POLITIEKE ASPECTEN
De Kern
FIJNE TAARTEN
en GEBAK
Fijne Vleeschcroquetten
ABONNEMENT
Prijs fl.BO p. kwartaal, buiten Zierikzee
fl.80. Voor het buitenland f 10.p. jaar
Afzonderlijke nummers 5 cent. Ver
schijnt dagelijks, behalve 'sZiondags,
Uitgave: N.V* de Zierikzeesche Nieuwsbode, Zierikzee, Schuithaven B 94
Tel. 32, Postgiro 137677 - Dir.: A. J. de Looze - Uitg.-Red.: M. J. Kosten
ADVERTENTIES
Prijs: 20 cents p. regel, minimum 80 cents
Bij contract speciale prijzen. Grootte der
letters naar plaatsruimte. „Sucoesjes" 60
cents. Inzending tot 's morgens 10 uur
De veranderende macht«ver-
houdingen in den Balkan
Cedert het Congres van Berlijn na den
Russisch-Turkschen oorlog in 1878, is
de Balkan steeds een haard van onrust
in de Europeesche politiek geweest. De
groote Europeesche mogendheden, wan
trouwend tegenover de uitbreiding van
andermans invloedssfeer, probeerden bij
elke politieke verandering in
den Balkan, waar verschillende staten
op nationalen grondslag werden gevormd,
die machtsverdeelingen zooveel mogelijk
te beïnvloeden, hetgeen natuurlijk tot
aanhoudende wrijvingen aanleiding gaf.
De Wereldoorlog vond zijn onmiddellijke
aanleiding in een Balkan-conflict.
Na den oorlog vormden de door de
Geallieerden in het leven geroepen of
vergroote Balkan-staten een „Kleine
E n t e n t e", die volgens de Ietter van
het verbond tegen Hongarije was gericht,
doch in werkelijkheid bedoeld was om
onder Fransch oppertoezicht een voorpost
in Zuid-Oost-Europa te vormen van de
Geallieerde machten. Naar mate Duitsch-
lands macht herrees, schrompelde de po
litieke beteekenis van de Kleine Entente
ineen, evenals de Fransch-Engelsche in
vloed in de Balkan-landen. T u r k ij e,
steeds Balkanland gebleven, doch met
het zwaartepunt van zijn belangen voor
taan in de Middellandsche Zee en het
Nabije Oosten, werd de leider van
een nieuw blok, de Balkan-Entente, en
verbond zich verleden jaar met Enge
land en Frankrijk. Hieruit bleek reeds,
dat de Fransch-Engelsche invloedssfeer
in den Balkan teruggedrongen was tot
de Dardanelles De garantie, welke Cham
berlain aan Roemenië verleende, miste
voor dat land nauwkeurige beteekenis;
Zuid-Slavië bedankte voor een dergelijke
regeling.
D e ministerieele wisseling in Roemenië
kan belangrijke politieke veranderingen
in den Balkan ten gevolge hebben. Inder
daad is de werkelijke Engelsche of
Fransche macht in den Balkan
op het oogenblik onzekerder dan
ooit. Op economisch gebied heeft En
geland vergeefs getracht overheerschen-
den invloed te krijgen; het kon slechts
credieten beschikbaar stellen, doch de
Balkanlanden geen werkelijken techni-
schen steun bieden tot oplossing van hun
economische moeilijkheden, welke voor
deze agrarische landen vooral hun oor
sprong vonden in de lage grondstoffen-
prijzen op de wereldmarkten.
Duitschland daarentegen heeft doelbe
wust de handelsbetrekkingen met den
Balkan steeds nauwer aangehaald: de
Balkanlanden, die, mede door deviezen-
moeilijkheden niet meer op de oude
wijze aan den wereldhandel konden deel
nemen, richtten zich hoe langer hoe meer
economisch op Duitschland. Op het pro
gram van de economische confe
rentie der Balkanlanden te Dubrov-
nik, vormt het vraagstuk van de onder
linge samenwerking tot grondstoffenruil
het voornaamste punt. De Balkanlanden
zijn zelf echter geen groote verbruikers
van grondstoffen, omdat zij een belang
rijke eigen industrie missen. Hun buiten-
landsche handel moet berusten op ex
port van grondstoffen, import van fabri
katen uit de groote industrieele landen,
waartoe in de eerste plaats Duitschland
in aanmerking komt
Behalve Duitschland heeft ook Italië
groote belangen op den Balkan, terwijl
de laatste jaren ook Rusland teekenen
geeft prijs te stellen op een hervatting
van de handelsrelaties met verschillende
Balkanlanden.
