ZIERIKZEESCHE
NIEUWSBODE
VRIJDAG 16 AUGUSTUS 1940
OPOEN<
De Kern
►iw- I,..
ABONNEMENT
Prijs fl.50 p. kwartaal, buiten Zierikzee
f 1.80. Voor het buitenland f 10.00 p. jaar.
Afzonderlijke nummers 5 cent. Ver
schijnt dagelijks, behalve 's Zondags.
Uitgave: N.V. de Zierikzeesche Nieuwsbode, Zierikzee, Schuithaven B 94
Tel. 32, Postgiro 137677 - Dir.A. J. de Looze - Uitg.-Red.M. J. Kosten
96STE JAARGANG No. 14416
ADVERTENTIES;:
Prijs: 20 cent per regel, minimum 80 cent.
Bij contract speciale prijzen. Grootte der
letters naar plaatsruimte. „Succesjes"
60 cent. Inzending tot 's morgens 10 uur
POLITIEKE WERKZAAMHEID
Na een langdurige periode van
geestelijken stilstand begint er
weer leven en beweging in ons
volk te komen. Er zijn verschillen
de teekenen, die daarop wijzen. De
lijn, waarlangs deze actie zich zal
ontwikkelen, teekent zich echter
nog niet duidelijk af.
„De politiek" heeft in Nederland de
laatste decennia veelal een slechten naam
gehad. Dat lag niet aan „de politiek"
zelve, maar aan de wijze waarop zij werd
bedreven en aan de personen, die „aan
politiek" deden. Er was feitelijk inbreede
kringen van ons volk geen belangstelling
meer voor politiek. Voor zoover het de
bepaalde part-politiek betrof, wekte deze
slechts de belangstelling van die groepen,
die felle voorstanders waren van een
bepaalde partij-politiek betrof, wekte deze
grooter werden de kringen, die zich be
gonnen af te wenden van een politieken
strijd, die maar al te vaak de slechtste
eigenschappen van ons volk naar voren
deed komen en die bovendien weinig
uitkomst meer bood op een doorslaand
resultaat. Daarbij komt dat de nieuwere
geestelijke stroomingen, welke voor den
oorlog in de wereld hun invloed be
gonnen te doen gelden, de nieuwere in
zichten, ook op economisch gebied, die
bij aanhangers van verschillende levens
beschouwing begonnen door te dringen,
geen plaats vonden in de in den loop
der jaren gegroeide programma's der po
litieke partijen.
Het gevolg kon dan ook niet uitblijven
dat een steeds groeiende massa in deze
programma's geen aanknoopingspunten
vond, voor de zaken die haar het nauwst
aan het hart lagen. Het toenemende aan
tal blanco-stemmen bij de verkiezingen
sprak ten deze een duidelijke taal. De
buitenlandsche gebeurtenissen hadden
hierin wellicht nog verfrissching kunnen
teweeg brengen. Maar ons volk heeft
verleerd politiek te denken, de Neder-
landsche buitenlandsche politiek bepaal
de zich tot het streven naar alle zijden
vriendschappelijke betrekkingen te onder
houden, maar volgde geen duidelijke uit
gesproken, eigen lijn. Nederland was
van Europeesch standpunt gezien een
stilstaand water in de stroomingen der
buitenlandsche politiek. Hetgeen in aller
lei opzicht voordeelen had zoolang
men deze positie vol kon houden
maar dan toch het groote nadeel mee
bracht, dat de Nederlandsche politiek
niet meer in beweging werd gebracht.
m
Zoolang men deze houding kon vol
houden, bracht zij zekere voordeelen mee
en een aangenaam gevoel van rust in
het binnenland. Maar het gevaar werd
gekweekt, dat, wanneer door groote ge
beurtenissen in Europa, men met ge
weld uit zijn rust zou worden opge
schrikt, men niet in staat zou zijn dit
alles te verwerken. Nederland miste 't
politieke zintuig, dat voor een juist op
vangen der Europeesche gebeurtenissen
werd vereischt.
