ZIERIKZEESCHE
NIEUWSBODE
DONDERDAG 4 JULI 1940
OPOEN<
ZSRSKZ^OflJOUöAKT
De Kern
ABONNEMENT
Prijs f 1.6O p. kwartaal, buiten Zierikzee
f 1.80. Voor het buitenland 110.— p. jaar
Afzonderlijke nummers 6 cent. Ver
schijnt dagelijks, behalve 's Zondags.
Uitgave: N.V. de Zierikzeesche Nieuwsbode, Zierikzee, Schuithaven B 94
Tel. 32, Postgiro 137677 - Dir.A. J. de Looze - Uitg.-Red.M. J. Kosten
96STE JAARGANG No. 14379
ADVERTENTIES
Prjjs: 20 cents p. regel, minimum 80 cents
Bij contract speciale prijzen. Grootte der
letters naar ruimte. „Succesjes" 60
cents. Inzending tot 's morgens 10 uur
AMERIKA EN ENGELAND
Amerika wil de sterkste vloot ter
wereld bouwen om iederen aanval
op de Vereen. Staten af te slaan
Tusschen Amerika en Engeland zou
volgens Japanache verklaringen een
geheim vlootaccoord worden ge
sloten
De marinecommissie van den Amleri-
kaanschen Senaat heeft dejni nieulwiem mi
nister van marine Kinjox gehoord. Dezlei
antwoordde ontkennend op de vraag of
hij in het openbaar of in besloten kring
de militaire ondersteuning van dei Weste
lijke mogendheden had verlangd. Hij' ver
klaarde, dat de Vereemigde Staten bui
ten den oorlog moesten blijven, doch!
de sterkste vloot ter Iweneld moesten op
bouwen om iederen aanval op Amerika
af te slaan. Bij een nederlaag van En
geland zouden de gevaren, die Amerika
in den Atlantische^ "Oceaan bedreigen!,
ernstiger twjofden dan ooit tevorejn. Knox
zeide voorts, dat hiji met het oog op dei
ontwikkeling in Europa rijm tot dusver
scherp anti-Japansche standpunt eens [na
der overwogen had.
Honkong onder controle van Amerika
Het Japansche blad Kpkoemim Sjim-
boon meldt." dat een vérstrekkend, geheim,
vlootaccoord tussChem Engeland en, de
Vereenigde Statein betreffende den Stil
len Oceaan op het punt staat gesloten
te (wiorden. Het blad wil Weten, dat dit
geheime vlootverdrag, Waarin de nadruk
Wordt gelegd op de gemeenschappelijke
belangen van de beide lauden in den Stil
len Oceaan, een gemeenschappelijke mo
bilisatie bepaalt van de Engelsche en
Amerikaansehe vloot en van de verdedi-
gingsinstallaties der beide landen* Hong
kong zou geplaatst Wiorden onder de con
trole der Ver. Staten, tejrWijl de overige
havens van den Stillen Oceaan ter be
schikking zouden staan vaa de vlooteen-
heden der beide landen.
Het vloiotaceoprd is zeer veelomvattend
Het stelt vast, dat indien in den Stillen
Oceaan een nieuwe internatioinale toe
stand ofntstaat, Engeland en de Vereenig
de Staten daar gemeenschappelijke belan-
KNOX,
de nieuwe Amerik. minister van marine
gen hebben. Beide landen zullen dan voor
gemeenschappelijke; doieilieinden hun vloten
en versterkte punten vereenigen.
Engeland'* houding t.o.v. China
In verband mot rijn politieke ein mili
taire beteekenis zal Hongkong onder con
trole van Amerika Worden gestelid. De
andere Pacifichavens, zooals Singapore,
Port Dariwin, Honoloeloe, Dutch Harbpur
ienZ. zullen ter beschikking staan van
beide landen.
Dit accoiord heeft in officieel© ein miiet-
pfficieele kringen groote belangstelling.
Naai- verluidt zou senator Pittman, als
voorzitter van de commissie voor büiten-
landsche zaken in den Amierikaamscheinj
senaat het aceoord zelfs hebben goedge
keurd. Onder deze omstandigheden, zoo
verklaart het blad, is het te begrepen,
dat Engeland, tegenover het Japajnsche
verzoek om de leveranties van oorlogs-
materieel over Birma' en Hongkong aan
Tsj iang-Kai-s jek te verbieden, een aarze
lende houding aanneemt. Japan, moet voor
bereid rijn pp een gemeenschappelijke
Engelsch-Amerikaabsche actie.
