ZIERIKZEESCHE
NIEUWSBODE
DINSDAG 28 MEI 1940
OPüEHOl
ZSimaRSOS COURANT
De Kern
ABONNEMENT
Prijs fl.50 p. kwartaal, buiten Zierikzee
fl.80. Voor het buitenland 110.p. jaar
Afzonderlijke nummers 5 cent. Ver
schijnt dagelijks, behalve 's Zondags.
1707-1889
Uitgave: N.V. de Zierikzeesche Nieuwsbode, Zierikzee, Schuithaven B 94
Tel. 32, Postgiro 137677 - Dir.A. J. de Looze - Uitg.-Red.M. J. Kosten
V'.
96STE JAARGANG No. 14347
ADVERTENTIES
Prijs: 20 cents p. regel, minimum 80 cents
Bij contract speciale prijzen. Grootte der
letters naar plaatsruimte. „Succesjes" 60
cents. Inzending tot 's morgens 10 uur
OORLOGSINDRUKKEN VAN OOGGETUIGEN
De afsluitdijk aan het IJsselmear bleef bahouden Mill was een belangrijk
strategisch punt Het mijnbedrijf in Limburg gaat door De Rijnscheep
vaart zal zich spoedig horstellen De brug over de Eendracht Vernield
de eersten zijn met kogels doorboord.
Duitschers hebben hun waardeering uit
gesproken voor de stelling bij Mill.
Nu de oorlog als een orkaan over ons
land is geraasd, komen de verhalen los,
hoe de dingen zich hebben afgespeeld
en wat van vele plaatsen en streken
moet worden afgeschreven, wat behouden
bleef of voor herbouw binnen korten tijd
in aanmerking komt. De indrukken zijn
van ooggetuigen afkomstig. Nu het mo
gelijk werd tegenover die schokkende ge
beurtenissen afstand te nemen en de eer
ste gewaarwordingen te laten bezinken,
moge hier een relaas van talrijke getui
genissen volgen. Bij de lezing geve men
zich er rekenschap van, dat de tijd om
een balans van winst en verlies op te
maken nog niet aangebroken is.
Da afsluitdijk intact
Bij het dorp Zurich waar de afsluitdijk
in Friesland valt, heeft een hevige strijd
gewoed. Den dag vóór Pinksteren moes
ten de bewoners van het kustplaatsje
Makkum hun haarsteden verlaten. Velen
zwierven naar Workum en Gaaster-
land. Regelmatig naderden autobussen
met Nederlandsche soldaten den afsluit
dijk. Uit de forten van den dijk daverde
het geschut en velen duchtten een bom
bardement op Kornwerderzand, maar de
afsluitdijk bleef behouden voor een door
braak van de Noordzee. De bewoners
van die streek beleefden bange uren,
sommigen hadden tijdig een veilig heen
komen gezocht, anderen doorleefden die
uren in woning of kelder. Lemmer was
toen een doortrekstation voor
duizenden. Vandaar vertrokken de nacnt-
booten naar Amsterdam. Het verkeer
over den afsluitdijk gaat nog met hinder-
dernissen.
Bij Mill en de Peel
Het Nederlandsche legerbericht van 11
Mei repte van een hevig gevecht bij Mill
in Noord-Brabant, waar pantsertreinen
door de Nederlandsche linies gedrongen
waren. Een deel van de stelling werd
door de Nederlanders heroverd, doch
later moesten ze het weer prijs geven.
De Prov. Overijsselsche en Zwolsche Ct.
bevestigt in verband hiermee, dat Mill
een belangrijk strategisch punt was voor
den Duitschen opmarsch. Hier eindigt de
Peel, waarvan de bodemgesteldheid zich
naar men weet slecht voor het doortrek
ken van troepen leent.
