NIEUWSBODE
1
WOENSDAG 8 MEI 1940
CHAMBERLAIN VOOR HET LAGERHUIS
De Kern
PU ROL er op!
ABONNEMENT
Prijs fl.50 p. kwartaal, buiten Zierikzee
f 1.80. Voor het buitenland flO.— p. jaar
Afzonderlijke nummers 5 cent. Ver
schijnt dagelijks, behalve 's Zondags.
Uitgave: N.V. de ZierikzeeschegNieuwsbode, Zierikzee, Schuithaveo B 94
Tel. 32, Postgiro 137677 - Dir.: A. J. de Looze - Uitg.-Red»: M. J. Kosten
96STE JAARGANG No. 14334
ADVERTENTIES
Prijs: 20 cents p. regel, minimum 80 cents
Bij contract speciale prijzen. Grootte der
letters naar plaatsruimte. „Sucoesjes" 60
cents. Inzending tot 's morgens 10 uur
De tegenslag in Noorwegen Drontheim op
verzoek der Noren aangevallen Engeland
kon geen vliegvelden bezetten
Gistermiddag 4 uur nam Minister Cham
berlain in het propvolle Engelsche Lager
huis het woord, teneinde een verklaring
af te leggen over den tegenslag in
Noorwegen en de stooten te pareeren,
welke tegen zijn beleid waren gericht.
Luid door zijn aanhangers toegejuicht,
klonken van de zijde der oppositie de
kreten „Aftreden" en „Wie heeft de aan
sluiting gemist? Chamberlain bleef kalm,
maar scheen in een strijdlustige stem
ming, wat bleek uit de wijze waarop
hij vragen van zijn aanhangers beant
woordde.
Ik ben niet voornemens een verslag
te geven van de militaire operaties in
Zuid-Noorwegen, aldus ging Chamberlain
voort. Veeleer wil ik het Huis een beeld
geven van de huidige situatie en voorts
zekere critiek onder het oog zien, die
op het optreden der regeering is uit
geoefend.
Het nieuws van het terugtrekken onzer
troepen uit Zuid-Noorwegen gaf zoowel
het Huis als het land een hevigen schok.
Berichten, die uit Stockholm afkomstig
waren en die misschien door den vijand
verzonnen waren, hebben verwachtingen
gewekt, die nooit gerechtvaardigd zijn
geweest en zeker nooit door het gezag
van eenigen bewindsman gedekt waren.
De terugtocht uit Zuid-Noorwegen
is niet te vergelijken met den terugtocht
van Gallipoli. Er waren geen groote
strijdkrachten bij betrokken. Zij omvat
ten niet veel meer dan één divisie en
onze verliezen waren feitelijk niet groot
in aantal en ook werd er geen aanzien
lijke of waardevolle hoeveelheid voor
raden achtergelaten. Wij mogen al ver
liezen hebben gehad, maar de Duitschers
hadden veel zwaardere verliezen in oor
logsschepen, vliegtuigen, transportsche
pen en mannén. Het resultaat van de
jongste gebeurtenissen kan niet uitslui
tend naar de verliezen ter plaatse wor
den afgemeten. Engeland heeft evenwel
een prestige-verlies geleden en aan het
sprookje van de Duitsche onoverwinne
lijkheid te land is voedsel gegeven. Dit
heeft Engelands vrienden eenigszins ont
moedigd, doch op het oogenblik moet
men dit aanvaarden. Betreffende de actie
van het buitenland, zeide de minister
president, dat Frankrijk opmerkelijk vast
beraden is, terwijl Turkije onwrikbaar
blijft. Egypte versterkt zijn verdediging
en in het nabije en Midden-oosten is de
toestand gekalmeerd door het herstel van
de normale vlootsterkte in de Middelland-
sche zee.
De expeditie tegen Drontheim
zou vol risico's zijn. De stad ontzetten
zou moeilijk zijn, evenals de actie om
haar te behouden, tenzij Engeland den
aanvoer van Duitschland zou kunnen be
letten. Anderzijds moesten wij rekening
houden met de uitwerking op de Noor-
sche regeering, het Noorsche leger en
het Noorsche volk, indien wij geen po
ging deden Centraal-Noorwegen te be
houden.