DOCUMENTEN VAN DEN
FRANSCHEN GENER. STAF
De Britiche en Fransche plannen
De te La Charite gevonden documenten
van de Fransche generale staf, vertoo-
nen, met een duidelijkheid welke zonder
weerga is, de Engelsche en Fransche
plannen tot uitbreiding van den oorlog.
Ten gevolge van de eigen zwakheid en
uit gebrek aan offervaardigheid van En
geland en Frankrijk moesten de kleine
volkeren van Europa systematisch naar
de slachtbank worden gevoerd.
Men wilde Duitschland op twee ma
nieren onderwerpen. Ten eerste door het
afsnijden van de Zweedsche ertsmijnen
of door (le verwoesting hiervan en ver
volgens de verwoesting van de Roemeen-
sche en Russische olievelden van Bakoe
en Batoem.
Ten tweede door Scandinavië in den
oorlog tegen Duitschland mee te sleuren,
waardoor men over 10 divisies tegen
Duitschland de beschikking zou 'krijgen
en doo" oo*k Roemenië, Turkije, Grieken
land en Zuid-Slavië in den oorlog te
betrekken, waardoor men hoopte onge
veer 100 divisies tegen Duitschland op
de been te brengen.
Dit noemde men de strategie van het
„front d'u s u r e" (het uitputtingsfront)
tegen het Duitsche leger. Reeds lang
was deze strategie een uitgemaakte zaak.
De onbekwaamheid en de besluiteloos
heid van de vijandelijke leiding en het
bliksemsnelle toeslaan van het Duitsche
leger heeft deze plannen verijdeld.
Generaal G a m e 1 i n heeft in een
schrijven van 12 Mei, dat ook is ge
vonden, de strengste orders gegeven
voor het geheimhouden van deze docu
menten. Want zoo schreef hij
„indien een dezer documenten den vii-
and in handen zou vallen, zou dat alleen
al aan het Duitsche opperbevel een po
litiek wapen verschaffen, dat tegen de
geallieerden zou worden gebruikt".
Het Duitsche ministerie van buiten-
landsche zaken heeft thans in zijn wit
boek nummer 6 een overzicht van deze
documenten ontworpen. Met het oog op
de buitengewone beteekenis is echter
reeds thans voor het verschijnen van het
witboek een aanvang gemaakt met de
publicatie van deze documenten in een
doorloopende uitgave.
VOOR DE GETROFFENEN
DOOR HET OORLOGSGEWELD
Aller samenwerking is noodig
Men schrijft ons van de Stichting „Ge
troffenen door Oorlogsgeweld Zeeland"
het volgende:
Meer en meer blijkt het groote be
lang, dat de getroffenen door oorlogs
schade in onze provincie zich vereeni
gen. Immers: een wettelijke grondslag
voor schade herstel bestaat er niet. Den
gedupeerden blijft dus de keus uit drie
mogelijkheden: le. Niets doen en af
wachten wat er gebeurt; 2e zelf, op
eigen houtje, trachten iets te bereiken
en 3e zich vereenigen.
Wat de eerste mogelijkheid betreft:
deze luxe kunnen de getroffenen zich
niet permitteeren. Zij kunnen en willen
de handen niet in den schoot leggen;
zij kunnen niet afwachten; zij moeten
leven; zij moeten voort.
Het is verder duidelijk, dat de be
voegde instanties den tijd, de gelegen
heid en de plaatselijke kennis missen
om zich in dit stadium te bemoeien met
iederen individueelen aanvrager.
Slechts een gemeenschappelijk optre
den van alle getroffenen geeft meteeni
gen grond van waarschijnlijkheid uitzicht
op succes. Allen moeten hun stem laten
hooren, welke een vlot en volledig scha-
deherstel vraagt en tevens maatregelen
om de moeilijkheden te overbruggen,
welke zich voordoen vóórdat het defi
nitieve herstelwerk wordt aangepakt. De
samenwerking van alle gedupeerden is
noodig.