r\e verandering welke door de Roe-
■"^meensche ministerwijziging mogelijk
is, kan beteekenen, dat de Roemeen
se h e olie, waarop tot nu toe ook
Frankrijk en Engeland aanspraken deden
gelden, voortaan in grootere mate ter
beschikking van Duitschland zal worden
gesteld. Voor een grooteren uitvoer naar
Duitschland is echter een verbetering der
transportmiddelen op den Balkan nood
zakelijk. Ook dit maakt een *punt van
bespreking uit in de Balkan-Entente, ter
wijl men er zeker van kan zijn, dat
Duitschland alles in het werk zal stellen
om de transportmiddelen, zoowel over
land als langs den Donau te verbeteren.
Wat zal onder deze eliminatie van En
geland en Frankrijk in den Balkan de po
sitie worden van Turkije? De Duitsche
ambassadeur von Papen heeft Maandag
jl. een onderhoud gehad met den Turk-
Ismet Inönü,
de president der Turksche republiek.
schen president Inönu. Dit onderhoud
kan van groote beteekenis zijn voor de
houding van Turkije en daarmede voor
de machtsverhouding in het oostelijk bek
ken van de Middellandsche Zee. Turkije
volgde tot dusver een politiek, welke
veel gelijkt op die van Italiëniet-neu-
traal, doch niet-belligerent. Mocht het
deze p olitiek opgeven, en meer naar
Duitschland neigen, dan verliezen Enge
land en Frankrijk den grendel op de
Dardanellen en zou hun macht in de
Middellandsche Zee aanzienlijk verzwak
ken.
RICHTLIJNEN VAN DEN
RIJKSCOMMISSARIS
welks zijn neergelegd in het
Verordeningenblad
Zqo.als gisteren is medegedeeld is het
'eerste nummer uitgegeven van het Ver
ordeningenblad vioior het bezette Neder-
llandsdUe gebied.
Dr. Rabli, een der aan den Rijkscom
missaris toegevoegde rechtsgeleerden, eeln
(Welsprekend jurist, die met erkentelijk
heid1 den tijd zijlner studie te Leiden em
's-Gravenhage (Academie vopr Interna
tionaal Recht) herdacht 'en met groiotej
Iw'aardeering gewaagde van de hopge
Waardij' der studie van het volkenrecht
hier .te lande, heeft in de jongste pers
conferentie een bbla|mgWekke<nd commen
taar op den inhoud van dit Verordenin
genblad uitgegeven.
Rr. Rabl heeft vooropgesteld, dat de
oproiep van den Rijkscommissaris meer
als .een politieke verklaring mjoiest (Wor
den beschouwd dah als een samenvat
ting van rechtsnormen in 'dein engeremj
zin van .het (Woord'. Evenwel' heeft de
oproep deze fundamenteele beteekenis,
dat daarin de richtijlnen (wbrde|n, gevon
den vQpjr de iwüjize, waarop de Rijks
commissaris rijri taak denkt te vervullen.
Rr. Rabl' heeft voorts de volle aan
dacht gevraagd vopr artikel 3 der ver
ordening van 29 Mei 1940: „De rijks
commissaris bedient zich voor de uit
voering vain rijn voorschriften, van de
Niederlandsche autoriteiten, voor zoover
de aan hem ondergeschikte diensten niet
direct in (werking treden".
In het algemeen zal hij', die bevelen
geeft en regelend optreedt tegenover
het Nederiandsche volle, tot dat volk
zelf b'ehooiren, hij' moge dan gezag uit
oefenen in de gemeente, in de pro
vincie of zetelien op een der Haagsche
departementen.
