ZIERIKZEESCHE!
NIEUWSBODE
OPGEN
De Kern
ABONNEMENT
Prijs f 1.50 p. kwartaal, bulten Zierikzee
f 1.80. Voor het buitenland f 10.00 p. jaar.
Afzonderlijke nummers 5 cent. Ver
schijnt dagelijks, behalve 's Zondags.
Uitgave: N.V. de Zierikzeesche Nieuwsbode, Zierikzee, Schuithaven B 94
Tel. 32, Postgiro 137677 - Dir.A. J. de Looze - Uitg.-Red.M. J. Kosten
96STE JAARGANG No. 14415
ADVERTENTIES
Prijs: 20 cent per regel, minimum 80 cent.
Bij contract speciale prijzen. Grootte der
letters naar plaatsruimte. „Succesjes"
60 cent. Inzending tot >s morgens 10 uur
HONGARIJE EN ROEMENIË
Een oplossing tusschen deze
twee landen te wachten
Na de belangrijke episodes van Mün-
chen en Salzburg schijnt de, volgens de
woorden van- graaf Csaky, met taaie
volharding gevoerde, zware en toch bij
kans geluidlooze strijd van 20 Trianon-ja-
ren zijn eindphase tegemoet te gaan. Bin
nen zeer korten tijd immers wordt het
begin der rechtstreeksche onderhande
lingen, met Roemenië verwacht, die einde
lijk den werkelijk stabielen vrede en
rust in de Donauvallei moeten brengen.
Dat Roemenië in principe de noodzake
lijkheid van verderen gebiedsafstand heeft
erkend, beteekent in dezen voor Honga
rije natuurlijk al zeer veel. Thans moet
volgens de publieke meening alhier ech
ter ook ieder verder, tijdverlies worden
vermeden.
Wanneer nu aan het begin der vol
gende week het Roemeensche aanbod be
kend zal zijn geworden, zal de Hon-
gaarsche regeering haar tegenvoorstel te
berde kunnen brengen, waarbij wel spoe
dig zal blijken, óf de kloof kan worden
overbrugd.
Behalve de nationaliteit en moedertaal
der bevolking speelt ook de oeconomische
kwestie bij de verdeeling van een
uitgestrekt rijk gebied als Zevenbur
gen een groote rol. Van Hongaarsche
zijde is het aantal der aldaar woonachtige
bevolking van Magyaarschen bloede
steeds op 2 millioen zielen geschat, waar
tegenover de Roemeensche statistiek een
getal van 1.5 millioen noemt. Over deze
en dergelijke statistische gegevens is
overigens over en weer in den laatsten
tijd een felle strijd ontstaan, waarbij
ook de propaganda met het oog op de
geïnteresseerde groote mogendheden na
tuurlijk een hartig woordje mede spreekt.
Aangaande de voorgeschiedenis van den
afstand van Zevenburgen door Hongarije
voor 20 jaren kan nog worden herinnerd
aan het feit, dat Roemenië in 1916 ten
gevolge van een geheim verdrag met
de geallieerden de centrale mogendheden
in den rug aanviel. In November 1918,
kwam, nadat met Roemenië reeds eerder
een afzonderlijke vrede was gesloten, de
wapenstilstand tusschen Hongarije en de
geallieerden te Padua tot stand, waarbij
de oude grens tegenover Roemenië
als demarcatielijn werd bepaald.
Toen evenwel enkele dagen daarna Roe
menië voor de tweede maal aan Duitsch-
land den oorlog had verklaard, werd
bij nieuwe onderhandelingen tusschen den
„rooden" Hongaarschen minister-president
graaf Karolyi en de geallieerden te Bel
grado deze demarcatielijn ten gunste van
Roemenië herzien. Gebruik makende van
de door het communisme in het binnen
land ontstane verwarring en het bevel
van den toenmaligen Hongaarschen mi
nister van oorlog, volgens hetwelk hij
geen soldaat meer wenschte te zien,
overschreden de Roemenen ook deze lijn
nog tot tweemaal toe, waardoor de tegen
woordige grens werd bereikt, welke toe
stand daarop te Trianon werd ge
sanctioneerd.
