ZIERIKZEESCHE
NIEUWSBODE!
DONDERDAG 13 JUNI 1940
OPOEM<
ZEMKZBSQSICOURAMT
POLITIEKE ASPECTEN
De Kern
ABONNEMENT
Prijs fl.50 p. kwartaal, buiten Zierikzee
fl.80. Voor het buitenland f 10— p. jaar
Afzonderlijke nummers 5 cent. Ver
schijnt dagelijks, behalve 's Zondags.
170Tv!öèfi
Uitgave: N.V. de Zierikzeesche Nieuwsbode, Zierikzee, Schuithaven B 94
Tel. 32, Postgiro 137677 - Dir.: A. J. de Looze - Uitg.-Red.: M. J. Kosten
lüi
96STE JAARGANG No. 14361
ADVERTENTIES:
Prijs: 20 cents p. zegel, minimum 80 cents
Bij contract speciale prijzen. Grootte der
letters naar plaatsruimte. „Sucoesjes" 60
cents. Inzending tot 's morgens 10 uur
Italiê's strategische positie in de
Middeliandsche Zee
In een voor Frankrijk moeilijk uur ver
schijnt Italië in het strijdperk op het
vasteland van Europa, terwijl een groot
deel van de Engelsch—Fransche vloten,
troepen in Tunis, Egypte, Syrië en aan
de Zuid Fransch—Italiaansche grenzen
en een evenredig deel van hun luchtmacht
werkeloos moesten blijven.
Wat stelt Italië hier tegenover.
In de eerste plaats zijn strategische
positie in de Oude Wereldzee. Door het
bezit van Sicilië, Sardinië en het in den
laatsten tijd tot een steunpunt versterK-
te eilandje Pantellaria (tegenhanger van
Malta) is het in staat de Middeliandsche
Zee feitelijk in twee helften te verdee-
len, waartusschen verkeer alleen moge
lijk kan zijn onder dekking van zeer
sterke maritieme strijdkrachten en dan
blijkens de jongste ervaring nog
alleen, wanneer deze door een overeen
komstig sterke luchtmacht worden be
geleid.
In het oostelijk deel van de Middel
iandsche Zee beschikt Italië tegenover
den Engelschen driehoekAlexandrië—
HaifaCyprus, over een basis op Rho-
dos en de Twaalf eilanden (Dodecane-
sus). Italië is dus in het bezit van een
centrale positie.
I er zee boven water is de meer
derheid, niettegenstaande de sterke aan
groeiing van de Italiaansche vloot in
den laatsten tijd (o.a. twee ultra moder
ne slagschepen), aan de geallieerden. On
der water is in verband met de zeer
sterke Italiaansche onderzee -vloot
die meerderheid twijfelachtig. In de lucht
is in verband met de eischen op het
hoofdoperatietooneel aan de geallieerde
luchtmacht gesteld de meerderheid
wellicht aan Italiaansche zijde. Wat dit
kan beteekenen, hebben de gebeurtenis
sen der laatste weken aangetoond.
Te land is het Italiaansche leger nu
meriek zeer sterk. Zuiver militair ge
sproken, kan een land van 40 millioen
zielen in eerste instantie een leger van
4 millioen man op de been brengen zon
der het eigen economische leven te zeer
in gevaar te brengen. Welke doeleinde?,
moeten nu door dit leger worden ver
vuld? In de eerste plaats moet het aan
vallend te werk gaan. Immers alleen zóó
kan het tweeledig doel worden bereikt,
t.w. Ie) ontlasting van het bondgenoot
schappelijke leger in Noord-Frankrijk;
2e) het in bezit nemen van: Nice, Cor
sica en Tunis. De aanval zal dus moe
ten gaan:
le. Tegen de door Frankrijk, hetwelk
hier de beheersehende positie bezit, zeer
krachtig versterkte Zee Alpen. Het zal
ei; vooral van af hangen welken steun
de vloot van zee uit hier zal kunnen
verleenen, bij het naar voren dringen in
het kustgedeelte en of het Italië zal ge
lukken hier door te dringen. Zee- en
luchtgevechten zullen wellicht hier den
doorslag geven.
2e. Tegen Tunis. Hier heeft Frank
rijk zeer krachtige verdedigingswerken
opgeworpen en een sterk, zeer geoefend
koloniaal leger opgesteld. Kan Italië door
de woestijn dit verdedigingsstelsel om
trekken? Het gaat hier om zooveel on
bekende voorwaarden: klimaat, wegen,
aanvoer der munitie, levensmiddelen en
water voor een groot leger, dat wij onfc
niet aan voorspellingen zullen wagen.