Het Bestuur van de Stichting „Getrof
fenen door Oorlogsgeweld Zeeland" heeft
reeds veel nuttig werk verricht. Het
heeft contact gevonden met verschei
dene instanties voor het herstel. De or
ganisatorische voorbereiding is thans
zoover gevorderd, dat overal in de pro
vincie de gedupeerden kunnen toetreden
tot de Stichting, opdat deze inderdaad
de vertegenwoordigster wordt van alle
slachtoffers van het oorlogsgeweld in
Zeeland.
Deze toetreding is als volgt georgani
seerd
Met medewerking van den burge
meester wordt in elke gemeente een
Commissie van getroffenen aangewezen.
Deze Commissie heeft voor elk toe
komstig lid de beschikking over: a. aan
vragen voor het lidmaatschapb. lid-
maatschaps-kwitantiekaarten; c. regle
menten der Stichting; d. toelichtingen
tot doel en opzet van de Stichting; e.
belastingrapp ort.
Het belastingrapport bevat voor de ge
troffenen zeer belangrijke adviezen om
trent mogelijkheden op dit gebied voor
dit belastingjaar.
De Commissie voor de ledenwerving
vult de lidmaatschapskaarten zoover mo
gelijk in uit de schadelijsten op elk ge
meentehuis aanwezig. Daarna wordende
getroffenen door de leden der Commis
sie of door daartoe aangezochte perso
nen bezocht voor toetreding. Personen
die zouden zijn vergeten, worden ver
zocht zich voor het lidmaatschap bij één
der Commissieleden te melden.
Hoewel alle bestuursfuncties gratis
verricht worden zijn voor een goede
voorlichting der leden en werking van
het Secretariaat geldmiddelen onmis
baar. De contributie bedraagt f 1 en voor
weinig bemiddelden naar eigen keuze
f 0,50. De mogelijkheid voor extra vrij
willige bijdrage bestaat ook. De contri
buties en bijdragen worden tegelijk bij
de opgave tegen kwitantie geïnd.
GEVANGENEN PASSEEREN
ZEEUWSCH-VLAANDEREN
Hulpdiensten verzachten veel leed
Voor de tweede maal in deze felbe-
wogen eeuw is het Zeeuwsch-Vlaamsche
volk geroepen het oorlogsleed te verzach
ten door de dorstigen te laven en de
hongerigen te spijzigen, schrijft deP.Z.C.
Na het uitbreken van den wereldoorlog
in 1914 ontstond hier een invasie van
geallieerde troepen en burgers die Bel
gië verlieten en een wijkplaats zochten
en vonden in het gastvrije Nederland.
Honderdduizenden waren van alles ver
stoken en werden in Zeeuwsch-Vlaande-
ren door ongeëvenaarde krachtsinspan
ning en gemeenschapszin der bevolking
van het allernoodigste voorzien. En ook
thans na ruim vijf en twintig jaren be
ijvert de bevolking van Zeeuwsch-Vlaan-
deren zich wederom, haar bekende gul
heid zonder aanzien des persoons te
toonen.
Sedert de capitulatie van het Bel
gische leger op 28 Mei j.l. is een onaf
gebroken stroom van honderdduizenden
krijgsgevangenen door Oostelijk Z.-Vlaan-
deren getrokken. De eerste troepen die
uit Belgen bestonden, overschreden te
voet de grens, doch het organisatiever
mogen der Duitschers maakte hieraan
een eind en thans wordt het overgroote
gedeelte der krijgsgevangenen met de
trams der Zeeuwsch-Vlaamsche Tramweg
Maatschappij van Moerbeke naar Wals
oorden vervoerd.
Op de wagons waarmede het transport
geschiedt, bevinden zich Engelsche, Fran
sche en verschillende gekleurde nationa
liteiten. Telkens komen nieuwe trams
voorbij, geladen met strijders, wier strijd
gestreden is. Het medegevoel der bur
gers ontwaakte in de dorpjes die zij op
hun exodus passeerden. En zoo werd
een „hulpdienst" georganiseerd en ge
tracht het leed van duizenden moede
mannen te verzachten. En dit geschiedde
met groot succes.
Van alles werd verzameld, eetwaren,
versnaperingen, rookartikelen etc. tot een
tram zich aankondigt.
De mannen hangen over den rand der
wagons en strekken de handen begeerig
uit. „Ici, ici", roepen ze en „Vive la
Hollande" weerklinkt. En thans begint
het bombardement op de tramwagens.
Op zeer korten tijd is men „uitverkocht",
doch geen nood: zij, die niet hebben
gekregen, komen straks aan de beurt.
