Z1ERIKZEESCHE
NIEUWSBODE
VRIJDAG 19 JULI 1940
De Kern
OPGEHt
ABONNEMENT
Prijs f 1.50 p. kwartaal, buiten Zierikzee
f 1,80. Voor het buitenland f 10.00 p. jaar.
Afzonderlijke nummers 5 cent. Ver
schijnt dagelijks, behalve 's Zondags.
Uitgave: N.V. de Zierikzeesche Nieuwsbode, Zierikzee, Schuithaven B 94
Tel. 32, Postgiro 137677 - Dir.: A. J. de Looze - Uitg.-Red.: M. J. Kosten
96STE JAARGANG No. 14392
ADVERTENTIES
Prijs: 20 cent per regel, minimum 80 cent.
Bij contract speciale prijzen. Grootte der
letters naar plaatsruimte. „Suecesjes"
60 cent. Inzending tot *s morgens 10 uur
CONCENTRATIE EN AGITATIE
Op de Woensdag gehouden persconfe
rentie werden twee interessante onder
werpen behandeld, die het Nederlandsche
volk de laatste dagen bijzonder belang
inboezemen. Eén betrof de toekomst, één
het heden. Hoe denken de Duitsche auto
riteiten over de nationale concentratie,
waarover - zooveel wordt gesproken en
geschreven, en hoe staat de Duitsche
overheid tegenover de particuliere acties
van onverantwoordelijke elementen, die
onrust zaaien, waar bovenal bezonnen
heid en rust niet alleen noodzakelijk zijn,
om het hoofd koel te houden, maar bo
vendien door de groote meerderheid
worden gewenscht.
De Duitsche overheid neemt alsnog een
afwachtende houding aan ten opzichte
van de pogingen, die van meer dan ééne
zijde wordt ondernomen, om tot concen
tratie van de vroeger elkaar zoo heftig
bestrijdende politieke groepen en par
tijen te komen en de eenheid te vinden,
die zoo noodzakelijk is met het oog op de
toekomst van ons land en volk. Men
heeft, aldus de heer Janke, op de bijeen
komst van de Nederlandsche pers, eens
een boek kunnen lezen van een Ameri-
kaansch journalist, onder den titel
„Duitschland zet de klok terug". Wij
hebben den indruk, dat vele Nederlan
ders nog niet de realiteit beseffen, en
dat zij nog altijd de klok wenschen terug
te zetten.
De concentratie is tot nog toe mis
lukt, omdat degenen, die daarvoor ijve
ren, niet beseffen, dat een beweging voor
politieke concentratie een vernieuwings
beweging moet zijn, wil ze slagen, en
dat men moet ophouden, vast te houden
aan oude begrippen. Onder die oude be
grippen verstaan wij dan ook bijvoorbeeld
den toekomstigen staatsvorm van Neder
land. Het is nog te vroeg om te debat-
teeren over vragen als het herstel van
de monarchie en het Koningshuis. Men
moet beseffen, dat het allereerste doel
van een vernieuwingsbeweging moet zijn
het welzijn van het volk en dat al het
andere daaraan ondergeschikt moet wor
den gemaakt, en pas in de tweede plaats
aan de orde moet worden gesteld. Een
vernieuwingsbeweging moet zoo zijn, dat
ze door alle Nederlanders volkomen
wordt welkom geheeten.
Wij moeten ongetwijfeld onze pogin
gen om te komen tot een nieuwen tijd,
niet opgeven, en al is dan ook dezen
eersten keer nog niet bereiktj wat men
wenschen, wij leven nog slechts acht
weken onder het Duitsche régime. Wij
zijn overtuigd, dat de Nederlanders ieder
voor zich zich zullen blijven afvragen,
hoe het in de toekomst moet en kan
gaan, en dat op bezadigde wijze met
elkaar zullen blijven bespreken.