Op den zandgrond in het noorden had
de Nederlandsche legerleiding een stel
ling laten aanleggen, die nog niet gereed
was. De druk, hier uitgeoefend, deed
de Peellinie ineenstorten. De resten
van den genoemden trein liggen langs
de spoorlijn Gennep—Boxtel. Vrijdagoch
tend 10 Mei waren in alle vroegte twee
pantsertreinen dat station voorbijgeko
men; de spoorbrug bij Gennep was niet
opgeblazenDe daaruit gedebarkeerde
soldaten waren dus al door de Peellinie
heen. In deze gevechten heeft de Duit-
sche luchtmacht zich geducht geweerd.
De stelling lag tusschen kleine boerde
rijen, vele kazematten zagen er als schu
ren of hooimijten uit.
De Peeldorpen zijn er met den schrik
afgekomen. Bunkers staan er gaaf in hun
betonnen ommanteling. De bewoners had
den zich den oorlog anders voorgesteld.
Op Nederlandsche en Duitsche soldaten-
graven liggen bloemen, vele helmen van
De brucgen van Maastricht
i De sinds kort im den oorspronkelijke®
staat herstelde briig bij' Maastricht büaef
•wat het historische deel aangaat onge
schonden, alleen het verbindingsstuk met
den vasten wal bij Wijk is vernield1. Ook
de meer stroomafwaarts gelegen moder
ne voetgangersbrug is maar ten deele
beschadigd en van de poortbrug is een
boog verdwenen. De gelweldige luchtdruk
j bij: het opblazen van de drie brugge,n|
deed1 de ruiten springen,
j Die arbeid in de mijnen gaat
d ooiJ*. Weert bleef ongerept en Eindho
ven is zonder noemenswaardige schade
bezet. Onverlet 'ligt ook het uit de va-
dierlandsche geschiedenis wel bekende
Grave; te Cuijk is de katholieke kerk1,
zij het niet onherstelbaar, beschadigd.
Met het scheepvaartverkeer zal het niet
gauw vlotten, aangezien de groote boog
van de brug over de Waal bij' Nijmegen
midden in den stroom ligt. Wel ver-
Wacht men volgens een bericht in het
Hand, dat de scheepvaart van Duitsch-
land uit naar Rotterdam spoedig her
steld zal Zijh.
Da schade in Zeeland
De Ned. verneemt, dat de schade te
lerseke aanzienlijk is, de toren en de
kerk zijn uitgebrand en in het geheel
gingen 50 tot 60 huizen in de vlam
men op.
Volgens de Tijd is de verwoesting
van Middelburg niet in hoofdzaak
het werk van de Duitsche troepen ge
weest. daar de strijd zich aanvankelijk
rondom d;e stad afspeelde. Franschen
hebben zich later in de Abdij! en andere
historische geblouwen genesteld. Op het
marktplein stonden mitrailleurs opgesteld
en om hun aftocht te dekken moeten de
Franschen de stad op vele piuntetn i®
brand gestoken hebben.
Wat de rest van Zeeland aangaat, de
Standaard verneemt, dat op Z u i td-B a-
vel and vooral van het Oostelijke deel
alsmede te Wemeüdlnge, Kapelle, Schor©
©n Hansweert vele panden besChatejn> of
verbrand zijn. Op het kerkhof van Ka-
plelje staan ongeveer 60 kruisjes met,
Ihielmen, meest Fransche.
RilR'and-Bath en Krabbendijke hebben
vrijwel niet geleden. lerseke daarente
gen heeft veel schade.
Da nieuwe brug over het kanaal bij'
Schone is opgeblazen. De sluizen te
Wieme 1 ding e zïjn thans weer her
steld. Te Wemelldlnge zelf z'ijln nogal wat
huizen beschadigd, evenals te Scfhore;
hier is ook de toren vernield. Te Ka
pelle werd de tonen dpor een granaat
getroffen en vernield.
Te Tholen valt ©veneens schade op
te merken. Zij werd veroorzaakt door
'het opblazen van de brug over de
Eendracht het verkeer moet thans
weer per veerboot plaats vinden en
door een beschieting. Verspreid in het
stadje treft men maar schatting een tien
tal gebouwen aan, die grpotendeels zijn
verwoest. Persoonlijke ongelukken kwa
men niet voor.