Mussolini heeft uitdrukkelijk gezegd
tegen Egypte niet -te willen oorlog
voeren. Maar voor vrede, evenals voor
het huwelijk, zijn twee partijen noodig.
En Egypte is Engelands bondgenoot.
Hier heeft Engeland zijn vloot en vlieg
velden en sterkste troepen. Het zou ons
verbazen indien hier niet evenzeer de
krijg zal ontbranden.
i
Hoe zal de houding van de Arabische
wereld zijn in de eerste plaats van Ibn
Saoed, den heerscher in het eigenlijke
A r a b i die,' in tegenstelling met an
dere Arabische hoofden, bij het uitbre
ken van den oorlog verzuimd heeft een
verklaring van loyaliteit aan Engeland
af te leggen? Hier doemt een nieuw
probleem in het nabije Oosten op. De as
Rome—Berlijn, tot nu toe politiek instru
ment, is op het aogenblik uitgegroeid
tot een militair apparaat. Duitschland
heeft de invloedssfeer in de afgeloopen
twee maanden reeds verlengd tot de
Noordkaap. Kennelijk is de bedoeling
van de intrede van Italië om thans naar
het Zuiden in Afrika door te bre
ken, aldus trachtend een wig te drijven
in hét koloniale rijk van Frankrijk en En
geland. Ook Napoleon heeft op dezelfde
wijze Engelands koloniale macht willen
aantasten door zijn expeditie naar Egyp
te in 1796, als aanvalsbasis tegen Enge
lands macht in den Indischen Oceaan.
VAN HET WESTFRONT
Rouaan, Reims en Compiègne
in Duitsche handen
De op 5 Juni tusschen het Kanaal
en ten Zujden van Laon begonnen nieuwe
operatie heeft tot volkomen succes geleid.
Nadat de stelling ten Zuiden van de
Somme genomen was, werd de terugwij
kende vijandelijke linie op verscheidene
plaatsen doorbroken en werden de Fran
sche troepen met zware verliezen op
den Beneden-Seine teruggeworpen. Rou
aan is sinds eenige dagen in Duitsche
handen. De Seine is benedenstrooms
van Parijs op vele plaatsen reeds door
onze troepen overschreden.
Een gepantserde divisie heeft bij St.
Valery de kust bereikt. Ten Noorden
van Parijs trokken onze divisies aan
de Oise tot op 20 k.m. voor Parijs en
voor Senlis is de beschermingsgordel van
Parijs bereikt.
Compiègne, de schouwplaats van den
smadelijken wapenstilstand van 1918 en
Villers-Cotterets zijn in onze handen. Ten
Oosten van de Ourcq is de Marne op
een breed front bereikt na zwaren strijd.
Reims is genomen en in de Champagne
is de Suippes overschreden ondanks
sterke, gedeeltelijk door pantserwagens
gesteunde tegenaanvallen. Het is den
Franschen hier niet' gelukt onzen op-
marsch Te stuiten. Een groot aantal ge
vangenen, Gapens en materieel van al
lerlei aard is ons ten buit gevallen. Het
luchtwapen heeft ten zeerste tot den
voortgezetten aanval van het leger bijge
dragen en tjeeft Dinsdag de kaden en
havens van Havre en vijandelijke tran
sportschepen aan de Westkust van het
Kanaal gèbombardeerd. Hierbij zijn zeven
transportschepen tot zinken gebracht.
Bij de in den nacht van 12 Juni ge
worpen bommen in West-Duitschland
zijn brandbommen in een binnenstad neer
gekomen. Op 11 Juni hebben Engelsche
vliegers zonder succes Drontheim en Ber
gen aangevallen. Van ongeveer 12 aan
vallende vliegtuigen zijn er 3 door jagers
en een door luchtdoelartillerie neerge
schoten.
De vijandelijke verliezen bedroegen
Dinsdag 59 vliegtuigen. Drie eigen vlieg
tuigen worden vermist.
VELE VLIEGERS VIELEN
VOOR HUN VADERLAND
Da luchtmacht deed haar plicht
Onze vliegers hebben zich moedig en
niet zonder succes in den strijd gewor
pen. Velen offerden hun leven voor het
vaderland.
Dat is de conclusie die wij neerschrij
ven aan de hand van een onderhoud dat
een der redacteuren van de Bossche
Courant mocht hebben met den heer
K. Verhorst te Vught, officier-vlieger bij
het Nederlandsche leger die in de vijf
oorlogsdagen met velen van zijn colle
ga's aan den strijd heeft deelgenomen.
