NIEUWSBODE
Nieuwe Bessenjenever
De Kern
C.J. J. VERTON
ABONNEMENT
Prijs f 1.60 p. kwartaal, bulten Zierikzee
fl.80. Voor het buitenland f 10.00 p. jaar.
Afzonderlijke nummers 6 cent. Ver
schijnt dagelijks, behalve 's Zondags.
Uitgave: N.V. de Zierikzeesche Nieuwsbode, Zierikzee, Schuithaven B 94
Tel. 32, Postgiro 137677 - Dir.A. J. de Looze - Uitg.-Red.M. J. Kosten
96STE JAARGANG No. 14410
ADVERTENTIES
PrIJi: 20 cent per regel, minimum 80 cent.
BI] contract speciale prijzen. Grootte der
letters naar plaatsruimte. „Succesjes"
60 cent. Inzending tot 's morgens 10 uur
DE DOBROEDSJA
De laatste weken is de Do-
broedsja, het veel lOmstreden ge
bied door alle eeuwen heen, dik
wijls genoemd in verband met de
politieke ontwikkeling in Zuid-
Oost Europa.
Te beginnen in het Oosten van Bul
garije, strekt zich, als uitlooper van een
bergplateau, een verbrokkeld heuvelland
schap uit naar het Noorden. Het ge
bergte gaat eerst over in het lage woud
gebied van Deli Orma en verloopt dan
glooiend in het aan landbouw rijke Do-
broedsjagebied uit, ter lengte van on
geveer 200 kilometer tot de Donaudelta.
De Noordelijke zoom van dit landschap
wordt gevormd door een woest graniet-
gebergte, dat zich van den Donau bij
Macin in twee ruggen naar het Oosten
tot Tulcea uitstrekt en dan langzaam
overgaat in een vlakke steppe. In het
Zuiden door Bulgarije, in het Westen en
Noorden door den Donau en in het
Oosten begrensd door de Zwarte Zee,
ligt de Dobroedsja met een oppervlakte
van 240.000 vierkante kilometer en on
geveer 800.000 inwoners gedeeltelijk in
Roemenië.
De samenstelling der bevolking
is buitengewoon bont. Behalve Roe
menen, wonen er Bulgaren, Tataren,
Turken en in de welvarende, gesloten
dorpen ongeveer 10.000 West-Europeanen,
waarvan een groot aantal uit Duitfech-
land. De meeste steden zijn gelegen aan
den Donau, die een natuurlijke hoofd
verkeersweg vormt, verder aan de kust
van de Zwarte Zee. De Dobroedsja is
verdeeld in vier provincies: Tulcea, Con-
stanza, Durostor en Caliacra. Onder de
de steden neemt Constanza als havenstad
een eerste plaats in. Reeds in den tijd
dat de Turken hier nog heerschten, werd
een spoorweg aangelegd, die van Con
stanza Westelijk naar Cernavoda leidde.
Door het bouwen van een gigantische
spoorbrug over den Donau is later een
aansluiting tot stand gebracht op het
traject naar Boekarest, zoodat een re
gelrechte verbinding met het Europee-
sche spoorwegnet aanwezig is.
Bij een beschouwing van de belang
rijkste data
uit de geschiedenis
van deze Europeesche Korenschuur,
gelijk de Dobroedsja wordt genoemd, is
de wetenschap dat het vroeger heeft
behoord tot de Romeinsche provincie
Mosia, onontbeerlijk. Als volgende be
langrijke etappe is het jaar 679 te be
schouwen, aangezien toen het Turksche
volk de heerschappij over de Dobroedsja
van de Boelgaren over nam. Dezen rich
ten zich terstond met sterke legerscha
ren tegen Byzantium, belegerden Con-
stantinopel, veroverden het grootste deel
van het Westelijke Balkan Schiereiland,
gingen over tot het Grieksche Christen
dom en verworven voor de Boelgaarsche
kerk de onafhankelijkheid. In de eeuwen
die hierna kwamen, zag men nu eens
de Boelgaren, dan weer de Byzantijnen
overheerschen, maar in 1186 bevrijdden
de Boelgaarsche volkshelden Peter en
Johan Asen het land voorgoed van de
Byzantijnsche heerschappij. Na een bloei
periode van twee eeuwen viel de Turk
sche sultan Bahasid in Macedonië, Al
banië en de Dobroedsja binnen en
maakte voor geruimen tijd een einde
aan de Boelgaarsche zelfstandigheid. De
Dobroedsja werd toen gesteld onder de
heerschappij van de Beglerbegs uit Roe
menië tot 1836. In de laatste jaren van
deze heerschappij had zich een Boel
gaarsche nationale beweging gevormd.