Dit is de iwensch van den rijkscom
missaris zelf, die met zijh staf (ojai.
de commissarissen,-generaal) volstrekt niet
in alles op den voorgrond verlangt te
treden. Veeleer hoopt hiji, dat de bevol
king ler slechts (weinig van zal bemerken,
dat zich hier een rijkscommissaris op
houdt.
Naar de overtuiging van dr. Rabel' is
aldus op het stuk van gelijkwaardigheid
en zelfbepaling, van autotnptmie en zelf
bestuur. een vrijheid van beiweging tot
stand1 gebracht, gelijk tot dusver hog in
geen enkel bezet gebied aangetroffen;
Iwlerd1.
Ook met onze eigen politie zullen wiji
vrijiwel uitsluitend te maken hebben. E,n,
ofschoon de Rijkscommissaris dr. Seyss-
Inquart zelf met hart en ziel aanhanger
is van die leer van den autoritairein staat,
denkt hij' er niet aan, op eefndgerllei (wijze
inbreuk te maken op de hier praevallee-
ren.de anders geaarde rechtsstaats-opvat
tingen, op de, in dejni ruimen zin van
het woord', liberale staatsrechtideeën, die
in Nederland ovexheerschen. I|ni het Ne
deriandsche volk leven die opvattingen.;
dat is voor hem een reden te over om
ze te ontzien.
ONZE BOUWMATERIALEN
Verbetering transportgelegenheid
wordt spoedig verwacht
Bij onze informatie naar den hier te
lande aanwezigen voorraad bouwmateri
alen, werd van deskundige zijde verze
kerd, dat die niet onvoldoende is, omdat
men nog altijd zit in transportmoeilijk
heden, doch binnen enkele weken hoopt
men dat die zullen zijn overwonnen.
Van diezelfde zijde werd er ons uit
drukkelijk op gewezen, dat onder het
begrip: Bouwmaterialen niet wordt be
grepen, ijzer, staal en hout wel alle
bouwmaterialen, buiten die van de me
taalbranche in haar verschillende scha
keeringen, zooals steenen en aardewerk-
producten, bindstoffen, tw. cement, kalk,
tras, en het vervangend materiaal, dat te
gels en haar bekleeding, triplex en andere
bouwartikelen remplaceert.
In dat vervangend materiaal onder
scheiden de vaklui niet minder dan drie
en zeventig hoofdsoorten, in baksteenpro
ducten heeft men er zelfs tachtig, waar
onder vooral de tegels groote verschei
denheid bieden. Hetzelfde geldt voor het
artikel: dakpannen, Hollandsche, Romaan-
sehe, enz.; laatstgenoemde categorieën
vallen onder de rubriek, door de deskun
digen aangeduid als: aardewerk.
Kalk, cement en tras zijn eveneens in
verschillende soorten verdeeld.
Met betrekking tof enkele bouwmateria
len, is de positie moeilijk, omdat, ten
gevolge van het transport, de aanvoer
stagneert.
Dit laatste is het alléén. Want Neder
land kan, wat de bouwmaterialen betreft,
zich voor het allergrootste gedeelte zelve
voorzien, omdat de grondstofklei, in
voldoende mate aanwezig is.
Anders is het met de bindstoffen. Hier
omtrent wordt verwacht, dat vrij spoe
dig van Duitsche zijde de uitvoer naar
ons land zal worden opengesteld.
VAN HET WESTFRONT
De Somme overschreden
Het opperbevel van de Duitsche weer
macht deelde Woensdagavond mede:
Onze legers zijn vanochtend over een
breed front tot den aanval op het leger
van Frankrijk overgegaan. Zij slaagden
er in de Somme tusschen de monding
en Ham en het Oise—Aisne kanaal te
overschrijden. De daarachter liggende, in
aanbouw zijnde z.g. Weygand-linie is op
verscheidene plaatsen ten val gebracht.
De operaties in Frankrijk verloopen
systematisch. Onze troepen hebben over
al naar het Zuidwesten terrein ge
wonnen.
Het aantal gevangenen bij Duinkerken
is gestegen tot 58.000. De buit aan wa
pens en oorlogstuig van allerlei aard
is onoverzienbaar.