EUROPA ZONDER
TOLGRENZEN
Toekomst der kleine landen
Een artikel van de „Berlinske Tidende"
heeft het over de economische toekomst
van Zwitserland. Het zal voor .Zwitser
land noodig zijn, zegt het blad, zekere
gevolgtrekkingen te maken uit den te-
genwoordigen toestand. Thans worden in
dit kleine land bij de demobilisatie een
half millioen menschen op de arbeids
markt geworpen. Daar Zwitserland een
„afgesloten eiland" is, kan het aan deze
arbeidsloozen geen werk verschaffen zon
der de hulp van zijn groote buurstaten.
Zwitserland zal wel inzien, dat het be
hoort tot de Duitsche economische ruimte
Wanneer dit besef veld wint, kan men
er van overtuigd zijn, dat de moeilijkhe
den voor het economische leven van dat
land zullen verdwijnen: de voortbrenging
van het land zal dan aangepast worden
aan het programma van de spilmachten
en hun uitgebreide behoefte. Dergelijke
vraagstukken, schrijft het blad, dat zich
beroept op inlichtingen uit Berlijnsche
politieke kringen, zullen zich voor alle
kleine landen van Europa voordoen. Het
toekomstbeeld van het economisch ver-
eenigd Europa zonder tolgrenzen is het
beeld van een grootschen bloei en een
geweldigen vooruitgang van den levens
standaard.
STEPHAN CZAKi,
de Hongaarsche minister van
buitenlandsche zaken:
.„de geluidlooze strijd van 20
Trianon jaren gaat zffn eindphase
tegemoet11.
HET DUITSCHE LEGERBERICHT
Bomaanvallen op Engeland
Het opperbevel van dn Duitsche iwieer-
ïnaeht maakt blekend:
Aftieeling&n Duitsche vliegers vielen op
13 Augustus die haven- en kade-instal
laties in Wallsend, Hartlepool, Bourne
mouth en Plymouth, IwapemfabHeken in
Exieter en Bristol, alsmede groote petroi-
leumopsl'agplaatsen in North Killingham
doeltreffend met (blommen aan.
In het Kabaal en iini de moulding van
de Theems gelukte het tjwlee patrouille,
vaartuigen en twtee koopvaardijschepen
met een totalen inhoud van 15.000 'b!rt.
tot zlinken te brengen,. Verder bombar-
deerden gevechtsvliegtuigen de vliegvel
den van Eastchurch, Dettling, Faimibloi-
rough, Andover, Odiham en Middel Wallp
Hier vernielden zij talrijke hangars, schuil
plaatsen en (wierven en vernietigden een
grooit aantal vliegtuigen op den begainien
grond.
I Bijl de aanvallen in het Kaïnlaal iqn op;
Engeland kwiam het to,t talrijke hevige
luchtgevechten, in het verloop (Waarvan
74 vijandelijke vliegtuigen (Werden ver
nietigd.
In den loop van deun dag profeteerden
Britsche vliegtuigen van het type Bris
tol-Blenheim de Deensdhe stad Aalblorg
aan te vallen. Jachtvliegtuigen eru lucht
doelartillerie djWangen den vijlaimd reeds
van te voren om te keeren en schoten
van 23 aanvallende vliegtuigen er 16 meer.
In den nacht van 13 op 14 Augustus
ondernamen vijandelijke vliegtuigen hom-
aanvallen, doch richtten miergems moe-
mensiwlaardige schade aiam.
De Dinsdag door den vijand geleden
verliezen bedragen in totaal' 132 vliegtui
gen en 12 versperringsballons. Hiervan
Iwlerden 89 vliegtuigen in luchtgevechten,
en 43 op den bfegamen groind en door
luchtdoellartillerie vernietigd. 28 Duitsche
vliegtuigen (Worden vermist.
Een duikboot meldt het tot zinken brem-
gen van 41.611 (blrt. Deelen van een Duit
sche flottielle duikbootjagers stootten
op de Noordzee op verscheidene Brit
sche torpedojagers, die zich Ondanks hun
superioriteit na een kort gevecht in den
nevel terugtrokken. De Duitsche duikfeoo.
ten 'zetten haar taken ongehinderd verder
voort. 'J
RUSLAND'S TWEEDE „BAKOE"
Op zoek naar nieuwe
petroleumvelden
Eenige dagen geleden heeft de direc
teur van het Instituut voor geologische
onderzoekingen te Moskou, prof. Kloe-
bow, een lezing voor de Moskousche ra
dio gehouden, welke door alle Russische
zenders is uitgezonden. Hij deed daarbij
enkele interessante mededeelingen over
het probleem van het „tweede Bakoe".