Toen het door de innerlijke zwakheid
van Turkije en vanwege de Russische
aanspraken op Boelgarije (1&54) kwam
tot den zoogenaamden Krimoorlog tus-
schen Rusland en Turkije.
Bij het beëindigen van den Krimoorlog
werd bij den
vrede van San Stefano
besloten de pobroedsja af te staan
aan Rusland. Kort daarop volgde een
ruil: de Russen lieten de Roemenen het
Bessarabische gebied afstaan en gaven
daarvoor de Dobroedsja in ruil. Maar
het bezit van deze landstreek langs den
Donau was den Roemenen niet voldoende.
Na de eindelooze Balkantroebelen werd
bij den vrede van Bukarest in 1913 de
aanhechting van het district Sllistra, dat
den Zuid-Westelijken uitlooper van de
Dobroedsja vormt, verkregen.
In den Wereldoorlog streed Boelga
rije aan de zijde van Duitschland en
Oostenrijkterwijl Roemenië zich liet
spannen voor den wagen der Entente.
Nadat de Roemenen verslagen waren,
kwam het in 1918 tot den vrede van
Bukarest, die het afstaan van de ge-
heele Dobroedsja aan de Boelgaren be
vestigde. Tengevolge van Turksche in
menging kwam het echter nauwelijks tot
overgave van de Zuidelijke Dobroedsja
De Wereldoorlog woedde verder; de
Boelgaren verdeelden zich door onder-
lingen strijd, het Salonikifront stortte
als gevolg van de oorlogsmoeheid der
troepen ineen en toen kwam die merk
waardige wapenstilstand tot stand, die
Tsaar Ferdinand den troon en zijn land.
het, met Duitsche hulp veroverde, nieuwe
gebied kostte. Bij den vrede van
N e u i 11 y werden de Boelgaren in 1920
gedwongen terstond de Dobroedsja te
ontruimen. Vervolgd door de Roemeen-
sche soldaten trokken zij zieh terug
achter de nieuwe grenzen, maar nimmer
hebber: zij hun oude rechtsaanspraken
op de Dobroedsja opgegeven. Thans is
die eisch opnieuw naar voren gekomen.
RUSLAND IN HET
VERRE OOSTEN
Amoer-spoorlijn in gebruik genomen
Sedert jaren heeft de regeering van
de Sovjet-Unie er naar gestreefd :om
door uitbreiding van het spoornet in
het Verre Oosten de geweldige gebieden
in het Noorden van Mansjoekwo te ont
sluiten en verkeerstechnisch steeds nau
wer te binden aan de gebieden van
het Europeesche Rusland. Daartoe wer
den grootsche plannen uitgewerkt, die
tot doel hadden de in 1892 gereed ge
komen Transsiberische spoor
lijn te ontlasten. Deze lijn loopt ten
Zuiden van het Baikal Meer, en vandaar
over Tschita naar het Oosten. Volgt dan
de Noordelijke grens van Mansjoekwo,
tot zij bij Chabarowsk den Amoer be
reikt en dan met een scherpen boog
naar het Zuiden parallel met het reus
achtige, langgestrekte kustgebergte in den
Noord-Westhoek van de Japansche Zee,
uiloopt naar Wladiwostok.
Door deze lijn werden de belangrijke
nieuwe grondstoffengebieden van Oost-
Siberië, die zich ten N.-O. en O. van het
Baikal Meer uitstrekken tot aan de
Zee van Oehotsk niet voldoende be-
heerscht. Op grond daarvan begon men
met den bouw van een haast langs de
lineaal getrokken spoorlijn die ten Noor
den van het Baikal Meer loopt naar
de monding, van den Amoer en door
gebieden voert, die door hun rijkdom
aan ertsen, hout en pelsdieren van groote
beteekenis zijn. Het eindpunt van deze
spoorlijn ligt bij Komsomolsk, een in
1930, naar de Sovjet-Russische jeugdor
ganisatie genoemde stad in de omgeving
van de Amoermonding, die bijna
een inwonertal van 100.000 bereikt heeft.
