijnlijke positie gebracht
beleedigingen de wereld in te bazuinen,
maar onvoorbereid te 'zijn voor de even-
tueele "gevolgen. 'Willkie verzekerde, dat
hij, zoo hij gekozen zou worden, noch
in binnenlandsch, noch in buitenlandsch
politiek opzicht iets zou ondernemen, dat
de democratie van Amerika zou kunnen
schaden. Buitenlandsche regeeringen zou
hij stellig alleen bedreigen, wanneer zij
de Ver. Staten bedreigden en het Ameri-
kaansche volk daartegen wilde optreden.
Bovendien zou hij er voor zorgen, dat
het Amerikaansche volk, voor zoover mo
gelijk, op de hoogte gebracht wordt van
den koers der Amerikaansche diplomatie.
Willkie betoogde, dat de geheele Ame
rikaansche politiek van binnen uit moet
worden herzien. De Ver. Staten concur-
rceren met Duitschland niet alleen op
het gebied van de wapening doch ook
van de productie, van hoofdarbeid en
koopmansgeest. De New Deal heeft, even
als de regeering Blum in Frankrijk, het
land in een reeks onvruchtbare avon
turen gestort, welke Amerika slechts kun
nen verzwakken. Willkie sprak zich ver
volgens uit voor den vrijen ondernemings
geest, voor het behoud van de vrije vak-
vereenigingen, van de minimum-loonwet
ten en de ouderdomspensioenen. Hij be
loofde het misbruikte steunstelsel, dat
millioenen net voor verhongeren had be
hoed, weg te nemen. Het beginsel van
de New Deah n.l. reusachtige regeerings-
uitgaven, zou hij vervangen door strenge
spaarmaatregelen. Tenslotte wees hij er
op, dat Roosevelt en de New Deal de
Ver. Staten naar het lot van Frankrijk
toestuurden en dat alleen arbeid en in
spanning Amerika op den rechten weg
kunnen terugbrengen.
WENDELL WILLKIE,
de tegencandidaat van Roosevelt bfj
de komende presidentsverkiezingen.
New Deal wil hff vervangen door
strenge spaarmaatregelen
DE RUMEENSCHE PETROLEUM
Nu het tijdperk van den strijd
van Framsche en Engelsche zijde
om de Roemeensche petroleum is
afgesloten, 'llijlkt het ons in hooge
mate interessant, ©en overzicht te
geven vain de ontwikkeling va]m de
Roemeensche petroleumindustrie se
dert het begin dezer eeuw.
De Roemeensche petroleumindustrie le
vert thans per jaar mieeir dain 6 mill,
van deze onmisbare vloeistof en haar
nevenproducten. Dit is meer dan b.v.
het geheele Duitsche Rijk in 1938 ver
bruikte. De voorraad, dien de Roemeen
sche bodem bevat, is nog lang niet
uitgeput, want naar raming bedraagt
deze nog 180 milllioein ton, waarbij! dient
te worden opgemerkt, dat deze raming
aan den lagen kant is.
Deze petroleumrijkdom feflleef tot het
begin dezer eeuw bijna geheel onaange
roerd; toen begon de exploitatie, dank
Zij Duitsch kapitaal ©n Duitsche airbeids-
krachten. In 1903 nam de Deutsche Bank
de maatschappij „Steaua Romana" over.
Zij werd weldra opgewerkt tot de eerste
onderneming des lands. VervoUgfijnls ver
scheen de Diskontoi-Gesel'lischaft ten too-
neele, die zich bij verschillende maat
schappijen interesseerde en dezie ten
slotte vereenigde in de „Concordia".
In het geheel waren 92 millioen lei
Duitsch kapitaal in Roemeensche ofLle be
legd.
Deterding en Rockefeller
M 1907 betrok de Duitsche markt nog
slechts 8 a 9 o/o van haar petroDJeum
uit Roemenië. Kort daarop verschenen
de Engelschen, in 191Q.
Door de „Roy.al Dutch Shell" werd
de „Astra Romana" opgericht. Deze ver
eenigde een groot deel van het vrojegere
Britsche bezit, kocht nieuwe velden aan
en was bij het begin van den wereld
oorlog even groot alls de Duits cb-Roe-
meensche „Steaua Romana1". Tegelijker
tijd doken de Frapsehen, Belgen qra
Amerikanen op doch achter dezen
.stond de „Standard Oil Cy,". Voortaan
zouden R.ockefelljer en Deterding
hun strijd om de wereldmacht „Petror.
leum" ook in Roemenië voeren.
