ZIERIKZEESCHE
NIEUWSBODE
MAANDAG 12 AUGUSTUS 1940
OP6EH
De Kern
ABONNEMENT
Prijs fl.B0 p. kwartaal, bulten Zierikzee
fl.80. Voor het buitenland f 10.00 p. jaar.
Afzonderlijke nummers 5 cent. Ver
schijnt dagelijks, behalve 's Zondags.
Uitgave: N.V* de Zierikzeesche Nieuwsbode, Zierikzee, Schuithaven B 94
Tel. 32, Postgiro 137677 - Dir.A. J. de Looze - Uïtg.-Red.M. J. Kosten
96STE JAARGANG No. 14412
ADVERTENTIES
Prijs: 20 cent per regel, minimum 80 cent.
Bij contract speciale prijzen. Grootte der
letters naar plaatsruimte. „Succesjes"
60 cent. Inzending tot 's morgens 10 uur
WOLKEN BOVEN DE ZUIDZEE
Luchtvaartbasis op Guam
De Amerikaansche vlootbases in den
Stillen Oceaan liggen voornamelijk op
Hawaii en de Sandwicheilanden. In het
Westen sluiten zich daarbij aan de eilan
den Wake en Markus. Ongeveer 1500 kilo
meter verder naar het Zuid-Westen, ligt
in de krans van de Philippijnen, de Ma-
ri&tien, Carolinische en Marshall-eilanden
het eilandje Guam, dat in de laatste
zittingen van het parlement druk be
sproken en omstreden werd. De Ameri
kaansche vloot en bovenal het luchtwa-
pen van de Marine wenschen in de on
middellijke nabijheid van de Japansche
belangensfeer het steunpunt Guam te ver
heffen tot een marinestation van de eer
ste orde. In de verklaring van de Ad
miraliteit treft het dat onder dertig nieuw
aar. te leggen bases Guam zich alleen
voortreffelijk leent voor het stationneeren
van een luchtmacht, die aan. eiken vijand
binnen een actieradius van 2000 kilo
meter het hoofd zou kunnen bieden.
President Roosevelt heeft deze verkla
ring duidelijk onderstreept en kracht bij
gezet door als zijn meening te kennen te
geven, dat de Vereenigde Staten de ver
sterking van het eiland Guam in eerste
instantie zien als een diplomatiek pres
siemiddel tegen Japan. Het Huis van Af
gevaardigden heeft de boodschappen van
den president ter kennis genomen en be
reidwillig toegestemd in het uitgeven van
de bedragen voor de uitbreiding van
leger en vloot in de komende jaren,
maar van het probleem Guam, houdt het
zich blijkbaar liever verre.
Wellicht herinnerden de afgevaardigden
zich de plechtige verklaringen van de
Vlootconferentie in Washington, waarbij
de Amerikanen Japan de verzekering ga
ven, dat in de naaste omgeving van de.
Japansche bezittingen geen marinebases
van het Amerikaansche leger zouden wor
den aangelegd. Misschien moet men in
de verdaging van het Guam-project ook
een systeem zien van een steeds krach
tiger wordende weerstand, die zich richt
tegen de onbeperkte aanvragen der re
geering voor de uitbreiding der bewape
ning. Daarmede is een interne, politieke
crisis in Amerika uitgebroken, want Roo
sevelt is vasthoudend en de mogelijkheid
dat het onderwerp Guam aanleiding zal
zijn tot een krachtmeting tusschen regee
ring en parlement is geenszins uitgesloten
Guam, het grootste eiland der Marianen
heeft een oppervlakte van 500 vierkante
kilometer. Het Noorden is vlak, goed
bevloeid en beboscht, terwijl het Zuiden
een kust vertoont, die nagenoeg 400
meter loodrecht uit zee verrijst. Het
grootste deel van het binnenland is een
vlakke, dorre steppe. De hoofdstad van
Guam is San Ignazio de Agana, waar
9000 van de 16.000 inwoners wonen, die
men op et eiland aantreft. Van de
twee havens Piti en Apra is de eerste
ingericht voor het handelsverkeer en
wordt de tweede slechts gebruikt idoor
de Amerikaansche marine, die hier even
eens een kabelstation heeft voor het
contact met Yokohama.