Tegelijkertijd rijpte het plan om als
cornpleteering op de deze beide Oost-
Westverbindingen een lijn Noord-Zuid te
bouwen, die den Amoer van zijn mon
ding uit in Zuid-Oostelijke richting volgt
en bij het knooppunt Chabarowsk op
de oude Transsiberische spoorlijn uit
komt. Door deze lijn zal de Sovjet in
staat gesteld worden om transporten
naar Wladiwostok te brengen. Aan
gezien het hooge kustgebergte een goede
barrière vormt tegen het Noordelijk deel
van de Japansche Zee, heeft Rusland dus
de mogelijkheid, om, wanneer deze lijn
ook eenmaal gereed is, bij een conflict
in het Verre Posten, ongehinderd de
verbinding tusschen de industrie- en
handelscentra Komsomolsk in het Noor
den en het knooppunt Chabarowsk aan
de Zuidelijker gelegen Transsiberiëlijn
in stand te houden.
BRITSCHE KONVOOIEN
AANGEVALLEN
15 schepen lot zinken gebracht
Duitsche motortorpedobooten hebben
naar het Duitsche Nieuwsbureau meldt,
in den nacht van 7 op 8 Augustus een
sterk beveiligd vijandelijk konvooi aan
gevallen. In weerwil van het hevige af-
weervuur van de begeleidende vijande
lijke torpedobootjagers, van andere be
wakingsvaartuigen en van de zwaarge
wapende stoomschepen zelf, werden een
tankschip van 8000 ton, een stoomschip
van 5000 ton en een van 4000 ton tot
zinken gebracht. Een kleinere tankboot
werd in brand geschoten. De Duitsche
motortorpedobooten keerden onbescha
digd terug.
De luchtmacht heeft Donderdagochtend
in het Kanaal een Britsch konvooi aan-
gevallen. Daarbij zijn 12 schepen met
oogst 1940
Zoet, Halfzoet en Zuur.
een gezamenlijken inhoud van 55.000 ton
tot zinken gebracht en 7 schepen bescha
digd. Tijdens de luchtgevechten, die zich
hierbij ontwikkelden, werden vijf Brit-
sche jagers neergeschoten. Een eigen
vliegtuig wordt vermist.
Bij andere luchtgevechten zijn gister
ochtend nog 29 vijandelijke jagers neer
geschoten. Twee eigen vliegtuigen gin
gen hierbij verloren.
HOE YPENBURG
VEROVERD WERD
op den 10en Mei
In het eerst thans uitgekomen Juli-
nummer van „De Militaire Spectator",
doet de r eserve-luitenant-kolonel J. Moor
man, een belangwekkend relaas van de
krijgsverrichtingen rond Den Haag en
Wassenaar en de verovering van het
vliegveld Ypenburg. Overste Moorman,
die in zijn functie van commandant van
het le depot infanterie uit den aard der
zaak een uitnemenden kijk heeft gehad
op alles, wat zich in en om de resi
dentie heeft afgespeeld, geeft aller
eerst een uitvoerig overzicht van de or
ganisatie en de taak der depottroepen,
om vervolgens aan de hand der gebeur
tenissen verschillende tekortkomingen
aan te toonen, welke de taak onzer weer
macht onnoodig hebben verzwaard.
Het zou te ver voeren, in dit bestek
uitvoerig de verrichtingen der verschil
lende onderdeelen over te nemen. Slechts
willen wij een uitzondering maken voor
de beschrijving van de wijze, waarop
het vliegveld Ypenburg door het 4e de
potbataljon is genomen.
Reeds te 6 uur, schrijft overste Moor
man, had ik den commandant van het
4e depotbataljon gemachtigd, een com
pagnie te dirigeeren naar het vliegveld
ypenburg, welks bezetting om verster
king gevraagd had tegen gelande val-
schermtroepen. Deze wees daar
voor aan de 5e compagnie, onder com
mando van den reserve-kapitein Tesink,
die om 6.15 afmarcheerde
naar de Hoornbrug
waar de waarnemend commandant van
het derde bataljon van het regiment gre
nadiers hem opdroeg, Rijswijk, waarheen
een deel der bezettingstroepen van Ypen
burg teruggetrokken was, te beveiligen
tegen den uit Ypenburg oprukkenden te
genstander. Daartoe nam de compagnies
commandant aan weerszijden van de
Hoornbrug stelling en deed vluchtige ver
sterkingen aanleggen. Maar de vijand
kwam niet; wel eenige van Ypenburg
teruggetrokken eigen troepen.