Op dit oogenblik zijn 30 geologische ex
pedities in Rusland bezig, die de taak
hebben, nieuwe petroleumvelden te ont
dekken. Zeventien daarvan hebben als
ontginningsterrein die gebieden aange
wezen, welke men in Rusland het „tweede
Bakoe" noemt. De 13 andere doorzoeken
den Kaukasus, de Oekraine, het eiland
Sachalin en de Oostkust van Siberië.
Prof. Kloebow herinnerde er aan, dat
het grootste petroleumgebied ter wereld
zich in Bakoe bevindt. Daarna komen de
olievelden der Vereenigde Staten en van
Mesopotamië (Mossoel), alsmede het Per
zische Bakoe aan den Kaükasischen oever
der Kaspische zee.
Bakoe levert jaarlijks meer dan 10
millioen ton petroleum. Molotow heeft in
zijn rede op het 18e congres dr4r Sowjets
op de noodzakelijkheid gewezen het
vraagstuk van de uitbreiding der Russi
sche reserven aan motorische brandstof
in studie te nemen. Het is een gebiedende
eisch het „tweede Bakoe", tusschen Oeral
en Wolga, zoo spoedig mogelijk in pro
ductie te brengen. Voor de Sowjetunie is
het een levensprobleem haar graanpro-
ductie te vermeerderen. Dit is slechts
mogelijk door op ieder gebied van den
landbouw uitgebreidere motoriseering in
te voeren. Ten einde dit dpel te, bereiken
moet ieder dorp, iedere kolchoze iover
tractoren en motoren beschikken kunnen
Daarover is echter nog een paar millioen
ton petroleum noodig, boven hetgeen Ba
koe nu voortbrengt.
Ook de belangen van de landsverdedi
ging zijn met de verwezenlijking van dit
plan gebaat. De arbeid der geleerden be
staat nu hierinmet alle energie de rijk
ste oliegebieden van het „tweede Bakoe",
in de streek tusschen Wolga en Oeral,
te ontdekken. Vaststaat, dat het ganse he
gebied van den Oeral tot Leningrad in
het Noorden en Woronjezj in het Zuiden
geweldige petroleumv,oorraden bezit. Dit
terrein is 360.000 km2 groot, d.i. ongeveer
geheel Europa zonder Rusland en Scandi
navië. Enkele der nieuwe bronnen zijn
reeds in bedrijf en leverden verleden,
jaar 2 millioen ton nafta. Prof. Kloebow
noemde dit slechts een begin. In de om
geving der steden Krasnokamsk, Sizran,
Boegoeroeslan en Stavropolj zijn reeds
boringen gedaan. Alle teekenen wijzen
er op, dat men eerstdaags hfer zal kun
nen beginnen met de naftaproductie. De
geologische onderzoekingen hebben uitge
wezen, dat de petroleumrijkdom hier zeer
groot is, weshalve prof. Kloebow meent
dat h ier spoedig nieuwe petroleumcentra
zullen ontstaan. De allerlaatste onderzoe
kingen leidden nog tot de ontdekking
van petroleumgas en petroleum in de
omgeving van Moskou.
SUMNER WELLES,
de onderstaatssecretaris van Buitenland
sche Zaken, heeft medegedeeld, dat hij
twee conferenties heeft gehad, met den
gezant der Sovjet-Unie Oumansky. Hij
zal deze besprekingen voortzetten in de
hoop op een bevredigende regeling der
problemen, welke d.e beide naties raken.
Ten aanzien van de Russische nota,
welke de ontbinding verlangt van de
diplomatieke en consulaire vertegenwoor
digingen in de Oostzee-staten, verklaar
de Welles, dat een antwoord van de re
geering d.er Vereenigde Staten binnen
kort zal volgen.
Op 16 dezer zullen in het geheel 3400
korporaals en manschappen en 450 onder
officieren, die thans met grootverlof zijn,
maar omtrent wie van den burgemeester
van de plaats hunner inwoning bericht
is ontvangen, dat zij niet voldoende door
arbeid in eigen onderhoud kunnen voor
zien, voor den Opbouwdienst wor
den opgeroepen.