DE BESLISSENDE PHASE IN
DEN STRIJD BEGONNEN.
Hael Engeland gevechtagebied
geworden
De laatste berichten over de vernieti
ging van twee Britsche konvooien, van
in totaal zestien schepen, met 75.000 ton
scheepsruimte, de beschadiging van zeven
andere koopvaardijschepen en de vernie
tiging van 51 Britsche vliegtuigen op
één en denzelfden dag zijn het laatste
teeken, dat de Duitsehe aanval op Enge
land niet alleen in vollen en doodelijken
ernst is begonnen, maar ook nu de laat
ste beslissende phase tegemoet gaat.
Aldus schrijft de militaire medewer
ker van het D.N.B., Oberstleutnant Mat-
thaei in een weekoverzicht.
De medewerker verklaart verder, dat
de stijgende en groote successen van de
Duitsehe oorlogsvoering tegen Engeland
nog eens duidelijk zijn aangetoond in
de balans vary 6 Augustus. In een tijdvak
van twintig dagen werd toen bijna een
millioen ton aan Britsche scheepsruimte
door het Duitsehe luchtwapen en door
de oorlogsmarine vernietigd. De Duit
sehe marine-eenheden opereeren overzee
en in een vrijen oceaan, waar zich anders
zonder Britsche vergunning in tijden van
oorlog geen enkel vijandelijk schip zou
vertoonen. En dit alles ondanks het feit,
dat de Duitsehe oorlogsschepen geen
steunpunten of bases hebben, die hun
voorraden brandstof en levensmiddelen
kunnen aanvullen.
Hiermede, zoo schrijft hij - verder, is
een toestand geschapen, die duidelijker
dan vele andere feiten bewijst, dat het
bekende en wereldberuchte „Brittannia
rules the waves" tot het verleden be- 1
hoort. Het geheele Britsche eilandenrijk
ligt thans binnen het bereik van het
Duitsehe luchtwapen. Heel Groot-Brittan-
nië is gevechtsgebied geworden en niet
alleen maar, zooals in den afgeloopen
winter het geval was, de kusten van Z.-
Engeland.
1
DE TEXTIEL-DISTRIBUTIE.
fjaar aanleiding van de vele vragen,
hoe gehandeld moet worden ten aanzien
van textielgoederen, die reeds vóór 29
Juli gekocht, maar nog niet geleverd zijn,
deelt de secretaris-generaal, wnd. hoofd
van het dept. van handel, nijverheid en
scheepvaart mede, dat in afwijking van
alle ter zake reeds gepubliceerde mede-
deelingen, de aflevering van reeds voor
29 Juli gekochte „groote stukken" slechts
is toegestaan, indien hiertoe vergunning
is verkregen, van den plaatselijken distri
butiedienst. Aanvragers dienen hierbij,
hetzij door overlegging van een desbe
treffende schriftelijke verklaring van den
leverancier, hetzij anderszins aan te too-
nen, dat zij het betrokken kleedingstuk
inderdaad voor 29 Juli hebben gekocht
en dat dit nog niet aan hen is afgeleverd
Uiteraard blijft de waarde, welke aan
een verklaring van den leverancier kan
worden gehecht, ter beoordeeling van
den distributiedienst.
De vergunning moet schriftelijk wor
den aangevraagd bij den distributiedienst
van de gemeente, waar men in het be
volkingsregister is ingeschreven, en is
slechts geldig gedurende een maand na
dagteekening.
Bij aflevering van de goederen moet
de kooper een ontvangsbewijs aan den
winkelier afgeven.
SIGAREN EN SIGARETTEN
WORDEN DUURDER.