VAN HET WESTFRONT
Kleinzoon van ex-keizor Wilhelm
gesneuveld
Het Duitsche legerbericht deleft mede,
dat de troepen in Vlaanderen efn> Artois
hun aanvallen hebben voortgezet. Ter
hoogte van Meehen zijn ze diep i]n> het
vijandelijk front tot dicht bij leperen)
doorgedrongen. Ten N.O. van Laon werd
de aanval van een Fransche co!b|nme af
geslagen. De verovering van Calais Wordt
bevestigd. Aan het Zuidelijk front geen
gebeurtenissen van belang. Bij Parijls wer
den vliegvelden gebombardeerd. De vijand
verloor 52 vliegtuigen. 15 Duitsche toe
stellen worden vermist. In den sector van
Narvik zijn alpenjagers met valschermen
neergelaten. Gisternacht heeft de vijand
zijn lukrake luchtaanvallen in W.-Duitsch-
land vojortgezet, doch geen schade van
beteek en is aangericht. Vo^r Ostende heb
ben snelle motorschepen een Britsche tor-
pedobioiot vernield1. Biji Den Helder werd
©en vijandelijke duikboot tot zinken ge
bracht. De oudste zpion van den ex-
DE WETTIGE BETAALMIDDELEN
De in Holland kjo?nmandeerende Leger
groep maakt het volgende Weteend1:
„Op aanwijzing van de ambtelijke Hol-
landsche plaatsen zijn die plaatselijk voor
handen voorraden van betalingsmiddelen
verregaand centraal rjaar den Haag te
ruggetrokken.
Door dezen maatregel is er een groot
tekort van betalingsmiddelen in het be-
|ziette gebied tot stand gekomen, wat
^een gevaar oplevert voor het economisch
leven. De in Holland bevelende leger
groep heeft van den eersten dag af alle
toebereidselen die van haar afhangen,
gemaakt om het betalingsverkeer weder
op gang te brengen, om de daardoor
ontstane ®o,od der bevolking te verzach
ten. Te dien einde beeft zij reeds op
vordering van bet gemeentebestuur be
talingsmiddelen in den vorm va|n „ReicÊis-
krieditkassenscheine" als leen leenijnlg ter
beschikking gesteld.
De legergroep verwacht, dat die blevbl-
king de in haar belang genome® maat
regelen op iedere WijZe zal ondersteu
nen. Ieder inhouden va® betalingsmidde
len zou ppnieuw stilstand in het beta-
lingsverkseer veroorzaken en moet om
die reden onder alle omstandigheden
achterwege blijven. Daar de HoHandsche
autoriteiten principieel meester blijven
van de geldmiddelen, die onder hun be
stuur staan, wordt van hen verwacht, dat
zijl de voorradige betalingsmiddelen da
delijk' dopir de banken of op een andere
wïjze in het'verkeer brengen. De bankejn,
{hebben hunnerzijds de taak' de hun tot
nu toe opgedragen functies dadelijk weer
r op te nemen.
De legergroep w'ijst er verder Dp1, dat
nevens de gulden alleen de „Reichskre-
ditkassenschein" wettelijk betaalmiddel is,
in den zin der verordening van. den. op
perbevelhebber der legers van dien lOen
iMei 1940. Alleen vo,o,r de Reichskre-
ditscheine is de dopjr deze verorde
ning bestemde proportie van muntsta®-
daard 1 Gulden RM 1.50 geldig. De
bevolking Wordt uitgenoodigd andere
Duitsche betalingsmiddelen, vooral NeichS-
marknoten niet aan te nemen. De ruiling
van Rijksmarkhoten tegen Reichskredit-
kassenschein© is verboden aan de bevol
king van het bezette gebied. Zulke rui
ling wordt pok niet gedaan door de
Field- :of Ortskommanidanturen.