Het Spaansche blad Alcazar doet in
een artikel over den verjaardag van het
verlies van de Philippijnen opnieuw de
rechten van Spanje op de Philippij-
nen uitkomen. Het blad verklaart, dat
de eilandengroep thans meer Spaansch
is dan ooit.
HOE ZIET HET ER UIT MET
ONZEN GULDEN
Nu het betalingsverkeer met Noord-
Amerika, welks betaalmiddel als baro
meter fungeert voor de vaststelling der
waardeverhouding, is gestaakt, is deze
vraag niet zoo eenvoudig te beantwoor
den. Eerst dan als weer een normaal
handelsverkeer met Amerika mogelijk is,
kan pas blijken, hoe het met de waarde
van ons betaalmiddel is gesteld. Dat wil
zeggen, met de buitenlandsche waarde
er van.
Deze is echter niet zoo afhankelijk van
het toekomstige betalingsverkeer met
New-York als wel eens wordt gemeend.
De ontwikkeling der verhoudingen op 't
Europeesche continent is daarop mede
van invloed, want naarmate ons wereld
deel zich economisch minder afhankelijk
kan maken van Amerika, in die mate
ook kunnen de betrokken staten samen
invloed uitoefenen op de handelsverhou
dingen.
De verhouding tot Amerika
Al zouden de Amerikaansche banken
ook in het goud zwemmen, en de dollar
ten opzichte van andere betaalmiddelen
een bijzonder hoogen koers hebben, het
is duidelijk dat de Ver. Staten daarmee
bedroefd weinig zouden opschieten. Om
hun buitenlandschen handel weer op peil
te kunnen brengen, hebben ze klanten
noodig, die als koopers op hun markten
kunnen optreden. Zou de dollar abnor
maal hoog komen te staan ten opzichte
van de valuta in een nauw economisch
verbonden Europa, dan snijden ze zich
zich als leveranciers den pas af.
Daar zal men heusch in Wallstreet niet
zoo lichtvaardig over denken. Want ook
het Britsche rijk is door den oorlog in
een totaal andere financieele verhouding
tot Amerika gekomen. De oorlogsuitga
ven van Engeland zijn tot fantastisch
hooge cijfers gestegen en dat een derge
lijke omstandigheid zeer grooten invloed
uitoefent op de toekomstige verhouding
van pond en dollar ligt voor de hand.
Zoodat we maar zeggen willen, aldus
„De Gelderlander", dat na het tot stand
komen van den vrede geheel andere in
ternationale financieele verhoudingen zul
len optreden. Bedriegen de voorteekenen
niet, dan zal ook in die verhoudingen met
heel andere maatstaven worden geme
ten dan voorheen het geval was.
De binnenlandsche waarde
Wat voor ons land momenteel van be
lang is, is de kwestie van de binnen
landsche w a a r de van den gulden.
Een autoriteit als prof. Kaag merkt
hieromtrent op in het maandschrift
„Economie", dat, gezien de prijsontwik
keling in ons land sedert de intrede
v,an Nederland in den oorlog, onze gul
den zijn koopkracht bijna ten volle heeft
behouden. Een uitspraak, die houvast
geeft.
Maar, zoo zal misschien iemand vra
gen, hoe zal het hiermee in de toe
komst zijn gesteld?
Prof. Kaag antwoordt daarop: dit zal
afhangen van de mate, waarin het zal
gelukken, de uitgifte van papieren geld
te beperken en de productie en aanvoer
van goederen op peil te houden. Van
den goudvoorraad van de Ned. Bank is
zij niet afhankelijk, zoo voegt hij hieraan
toe en in dit opzicht is het ook volko
men onbeduidend, of deze goudvoorraad
zich in het binnen- dan wel in het bui
tenland bevindt.
De buitenlandsche waarde
Voor den import en export van ons
land is thans oriënteering naar het Oos
ten van des te grooter beteekenis ge
worden. Bevordering van het Neder!.—
Duitsche handelsverkeer is daarom mede
voor de binnenlandsche positie van onzen
gulden van veel belang.
Wat de buitenlandsche waar
de van ons betaalmiddel betreft, we
merkten hierboven al op, dat daaromtrent
niets valt te voorspellen. Trouwens prof.