Het luchtwapen heeft op; 5 Juni troe
penconcentraties en colonnes achter het
aangevallen vijandelijke front met bom
men bestookt. Voorts viel hét luchtwapen
verscheidene belangrijke vliegvelden in
Midden-Frankrijk, de oorlogs- en koop-
vaardijhaven Cherbourg en in den nacht
van 5 op 6 Juni talrijke vliegvelden
aan de Oost- en Zuid-Oostkust van En
geland met goed succes aan.
De totale verliezen van den tegen
stander bedroegen 143 vliegtuigen; 49
werden in luchtgevechten neergeschoten,
19 door luchtafweergeschut. De rest werd
op den grond vernield. Er worden 19
Duitsche vliegtuigen vermist.
De vijand herhaalde zijn luchtaanvallen
op niet-militaire doelen in den nacht
van 5 op 6 Juni in Noord- en West-
Duitschland; schade van belang is niet
aangericht. Drie vijandelijke vliegtuigen
werden hierbij neergeschoten, twee daar
van boven Hamburg door nacht-jacht-
toestellen en het derde in Nederland
door luchtafweergeschut.
Hoog- en Laagwater te Zierikzee
Hoogwater: Laagwater:
8 Juni 4,16 16,37 9,36 22,09
By] de vroeger geldende tijdsaanwijzing
dient 1,40 uur te worden
BRUGGE LEED GELUKKIG
GEEN SCHADE
Zeebrugge is geheel verwoest
Het laatste stukje van Nederland, dat
tot dusver onder den oorlog geleden heeft
is er gelukkig vrij goed afgekomen. Wel
is in eenige plaatsen aanzienlijke schade
aangericht; hebben Breskens, Groede,
Oostburg en Aardenburg geleden van
bombardementen uit zee, land en lucht,
maar gelukkig zijn er weinig slachtoffers
al zijn er dan ook onder, de burgerbevol
king.
Maar de geruchten, die zich over ons
lot in verschillende deelen van ons land
verspreidden, zijn toch wel zeer over
dreven geweest. Zoo is verteld, dat
Sluis geheel verwoest was. Feit is, dat
daar slechts enkele huizen vernield zijn;
grootendeels door het opblazen van we
gen en bruggen om den aftocht van
Franschen en Belgen te dekken.
In tegenstelling met de overige plaatsen
is geen enkele bom of granaat in het
stadje gevallen.
Bij het wegtrekken der geallieerden is
er helaas veel geplunderd, schrijft een
Hbl. corr. Ook in de naburige Belgische
plaatseri is er geleden, maar niet zoo
zwaar als men eerst vermoedde. De bad
plaats Knocke, hoewel meermalen gebom
bardeerd, heeft geen enkel leven uit de
burgerbevolking verloren; slechts een 10-
tal woningen is vernield. Daarentegen is
de havenplaats Zeebrugge zoo
goed als geheel vernietigd. De
stad Brugge heeft geen noemenswaardi
ge schade geleden.
Stroomen vluchtelingen zijn weer terug
gekeerd naar hun haardsteden. Ook tal
van Belgen uit de omgeving van Gent
keeren via West Zeeuwsch-Vlaanderen
terug.
Er leeft onder onze menschen een ster
ke dankbaarheid er betrekkelijk zoo goed
van te zijn afgekomen, waar men twee
weken achtereen in voortdurende span
ning leefde, dat W.-Z.-Vlaanderen toch
nog oorlogsterrein zou worden. Tot drie
maal toe gaven de militaire autoriteiten
den raad, éénmaal zelfs het bevel, Sluis
te ontruimen. Maar verreweg de meeste
bewoners zijn gebleven, ook waar men
den nacht op boerderijen in den omtrek
doorbracht.
Vóór het uitbreken van den oorlog zijn
de bewoners der vluchtelingenkampen ge
ëvacueerd. Enkelen uit het rJr. kamp
zijn evenwel weer teruggekeerd. Hetzelf
de geldt van de politieke Nederiandsche
gevangenen, die in een der genoemde
kampen opgesloten waren.