Te 1 0 uur ontving de compagniescom
mandant van den commandant van het j
derde bataljon van het regiment grena
diers bevel„Aanvallen op Ypen- i
bur g". Van de uitgangsstelling bij de
Hoornbrug wordt voorwaarts gegaan met
twee secties in front, tusschenruimte 150 i
meter, richting houdend op de linkersec
tie, die den landweg Hoornbrug—Hoeve
Ypenburg volgt. De derde sectie blijft in I
reserve bij de Hoornbrug, versterkt met
eenige artilleristen van het algemeen 1
paardendepot die eerst van wapens
en munitie voorzien moesten worden!
Neventroepen waren niet aanwezig.
Te 11 uur treft de rechtersectie bij de
wielerbaan drie onbeschadigde eigen
vliegtuigen aan. De daar aanwezige offi-
eieren van de luchtmacht deelen mede,
dat zij deze vliegtuigen niet besturen kun
nen en dat ze van weinig waarde zijn.
Voortdurend onder vuur
Te 11.45 loopen de voorsecties vast
door vuur van het vliegveld. De comman
dant der linkervoorsectie, de res.-eerste-
luitenant Van Overbeek, valt uit wegens
een schot in den schouder. De reserve
sectie rukt via Hoorndijk, om, linkersec
tie geworden, het vliegveld omvattend
aan te grijpen. Deze afdeeling wordt her
haaldelijk bes-choten door laag-
v lie gen de vliegtuigen, waarte
gen geen andere afweer mogelijk is dan
met geweervuur en den lichten mitrail
leur, en uit de Johanna-hoeve.
Op den linkervleugel komen onderdee
len van het derde bataljon van het regi
ment grenadiers. Johannahoeve, liggend
achter een dijk, omgeven door geboomte
en daarvoor een schootsveld van 250 m.
kan moeilijk onder vuur van geweren
en lichte mitrailleurs genomen worden.
De linkersectie bereikt Pongonhoeve en
treft daar aan twee zware mitrailleurs
met stukscommandanten en twaalf man
bediening van de 4e compagnie van het
4e depotbataljon (dus van het eigen ba
taljon), die daar in stelling staan zonder
verband met eenig ander onderdeel. De
commandant der 5e compagnie van het
vierde depotbataljon neemt ze onder zijn
bevel, maar ook het vuur van zware mi
trailleurs heeft onvoldoende uitwerking
op de Johannahoeve.
Aan een nabije compagnie van het 3e
bataljon grenadiers wordt gevraagd, via
Vredenoord aan te vallen op Johanna
hoeve, maar deze ziet daartoe geen kans
wegens het open terrein van 600 meter.
Kennelijk is er zelfs geen poging toe ge
daan. Aan den commandant van genoemd
bataljon wordt dan mortier- of artille
rievuur gevraagd op de Johannahoeve,
wat wordt toegezegd tegen 15.30.
Van 16 tot 16.15 bestoken vijandelijke
bommenwerpers de voorsecties en ver
dwijnen in de richting van Rotterdam.
Stormenderhand genomen
Eerst van 17.15 tot 17.30 komt eigen
artillerievuur op de Johannahoeve. Direct
daarop wordt deze bestormd en genomen
te 18. In de hoeve worden aangetroffen
elf Duitschers, waarvan zes gewond, en
drie man eigen troepen, benevens vier
lijken van Duitschers en vier van bewo
ners der hoeve. In beslag genomen wor
den twee Duitsche zware mitrailleurs,
twaalf karabijnen en een groote hoeveel
heid munitie, seinpatronen en levensmid
delen. i i: 1
Nu bestormt de middelste sectie de
loopgraven op Ypenburg, maakt negen
krijgsgevangenen, en treft in één der
loopgraven den res.-eerste-luitenant Wa
genaar, van het regiment grenadiers aan,
die met zijn sectie steeds op het vlieg
veld standgehouden heeft.
De commandant der linkervoorsectie,
de eerste-luitenant Weeda, wordt gewond
door een schampschot aan het hoofd,
maar herneemt, na verbonden te zijn, zijn
commando. De linkerneventroepen van 't
regiment grenadiers trekken nu terug op
Rijswijk, de door de vijfde compagnie
van het 4e bataljon gemaakte krijgsge
vangenen en gewonden meevoerend. De
commandant dezer compagnie vraagt,
waarom teruggetrokken wordt. Ant
woord: er is verzamelen gelast.
Hij vindt dit hoogst onwaarschijnlijk,
zendt een ordonnans naar den comman
dant van het derde bataljon grenadiers,
die terugkomt met het bericht, dat de
commandopost op villa Martha verlaten
is en dat de eigen troepen bij de Hoorn
brug terugtrekken.