De heer Verhorst was ingedeeld bij
een afdeeling lichte bommenwerpers, die
op een geheim en terdege gecamoufleerd
vliegveld (de Duitsche vliegers maakten
later een compliment daarover) was
opgesteld „ergens in Holland".
Zoodra in den noodlottigen nacht om
streeks kwart voor vieren de Duitsche
machines boven Nederland verschenen,
was de geheele bemanning in actie ge
komen om te pogen den aanval af te
slaan De snelheid echter, waarmede de
massale Duitsche aanval werd ingezet
honderden toestellen verschenen schier
gelijktijdig boven geheel Nederland
was oorzaak, dat veel op de velden ge
reed staande machines reeds door brand
en explosiefbommen werden getroffen
vóór de bestuurders er mede in het
luchtruim konden komen.
Talrijke toestellen echter, die verspreid
in de bosschen waren opgesteld, waren
door den vijand niet ontdekt en konden
in de lucht gebracht worden. Het waren
voornamelijk jagers en lichte bommen
werpers. Voor gespaarde zware bom
menwerpers was in het eerste stadium
van den oorlog nog geen taak, zoodat
zij op den grond moesten blijven.
De overigen hebben echter onversaagd
aangepakt en ondanks de verpletterende
meerderheid der Duitschers stegen de
machines op om haar taak te vervujlen.
De Nederlandsche vliegeniers zijn in
de vijf oorlogsdagen doorloopend in de
lucht geweest, om Nederlandsche vlieg
velden of vijandelijke doelen te bom
bardeeren, de eerste voor zoover zij in
Duitsche handen waren geraakt.
Vele officieren zijn daarbij in de uit
oefening van hun plicht gevallen. De
wilde fantasiëen die in Nederland de ron
de hebben gedaan over daden van sa
botage, behooren alle tot het rijk der
fabelen. Van sabotage is niets gebleken,
voor zoover de heer Verhorst van zijn
talrijke collega's had kunnen vernemen.
Integendeel moet getuigd worden, dat
de luchtmacht van hoog tot laag, haar
vollen plicht heeft gedaan en vooral
voor het grondpersoneel had luitenant
Verhorst niets dan lof. Temidden der
bombardementen waagden de manschap
pen zich op de velden om de gaande
en komende toestellen hulp te verlee-
nen, schade te herstellen en de binnen-
gekomen toestellen weer startklaar te
maken.
OPBOUW VAN ROTTERDAM
Een boulevard langs de rivier
Het ligt in de bedoeling bij de uitvoe
ring van het nieuwe stadsplan van Rot
terdam in het verlengde van de Boom
pjes, dus langs het Bolwerk, het Oude
Hoofdplein, de Oosterkade, het Maas-sta
tion en de Oost-Maaslaan naar de Oude
Plantage een grootscheepsehen boulevard
aan te leggen, dien men Maasboule
vard zou kunnen noemen.
Deze boulevard komt vlak langs het
water van de Nieuwe Maas te liggen en
zal de geheele kromming van de rivier
volgen, waardoor een geheel zal ont
staan, dat zijns gejijke in ons land niet
heeft.
Er wordt op deze wijze een prachtige
afsluiting verkregen tusschen het Noor
delijk stadsdeel en de rivier, die de hart
ader van Rotterdam is. Dit plan opent
de mogelijkheid, de in het verleden ge
maakte fouten te herstellen en een
prachtig open rivierfront te
scheppen.
In aansluiting op dit plan zullen de
Boompjes aanzienlijk worden opgehoogd
waardoor tevens de mogelijkheid wordt
geschapen de waterkeering tot aan de
rivier te verleggen, waardoor in de toe
komst het beruchte verschijnsel, dat zich
om de paar jaar pleegt te herhalen,
en waarbij een groot deel van de Rot-
terdamsche binnenstad door den samen
loop van het getij en een feilen Wester
storm soms meer dan een halven meter
onder water komt te staan, tot het ver
leden zal behooren.
Het plan-Witteveen houdt voorts reke
ning met het dempen van Blaak en
Nieuwe Haven, waardoor een wijde bou
levard van West naar Oost dwars door
het centrum zal ontstaan. Deze boulevard
zal in het Westen kunnen aansluiten
op den Nieuwen Binnenweg en in het
Oosten uitkomen bij het Oostplein.