Toen kwam de oorlog en Nederland
werd meegesleept in een draaikolk en
in een golf van rampen, die het voor
geruimen tijd iedere bezinning deed ver
liezen en in een toestand van dof af
wachten en ondergaan bracht. Alle po
gingen, die werden aangewend om het
geestelijk leven van ons volk weer te
activeeren, leden schipbreuk op deze af
wachtende houding. En juist doordat Ne
derland geen gelegenheid heeft gehad
zich op een dergelijke gebeurtenis voor 1
te bereiden, althans geestelijk in het ge- 1
heel niet voorbereid was, heeft deze pe-
riode van verlamming, langer geduurd
dan feitelijk noodig ware geweest. I
Intusschen ziet het er naar uit, dat er
nu toch verbetering in den toestand be-
gmt te komen. Na vele mislukte pogin
gen is de Nederlandsche Unie tenslotte
toch tot stand gekomen en is er in ge
slaagd een belangrijk deel van het Ne
derlandsche volk, zoo niet tot volkomen
politiek besef, dan toch tot nieuwe poli
tieke activiteit, tot vernieuwd politiek
denken te brengen. Dat Dr. Colijn erin
slaagt drie maal de enorme Apollo-hal
achtereen te vullen, is een duidelijk be
wijs, dat er eindelijk iets begint wakker
te worden in ons volk.
Eenzelfde beeld vertoont de arbeiders
beweging. Tengevolge van den oorlog,
evenzeer als daarna tengevolge van de
benoeming van een commissaris door
den Rijkscommissaris, leek de socialis
tische beweging volkomen dood. Het is
echter niet zoo van alle zijden zijn
nu weer teekenen van nieuw leven te
bespeuren, van liefde tot het vroegere
werk en van bereidheid dit voort te zet
ten. Hetzelfde verschijnsel van activee
ring is ook merkbaar in andere extre
mistische groepeeringen, in Nationaal
Front, in N.S.B. en in het Arbeidsfront.
Zelfs in zuiver materieele belangengroe-
peeringen als de Vakbonden.
Wij constateeren overal de eerste tee
kenen van nieuw leven als een zeker
bewijs, dat de levenskracht van ons volk
zich weer begint te herstellen en dat
er weer een toekomst is.
KENTERING DER TIJDEN
Vernieuwing in Nederl. zin
Het driemanschap der Nederlandsche
Unie heeft te Groningen in een open
bare vergadering gesproken.
De eerste spreker, mr. J. Linthorst
Homan, wees er in zijn rede op, hoe in
de laatste jaren overal in ons volk een
sterk verlangen naar eerlijker samen
werking en sterker gemeenschapszin
merkbaar was.
De tijdskentering kondigde zich toen
reeds aan. Het ligt in de lijn dezer ont
wikkeling, aldus spreker, dat men, nu
deze tijd saamhoorigheid noodzakelijker
maakt en de toekomst nieuwe verhou
dingen eischt, dit streven in een nieuw
tempo voortgezet wordt. Nu ondervinden
zij, die hieraan voortwerken, eenerzijds
de critiek, dat alles nu eerst „uitgevon
den" is. Ook is gezegd, dat wij te voor
barig zouden zijn. Zoo opperden in de
vergadering der anti-revolutionnaire en
christelijk-historische kiesvereenigingen te
Amsterdam de heeren Colijn en Slote-
maker de Bruine het bezwaar, dat de
oorlogstijd nog te weinig is afgeteekend
voor veranderingen en voorts, dat er
groot gevaar bestaat van de aantasting
van ons volkskarakter. De heer Colijn
heeft o.a. gezegd, dat sommige sociale
of economische hervormingen zoodanig
afhankelijk zijn van de toestanden, zoo
als die na den oorlog zullen zijn, dat
het dwaasheid zou zijn er reeds nu be
spiegelingen over te houden.
Leest men dit, dan vraagt men zich
af, aldus mr. Linthorst Homan, of de heer
Colijn wel uit zichzelf tot de innige
overtuiging is gekomen, dat wij onze
sociale toestanden, d.w.z. onze onderlinge
sociale vervreemding en verwaarloozing
reeds lang om inwendige Nederlandsche
redenen ingrijpend moeten verbeteren.
Onze sociale saamhorigheid kan geen ver
der uitstel lijden, ook niet tot na den
oorlog. Wat door de heeren Colijn en
Slotemaker de Bruine over aantasting
van ons volkkarakter is gezegd, kan niet,
aldus spr., aan de Nederlandsche Unie
worden verweten, welke het bestaan van
den christelijken geest in de samenleving
juist tot uitgangspunt van haar werk
maakt, en welker aanvoerders juist door
dien drang worden gedreven, terwijl zij
alle drie, ook vroeger, ons volkskarakter
steeds voor oogen hebben gehouden.
Echter, zoo besloot spreker, zullen alle
kringen, zonder uitzondering, zich Welbe
wust op maatschappelijk gebied opoffe
ringen moeten getroosten voor de volks-
saamhoorigheid.