Van de Noorsche opperbevelhebber
hebben wij herhaaldelijk de dringendste
verzoeken gehad Drontheim het koste
wat het wil aan te vallen, aangezien de
stad als haven en als zetel der regee
ring en van den koning van groot belang
was. Men toonde aan, dat tenzij wij een
aanval op Drontheim ondernamen het
eenige doeltreffende, wat wij volgens de
Noren konden doen de Noren niet
zouden inzien, dat zij 't verzet moesten
voortzetten, zoodat het geheele land in
handen der Duitschers zou vallen. Had
Engeland geweigerd aan het verzoek van
do Noren' gevolg te geven, dan had men
ons aldus de premier met recht
kunnen verwijten, dat het eenig doel in
Scandinavië het Zweedsche ijzererts was
en wij niets gaven om de vrijheid der
kleine naties.
D« mislukte actie
tegen Drontheim weet Chamberlain aan
twee factoren: le. Wij konden geen
vliegvelden bezetten.
2e. De vlugge komst van Duitsche ver
sterkingen.
Het bleek ons, dat wij onze troepen
in het Drontheim-district slechts konden
handhaven door de concentratie van zoo
veel manschappen en materieel, dat zulks
niet in verhouding zou staan tot onze
totale hulpmiddelen.
Ik verzoek geen overhaast oordeel te
vormen. Het slaat vast, dat de Duitschers
bepaalde winsten behaald hebben, maar
ook dat zij daarvoor een hoogen prijs
betaalden. Het is te vroeg, om reeds
thans te zeggen, naar welke zijde de
balans tenslotte zal overslaan. De cam
pagne is nog njet ten einde. Een groot
deel van Noorwegen is niet in Duitsche
handen. De koning en de regeering zijn
nog steeds op Noorsch grondgebied. Zij
zullen de rest van het Noorsche leger
verzamelen, om den strijd tegen den in
valler voort te zetlenden daarbij zullen
/wij aan hun zijde staam <*v-
De geyolgen der Nooriche actie
worden vólgens den premier, zeer over
dreven voorgesteld.
„Ik blijf mijn volkomen vertrouwen be
houden in onze uiteindelijke overwinning,
maar ik moet zeggen, dat ik meen, dat
het Engelsche volk nog niet ten volle
inziet hoe groot de omvang van de be
dreiging is en hoe vlug die een feit
kan worden".
Wij zullen vele nuttige lessen leeren,
vervolgde de premier. Ik zal niet zeggen
hoe ,onzc strategische plannen in de
toekomst daardoor beïnvloed worden,
maar Noorwegen bewijst hoe snel de
oorlogskansen wisselen. Wij moeten onze
krachten niet verspreiden en daardoor
doen, wat de vijand beoogt. Laten wij
ooit oppassen voor onderling gekibbel
en verdeeldheid!
Het kan zijn, dat de oorlog in zijn
verschrikkelijksten vorm Engeland zal
teisteren, in de hoop, dat men daardoor
onzen moed en wilskracht zal breken.
Het is thans geen tijd voor onderlinge
twisten, maar eerder voor het aaneen
sluiten der gelederen, voor het op el
kaar klemmen der tanden en voor het
aanwenden van al onze krachten en be
kwaamheid bij de bewapening van onze
strijdmacht en het smeden der wapens,
die ons zullen helpen te overwinnen.
Koning Haakon van Noorwegen heeft
opnieuw een proclamatie tot zijh volk
gericht, waarin hij vaststelt, dat er in
het Noorden van het land nog steeds»
een sterke legermacht aanwezig is, die
er met de voorgenomen hulp in zal sla
gen ook de rest van het land te ver
overen.
In een haven aan de Westkust va,rn
Schotland zijn Britsche en Fransche troe.
pen, die aan den strijd in Noorwegen!
deelgenomen hebben, aangekomelni, waar
zij door generaal Ironside, den chef
van den imperieelen generaled staf, wer
den toegesprkoen.