Reeds in 1908 had de Roemeensche re
geering een contingenteeringswet moeten
uitvaardigen voor de binnenlandsche
Imarkt van petroleum ém haair neven
producten ten einde het drukken van
den prijis door de „Standard Oil" tegen
te gaan. Toen die Wereldoorlog was aif-
geloöpen, werden de bodemschatten tot
eigendom van den staat verklaard; het
winstaandeel van den staat werd ver-
hQOgd en als voorwaarde gestéld, dat
de buitenlandsche maatschappijen moes
ten worden veranderd in Roeméefnsch©.
Dit was een klein kunst je. Voor het
uiterlijk werd aan dezen eisch voldaan',
doch in den grond werd er niets ver
anderd.
Per boot en rail naar Duitschland
Integendeel: de Engélfsche invloed nam
hand over hand toe, In 1938 produceer
den de buitenlandsche maatschappijen
5,650 millioen torn, bij: een totale pro{-
ductie van 6,600 millioeni ton, d.w.z. niet
minder dan 85 o/o. Daarvan' produceer
den de Enigelsch-Nedertiandsehe maat
schappijen 2,4 millioen ton en de Frapsch-
Belgische 1,55 millioen ton. Na den oor
log werd Duitschland als belanghebbende
bijl de Roemeensche petroleum uitgescha
keld.
Naar Duitschland, Oostenrijk en Bo
demen gingen in 1936 1,6 miHHoiefh ton
Roemeensche petroleum. Destijds bedroeg
de Roemeensche productie 8,7 millioen
ton. In de daarop' volgende jaren daalde
de uitvoer naar genoemde gebieden met
600.000 ton. Op het eind van 1939 werd
het Duitsche Rijk een contingent vajni
1,5 millioen ton per jaar toegezegd. Hoe
wel de zich in vijahdefllijik bezit her
vindende maatschappijen weigerden aan
deze leveringen déél te nemen, gelukte
het ook zander medewerking van die
zijde, om deZe hoeveelheid te Weveren.
Later greep de Roemeensche regeering
in en dwong bedoelde maatschappijlen
om te leveren. De Roemeensche petro
leum wordt thans deels via den Donau,
deels pier spoor, naar Duitschland ge
transporteerd.
De Deensche minister van binnenland
sche zaken heeft op een persconferentie
verklaard, dat de gemeenteraads
verkiezingen die in het voorjaar ge
houden moesten worden voor onbepaal-
den tijd worden Uitgesteld. De regeering
zal den rijksdag voorstellen alle man
daten met vier jaar te verlengen.
Nog steeds is onze
f 3,per literkruik
Het Duitsche Weermachtbericht
Verkennings- en aanvalsvluchien
boven Engeland
Het opperbevel van de Duitsche weer
macht deelde gisteren mede:
Een duikbio,ot meldt het tot zinkerV
brengen van 32.300 torn aaftit vijandelijke
köopva&rdijscheepsruimte.
De luchtmacht heeft gisteren eb vooral'
in den nacht van 17 op 18 Augustus
haar verkennings- 'en aainvals vtu chtèn
tegen Engeland voortgezet. In ee|n> uit
gestrekt gebied van Zuid- len Midden-
Engeland zijn met succes vliegvelden,
luchtdoel- en zoeklichtstellingen', de mo-
tonemfabriekem te Filton, vliegtuigfabrié-
fcen bij' Birmingham, fabrieksinstallaties
in Reading en de havenwerken van
Swansea, Avonmouth en Bournemouth' ge
bombardeerd. Het leggen van mijhen in
Engelsche havens is voortgezet
In denzelfden nacht zijln ^Engellsche
vliegtuigen West- ien Micl4en-D*üitschTand
en België binnengevlogen. In verschei
dene -plaatsen, o.a. Dortmund, Zijln woon
wijken getroffen en een aafrutal burgers
gedood of gewond. Ook een luchtaanval
op de binnenstad van Bussel heeft
slachtoffers onder de burgerbevolking ge
maakt. Hier zijn vier menschen gedood
en 22 gewond, onder wie vrouwen en
kinderen. Ben Britsch vliegtuig is door
Duitsche nachtjagers neergeschoten, vier
vliegtuigen zijn in den nacht van 17 op
18 Augustus door Duitsch afweergeschut
neergehaald. Een Duitsch vliegtuig wordt
Vermist. Het aantal vijlanidelöjke vlieg
tuigen, dat op' 16 Augustus verloren is
gegaan, is van 89 tot 92 gestegen.