KINDEREN IN DE OOSTMARK
Belhamels teruggestuurd
„Wanneer er 7000 kinderen nagenoeg
tegelijkertijd voor eenige maanden met
vacantie worden uitgezonden, is het niet
te verwonderen, dat er bij sommige,
vooral de eerste weken, een gevoel van
heimwee aan den dag treedt", aldus be
gon de Presse-Dezernent, de heer W.
Jcnke, zijn uiteenzetting over enkele er
varingen, opgedaan met de Nederlandsche
jongens en meisjes, die door tusschen-
komst van de Kinderaktion naar de Oost
mark zijn gereisd. Een dergelijk ver
schijnsel heeft zich ook reeds voorgedaan
bij de uitzending van kinderen naar Ne
derlandsche vacantiekolonies en misschien
kunnen vele ouders zich nog wel hun
eigen gevoelens onder dergelijke omstan
digheden herinneren. Juist deze ouders
zullen in staat zijn, hun kinderen er
schriftelijk op te wijzen, dat het niet
flink is om hieraan toe te geven en dat
het toch zonde zou zijn op deze wijze
de unieke gelegenheid om een prachtige
vacantie in de Oostenrijksche Alpen te
genieten, te bederven.
„Er zijn", zoo ging de heer Janke voort,
„eenige boosaardige geruchten in omloop
gebracht omtrent twee transporten van
onderscheidenlijk 21 en 16 kinderen, die
weei uit de Oostmark in Nederland zijn
teruggekeerd. De kinderen zouden niet
goed behandeld zijn en het resultaat
hiervan zou dan hun plotselinge terug
keer zijn.
Daartegenover kan worden vastgesteld,
dat de terugkomst dezer kinderen aan
geheel andere oorz/ken is toe te schrij
ven. In de eerste plaats waren er eenige
bij, die hun pleegouders grooten overlast
bezorgden, doordat na eenige dagen
kwam vast te staan, dat zij nog niet ge
heel zindelijk waren. Voorts waren er
eer.ige- belhamels die, ondanks herhaalde
vei nu rijngen, op uiterst onzorgvuldige en
royale wijze omsprongen met de eigen
dommen. hunner pleegouders. Het behoeft
geen betoog, dat op de aanwezigheid van
dergelijke kinderen door de menschen,
bij wie zij waren ondergebracht, geen
prijs werd gesteld. In hun eigen gedrag
ligt dan ook de eenige en ware oorzaak
van hun plotselingen terugkeer".
GOEDKOOPE MARGARINE
VOOR WERKLOOZEN
Bonnen niet voor winkeliers
De rijksdienst der levensmiddelendistri
butie heeft aan de gemeentebesturen een
circulaire gezonden, waaraan het volgen
de is ontleend:
Ondersteunde of tewerkgestelde werk-
loozen en armlastigen en de daarmede
gelijkgestelden kunnen voor het verkrij
gen van goedkoope margarine en bak- en
braadvet in aanmerking komen, ongeacht
of zij in het bezit zijn van vetb.onnen;
dan wel van boterbonnen.
In sommige gemeenten worden door
den plaatselijken distributiedienst, aan de
instantie, belast met de distributie van
goedkoope margarine en bak- en braad
vet, na inlevering der bonnen, zgn. toe
wijzingen" verstrekt. Dit is echter niet
noodig, aangezien margarine en bak- en
braadvet voor werkloozen en armlastigen
voorloopig op de normale wijze als voor
heen, zonder gebruikmaking van een toe
wijzing, bij den rijksdienst der levensmid
delendistributie kan worden aangevraagd.
Het innemen der vet en/of boterbonnen
behoort steeds plaats te vinden door de
gemeentelijke instantie, belast met de dis
tributie van goedkoope levensmiddelen.
Nimmer mogen betrokkenen deze bonnen
bij den winkelier inleveren.
De kerkelijke, instellingen van weldadig
heid, die gebruik maken van de ter zake
geldende regeling betreffende zelfstan
dige distributie aan haar ondersteunden,
zullen het door haar benoodigde kwan
tum margarine en bak- en braadvet
kunnen in ontvangst nemen tegen gelijK-
tijdige overgave van het daarvoor benoo
digde aantal vetbonnen en/of boterbon
nen, welke zij van haar ondersteunden
hebben verkregen.