De Amerikaansche minister van Marine,
Charles Edison, heeft tijdens een
bijeenkomst van de maritieme commissie
van den Senaat verklaard, dat „de Ame
rikaansche marine-deskundigen niet de
opvatting deelen, dat Duitschland de
Britsche vloot ernstige schade kan toe
brengen door luchtbombardementen".
lm gezaghebbende diplomatieke krin
gen te Rome wordt vernomen, datGroot-
Brittammië Italië verzocht heeft Zijn
juiste positie tem aanzien van dejni hui-
digen oorlog bekend te makejn. Engeland
heeft volgens dit bericht uitdrukking ge.
geven aan de vaste verwachting, dat het
antwoord vóór 16 Mei a.s. ointvamgen zal
worden. In dezelfde kringen meanlt mem,
dat de versterking van de Britschei vloot
in de Middellamdsche Zee met dit verzoek
verband houdt.
In de jaarvergadering van den Noor-
dermarktbond te Noordscharwoude deel
de de voorzitter mede, dat de bedrijfs-
uitkomsten in het afgeloopen jaar „heel
wat beter waren geweest dan in de
laatste tien jaren, hoewel dit niet in
het geheele land het geval was geweest.
In 1939 was in ons land negentig mil-
lioen kilo tuinbouwproducten als onver
koopbaar doorgedraaid en naar de mest
vaalt verhuisd".
Als voorzorgsmaatregel
de verloven ingetrokken
De treinenloop beperkt Busten
ingelegd Onzekere internationale
toestand
Gistermiddag is herhaaldelijk per radio
het volgende bericht van het ANP. ver
spreid
Periodieke, vacantie-, buitengewone,
kleine, zaken- en studieverloven worden
voor Zee- en Landmacht ingetrokken.
Bovendien worden ingetrokken de weer-
machtsindustrieverloven van het perso
neel, ingedeeld bij de luchtdoelartillerie,
luchtdoelmitrailleurs, de luchtstrijdkrach
ten, de zoeklichtafdeelingen en de zee
macht.
De verlofgangers moeten onverwijld
naar hun onderdeelen terugkeeren.
Zij aan wie buitengewoon verlof is ver
leend wegens ernstige ziekte of over
lijden van gezinsleden, keeren na afloop
van dit verlof naar hun onderdeelen
terug.
Onder de ingetrokken kleine verloven
zijn mede begrepen de visscherij- en
scheepvaartverloven van hen, die niet
varende zijn.
Met ingang van heden is op de lijnen
der Nederl. Spoorwegen weer de be
perkte dienstregeling ingevoerd, evenals
op 10 April. Zooveel als eenigszins moge-
gelijk is, zal de Spoorwegdirectie op
verschillende trajecten busdiensten orga-
niseeren.
Tot den ingrijpenden maatregel van
intrekking der verloven is ook nu beslo
ten, omdat de onzekere internationale
toestand naar het oordeel van regeering
en militaire autoriteiten weder van dien
aard is geworden, dat ook al bestaat
er niet in het bijzonder een dreiging ten
aanzien van ons land, de uiterste waak
zaamheid met het oog op. een zoo
krachtig mogelijke .handhaving van onze
neutrale zelfstandigheid geboden is.
Men moet ^<eze intrekking van het
grootste deelyder verloven dus zien als
een voorzorgsmaatregel, waartoe de re
geering s^éeds besluit wanneer de toch
j ftL- erózekere internationale toestand het
niet verantwoord zou doen zijn, dat
steeds een tiende gedeelte van de sterkte'
van onze weermacht niet onmiddellijk ter
beschikking zou staan.
VERVROEGDE IJSHEILIGEN
Reactie na warme periode
Het totaal ontbreken van berichten uit
Wiest. en Noord-Europa heeft gemaakt,
dat vooraf niets te voorzien was van
1 gevoelige temperatuur-daling, die is
ingetreden, schrijft de weerkundige me
dewerker van het Hdül.
Het is overdag een graad off 8 Gelisius
kouder, terwijl de Wind uit dezelfde rich
ting is blijven waaien. De herkomst van
de lucht moet dus een andere zijn ge-
Worden en haar lagere temperatuur doet
vermoeden dat zich ten N.W. van ons
een uitlooper van boegen druk heeft ge-
1 vormd, aan wiens Oostzijde de lucht
over een lang traject uit het Noorden
in onze richting stroomt.
Dit is de typische situatie voor de
temperatuur-inzinking, die bijna jaarlijks
in dezen tijd optreedt en die tot het be
grip „ijsheiligen" heeft geleid. De offi-
cieele datum daarvoor is 11 Mei; thans
is de koude dus vier dagen vroeger.