Naar het Vad. verneemt, kan thans wel
als vaststaand worden aangenomen, dat
de prijzen van sigaren en sigaretten hon
ger zullen worden. Met ingang van 15
September n.l. zullen er tien opcenten
komen ,op den accijns, hetgeen voor de
sigaretten een prijsverhooging beteekent
van ten minste! 5 percent.
De gevolgen van de accijnsverhooging
zullen waarschijnlijk van verstrekkenden
aard zijn.
Onder de gegeven omstandigheden tn.l.
zal het niet meer mogelijk zijn tegen de
oude prijzen te fabriceeren en te leve
ren. Zoo zullen allereerst de doosjes
sigaretten van 15 cent per 20 stuks ge
heel verdwijnen, omdat de fabricage daar
van niet meer loonend kan zijn.
Dit zal duidelijk zijn als men bedenkt,
dat op 15 September a.s. 55 procent
van den verkoopsprijs belasting is, de
winkeliers ongeveer 20 pet. krijgen en
de doosjes ongeveer 5 pet. kosten; voor
den fabrikant loont het dan de moeite
niet meer. j
Niet anders staat het met de duurdere
doosjes sigaretten. Deze zullen wel meer
Idan 5 percent in prijs stijgen. Voor som
mige fabrieken lijkt het zelfs, dat men
geen goedkoopere sigaretten zal kunnen
produceeren dan een kwartje per doos.
En het ziet er naar uit, dat doosjes van
25 ct. wel vijf cent duurder zullen worden
enz. I
Ook de goedkoopere sigaren loopen op
hun einde. De minimumprijs wordt 41/2
cent. Er zijn echter ook fabrieken, die
reeds nu aan hun afnemers hebben me
degedeeld, dat zij geen goedkoopere si
garen zullen afleveren dan met een ver
koopsprijs van 8 cent. Dit zijn echter
niet de fabrieken, die aangesloten zijn
bij de Vereeniging van grootfabrikanten
in dit bedrijf.
MEER SCHOENENBONNEN.
De secretaris-generaal, waarnemend
hoofd van het departement van handel,
nijverheid en scheepvaart deelt mede:
Aangezien het gebleken is, dat de ver
strekking van schoenenbonnen eenigszins
ruimer kan plaats vinden, kunnen perso
nen, die op goede gronden en ten ge
noegen van de leiders der distributiedien
sten kunnen aantoonen, die zij behoefte
hebben aan nog een paar schoenen, een
desbetreffend verzoek bij de plaatselijke
distributiediensten indienen.
De leiders van deze diensten zullen aan
de hand van deze verzoeken beslissen,
of op grond daarvan schoenenbonnen
kunnen worden verstrekt.
Dr. COLIJN OVER DE N U.
Samenwerking is nog mogelijk
Zaterdag is in de Apollohal te Amster
dam de vergadering gehouden, welke door
het provinciale comité van A.R. kiesver-
eenigingen in Noord-Holland, in overleg
met de betrokken instanties der Chr.
Hist. Unie is belegd en in welke ver
gadering als sprekers het woord voer
den de heeren dr. H. Colijn en prof.
dr. J. R. Slotemaker de Bruine.
Dr. Colijn ving zijn rede aan met de
herinnering aan den titel van zijn jong
ste geschrift. Hij heeft de critiek ver
nomen, dat men niet op de grens van
twee werelden moet blijven staan, doch
moedig de nieuwe wereld, die voor ons
lag, moest binnentreden. Op zichzelf is
spreker het hiermede eens. Alleen is
het niet juist, om het nieuwe, dat nog
grootendeels onbekend is, ongezien te
aanvaarden en het oude als waardeloos
weg te werpen. En toch zijn er velen,
die dit laatste zonder eenige bedenking
doen. Met name geldt de critiek- dan ons
staatsbestel en het partijwezen. Wanneer
spreker met die critiek gedeeltelijk in
stemt, dan is dat geen novum.