TAAK VAN DEN LANDBOUW
Het werk zoo goed mogelijk
voortzetten
Onder leiding van den voorzitter, den
heer H. D. Louwes uit Ulrum, is dezer
dagen te Utrecht een vergadering van
de eerste afdeeling van het Koninklijk
Nederlandsch Landbouw-Comité gehou
den. Bij het begin der vergadering sprak
de voorzitter een rede uit, waarin hij
woorden wijde ter nagedachtenis van hen,
die in den oorlog zijn gevallen.
Onze soldaten» zei hij, zouden vergeefs
hebben gestreden, indien wij uit gemak
zucht zouden aanvaarden wat is en ons
er zonder meer innerlijk in zouden schik
ken. Men kan een overwonnen volk en
een bezet gebied zijn, men kan bereid
zijn de hieruit voortvloeiende plichten
ten volle na te komen en toch zijn na
tionale fierheid en waardigheid behou
den. Alleen deze houding zal ook in de
oogen der bezetting respect afdwingen.
Wij hebben verder ook tot taak een
streep te zetten onder veel uit het ver
leden. Men begrijpe mij goed: niet ons
nationaal verleden, niet onze gebon
denheid aan alles wat wij in ons Neder
land op historisch, cultureel en maat
schappelijk gebied hebben bezeten en nog
bezitten.
Maar wij moeten ons niet overgeven
aan een geesteshouding, die het gewel
dig gebeuren na 10 Mei uit onze ge
dachten en straks uit ons nationale le
ven zou willen wegdenken en wegban
nen; dat zou onvruchtbaar en verkeerd
zijn.
Voor ons allen geldt: wie den hand
aan den ploeg wil slaan, moet niet ach
teruit zien. De toekomst van ons volk
ligt in Gods hand en wij kunnen die
toekomst niet ontraadselen. Maar wij'
hebben van dag tot dag een zeer po
sitieve taak voor ons: ons werk zoo goed
mogelijk voortzetten.
Dat beteekent voor onze boeren en
tuinders en voor hun gezinnen en me
de-arbeiders: arbeiden van den vroegen
morgen tot, den laten avond, trouw aan
den bodem, waarop zij werken, gebon- 1
denheid aah de harmonie der schepping. 1
Dat beteekent voor onze organisaties:
onze boeren en tuinders als maatschap-
verder gaan met dienenden arbeid voor f
pelijke werkers, voor hun bedrijven bij
leiding, afzet en aankoop, voor de over
heid bij het volvoeren van haar moeilijk
werk. Dat beteekent ook de werkelijk
heid van den totalen ommekeer der-
economische moeilijkheden te aanvaarden
en ons te richten op die werkelijkheden.
Een volk, dat leeft, bouwt aan zijn
toekomst. Wij zijn nog een volk door
het boed onzer sodaten en den moed dér
getroffen burgerbevolking. En omdat wij
nog een volk zijn, hebben wij nog een
toekomst, die toekomst is van God, maar
de arbeid in het heden is van ons.
Het Jlon. Ned. Landbouw-comité hoopt
in den arbeid van opbouw en heroriën
teering zijn taak te vervullen.
Rouean, Reims en Compiègne
zijn in Duitsche handen
Italiê's strategische positie in en
om de Oude Wereldzee
Het werk voortzetten is de taak
van- onzen landbouw
Vele Nederlandsche vliegers
vielen voor hun vaderland
Rotterdam krijgt een groot-}
scheepsche Maasboulevard
VERSCHILLENDE BERICHTEN
Prijsopdrijving gestraft
Bij een schoenwinkelier te Haarlem
zijn ongeveer drieduizend paar zomer
schoenen in bezit genomen wegens prijs
opdrijving. De "Vinkelier had schoenen,
welke vroeger geprijsd waren voor f 1,50,
voor f 3,90 trachten te verkoopen. Hij
had zijn personeel opdracht gegeven te
trachten 'de klanten zooveel mogelijk te
laten betalen. De schoenen zijn naar het
distributiekantoor gebracht en ter be
schikking van den burgemeester gesteld.
Zij zullen onder de bevolking worden
gedistribueerd tegen vastgestelde prij
zen. De opbrengst, na aftrek van de
onkosten, zal aan den winkelier worden
teruggegeven.