Er komt nu ook weer post uit Holland
aan. Electriciteit en gas ontbreken even
wel nog. j
Voortzetting van alle
aangevangen bouwwerken
Nieuwe bouwwerken moeten wachten
Naar het Vaderland verneemt is het
reeds thans (wel1 als vaststaand te be
schouwen. dat de Rijkscommissaris' voor
den Wederopbouw zooveel mogelijk zijri
toestemming zal verleenen tot die voort
zetting van den b:ou|wi vain reeds aan
gevangen bouwwerken, daaroinder o,ok be
grepen, die van de particuliere iwtofcing-
bouiwnijverheid. Deze laatste pmvat circa
80 procent van het totaal, de rest is(
overheidsboiriw, fabrieksb'ouw e.d.
Het aanvangen vaini nieujwe bouwwer
ken b'ehoeft -echter eenig uitstel. Men
moet hiervoor eerst een overzicht heb
ben van de materiaalpositie waarin, oins
land' op het oogenblik verkeert, teiWij'l
men levens een duidelijk overzicht moet
hebben van de materialen, welke ver-
eischt worden voor de geprojiecteerde
nieuwe bouwwerken.
Het laat zich. gezien <onze materiaal
positie, voorzoover die blji insiders be
kend1 is, echter aanzien, dat het respijt
voo,r nieuwe bouwwerken niet vami lan
gen duur zal zijln. Men verwacht dam
ook, dat reeds zeer binnemkort weer toe
stemming zal' kunnotii (worden verleend
voor het aanvatten van inieuiwe bouw
werken.
Het vraagstuk is niet zooi heel' eenvou
dig, Iwat duidelijk wordt, als men bedenkt
dat ondanks oen belangrijke inl crimping
op het oogenblik nog circa 20.0Ü0 nieu
we woningen per jaar worden gebouwd,
een aantal, dat enkele jarem geleden nog
40 a 50.000 bedroeg. Men is echter ten
aanzien van de vergunningen vopr tnieuwe
bouwwerken optimistisch.
De veranderende machtsverhou
dingen rond den Balkan
De beteekenis van de Engelsche
en Fransche Kanaalhavens
Richtlijnen voor de taak van den
Rijkscommissaris vastgelegd
De Provinciale Stoombootdiensten
leden groote verliezen
De varkens- en pluimveestapel
zullen beperkt moeten worden
De gezondheidstoestand van onze
bevolking is uitstekend
Steeds je adres voor
VERRENIEUWSTRAAT - ZIERIKZEE
Zon op: Zon onder:
8 Juni 3,42 20,17
Maan op: Maan onder:
8 Juni 6,21 21,56
De kind-eren van Kolming Leppolid, prin-^
ses Josephine Charlotte, die dertien, jaar
oud1 is. prins Bpudewiijn, oud elï jaar;
en prins Albert, die den leeftijd van
acht jaar beeft bereikt, bevinden zich
volgens berichten in de Fralnsche bla
den, op bet kasteel Mpintal in het de
partement Lot, in ZuidrFrarikrijk, tem
Noorden van Toulouse.
De opening van de beurs laat nog
altijd1 op zich Wachten en het blijkt nu
Wiel, dat dit vraagstuk heel wat meet
óvoeten in de aarde beeft dan aanvang
Lelijk Werd' gedacht. De opening moiet
trouwens drie dagen van te voren wor-
clen aangekondigd, zoodat Wij1 door het
besluit niet kunnen Worden overrompeld.
Het parlement te Ankara heeft een
wet voorbereid op de vrouwelijken
dienstplicht. Volgens deze nieuwe
wet zullen meisjes en vrouwen tusschen
16 en 65 jaar voor het vervullen van
dienstplicht kunnen worden opgeroepen.
Het ligt in de bedoeling deze vrouwen
werkzaamheden te laten verrichten bij de
■etappediensten, bij het transportwezen,
bij het roode kruis en bij de weermacht.
Ter gelegenheid van den 25sten ver
jaardag van het in werking treden van
de Deensche grondwet van 1915 heeft
Koning Christiaan in het paleis Amalien-
borg een delegatie, bestaande uit verte
genwoordigers der regeering, van den
rijksdag, van de oeconomische en vak
organisaties der werkgevers en werkne
mers ontvangen. Als woordvoerder van
de deputatie overhandigde minister van
staat Stauning, den koning een boodschap
van dankzegging.