Rustig waarnemen
schijnt voor velen moeilijk. Van alle kan
ten klinkt het haastig geroep: Er moet
wat gebeuren, er moet wat gedaan wor
den. En dan liefst in hetzelfde tempo
waarmede de Duitsehe weermacht haar
aanvallen verricht. Men is daarbij al
spoedig tevreden en denkt iets gedaan
te hebben, wanneer men ergens een
kaartje heenstuurt met een adhaesiebe-
tuiging. Maar om iets te doen is meer
noodig.
Om iets te doen is het hebben van
bestuursmacht vereischt en de vrijheid
om die bestuursmacht uit te oefenen. Aan
die voorwaarde is op het oogenblik ech
ter niet te voldoen. Begrijpelijk is het,
dat men zoekt naar een nauwer aaneen
sluiting, naar een hechter samenbinding
van het Nederlandsche volk, omdat men
niet ten onrechte daarin een soort waar
borg zoekt voor het behoud van wat ons
lief is.
De Nederlandsche Unie
In dit verband deelde dr. Colijn iets
mede over den gang van zaken met de
Nederlandsche Unie en maakte spr. van
deze gelegenheid gebruik om zijn advies
aan de kiesvereenigingen in het open
baar toe te lichten.
Het blijkt niet het doel van de nieuwe
„Nederlandsche Unie" te zijn om te trach
ten de bestaande organisaties en stroo
mingen in ons volksleven in één bed
ding te brengen, teneinde een groote
nationale beweging te verkrijgen, maar
feitelijk te komen tot de stichting van
een nieuwe partij met de daarbij ge
dachte algeheele oplossing van de andere
op beginselen opgebouwde partijen. Ook
is vrij duidelijk aangekondigd, dat b.v.
onze jeugdbeweging, die bijna een eeuw
oud is, zal moeten worden samengesmol
ten met de andere onder eenhoofdige
leiding.
Op 31 Juli gaf spr. in zijn. advies
aan de kiesvereenigingen den raad zich
voorshands te onthouden. Dit voorshands
zal thans dienen te vervallen. Zoo, aldus
spr., kan het niet, want zoo wordt het
voor een derde van het Nederlandsche
volk onmogelijk om mee te doen.
Dit doet spreker leed voor de zaak,
die hem zeer ter harte ging. Het doet
hem ook leed voor liet driemanschap,
dat van goeden wille is, maar dat door
onvoldoende inzicht in de structuur van
het Nederlandsche volk het spoor is bijs
ter geraakt.
Wat nu?
Belangrijk blijft de vraag als het dan
niet zoo kan, wat er dan wel kan ge
schieden. Spr. begint op den voorgrond
te stellen, dat hij voor zich nog altijd
bereid is tot samenwerking op zoo breed
mogelijke basis.
Die samenwerking was verkregen in
het program van de eerste Nederlandsche
Unie. Die samenwerking is nog mogelijk,
indien men de nuchtere, klare werke
lijkheid tot uitganspunt neemt. Die nuch
tere, klare werkelijkheid beteekent in
ternationaal, dat men de gewijzigde toe
standen op het continent van Europa als
feit moet aanvaarden. Hoe de oorlog ook
eindigt, naar den mensch gesproken kan
men geen andere uitkomst zien dan dat
het Duitsehe overwicht op het vasteland
van Europa moet worden aanvaard.
Heroriënteering is ook op nationaal,
sociaal en economisch gebied noodzake
lijk, al was het alleen maar door de ver-
Uit de Nieuwsbode
van vóór vijftig jaar
Van 12—18 Augustus 1890. Aap
mr. J. W. A. Schneiders vain Greijlffens-
werth, werd, op verzoek, eervol ontslag
verleend als rechter in de arrondisse
mentsrechtbank te Zierikzee.
De heer iM. J. Voorloop, m'ajotor
der d.d. Schutterij! te Zier ik zee her
dacht zïjln 40,-jarig dienstveiib'amd bijl dit
Iwlapien.