Zal het pas heroverde vliegveld dan
weer verlaten worden? Bij het uitblijven
van orders en geen verbinding meer heb
bend met den commandant van het 3e
bataljon grenadiers besluit de resërve-
kapitein Tesink terecht het vliegveld te
behouden en de belangrijkste punten rond
om te bezetten. Gesneuveld 2 soldaten.
Gewond): 2 ^luitenants en 7 soli daten. Maar
Ypenburg was heroverd en bezet!
De Dobroedfja; hst veelom
streden Balkanland
De Russische Amoer-spooriijn in
gebruik genomen
Geen uitbreiding van de spoor
wegdiensten te verwachten
Hoe Ypenburg op den 10en
Mei werd veroverd
Na 11 uur 's avonds tot kwart
over 6 's morgens geen tram
Handhaving van het prijspeil dat
vóór 10 Mei gold
fë}anletlaUic\
aafcelpafmetLf
Appelflappen
Vleeschbroocljes
Coeosmacronen
Gevulde Heeren
Eierkoeken
Fjjne Cake per ons
Botersprits
Bolussen
en de alom bekende
Kalfseroquetten
VERRENIEUWSTRAAT ZIERIKZEE
DE VERDUISTERING
In het belang van de naleving van de
bepalingen ten aamzien van de verduis-
ring:
Zonsondergang 9 Aug. 21 uur 16 min.
Zonsopgang 10 Aug. 6 uur 16 min.
Maan op: Maan onder:
10 Ang. 13,11 22,45
Eerste Kwartier 12,20
Hoog- en Laagwater te Zierikzee
Hoogwater: Laagwater:
10 Aug. 7,18 19,33 0,23 12,49
By cLe vroeger geldende tijdsaanwijzing
dient. 1,40 uur te worden bfjgevoegd.
PREDIKBEURTEN
Zaterdag zuilen te Amsterdan i drie ver
gaderingen (worden gehoudeuv waar ach
tereenvolgens 't Iwioord zullen voeren dr.
H. Colijtn, prof. dr. J. R. Slot* jmaker de
Bruine en Mr. A. B. Roosjen.
Naar uit Quebec Iw'ordt gen* ddr is al
daar in kringen vajni de Frairsa che Cana-
deezen levendige ontstemming ontstaan,
lOmdat door een besluit van to et blokka
de-ministerie te Londera de verscheping
van 100.000 ton Canadeesohe tanwie maar
Frankrijk is verboden. Het Jretreift hier
loprders, die naar verluidt nog afkomstig
züjin van de vroegere Franscbe regiWiing-
Reynaud en welke begin Augu, stus had
den moeten (worden uitgevoerd*
Zondag 11 Augustus.
Ned. Herv. Kerk
Zierikzee. Nieuwe kerk. 10 ure, ds.
Pijnaoker Hordijk.
Kleine kerk. 10 ure, ds. Aalbers van
Siriansland.
Luth. Kerk.
Geen dienst.
Geref. Kerk.
vlO en 6 ure, ds. Leene.
Ohr. Geref. Kerk.
10 en 6 ure, ds. v. d. Molen van
Rotterdam.
Leger des Heils (Poststraat)
Zaterdagavond 8 ure, Openluohtwerk.
Smidag 7.30 en 10, Zaalbijeenkomst, 3.30
Openluohtsamenkomet op 't Groentje en
7.30 ure, Zaalbijeenkomst. Dinsdag 8 nre
voor soldaten en bekeerlingen. Donderdag
8 ure, Openbare samenkomst, alles onder
leidiDg van adj. 'Ras en kapt. Torenbeek.
Gerei. Gem. (8t.-Domusstraat)
10.30, 3 en 7 ure, Leeskerk.
Oud-Gerei. Gem
10.30, 3 en 7 ure, Leeskerk.
Serooskerke. 3.30 ure, ds. Veen (Doops-
bediening).
Nieuwerkerk. 10.30 ure, ds. Westerhof
■(Voorber. H. Avondm.)
Oosterland. Geref. kerk. 10.30, Leeskerk
en 3.30 ure, ds. Leene van Zierikzee.
St.-lTUipsUnd. Geen opgaaf ontvangen.
St-Annaland. 11, ds. v. Griethnysen
en 3.30 ure, idem (Doopsbed.) Geref. gen».
11.10, 3.40 en 7.10 nre, Leeskerk.