Het tweede belangwekkende onderwerp
was de actie van kleine groepen zonder
eenige verantwoordelijkheid en verant
woordelijkheidsbesef. Deze groepen, die,
zooals de heer Janke zeide, volstrekt
geen groot deel van de Nederlandsche
bevolking achter zich hebben, matigen
zich een optreden aan, dat door niemand
geduld kan worden. Men heeft gevraagd,
of voor deze lieden het wapenverbod
niet geldt. Immers, onmiddellijk na het
einde van den oorlog, is een verordening
uitgevaardigd, waarbij niet alleen het ge
bruik, maar ook het bezit van wapens
verboden en met strenge straffen be
dreigd werd. Van dit wapenverbod be
staat geen enkele ontheffing of uitzon
dering voor particulieren, en overtredin
gen zullen dan ook zeker niet worden
geduld. De Duitsche overheid wenscht
rust en ordè en zal die handhaven zon
der aanzien des persoons.
DE BAGDADSPOORWEG
Verkeersweg tusschen Irak en Turkij*
De Bagdadspjoonweg is eindelijk ma 37
jaar gereed gekomen. Een vertraagd! ein
de. (want de gebeurtenissen gingen snel
ler dan de aanleg van deze geruchtma
kende lijin en hebben ze voor een groot
deel van haar waarde 'beroofd. Duitsche
ingenieurs bouwden er in weerwil van
alle hindernissen met groote hardjnekkig-
heid aan. De moeilijkheid was do drie
mogendheden, Engeland, Frankrijk en Rus
land, die er rechten lieten gelden, tevre
den te stellen. In 1914, bij het uitbreken
van den wereldjoorlog, was er iets meer
dan de helft van gereed.
Dit beteekende het einde van het oor
spronkelijk hiermee beoogde denkbeeld.
Weliswaar werd er gedurende die jaren
aan verder gebouwd1, maar de toen aan
gelegde stukken dienden zuiver militaire
CORDEL HULL,
de Amerikaansche minister van buiten-
landsche zakenzal Zondag te Havanna
het Pan-Amerikaansche Congres openen.
oogmerken. Dit gold imet name, naar
de Frankfurter Zeitung in herinnering
brengt, het deel van Basra naar Bagdad,
welke verbinding 'door EngelSche® be
werkstelligd werd. Met de ineenstorting
van Turkije Was het oorspronkelijke ont
werp volslagen uitgehold, immers leidde
ze voortaan door drie verschillende ge
bieden. De belangen liepen uiteen en
wat vooral woog, geen enkel land had'n
groot interesse bïji het verkeer over de
heele baan.
De laatste sector, die van Tel' Koet-
sjoiek, zou niet, althans nog niet, ge
bouwd zijn, indien hiji voor Irak niet het
voornaamste traject van Zijn eigen lands-
lijn ware geweest. Daarna kocht de re
giering te Bagdad m 1936 van de Brit
ten de heele in Irak gelegen b'aan om
ze mei eigen krachten tot de noorde
lijke grens verder te biouwen. Dat hier
mee eindelijk de verbinding tusschen
Bosporus en Perzische Golf tot stand
kwam, mag dus pp rekening van een
toeval geschreven worden. In geen ge
val is ze een slagader van het wereld
verkeer, Wat ze vóór den wereldoorlog
had kunnen Worden. Voor gehaaste rei
zigers is de wieg door de lucht sneller
en aangenamer dan de 1400 K.M. o,ver
de rails. En wde land en volk willen1
leeren kennen doien verstandig zich van
een auto' te bedienen, vooral in een
land, waar de stobkstof uit den grond
spuit. Uit militair oogpunt heeft ze als
geheel nauwelijks groet belang, daar ze
tot drie staten behoort. Zeker is ze voor
Irak en Turkije een onontbeerlijke ver.
keersweg, voornamelijk uit het oeconio-
mische gezichtspunt.
HET DUITSCHE LEGERBERICHT
In Overzeesche wateren opereerende
Duitsche oorlogsschepen hebben nog
30,000 ton scheepsruimte der vijandelijke
koopvaardij in den grond geboord.
Met vaartuigen der marine zijn Duit
sche troepen geland op het voor Bre-
tagne liggende eiland Quèssant.
Duitsche gevechtsvliegtuigen hebben 't
exercitieterrein Aldershot, benevens vlieg
velden, fabrieken en haveninstallaties in
Zuid- en Midden-En gel and aangevallen.
Op het vliegveld Tunbridge Wells, in
een fabriek te Eastbourne en in de ha
veninstallaties te Portland werden bij
zonder zware branden waargenomen. Op
een groote wapenfabriek in Greenock
werden verscheidene treffers geplaatst.