Het consulaire corps te Sjanghai
heeft gevolg gegeven aan de Japansche
wensch het Engelsch-Amerikaansche plan
tot een nieuwe verdeeling van de ver-
dedigingssectoren van Sjanghai niet
uit te voeren, totdat de onderhandelin
gen, welke tusschen Japan en de Ver.
Staten zijn begonnen, tot een definitief
resultaat hebben geleid.
'tDe «Glorious* gezon en
Het verlies van het Britsche vliegtuig-
moederschip „Glorious", dat zooals be
kend in Juni door de Duitschers in de
Noorsche wateren tot zinken is gebracht,
wordt thans officieel door Londen er
kend.
Volgens een mededeeling van de Brit
sche admiraliteit zijn hierbij 1204 man
omgekomen. Onder hen bevindt zich de
commandant van het vliegtuigmoeder
schip, kapitein G. Doyly Hughes.
RISTO RYTI,
minister-president van Finland,
heeft een redevoering over den oeconomi-
schen toestand van Finland gehouden. Ryti
constateerde, dat door de demobilisatie
van het leger werkkrachten voor den
wederopbouw vrijgekomen zijn. Zelfs bij
de moeilijke oeconomische positie van
het land, welks herstel in hoofdzaak van
den buitenlandschen handel afhankelijk
is, behoeft in den komenden winter nie
mand voor honger te vreezen. Werk
loosheid van grooten omvang behoeft
niet verwacht te worden.
Koning Leopold on Koningin Elisabeth
Koning Leopold en koningin-moeder
Elisabeth bevinden zich nog steeds op
het slot te Laken. Omtrent den gezond
heidstoestand van den koning liepen de
zer dagen in de Belgische hoofdstad on
rustbarende geruchten. Ons werd echter
van bevoegde zijde verzekerd, schrijft de
N.R.C., dat deze geruchten allen grond
missen. Koning Leopold liep tijdens den
achttiendaagschen veldtocht, een ver
koudheid op en werd, na de onderteeke-
ning van het capitulatiebesluit, bij zijn
terugkeer te Brussel, door een zware
vermoeidheid overvallen, maar thans is
hij weer volkomen gezond.
Wat de Koningin-moeder betreft, na
het bezoek aan het ziekenhuis te Maas
tricht liet zij geen dag voorbijgaan zon
der zich naar een militair hospitaal te
begeven. Te Sint-Amandsberg, bij Gent,
waar in het tehuis voor ouden van dagen
vele gewonde Belgische militairen wor
den verpleegd, werd de vorstin door
de bevolking herkend, hartelijk toege
juicht en met bloemen overladen.
VERSCHILLENDE BERICHTEN
Engelsche bommenwerper neergehaald
Gisterochtend heeft een Duitsche jager
boven den polder de Beemster een En
gelschen bommenwerper neergehaald.
Een der inzittenden wist zich met een
parachute in veiligheid te stellen. Hij
kwam op een weiland terecht en is door
de plaatselijke politie op transport ge
steld. De overige inzittenden vonden den
dood in het vliegtuig, dat in een boom
gaard terecht kwam en in vlammen op
ging-
Steekpartij te Heesch
Gistermorgen is bij de gemeentepolitie
te Heesch aangifte gedaan dat op den
laten Zondagavond bij een der café's ter
plaatse een jongeman was aangetroffen,
die gloor onbekenden in den rug moest
zijn aangevallen en door 3 messteken
was getroffen en levensgevaarlijk ge
wond. Het slachtoffer, de 22-jarige land
bouwer J. van Zeeland uit Heesch,
had zich met eenige kennissen naar het
café in den Vinkelschestraat begeven om
daar z.g. Heesche kermis te vieren. Het
troepje verkeerde in een vroolijke stem
ming, die weldra in luidruchtigheid over
sloeg. Dit laatste was aanleiding dat de
kastelein het gezelschap verzocht heen
te gaan, waaraan de jongelieden gevolg
gaven. Wat daarna is geschied is nog
niet duidelijk geworden. In elk geval
staat vast, dat van Zeeland kort daarna
door een onbekende in den rug met een
mes is aangevallen en hem drie steken
werden toegebracht. Dr. Bouwman uit
Nistelrode heeft het slachtoffer pas eer
ste hulp kunnen verleenen nadat de met
gezellen van van Zeeland hem naar huis
hadden getransporteerd. De politie zet
haar nasporingen voort om deze zaak
op te helderen.