Overal waar de tram verder passeert, bij
ieder gehucht en bij ieder dorpje her
haalt zich het vredelievende bombarde
ment. I
De mannen zijn dankbaar en verrast.
Sommigen willen hun horloge, ringen of
andere zaken van waarde aan de milde
gevers afstaan, doch zulks wordt onder
geen beding aanvaard. Bii het station
staat een bord waarop te lezen staat:
„La charité demande ni de l'argent, ni
de souvenirs". (Liefdadigheid vraagt geld
noch souvenirs). En vaak moeten de ge
vers, die de Fransche taal niet machtig
zijn, hier naar wijzen. Met het lot der
krijgsgevangenen voelt zoowel vriend als
vijand mede. De Duitsche militairen, die
de tram begeleiden, steken vaak de be
hulpzame hand toe.
Het doet ons goed, schrijft de Terneu-
neuzensche correspondent, deze gastvrij
heid, een der grootste nationale deugden,
in dezen vorm te hebben mogen aan
schouwen. Een volk dat dergelijke goede
eigenschappen ongerept weet te bewa
ren, kan niet ten ondergaan, wat er
ook gebeure. Met zoo'n volk kan men
bouwen aan een betere toekomst, een
toekomst waarin het egoïsme niet de
allesoverheerschende factor zal zijn.
DE SCHEEPSRAMP
BIJ WILLEMSTAD
Rijnaak liep op een mijn - Aantal
begraven slachtoffers bedraagt
114 Belgen
Op Donderdagavond 30 Mei had nabij
Willémstad een ernstige scheepsramp
plaats. Pastoor Juten Tleelt daaromtrent
thans in Sancta Maria, het officieele
weekblad van het "bisdom Breda, nog de
volgende belangwekkende bijzonderheden
mede.
Donderdagavond 30 Mei, kort voor
Jhalfacht, schrok de bevolking van Wil
lemstad op door een hevigen schok. Een
der drie groote Rijnschepen, welke on
geveer 6000 Belgische krijgsgevangenen
in de richting Dordrecht vervoerden,
was niet ver van de oude aanlegplaats
van de veerbooten der Rotterdamsche
Tramwegmaatschappij op een electrische
ankermijn gestooten. Het eerste schip
werd getrokken door een sleepboot, het
tweede voer op eigen kracht en had
het derde op sleeptouw.
De mijn had de tweede boot aan de
achterzijde getroffen en haar in tweeën
gescheurd. Dat deel waarin de kajuit
voor de bemanning en de machinekamer
met motor was, helde voorover en zonk
na enkele oogenblikken geheel weg in de
diepte. Het voorste en grootste deel met
zijn voorsteven bleef nog lang omhoog
staan. Zonder een enkel oogenblik te
wachten, ijlden de vaartuigen der Duit
sche weermacht de haven uit en waren
in enkele minuten rond het getroffen
schip.
Met voorbeeldigen ijver werden de Bel
gen van boord gehaald. Geheel de bevol
king was naar buiten gesneld met bran
cards, ladders en matrassen.
De talrijke gewonden werden naar bin
nen gedragen en ondergebracht in het
ziekenzaaltje van de vroegere bezetting,
leegstaande huizen, in het Bethelzieken-
huis en de R.K. Militairenvereeniging. De
gemeente-geneesheer met eenige ver
pleegsters gaf de eerste verzorging, spoe
dig bijgestaan door geneeskundigen en
wijkverpleegsters uit Fijnaart en Klun-
dert. Een zestal Belgische priesterbran
cardiers met den pastoor verleenden tot
in den nacht in alle lokalen geestelijken
bijstand.
Zoo spoedig mogelijk werden de meest
ernstig gekwetsten vervoerd naar de zie
kenhuizen van Oudenbosch en Breda. Ge
heel den nacht en den volgenden dag
volgden deze transporten elkaar op. Vrij
dagmorgen vertrok nog een lange co
lonne Roodc Kruiswagens der Duitschers
met 'de gewonden naar Breda.
Bij deze ontzettende ramp werden 269
Belg n gewond, van wie de helft zeer
ernstig. Den avond van de ramp stierf
op een steiger te Willemstad een soldaat,
een overleed tijdens het vervoer naar
Oudenbosch en de derde kort na aan
komst in het St. Elisabeths-gesticht al
daar. Deze drie werden Zaterdagmorgen
ter aarde besteld op de algemeene be
graafplaats van Willemstad.