Bij aanvallen op schepen in het Kanaal
gelukte het een koopvaardijschip in brand
te schieten, benevens een tweede koop
vaardijschip en een patrouilleboot met
bommen zoo zwaar te beschadigen, dat
de bemanningen de schepen moesten ver
laten.
Gedurende den nacht het Rijn- en Roer
gebied binnenvliegende vijandelijke toe
stellen werden door luchtafweer verdre
ven of verhinderd hun bommen neer te
werpen op de beoogde doelen. Eenige
lukraak neergeworpen bommen richtten
noch persoonlijke, noch materieele schade
aan.
Een vijandelijk vliegtuig van het type
Bristol-Blenheim werd in een luchtge
vecht ten Noorden van Cherbourg neer
geschoten, een eigen vliegtuig is boven
het Kanaal neergestort.
De nieuwe Boterdistrlbutie
komt de mindergegoeden ten goede
De boter- en vetdistributie zal velen
met verbazing hebben vervuld: waarom
moet in dit zuivelland bij uitstek,
in dit land, „overvloeiende van melk
en honing", nu juist Ipoter worden ge
distribueerd?
Van Duitsche zijde is al uitvoerig toe
lichting verstrekt op deze maatregel,
maar toch is gebleken, dat men de kern
van de zaak nog met algemeen begre
pen heeft. Wij willen daarom nog eens de
aandacht vestigen op de punten waarop
het aankomt.
Twee feiten staan vast: Nederland pro
duceert veel meer boter dan het zelf
verbruikt en de uitvoer is voor een goed
deel weggevallen.
De eigenaardige constellatie bestond in
ons land dat de productie van boter
berekend was op den export, maar dat
een goed deel der eigen bevolking (ook
ons leger niet!) deze boter nooit te zien
kreeg en margarine nuttigde, aangezien
deze lager in prijs wasl De kern van de
geheele regeling is nu deze, dat men
tracht dat deel van den export dat
tengevolge van den oorlog is weggeval
len, gedeeltelijk door de binnenlandsche
consumptie te doen opnemen. Wat dus
mede brengt, dat een overeenkomstig deel
van het margarineverbruik moet ophou
den en de margarine-productie moet
worden ingekrompen.
Echter zal het niet mogelijk zijn, de
geheele overproductie in het binnenland
te plaatsen; dit zal vermoedelijk toch
geen moeilijkheden opleveren, daar men
in den winter rekenen moet met een
sterk verminderde zuivelopbrengst, daar
het niet mogelijk zal zijn voor onze zeer
groote veestapel voldoende veevoer aan
te voeren. De veestapel zal dus verkleind
moeten worden en de cfaardoor bereikte
daling in de boterproductie zal juist
voldoende zijn, naar men meent, om de
productie in overeenstemming te doen
zijn met de vergroote consumptie.
Er is echter nog een ander element
in deze zaak; het is niet eenvoudig zóó,
dat het er op aankomt zooveel mogelijk
boter te gebruiken. Er is, juist met het
oog op de noodzakelijkheid van beperking
van den veestapel, tenslotte een beperkte
zij het ook ruime productie. En deze
productie nu, wordt verdeeld over een
zoo groot mogelijk deel van het volk.
Het is dus niet een kwestie op de een of
andere wijze een zoo groot mogelijk deel
van de boterproductie op te eten het
is een kwestie van rechtvaardige ver
deeling van het natuurlijke product over
een zoo groot mogelijke bevolkingsgroep.
Vandaar dan dus de bepalingen der
distributie, welke ertoe leiden, dat de
beter gesitueerden, waarvan sommige
kringen tot nu toe buitenmate te veel
boter en vet gebruikten, zich leeren be--
perken, opdat die kringen die tot nu toe
vrijwel uitgesloten waren van het boter-
gebruik, daaraan nu toekomen. Vandaar
dan ook de dwingende inkomengrens van
f 1400, waarboven het practisch onmo
gelijk zal zijn margarine te gebruiken.
VOOR HONDERD PROCENT
VACANTIEGENOEGEN
Goede voorbereiding
is het halve werk
In de komternde vacantieWiekem zal me.
nigeen op reis gaan op een of andere
nigeen op reis gaan op een andere
per autoi of motor, maar met een lang
zamer vervoermiddel, de fiets, gedeel
telijk te voet Wellicht of per trein en
bus.