DE CHOCOLADE-INDUSTRIE
Meer melk- en meer
gevulde chocolade
Dezer dagen heeft een contactcom
missie, gevormd uit de fabrikanten van
chocoladeartikelen, overleg gepleegd met
de bevoegde autoriteiten, om te komen
tot een oplossing voor het gebrek aan
grondstoffen voor deze industrie, nu de
cacaoboonen niet meer aangevoerd kun
nen worden.
Men is het volkomen eens geworden
over de maatregelen, die genomen moe
ten worden en men ziet een weg om de
chocoladefabrieken nog geruimen tijd op
normale kracht te laten werken.«Daartoe
zal men moeten komen tot een onderlinge
verdeeling van de hoeveelheid beschik
bare grondstoffen, waarvan het gevolg
zal zijn dat de pure chocolade schaar-
scher wordt en dat er meer melk- en
gevulde chocolade in den handel gebracht
zal worden.
Men wil namelijk de industrie zooveel
mogelijk intact laten en dus dezelfde
hoeveelheid producten afleveren. Aange
zien de hoeveelheid cacaoboonen evenwel
beperkt is, zal men meer andere grond
stoffen moeten verwerken. Dit is zeker
toe te juichen, aangezien de voedings
waarde van melkchocolade grooter is dan
van pure chocolade.
ZUINIG MET PUNTEN I
leder het zijne
Het publiek begint bij het koopen in
de winkels al aan het puntensysteem te
wennen. Het kost wel heel wat hoofd
brekens om de inkoopen zoodanig te
regelen, dat men tegen het eind van
de periode waarvoor de textielkaart
geldt, nog enkele punten voor een drin
genden aankoop overhoudt, doch men
moet dat er maar voor over hebben.
Zuinig met punten, is natuurlijk het
devies.
Heel veel klanten probeeren den winke
lier te overreden het te koopen artikel
een puntje goedkooper te doen.
„Ach, Ijk kom net een paar puntjes
te kort voor een overhemd. Kan ik het
er niet voor krijgen"?,
Dergelijke klachten helpen niet, schrijft
de Tel. De kooper moet dan maar een
ander artikel nemen, zoodat hij met zijn
punten uitkomt. Het is ook wel voorge
komen, dat dames een jurk ,of een blouse
komen koopen op de kaart van een fa
milielid. Zoo was er een jong meisje
van een jaar of zestien, dat een textiel
kaart van haar 71-jarige grootmoeder
presenteerde toen zij een luchtig zomer
jurkje had uitgezocht. De verkooper
wilde niet gelooven, dat het fleurige
toiletje voor een grijze, oude dame was
en eischte daarom haar eigen textielkaart.
Wanneer een verkooper reden heeft om
aan te nemen, dat hij door de koopers
misleid wordt, vraagt hij duidelijke be
wijzen, dat ieder slechts het voor den
houder van de kaart bestemde goed ont
vangt. Een voorbeeld is het „avontuur"
van een babyjurkje. Een moeder stapte
een winkel binnen en kocht zulk een
jurkje op de stamkaart van een kind
beneden de drie jaar. Deze prille jeugd
is vrij van textieldistributie. Zij kocht
echter zulk een groote maat, dat men
wel met een wonderkind te doen moest
hebben.
„Wil u eerst het kind maar eens mede-
nemen, mevrouw?" werd haar gevraagd.
Tot dusver is de moeder niet met haar
reuzenbaby verschenen....
BETER VERDUISTEREN
De politie zal streng optreden
Van bevoegde Duitsche Zijde schrijft
men oms:
Den laatsten tijd moest herhaaldelijk
Worden opgemerkt, dat de bevolking de
verduisteringsvoiorschriften niet zorgvul
dig in acht neemt. Zoo. komt het nog
steeds voior, dat in Woningen bijl geopend
venster licht Wordt aangestoken of dat
buitenshuis sterke zaklantaarns Oif ander
sterk licht Wordt gébruikt. Voorts wor
den meermalen automobielen opgemerkt,
die met brandende koplampen rijden, die
kilometers ver zichtbaar zijn. Al deze din
gen vormen een grove imibreuik op de
verduisteringsdiscipline.
Met het oog op de langer wordende
nachten is het dringeed moodig, dat de
verduisteringsvoorschriften door de be
volking zoo nauwkeurig iriogelijk worden
nagekomen. De politie heeft aanwijzing
ontvangen i|n de toekomst tegön, overtre
ders van de verduisteringsvoorschriften
met strenge straffen op te treden. In dit
verband wordt er nogmaals op gewezen,
dat de verduistert ngsv oorschriften uitslui
tend ter bescherming van de burgerbe
volking zijn uitgevaardigd. Het is daar
om ieders belang, de voorschriften nauw
gezet na te komen.