Door de voorloopige verordening jojver
deviezen van den 10en Mei 1940 is 'het
Ook verboden Reichsmarkgeld' van het
'bezette gebied in het Reichsgeb'ied' of
naar het buitenland mee te neme® of te
zenden. Dit geldt in de eerste plaats ook
voor Reichskreditkassenscbeine. Zoover
personen bij w'ijlze van uitzonderijng toe
gelaten worden geldbedragen naar het
Rijksgebied mee te nemen, moeten deze
piers onen Reichskreditkassensfcheine tegel®
Reichsmarkbiljetten in de grensdouane-
kantoxen omwisselen.
kroonprins, prins Wilhelm van Pruisdni,
die 13 Mei zwaar {Werd gewond is Zon
dagmorgen in ©en veldhospitaal gestor
ven. Het stoffelijk overschot zal te Pots
dam worden bijgezet. De Prins iwas
oberst-leutnant en aanvoerder vajni een
compagnie, van een infajnlterie-regiment.
In 1933 verwierf hiji het fijlzereh kruis..
In verschillende Finsche havens zijn de
eerste steenkolentransporten uit Duitsch-
land aangekomen. Men verwacht voort
durend nieuwe transporten.
De Opperste Sovjet heeft het handels-
en scheepvaartverdrag dat op 11 Mei met
Zuid-Slavië is gesloten benevens het aan
vullende protocol geratificieerd.
In Burgos (Spanje) zijn anti-Britsche
betoogingen gehouden. Spandoeken wer
den meegedragen waarop „Gibraltar be
hoort aan Spanje". Incidenten deden zich
niet voor.
VERSCHILLENDE BERICHTEN
Koffie en thee op de bon
Het Departement van Handel, Nijver
heid en Scheepvaart maakt bekend, dat
in verband met de beschikbare hoeveel
heden koffie en thee binnenkort tot dis
tributie van deze artikelen zal worden
overgegaan. Teneinde er voor te kunnen
zorgdragen dat bij den aanvang van de
distributie de winkeliers over voldoen
den voorraad kunnen beschikken, is de
aflevering en verkoop van thee en koffie
aan den consument met ingang van heden
(Dinsdag 28 Mei) geheel verboden. Met
ingang van dezen datum is voorts ook
het koopen en verkoopen en afleveren
aan den handel verboden zonder de daar
voor vereischte schriftelijke vergunning.
Deze verbodsbepalingen gelden ook voor
het uitvoeren van reeds gedane bestellin
gen. Nadere mededeelingen betreffende
een en ander zullen ten spoedigste wor
den bekend gemaakt.
Man vermoordde meisje
In 'e'en café te Hushoven bij Weert
heeft zich een drama afgespeeld, dat
een 15-jarige dochter van een caféhouder
en een 25-jarigen arbeider, eveneens af
komstig uit Hushoven, het leven heeft
gekost. Het meisje begaf zich tegen tien
uur 's avonds een dezer dagen naar bui
ten en is daar van het leven beroofd.
Familieleden van het slachtoffer von
den het lijk eenigen tijd later. De ver
moedelijke dader, een 25-jarige arbeider,
was gezien toen hij zich per rijwiel
van Hushoven naar Weert begaf. Onder
weg is hij in de Zuid-Willemsvaart ge
sprongen, waarin hij is verdronken.
De aanleiding tot deze ontstellende
daad moet waarschijnlijk gezocht worden
in het feit, dat de man omgang zocht
met het meisje, waartegen haar ouders
zich, in verband met den jeugdigen leef
tijd, verzetten.
Bom trof school
De burgemeester van Breda, 'die zich
nog met een groep vluchtelingen i® Bel
gië bevindt, heeft aam het Dagblad van
Nacrd-Brabant medegedeeld, dat tijdens
gevechtshandelingen, welke zich op Vrij1-
dag 17 Mei rondom het dorp St.-Niklaas
hebben afgespeeld, een bom is gevallen
op' ©en schpol, waar o.a. vluchtelingen
uit Breda en omgeving waren onder
gebracht.