Het kan ook niet uitblijven, dat na een
warme periode in het voorjaar een cler-
1 gelijke reactie ontstaat. De luchtdruk beeft
dan neiging om boven het water van
den Oceaan, dat slechts traag de voor-
I jaarsverwarming volgt, hooger te Wor
den dan boven het sneller verwarmde
vasteland. Daardoor krijgt mien hoogen
druk in het Westen en Noordelijken wipd
langs Europa's Westkust, dus ook bijt
ons. De afkoeling is thans zoo gevoelig,
omdat wij eenige weken voor den tijd
veel te warm Weer hebben gehad.
KORT EN BONDIG
Bij het onderzoek inzake den moord
j te Delft op de leerling-verpleegster
Gretha Mei aard, zijn tot dusver
geen verdere bijzonderheden van betee-
kenis meer aan het licht gekomen. Naar
den geheimzinnigen soldaat zonder kepi
of vddmuts, die door automobilisten op
de plaats en het uur van de misdaad
is gezien, worden ijverige nasporigen in
gesteld bij alle kantonnementen in den
wijden omtrek.
Naar de Britsche admiraliteit mede
deelt, hebben de Duitschers sinds 1 April
300.000 ton aan koopvaard ij sche
pen verlor en. Deze geheele tonnage
is feitelijk tijdens de Noorsche operaties
tot zinken gebracht en bestaat voor een
groot deel uit transport- en voorraad
schepen.
Sic Roger Key es, de „held van Zee-
brugge", heeft gisteren in het Lager
huis verklaard, dat hij Churchill had
gesmeekt hem wat oude schepen te
verschaffen om een aanval op Dront
heim te ondernemen. Hij beschuldigde
de regeering van te weinig doortastend
heid.
VERSCHILLENDE BERICHTEN
Distributie van erwten en boonen vervalt
Van officieele zijde verneemt het A.N.P.,
dat na afloop van d£ thans loopende
distributieperiode, welke op Donderdag
9 Mei eindigt, de distributieregeling voor
boonen, capucijners en grauwe erwten
komt te vervallen.
Met ingang van Vrijdag 10 Mei is de
verkoop van deze atikelen aan het pu
bliek vrij en behoeft derhalve bij afleve
ring door den winkelier geen bon van
de Rijksdistributiekaart te worden inge
leverd.
Vader en kind verdronken
Gistermiddag geraakte het zesjarige
dochtertje van den 47-jarigen sluisknecht
W, Vossen, spelenderwijs in de diepe
kolk van sluis 15 in de Zuid-Willems
vaart te Weert (L.) Bij deze sluis be
draagt het verval vier meter. De vader
zag het ongeluk en sprong het kind
terstond na. Als gevolg van het hevig
bewegende water verdronken vader en
kind. Nadat een tijdlang gedregd was,
werden de lijken opgehaald. Vossen laat
een vrouw en drie kinderen achter.
Moord te Delft
De politie te Delft heeft talrijke mede-
deelingen ontvangen van menschen die
het onderzoek naar den moord op de
verpleegster Greta Melaard meenen te
kunnen vergemakkelijken. Uit deze mede-
deelingen is o.a. gebleken, dat het zeer
dikwijls gebeurt, dat vrouwen op dezen
weg door mannew aangesproken of las
tig gevallen worden. De eenige aanwij
zing van belang, die de politie tot dus
ver ontvangen heeft, is afkomstig van
een heer en een dame uit Delft, die
op den avond van den moord om tien
minuten over half twaalf, per auto de
plaats van den misdaad zijn gepasseerd
en iets verder een soldaat zonder kepi
hebben zien staan. Een fiets stond in zijn
nabijheid. Het was een man van flink
postuur. De politie tracht te weten te
komen wie deze soldaat is geweest.
KERKNIEUWS
Ned. Herv. Kerk.
Ds. A. G. Oosterhuis te Westbroek, die
van 1918—1921 te St.-Amnaland stoinidj,
heeft wegens gezondheidsredenen eervoi
emeritaat aangevraagd tegen 1 Juli e.k.
Ds. J. P. Steinz, nestor der Ned. Herv.
predikanten te Goes, heeft tegen 1 Oct.
eervol emeritaat aangevraagd. Ds. Steinz
was in 1900 te Stavenisse predikant
geworden; vandaar was hij in 1908 naar
zijn tegenwoordige gemeente vertrokken.