Van Dinsdag daaraanvolgende af wer
den daar nog in het graf gelegd zeven
en veertig verdronken soldaten. Van Vrii-
dag 7 Juni af zijn de lijken begraven
op een akker nabij de lieuwe aanleg
plaats der veerbooten van de Rotterdam
sche Tj'amwegmaatschappij. Tot heden
zijn te Willemstad begraven 104 Bel
gische soldaten, te Prinsland één, te Oud-
Beijerland drie en in Den Bommel zes.
DE OPBOUWDIENST
Eerbied voor den arbeid
Majoor Breunesse, die de leiding heeft
gekregen van den opbouwdienst, waarbij
de nog onder de wapenen zijnde militai
ren emplooi zullen kunnen vinden, heeft
aan een redacteur van de Arbeiderspers
o.m. het volgende verklaard:
Het doel van den opbouwdienst is plus
minus 60.000 Nederlandsche jongeman
nen, die nu nog onder de wapenen zijn
te beschermen tegen de werkloosheid, die
hen tot slachtoffer zou maken, als zij in
de burgermaatschappij zijn teruggekeerd.
De opbouwdienst zal hun geest en hun
lichaam krachtig houden. Wij zullen den
eerbied voor den arbeid bij hen aankwee-
ken, geleidelijk, door middel van eenvou-
Samengaan van Amerikaansche
en Engelsche politieke belangen
Naar Nederl.-lndiê via Berlijn,
Moskou, Dairen en Sjanghai
Bizonderhedenoverscheepsramp
die bij Willemstad plaats greep
De steenkolenvoorziening op het
vaste land van Europa
Vier personen in Den Helder
door bominslagen gedood
DE VERDUISTERING
In bet belang van de naleving van de
bepalingen ten aanzien van de verduis-
ring:
Zonsondergang 4 Juli 10 uur 2 min.
Zonsopgang 5 Juli 5 uur 27 min.
Maan op: Maan onder:
5 Juli 4,07 19,53
Nieuwe Maan 11,48
Hoog- en Laagwater te Zierikzee
Hoogwater: Laagwater:
5 Juli 2,31 14,52 8,01 20,31
By de vroeger geldende tijdsaanwijzing
dient 1,40 uur te worden bijgevoegd.
dige werkobjecten, maar daarnaast zui
len wij hen lichamelijk oefenen om hen
in staat te stellen tot sport.
Wat mij ertoe heeft gebracht, om mij
voor dit werk beschikbaar te stellen, is
mijn drang om den man in deze, voor
ons land zoo moeilijke tijden op te hef
fen, hem levensvreugde bij te brengen
en hem te maken tot een degelijk Neder
lander, met een warm hart voor ons
vaderland en voor onzen volksaard. Ik
ben overtuigd, dat als ieder hieraan me
dewerkt, Nederland niet bevreesd behoeft
te zijn, nu niet en in de toekomst niet.
De leiding van het werk berust bij
jonge menschen, d.w.z. jong van hart.
Ons werk is van hooge waarde, maar
ik ben óók overtuigd, dat, als niet ieder
weldenkend Nederlander hieraan mee
doet, wij zelf groote schade aan het doel,
dat ik noemde, zullen toebrengen.
Wij moeten, kunnen en zullen een eens
gezinde natie worden. Maar daarvoor
moet^ heel hard worden gewerkt. Wij
zullen dit doen onder de zinspreuk: Ar
beid adelt. Wij moeten bij de menschen
aankweeken waardeering vöor den ar
beid, gehoorzaamheid, zin voor orde en
netheid, in één woord: tucht.
Onder voorzitterschap van Pétain heeft
de Fransche regeeiring een kabinetsraad
gehouden te Vidhy. Kamer en Senaat
zullen bijeenkomen om te beraadslagen
over de bijeenroeiping van de Nationale
Vergadering, (welke zich mioieit uitspreken
o ver de veranderingen in de politieke con
stellatie en de machtiging mtoeit verlee-
men aan de regeeirimg voor den 'wieder-
opbouw des lands.
Naai* te Stockholm verluidt zouden
de archieven van liet Engelsche ministe
rie van buitenlandsehe zaken röeds naar
Canada rijn overgebracht, evenals de»
Knoiomjuiwieelein, die tot nu toe in den
Tofwier werden bewaard.