Tot directeur vain het post- en tele
graafkantoor te Zierikzee Iwerd bte-
inoemd de heer C. W. de BloenVe te
Brielle.
Benoemd tot hoofd der schjopl te
Anna Jacobapoder, de heer P. Minden-
houd, onderwijzer te Koudekerke.
Bij! het te 's-Gravenhagie gehouden
examen voor de akte Duitsehe L.O. slaag
de oi.a. de heer J. C. Nardtem te Zip-
r kzee.
Pastoor G.. R. J. Feijien te Amster
dam, tot voor kort te Zierikzee, her
dacht rijfn zilveren priesterjubileum1.
1 11 11 1 .---ü-imsjugs»»
ander de verhoudingen, die op het conti
nent van Europa geboren zijn.
Hachtte samenbinding gewenscht
Alles wat kan strekken tot versterking
van het gemeenschapsbesef, tot hechter
samenbinding van het Nederlandsche volk
met eerbiediging vaii de geestelijke ver
scheidenheid verdient met kracht te
worden gesteund. Op zulk een basis zou
het mogelijk zijn samenwerking te verkrij
gen, waarvan nu een derde deel van het
Nederlandsche volk om gewichtige rede
nen zich zal hebben te onthouden.
In dit opzicht is er ook ip eigen
kring nog heel wat te doen, want ook
daar werd wel wat heel erg naast el
kaar heengeleefd. Het is •dan ook ver
heugend te kunnen zeggen, dat anti
revolutionairen en christelijk-historischen
begonnen zijn hun eigen organisaties met
elkander in" aanraking te brengen door
een contact-commissie in het leven te
roepen, waarin die organisaties met el
kaar haar parallel loopende belangen
kunnen bespreken.
Dr. Colijn besloot met de betuiging
van zijn inzicht dat de vormen, waaron
der een groote nationale beweging zich
moet openbaren, bijzaak zijn, mis de lei
dende gedachte van die vormgeving N e-
derlandsch is in den historischen zin,
dat volksinvloed niet wordt buitengeslo
ten.
Vervolgens sprak prof. dr. J. R. Slo
temaker de Buïne otfer het „Nederland
sche volkskarakter".
HET DUITSCHE LEGERBER1CHT
Luchtslag boven het Kanaal
Een Duitsehe luchtaanval, ondernomen
tegen de Britsche oorlogshaven Portland
(aan de Zuidkust van Engeland) heeft
zich in den loop van den Zondag tot
een grooten luchtslag ontwikkeld, welke
zich weldra tot het geheele Kanaal-gebied
uitbreidde. Bij dezen slag en tijdens af
zonderlijke aanvallen op Britsche kon
vooien, die ongeveer op hetzelfde tijd
stip bestookt werden, hebben de Duitsehe
vliegers in totaal 89 Engelsche vliegtuigen
neergeschoten.
Het opperbevel van rde Duitsehe weer
macht vat de resultaten van deze ge
vechten als volgt samen:
„Bij den succesvollen aanval op Port
land zijn de tankinstallaties en de ha
venwerken in brand gebombardeerd en
zijn 57 vijandelijke vliegtuigen neerge
schoten.
Daarenboven hebben onze vliegtuigfor
maties nog successen behaald bij een
aanval op een "konvooi ten Oosten van
Harwich. Drie koopvaardijschepen, in to
taal circa 17.000 ton, werden tot zinken
gebracht, een torpedojager en drie koop
vaardijschepen werden door voltreffers
zwaar beschadigd. Bij deze gelegenheid
schoten onze- jacht- en torpedoformaties
17 vijandelijke vliegtuigen neer.
Op een ander punt werden acht vij
andelijke vliegtuigen neergehaald.