LAND- EN TUINBOUW
De Belgische vlasmarkt
Wanneer er, zoo schrijft „Het Vlas",
niet spoedig grootere hoeveelheden
Fransch stroovlas komen naar het Kort-
rijksche, waarop door iedereen, maar
vooral door de Engelsche en Fransche
spinners is gerekend, temeer omdat in
't begin van dit jaar door Frankrijk
officieel verklaard werd aan Engeland,
dat er ten minste 100.000.000 k.g. stroo
vlas zouden worden uitgevoerd in den
koitst mogelijken tijd, dan zal het aantal
rootputten dat thans reeds geen vol
doende stroovlas meer ontvangt om gere
geld le worden gevuld, steeds meer gaan
toeneemn. Terwijl de productie van het
gezwingelde vlas belangrijk zou moeten
toenemen. Terwijl de productie van het
begin van het rootseizoen werd het
grootste gedeelte van het bewerkte vlas,
dat van lage kwaliteit was, slechts één
maal geroot, waardoor de productie veel
vlugger verliep en de aanvoer dus ta
melijk groot was, doch thans wordt er
wee veel meer tweemaal geroot; voegt
hier nog aan toe, dat er thans te wei-
Naar Amsterdam kwam een
Heer uit Wollhezen,
V Die moest in de Gravenstraat
wezen.
W Want van een vriend had hij
gehoord,
Dat, als je eetlust is verstoord,
Een Tip van Bootz je radicaal
kan genezen.
'n Tl
P VAN BOOTZ
Inz dhr. L v L. te Amsterdam ontving een llesch TIF
Dépositair: Wijnhandel M. C. v. d. VLIET, Zierikzee
Chamberlain verdedigt in het
Lagerhuis zijn gevoerd beleid
De Amerikaansche vloot blijft
in den Stillen Oceaan
De regeering trof voorzorgsmaat
regelen en trok de verloven in
Vervroegde ijsheiligen deden de
temperaturen gevoelig dalen
Het wedstrijdprogramma KNVB
voor dan 1en en 2en Pinksterdag
D oog weer, iets warmer
Zon op: Zon onder:
9 Mei 4,17 1&37
Maan op: Maan onder:
9 Mei 5,46 21,34
Hoog- en laagwater te Zierikzee
Hoogwater: Laagwater:
9 Mei 3,57 16,19 9,25 21,38
Bij stukloopen vao huid en voeten,
doorzitten, zonnebrand en smetten;
maar vooral ook bij brandden enij-
wonden, ontvellingen en allerlei
huidverwondingen
Het verzacht en geneest.
nig stroovlas is om alle rootputten in
het werk le houden en het wordt dui
delijk, dat het aanbod niet bijster groot
kan zijn. Lange weken werd dit ook
niet gevoeld, omdat er nog heel wat
oude stocks lagen bij de vlassers, doch
deze zijn ver uitgeput en de heden nog
bestaande stocks zullen niet worden aan
geraakt, daar zij worden beschouwd als
veilige geldbeleggingen.
„Da Trouwa Duif" Tholen
Wedvlucht op 4 Mei van Amersfoort.
Afstand 106 km. In concours 79 duiven.
Gelost 12 uur. Aankomst le duif 1,39,39;
laatste 1,13,20 uur.
Prijzen: 1—2—3—6—9—12—15 en 23 A.
Wagemaker; 4 en, 5 iJac. Baaij; 78 en
24 D. Jansen; 10—20 en 21 J. Tholenaars;
11 en 13 F. Nijs; 14 en 17 J. Vermeij
16—18 en 19 C. de Wilde; 22 en 25 L.
M. de Heer; 26 C. Hazen; 27 P. v. Driel.
Postduivenver. „Prins Hendrik", Zierikzee
Wedvlucht van uit Zwolle, gehouden
op 12 Mei. Gelost 9 uiu|r. Eerstaankiofmende
duif 10.59U5. Mi. J. v. d. Wielen 1, 7,
12, 14 ion 15; L. Simmers 2, 3, 6 én
8; J. Wiltenburg 4; H. P. Maijs 5, 10,
13 em 18; C. Simmleris 9 én 17; A. Flik-
Weert 11; F. HillebTand 16 en 20; W..
Heijb'oer 19.