Do verdeeling van de Rumeen-
sche petroleumbronnen
Willkie wil «new deal* ver
vangen door spaarsysteem
Onze voeding in distributietijd
•ischt overleg en voorlichting
De nieuwe, thans geldende post-
tarieven toegelicht
Strenge straffen door Duitsch
Landsgerecht opgelegd
DE VERDUISTERING
In het belang van dé naleving van de
blepalingen ten aapzien van de verduis-
ring:
Zonsondergang 20 Aug. 20 uur 54 min.
Zonsopgang 21 Aug. 6 uur 33 min.
Maan op:
2L Aug. 20,20
Maan onder:
8,33
Hoog- en laagwater te Zierikzee
Hoogwater: Laagwater:
21 Aug. 4,49 16,55 10,04 22,31
By de vroeger geldende tydsaanwyzing
dient 1,40 uur te worden
Dcodelijke aanrijding
Maandagmiddag heeft op den Til-
burgschenweg een doodelijke aanrijding
plaats gehad. De ruim 50-jarige v. L.
uit Oost eind fietste over het rijwielpad,
ter hoogte van Haansberg. onder Huiten.
Toen hij zich even op den rijweg begaf,
werd hij door een vrachtauto, welke hem
tegemoet kwam, gegrepen en tegen den
grond geworpen. Hij was bijna onmid
dellijk dood.
Voorraden motorbrandstof
De secretaris-generaal, wnd. hoofd van
het departement van handel, nijverheid
en scheepvaart, deelt mede:
Krachtens artikel 17 van de Motor
brandstofbeschikking 1940 no. 1, gewij
zigd bij beschikking d.d. 19 Augustus 1940,
opgenomen in de Nederlandsch» Staats
courant no. 160 van 19 Augustus, wordt
een ieder, die meer dan 100 liter motor
brandstof (benzine of dieselgasolie voor
automobielen) in voorraad heeft, de ver
plichting opgelegd onverwijld hiervan
schriftelijke opgave te doen bij den di
recteur van het rijksbureau voor aard
olieproducten.
Auto slipte
Op den Alkmaarschienweg onder Be
verwijk is Maandagavond een ernstig ver
keersongeval geschied, waarbij een dame
en vijf kindieren werden gewond.
Omstreeks zeven uur kwam een per.
sonenauto met groote snelheid uit de
richting Alkmaar. Doordat de bestuurder
plotséling moest remmen, slipte de auto
en reed met groote kracht tegen een
houten veranda van een café, waarvoor
een dame ien eenige kinderen stonden.
Twee jongetjes, 3 en 6 jaar oud, wer
den zwaar gewand naar het St. Antolnaus-
ziekenhuis te IJmuiden-Oost overgebracht.
Een vijfjarig jongetje en de dame werden
naar het zelfde Ziekenhuis vervoerd,
waar bleek, dat zij' licht gekwetst waren.
Een zesjarig meisje kreeg een arm- en
een beenbreuk, een vijfjarig meisje wierd
aan het hoofd gewond. Deze kinderen
Werden naar het Roode Kruis-ziekenhuis
te Beverwijk overgebracht.
De veranda van het café werd totaal
vernield. Eenige kinderen, die zich opder
de veranda bevonden, bleven ongedeerd,
evenals de twee inzittenden va|ni de auto.
Het bestuur van het gouvernement-ge
neraal Polen heeft tot het bouwen van
honderd bruggen besloten, waarvan de
langste negentig meter zal zijn. Een der
belangrijkste verbeteringen voor Polen
is het verbreeden der straten en bruggen
tot gemiddeld 71/2 meter, daar de smalle
bruggen, die tot dusver bestonden, vaak
een gevaar voor het verkeer vormden.
De talrijke sluizen in het Dnjeprbug ka
naal zijn bijna voltooid.