Kaag maakt de opmerking, dat de fan
tastische cijfers, die soms omtrent die
buitenlandsche waarde worden genoemd,
alle wezenlijke beteekenis missen.
Het leek ons niet overbodig op deze
aan duidelijkheid niets te wenschen over
latende uitspraak van den Tilburgschen
hoogleeraar de aandacht te vestigen. Ze
zal diegenen, die zich door dat gefan
taseer uit hun gezond evenwicht lieten
brengen» tot gerustheid stemmen.
Oplossing tusschen Hongarije en
Rumenië spoedig verwacht
Rusland spoort naarstig naar
nieuwe petroleumvelden
Het corps ma'èchaussée wordf
op vier duizend man gebracht
Het zuiver houden van onze
Nederlandsche taai eisch
Controleurs zullen toezicht op
de gestelde prijzen houden
Brandstoffendistributiekaart ver
deeld in bonnen van 1 mud
Maan op:
116 Aug. 19,49
Maan onder
4,51
DE VERDUISTERING
In het belang van de naleving van dé
bepalingen ten aanzien van de verduis-
ring:
Zonsondergang 15 Aug. 21 uur 4 min.
Zonsopgang 16 Aug. 6 uur 25 min.
Hoog- en laagwater te Zierikzee
Hoogwater: Laagwater:
16 Aug. 1,29 13,52 7,09 19,41
By de vroeger geldende tydsaanwyzing
dient 1,40 uur te worden by gevoegd.
DE DISTRIBUTIEREGELING
VAN STEENKOLEN
Brandstoffenkaart verdeeld In
bonnen van 1 mud
Nu het dan vaststaat, dat er na 1
October brandstoffendistributie komt, is
het van belang, juist thans, nu de dis
tributieregeling nog niet geheel in kan
nen en kruiken is, enkele klachten en
bezwaren onder de oogen te zien, die in
de afgeloopen maanden zoowel van de
zijde der verbruikers als uit handelaars-
kringen naar voren zijn gekomen.
Voorop zij gesteld, dat de juistheid van
enkele dezer bezwaren door de bevoegde
instanties niet wordt ontkend. Indien iede-
een echter beseft, met welke groote
moeilijkheden de aflevering van een ar
tikel als steenkolen gepaard gaat, zal
het duidelijk zijn, dat de plotseling inge
stelde voorloopige contingenteering op 20
procent, die voor de periode tot 30 Sept.
is vastgesteld, nu eenmaal niet kon ver-
loopen, alsof ei niet ergens in Europa
een oorlog op leven en dood aan den
gang was.
Voor zooveel doenlijk zal echter reke
ning gehouden worden met de vele ver
langens en vaak tegenstrijdige belangen,
die hier op het spel staan. Bij het voor
bereiden der brandstoffendistributie kun
nen de deskundigen bovendien beschik^-
ken over de ervaringen, in dit opzicht
in de jaren 1914—'18 opgedaan. Wordt
desondanks niet iedereen bevredigd, dan
dient men te bedenken, dat wij dezen
winter door het wegvallen van den be
langrijken invoer uit Engeland en België
uitsluitend zijn aangewezen op onze Lim-
burgsche mijnen. Deze produceeren slechts
voor een klein gedeelte de zoogenaamde
Belgische kwaliteit, voor een grooter deel
de Limburgsche kwaliteit die in Neder
land eveneens als huisbrand wordt ge
stookt en voorts in groote hoeveel
heden de tweede soort Limburgsche, de
zgn. S-kolen.
Zijn wij goed ingelicht, schrijft de Tel.,
dan ligt het in de bedoeling, voor de
volgende toewijzingen een brandstoffen-
kaart te verstrekken, onderverdeeld in
bonnen van 1 hl. Van deze brandstoffen-
kaarten zal, evenals dit bij de textiel is
geschied, in mindering worden gebracht
niet slechts de 20 procent, die voor1
30 September is ontvangen, maar ook
het kwantum, dat in de zgn. vrije maand
April is betrokken.
Zij, die gedurende Augustus en Sep
tember niet aan de beurt komen bij hun
kolenleverancier, zouden, zich dus niet
bezorgd behoeven te maken over huil
contingent, daar zij automatisch een groo
ter aantal kölenbons toegewezen krijgeit
dan de particulieren, die reeds de hun
toekomende hoeveelheid steenkolen irt
huis hebben.