Van de 79 personen, die daaiblji wer
den gedood, 'zijn er 51 afkomstig uit
Breda en omgeving, alsmede een twintig
tal gewonden, onder iwie één leiintstig ge
kwetste. De omgekomenen en de gel won
den z'ijln geïdentificeerd.
Ongelukken mat projectielen
Een jongen uit Bergen op Zoom
had op een verzamelplaats van oorlogs
materiaal een granaat gevonden. Zijn
vader F. zag, toen de jongen thuiskwam,
het projectiel en nam het den jongen af.
F. zelf beging de onvoorzichtigheid om
uit nieuwsgierigheid het voorwerp te
openen. In een schuurtje bewerkte hij
het met hamer en beitel. Het gevolg
was, dat de granaat uiteen sprong. De
arm van F. werd afgerukt en in ernstigen
toestand werd de man haar het zieken
huis vervoerd.
Het zoontje van de familie T., uit B e r-
gen op Zoom, zat, zonder dat de
onderwijzer van de St. Josephschool al
daar het bemerkte, met een granaat te
spelen, die hij op weg naar school had
gevonden. Hij peuterde er aan met een
penhouder. Op een gegeven oogenblik
ontplofte het projectiel. De linkerhand
van het ventje werd totaal verbrijzeld,
terwijl hij tal van vleeschwonden op
liep. Het jongetje, dat naast hem zat, be
kwam eveneens dusdanige verwondingen,
dat beide jongens in het Alg. Burger-
gasthuis moesten worden opgenomen.
Een zeer betreurenswaard ongeval
heeft zich op het Alexanderplein te
's-Gravenha ge voorgedaan, dat een
ernstige waarschuwing inhoudt. Twee 13-
jarige jongens waren aldaar aan het
spelen. De eerste was daarbij in het be
zit van een trotylpatroon, die hij had
opgevischt uit de sloot voor de Alexan-
derkazerne en met een mes werd dit
uiterst gevaarlijke voorwerp opengepeu
terd. Toen de inhoud op de straat werd
uitgeklopt, ontstond een hevige ontplof
fing, waardoor een der jongens de rech
terhand werd afgerukt. Bovendien be
kwam hij verwondingen aan hoofd en
knieën, evenals zijn speelgenoot, die ook
verwondingen aan de handên opliep. Bei
den zijn in ernstigen toestand naar het
ziekenhuis aan den Zuidwal vervoerd.
Archieven en musea te Middelburg
Bij den brand te Middelburg op 17
Mei. ten deele te weeg gebracht door
de terugtrekkende Fransche troepen, is
het archief der gemeente, oud- zoowel
als nieuw-archief (dit laatste met uit
zondering der registers van den burger
lijken stand sinds 1810), verloren ge gaan,
evenals de Stedelijke Oudheidskamer. De
abdij heeft zwaar geleden; het Rijksar
chief in Zeeland is echter grootendeels
gespaard en leed slechts onbeteekenende
verliezen. De provinciale bibliotheek van
Zeeland daarentegen ging grootendeels
verloren. Het museum voor het Zeeuwsch
Genootschap leed geen schade.
Het stempelen voorloopig gestaakt
De secretaris-generaal, waarnemend
hoofd van het departement van sociale
zaken, heeft aan de gemeentebesturen
een brief gezonden, waarin hij bericht,
dat hij heeft* besloten, dat het stempelen
der ingevolge de steunregeling gesteunde
werkloozen tot nadere aankondiging niet
meer zal plaats hebben. Hij heeft deze
beslissing genomen in het vertrouwen,
dat de gemeentebesturen overigens alle
controlemaatregelen zoo volledig moge
lijk zullen toepassen.