KORT EN BONDIG
Een correspondent te Tokio van Reu
ter, Merville James Cox, was den 27en
Juli op aanklacht van spionnage in hech
tenis genomen. Twee dagen later had
hij zelfmoord gepleegd door uit een raan
van de vierde verdieping van het politie
bureau te springen. Thans is er een
Domeibericht uit Tokio, dat uit de pa
pieren van Cox zou zijn gebleken, dat
de verdenking van spionnage gegrond
was. Cox had inlichtingen ingewonnen
nopens de sterkte der Japansiche strijd
krachten voor den dienst in China.
Minister-president Churchill heeft in
antwoord op een in het Lagerhuis tot
hem gestelde vraag geantwoord, dat- de
operaties in Britsch-Somaliland
nog voortduren. Overigens was hij ge
noodzaakt te zeggen, dat hij „weinig
bevredigende berichten" ttit Somaliland
had ontvangen. i
De Sovjet-Russische eiseh tot terug
trekking der diplomatieke en consulaire
vertegenwoordigers uit de Oo.stzee-sla-
ten wordt, naar te Washington verluidt,
onder protest aanvaard. Onderstaatsse
cretaris Welles heeft medegedeeld, dat
het antwoord der V. S. heden naar Mos
kou is afgezonden. t a
De lijn der politieke actie is nog
niet duidelijk waarneembaar
Ned. Unie beteekent vernieuwing
in Nederlandschen zin
Enkele belhamels zijn uit
de Oostmark teruggekeerd
Met de punten van de textiel
kaart zij men zuinig
Slecht verduisteren zal onaan
gename gevolgen hebben
J^)anletluille
-anneipalilieuj
C. J. J. VERTON
Appelflappen
Vleesehbroo'ljea
Cocoamacronen
Gevulde Heeren
Eierkoeken
Fgne Cake per ons
Botersprits
Bolussen
en de alom bekende
Kalfseroquetten
VERRENIEUWSTRAAT ZIERIKZEE
Maan op:
17 Aug. 20,27
Maan onder:
5,55
DE VERDUISTERING
In het belang van de naleving van de
bepalingen ten aanzien van de verduis-
ring:
Zonsondergang 16 Aug. 21 uur 2 min.
Zonsopgang 17 Aug. 6 uur 27 min.
Hoog- en laagwater te Zierikzee
Hoogwater: Laagwater:
17 Aug. 2,16 14,37 7,52 20.23
B$ de vroeger geldende tydsaanwyzing
dient 1,40 uur te worden bijgevoegd.
PREDIKBEURTEN
Zondag 18 Augustus.
Ned. Berv. Kerk.
Zierikzee. Nieuwe kerk. 10 ure, ds.
Veen van Kerkwerve.
Kleine kerk. 10 ure, ds. Pijnaoker Hor
dijk (Doop).
Luth. Kerk.
Geen dienst.
Geref. Kerk.
10 en 6 ure, ds. Leene.
Ohr. Geref. Kerk.
10 en 6 ure, Leesdienst.
Leger des Heils (Posts trast)
Zaterdagavond 8 ure, Openluohtwerk.
Zondag 7.30 en 10, ZaalbijeeDkomst, 3 30
Openluohtsamenkomst op 't Groentje en
7.30 ure, Zaal bijeenkomst. Dinsdag 8 ore
voor soldaten en bekeerlingen. Donderdag
8 ure, Openbare samenkomst, alles onder
leiding van adj. Has en kapt. Torenbeek.
Gerei. Gem. (Bt.-Domusstraat)
10.30, 3 en 7 ure, Leeskerk.
Oud-Gerei. Gem.
10.30, 3 en 7 ure, Leeskerk.
Bruinisse. 10 en 5 ure, ds. Marsman
Geref. kerk. 10 en 5 ure, ds. Unger. Geref.
gem. 10, 2 30 en 6 ure, Leeskerk. Oud-
geref. kerk. 10, 2.30 en 6 ure, Leeskerk.
Burgerlijke Steed vee Zierikzee
Geboren: 10. Johamna, d. vajn Th. Klink
en G. Barrevoets.
Gehuwd: 14. C. Koster, 25 j. j.m., en
J. M. Knop, 20 j. j.d.
Overleden: 9. Lijmt je van Vessum', 48
j., echtg.e van M. Barrevoets,