KORT EN BONDIG
In Nederland en België is de geheele
binnenscheepvaart km Duitsche handen,
overgegaan. Te zamen bezitten de schepen
in deze vaart een laadvermogen van|
[meer dan 6 millioen ton, d.toi.z. meer
-dan de Nederlandsche ien Belgische koop
vaardijvloten ter zee te zamen. Neder
land beschikt over 19.000 schepen, me
tende in totaal' 3.9 milli|oen ton; België
telt ongeveer 7000 scheden, mlet eeni
laadvermogen van 2.5 millipen tomi.
V
Koningin Elisabeth vain België heeft
Maandagmiddag ieen bezoek gebracht aan
die gefwonde Belgische soldaten, die te
Maastricht verpleegd1 'worden. Haar per
ste bezoek gold den Belgischen gewon
den krijgsgevangenen, die verpleegd (wor
den in het tot hospitaal ingerichte kloos
ters der paters Jezuïeten.
Het Fransche troepentranspprtschip „Ge
neral Lasarière", dat doior een Italiaan
sche duikboot achtervolgd (werd, heeft
Zij'n toevlucht gezpeht in de haven vaiiu
Alicante. Het vaartuig iwas met 700 Se-
negalieesche soldaten pnderwieg vara Oran
naar Marseille. Schip en troepieln toer
den voprlioopig geïnterneerd.
m m m
Op leen vergadering van de uitvoeren
de commissie der organisatie van voor
aanstaande Amerikaansche Zakenlieden,
heeft de republïkeinsche senator Nye een
scherpe aanval gedaan op' de buitenlamld-
sche politiek van Roosevelt. Deze po
litiek zoo- verklaarde Nye, veirtoiekt de
zelfde stemming, als die (waaronder de
Vereenigde Staten in 1917 in den toerei d-
oorl'og toerden gedreven.
Het Amerikaansche huis van afgevaar
digden heeft Dinsdag twee reeds door
den Senaat goedgekeurde (wetsontwerpen
aangenomen. Deze olnltwerpien vergrooten
de Amerikaansche vloot met elf procent,
(machtigen tot den Ibjouto van 22 oor
logsschepen en bepalen dat de lucht
macht der marine de beschikking over
10.000 vliegtuigen en 16.000 bestuurders
zal hebben.
Barometerstand vian hedenmiddag 2 uur:
Zon op: Zon onder:
14 Juni 3,40 20,21
Maan op: Maan onder:
14 Juni 13,47 0,30
Hoog- en laagwater te Zierikzee
Hoogwater: Laagwater:
14 Juni 9,06 21,24 2,22 15,00
By de vroeger geldende tijdsaanwijzing
dient 1,40 uur te worden
Berichten van de Spaansch-Frainslche
grens melden dat in Fralnfkrij'k thans alle
lichtingen reservisten, inclusief de strij
ders uit den vorigen porlog, zijh opge
roepen.
President Ropsevelt heeft het Congres
gevraagd, 50 millioean dollar ter beschik
king vajn het Roode Kruis te stell-eni
vopr de leniging van de ellejnjde der
vluchtelingen in Europa.
BOEKEN EN BROCHURES
„S.O.S. EUROPA!" Een bijdrage
tot de Schuldvraag van dezen
oorlog, door B. M. Roelli. Uitg.
W. J. Ort, 's-Gravenhage.
Onder de vele geschriften en boeken,
die in onze dagen over den oorlog het
licht zien, neemt bovengenoemd boekje
een bijzondere plaats in. Het is voorna
melijk gewijd aan de rol, die de emi
granten hebben gespeeld in de voorge
schiedenis van den huidigen oorlog. De
schrijver, een Zwitser, dus zelf inwoner
van een neutraal land, betoogt, dat de
emigranten, die het niet eens waren met
de nieuwe richting van Duitschland na
1933, of om welke redenen dan ook,
bevreesd waren, er te blijven, in het
buitenland een propaganda zijn gaan
voeren tegen Duitschland, die moest uit-
loopen op een oorlog.
Hij betoogt, dat de generale staven der
gealliëerden veel te veel waarde hebben
gehecht aan hun beweringen en den in
houd van de boeken van Klotz, Sternberg,
Rauschnig e.d., en daardoor zoowel de
bedoelingen en> den aard, als ook de
kracht van Duitschland verkeerd hebben
beschouwd en onderschat.
Het boekje is in een kalmen toon ge
steld, en goed gedocumenteerd. Men mag
het in allen deele eens zijn met den heer
Roelli of niet, het is zeker de moeite
waard er kennis van te nemen voor
iederen neutrale, die zich onbevooroor
deeld op de hoogte wil stellen van de
factoren, die tot den oorlog hebben ge
leid.