Bij Dover andernamen onze jagers bo
vendien nog een aanval op versperrings
ballons. Van de achttien versperrings
ballons Werden er acht vernietigd. Hierbij
werden zeven Britsche jachtvliegtuigen
neergeschoten. J)e totale verliezen van
den tegenstander bedragen dientengevol
ge vandaag 89 vliegtuigen, tegenover ze
ventien verliezen aan onze zijde".
De laatste phase in den oorlog
tegen Engeland begonnen
Samenwerking met de N.U. is
voor de A.R. en C.H. mogelijk
Algemeene vergadering Vereen.
Ziekenhuis Schouwen-Duiveland
Sigaren en sigaretten zullen met
September duurder worden
Losgeslagen kabelballon richt
schade aan 't electrisch net aan
Maan op:
13 Aug. 18,—
Maan onder:
1,54
DE VERDUISTERING
In hiet belang van de naleving van de
bepalingen ten aapzien van de verduis-
ring:
Zonsondergang 12 Aug. 21 uur 10 min.
Zonsopgang 13 Aug. 6 uur 22 min.
Hoog- en laagwater te Zierikzee
HoogwaterLaagwater
13 Aug. 10,39 23,17 3,52 16,43
By de vroeger geldende tydsaanwyzing
dient 1,40 uur te worden bygevoegd.
AFLEVERING VAN
MELKPRODUCTEN.
De secretaris-generaal waarnemend
hoofd van het departement van landbouw
en visscherij, brengt ter kennis, dat met
ingang van Zaterdag tijdelijk aflevering
van gecondenseerde melk, melkpoeder,
blokmelk en gesteriliseerde melk in blik
verboden is. Dit verbod geldt niet voor
afleveringen van magere melkpoeder en
voor leveringen aan de Nederlandsche
zuivelcentrale, af deeling zuivel. Ev enmin
geldt dit verbod ten aanzien van nor
male afleveringen door producenten of
handelaren, niet zijnde detaillisten, aan
de industrie, welke melkproducten pleegt
te verwerken.
Deze afleveringen mogen slechts ge
schieden, indien hiervoor door genoem
de centrale toestemming is verleend. On
der normale leveringen worden in het
algemeen verstaan die leveringen, welke
overeenkomen met de afleveringen in 1939
Aan den winkelier is het voorts toe
gestaan hun voorraad gecondenseerde
melk of melkpoeder aan den consument
te verkoopen; aanvulling van hun voor
raad zal tengevolge van dit verbod tij
delijk niet mogelijk zijn.
VERKOOPINOEN
BRUINISSE, 9 Aug. Ten overstaan van
Notaris Biermasz iwlerd heden publiek ver
kocht: Een geboulw! met machines iun
verdere getimmerten, ingericht geweest
voor maalderij1, niet erf en grond aan de
Deestraat, groot 5 aren 60 e.a., voor
f1850. Kooper (werd de heer S. Capelle
te Bruinisse.
LAND- EN TUINBOUW
Zuinig met bfndertwine.
De secretaris-generaal, waarnemend
hoofd van het departement van landbouw
en visscherij, maakt het volgende bekend:
Aangezien de aanvoer van grondstoffen
waaruit bindtouw (bindertwine) vervaar
digd moet worden, door de oorlogsom
standigheden stop staat, is de uiterste
zuinigheid in het gebruik van dit bind
middel geboden.
Landbouwers, die bindtouw verbruikt,
hebben voor het binden van hun oogst,
worden derhalve met den meesten aan
drang aangemaand, dit bij het machinaal
dorschen vrijkomende bindtouw niet te
laten verloren gaan, doch het zorgvuldig
in te zamelen en te bewaren. Tz.t. zal
nader aangegeven worden, wat met dit
ingezamelde gebruikte, bindtouw gebeu
ren moet, doch onder de aandacht van
alle belanghebbenden wordt nu reeds ge
bracht, dat de hoeveelheid ingezameld
bindtouw mede als maatstaf zal dienen
voor het verkrijgen van bindtouw voor
den volgenden oogst.