De Rijksmiddelen over April
De Rijksmiddelen brachten in April
f44,62 millioen op tegen f38.98 millioen
in April 1939 en f37.54 millioen als 1/12
der raming. In de eerste vier maanden
van 1940 bedroegen de totale ontvangsten
f 159.77 millioen (v.j. f 148.54 millioen) bij
f 150.16 millioen als 4/12 der raming.
Wat de kohierbelasting betreft was
èinde April in totaal f61.18 millioen op
kohier gebracht tegen f45.69 millioen ein
de April 1939.
Oorlogsindrukken uit Nederland
door ooggetuigen verteld
Aflevering van koffie en thee
aan den consument verboden
De provinciale bibliotheek te
Middelburg is verloren gegaan
Bredasche vluchtelingen bij een
bomaanval gedood
Zon op: Zon onder:
29 Mei 3,49 20,06
Maan op: Maan onder:
29 Mei 0,37 12 03
Laatste Kwartier 1,00
dient 1,40 uur te worden bijgevoegd.
RADIO-PROGRAMMA
Woensdag 29 Mei
JAARSVELD 414.4 M. SCHEVENINGEN
1205 M.
8 VARA. Nieuwsberichten ANP; gram.;
10 VPRO. morgenwijding; 10,20 VARA
onze keuken; 10,50 VARA-roos; 12 or
kest; 12,05 nieuwsberichten ANP; 1 orkest
2 lezing; 2,30 orkest; 3,15 voor de kin
deren; '3,45 orkest; 4 orgelspel; 4,45
orkest; 5,15 idem; 6 idem; 6,33 bravour
en charme; 7 mededeelingen; 8,03 ANP;
8,15 orkest; 8,55 voordracht; 9,15 orkest;
10 zigeunermuziek10,15 orkest; 10,30
ANP; 10,45 dansorkest; 11,15 gram.
KOOTWIJK 1875 M.
8 KRO. Nieuwsberichten; 8,05 gram.
enz.; 9,30 berichten; 9,45 gram.; 10,15
gram.; 11,15 berichten; 12 orkest; 12,40
gram.; 1 orkest; 1,30 berichten; 2 orkest;
2,30 berichten; 2,45 orkest; 3,15 berichten;
3,30 orkest; 4 gram.; 5,30 berichten; 5,45
orkest; 6,15—6,45 berichten; 6,45 orkest;
7,30 berichten; 7,45 gram.; 8,158.45 be
richten; 8,45 gram.; 9,159,45 berichten;
9,45 orkest; 10,30 gram.; 11,15—1130 be
richten; 11,45 gram.
Belgisch leger kapituleert
Onder dein indruk van de vernietigen
de uitwerking d©r Duitsche (wapens heeft
de Koning der Belgen het biesluit geno
men den verdere® zinloazefn tegenstand
te staken en om wapenstilstand te ver
zoeken. Hij heeft ingestemd met den
Duitschen eisch tot onvoorwaardelijke ca
pitulatie. Het Belgische leger beeft daar
mede op den dag van hecten (Dinsdag)
de wapenen neergelegd en opgehouden
te bestaan, aldus meldt een bericht uit
jhet Hoofdkwartier van den Führer.
De Fransche premier Reynaud heeft
hedenmorgen in een radiorede verklaard
dat vannacht, op bevel van zijn koning,
het Belgische leger heeft gecapituleerd.
18 dagen geleden richtte de koning zich
tot de Franschen. Thans heeft Leopold
III de wapens neergelegd. Hij heeft dit
besluit genomen tegen den eenstemmigen
wil van zijn ministers.
Koorens berust in zijn straf
Naar we vernemen heeft hofmeester
Koorens, die wegens doodslag op z'ij:n
vrouw tiot 15 jaar en 6 maanden gevan
genisstraf was veroordeeld, het hooger
beroep, dat hij had aangeteekemd, inge
trokken. Ook de officier van justitie heeft
het appèl ingetrokken. Verdachte heeft
dus in het vonnis berust en deze straf
zaak zal dientengevolge niet voor het
gerechtshof werden behandeld.