Deze wat ongewone wijze van reizen
behoeft tedhter niemand te weerhouden
van het nemen van vacantie, mits hiji
maar rekening houdt met de omstandig
heden en zijn vacantie behoorlijk voor
bereidt.
Die voorbereiding begint al bij' de
treinreis naar het uitgekozen vacantie-
oord of naar het punt, waar de fiets-
of Wandeltocht zal beginnen'. Er rijden
niet zooveel treinen en bussen als voor.
heen, er zijn overstapmoeilijkheden hier
en daar, de fiets zal tijdig aan den trein
moeten zijn; dat alles informeere men
tevoren aan het station of bij een reis
bureau. dat voorkomt teleurstelling on
derweg. De eene trein is ook drukker
dan de andere; ook daarnaar informeere
men tijdig tevoren en ga liever b.v. zeer
vroeg in den morgen, implaats van in
een overvollen trein te moeten staan.
Wie gewoon is auto of motor ter
beschikking te hebben, realiseert zich wel
licht niet, (welk een tegenvaller een oni-
Iweg van 'een paar kilometer is voor
hen, die te voet of per fiets reizen.
Juist daarom dient men die omwegen te
vermijden door Zijin tochten tevoren uit
te stippelen; dat heeft tevens het voor
deel, dat men van te voren zich reken
schap geeft van hetgeen onderweg te
zien zal zijn, zoodat men niet de kans
loopt, later te haoren, dat men het be
langrijkste overgeslagen heeft.
Men late zich dus van tevoren door
bevoegden inlichten efru voorzie zich voorts
van goede kaarten en gidsen. Daardoor
leert u uw vacantieverblïjf al kennen
terwijl u er nog niet bent geweest. Reeds
deze voorbereiding is een genoegen, dat
u zich zeker niet moet ontzeggen. Voor
al ©en duidelijke en overzichtelijke kaart
kan u hierbiji zeer goede diensten be-
'Wij'zen, terwijl die kaart tijdens uw
vacantie onmisbaar is.
Ingewikkelder wordt het echter, indien
u leien gevarieerde vacantie wilt hebben
en een zwerftocht door ons land wilt
gaan maken. Dan is het absoluut dnmo-
gelijk een goede, prettige vacantie te
hebben Waaraan rnien later steeds met
plezier terugdenkt, als men niet eerst
een goed plan heeft gevormd. Inichtin-
gen van deskundigen zijin dan onontbeer
lijk. Per fiets en te voet kan men de
mooie plekjes bezoeken, welke niet aan
de groote verkeerswegen liggen, plekjes,
die men meestal voorberijidt als men niet
op hun aanwezigheid is gewezen. Eeni
goede kaart of gids is daarom in dit ge
val zeker zijn geld dubbel en dwars
Iwaard.
VERSCHILLENDE BERICHTEN
Geheime telefoonnummers vervallen
Op last van het Duitsche gezag zul
len alle Nederlandsche geheime telefoon
aansluitingen als zoodanig vervallen. De
betrokken telefoonnummers worden
voortaan normaal bekend gemaakt .en
gepubliceerd in den telefoongids.
Het totaal z.g. geheime telefoonnum
mers te 's-Gravenhage bedroeg ongeveer
2000. Hieronder waren er velen, die een
geheime aansluiting prefereerden, om niet
voor aanbieding van alle mogelijke leve
ranties opgebeld te worden, terwijl voorts
ook verschillende directeuren van groo
te instellingen naast de lijnnummers van
hun instellingen, die in den gids ver
meld stonden, eigen, niet gepubliceerde
lijnen hadden, om niet door een ieder
opgebeld te worden.
Rust eo orde gewenscht
Zooals gemeld hebben enkele onver
antwoordelijke elementen in eenige plaat-
sen des lands pogingen in het werk
gesteld om onrust te zaaien. Zij hebben
zich daarbij niet ontzien schade toe te
brengen aan goederen of door middel
van wapenvertoon angst en schrik te
verwekken.
Van Duitsche zijde wordt er met na
druk op gewezen, dat het verbod vani
het dragen van wapenen nog steeds geldt
en dat dientengevolge streng tegen over-
J treders van dit verbod zal worden op-
getreden, teneinde het wekken van ter-
reurstemming te voorkomen. Het uit-
oefenen van gewelddaden, door wie ook
ondernomen, zal met kracht worden te-
gengegaan.
Wederopbouw van Middelburg
De adviseurs van B. en W. te Middel
burg zijn het met dat college eens, dat
in het stratenplan het bijzondere ka
rakter van Middelburg zooveel mogelijk
behouden moet blijven. Het ligt niet in
de bedoeling de geheele Groote Markt
wat den vorm betreft, veel te veranderen.
Ook het oorspronkelijke plan om de
Korte Delft, die intact is gebleven, te
offeren aan het verkeersbelang, is komen,
te vervallen. Zooveel mogelijk zal bij den
wederopbouw den loop der vroegere stra
ten worden gevolgd. Het feit, dat deze
straten niet meer op de markt, maar op
de Lange Delft zullen uitmonden, be
hoeft niet als een ingrijpende wijziging
te worden opgevat.
Verwacht wordt, dat tegen het' eind van
dit jaar mét den wederopbouw zal kun
nen worden begonnen.
In de haven van New-York is Dins
dag het Engelsche stoomschip Eastern
Prince aangekomen met 52 milHoün dol
lar goud van de Bank van Engeland aan
boord. Volgens de New1 York Herald Tri-
bine ligt thans voor 1,75 milliard dol
lar aan buitenlandsch go ud in de kel
ders van de Federal Reserve Bank (DNB)
Pogingen om tot concentratie
der politieke groepen te komen
Zulten onze visschers in de Oost
zee hun netten kunnen uitwerpen?
Nieuwe boterdistrlbutie komt ten
bate van de mindergegoeden
Zuidhoek ^krijgt een electrisch
gemaal op de Oosthavenslulf
Wederopbouw van Middelburg
tegen het einde van dit jaar
iUtle(Lilleüf
C. J. J. VERTON
Nog zonder bonj
Vleeschcroquetten
Vleeschbroodjes
Roomsoezen
Gevulde Heeren
Bolussen
Beschuit
Fijne Botersprits
VERRENIEUWSTRAAT ZIERIKZEE
DE VERDUISTERING
In het belang van de naleving van de
bepalingen ten aanzien van de verduis-
ring:
Zonsondergacg 19 Juli 21 uur 49 min.
Zonsopgang 20 Juli 5 uur 43 min.
Maan op: Maan onder:
20 Juli 20,18 5,22
Hoog- en Laagwater te Zierikzee
Hoogwater: Laagwater:
20 Juli 3,24 15,41 8,44 21,16
By de vroeger geldende tydsaanwyzing
dient 1,40 uur te worden
PREDIKBEURTEN
Zondag 21 Juli.
Ned, Herv, Kerk.
Zierikzee. Nieuwe kerk. 10 ure, d6
Vstleton.
Kleine kerk. 10 ure, ds. Pijnaoker Hordijk
Luth. Kerk.
Geen dienst.
Gerei. Kerk.
10 en 6 ure, ds. Leene.
Ghr. Geref. Kerk.
.10 en 6 ure, ds. Hoogendoorn.
Leger des Heils (Poststraat)
Zaterdagavond 8 ure, Opentuchtwerk.
Zondag: 10 Heiligiogsdienst, 3 30 Open
lucht bij de Nobelpoort, 7 Openlucht op
de baveo en 8 ure, Verlossingssamenkomet.
Alle samenkomsten onder leiding van
majoor Potgieter uit Rotterdam.
Gerei. Gem. (St.-Domussiraat)
10,30, 3 en 7 ure, Leeskerk.
Oud-Gerei. Gem.
10 30, 3 en 7 ure, Leeskerk.
Samenwerking Studentenorganisaties
In de afgeloopen weken Zijb in stu
dentenkringen besprekingen gevoerd', wel
ke geleid hebben tot de oprichting van
©en lichaam, waarin de samenwerking
der Nederlandsche studenten-organisaties
in den vervolge tot uitdrukking zal ko
men, Van deze organisatie, waaraan alle
richtingen van het Nederlandsche studen
tenleven zullen deelnemen, zullen binnen,
kort, wanneer ook de onderdeelem ge-
noegzaam zijn georganiseerd, nadere bij»
zonderheden (worden gepubliceerd»