ZIERIKZEESCHE
HIEUWSBODE
P
Kou
Koori's
Griep
AKKERTJE
MAANDAG 29 APRIL 1940
OPGEM
ZEMKZKSOC COUOAMT
De Kern
Neem'n
ABONNEMENT
1707-1888
Prijs fl.50 p. kwartaal, buiten Zierikzee
f 1-80. Voor het buitenland fio— p. jaar
Afzonderlijke nummers 5 cent. Ver
schijnt dagelijks, behalve 's Zondags.
Uitgave: N.V. de Zierikzeesche Nieuwsbode, Zierikzee, Schuithaven B 94
Tel. 32, Postgiro 137677 - Dir.: A. J. de Looze - Uitg.-Red,: M. J, Kosten
96STE JAARGANG No. 14327
ADVERTENTIES
Prijs: 20 cents p. regel, minimum 80 cents
Rij contract speciale prijzen. Grootte der
letters naar plaatsruimte. „Succesjes" 60
cents. Inzending tot 's morgens 10 uur
ONDER DEN SCHIJNWERPER
wordt de aandacht gevestigd op de
uiteenzetting, welke Zaterdagmiddag de
Duitsche minister van buitenlandsche za
ken, von Ribbentrop, in de nieuwe
Kanselarij te Berlijn gegeven heeft voor
de buitenlandsche diplomaten en journa
listen.
Met het gebruikelijke ceremonieel ver
scheen minister van Ribbentrop om on
middellijk zijn rede te beginnen, die bleek
neer te komen op een toelichting tot
de in Noorwegen door de Duitsche be
zetting zoowel in Oslo als bij de vijan
delijke troepen gevonden documenten,
voornamelijk van Britsche en Noorsche
origine, waaruit de Duitsche rijksregee-
ring de conclusie trekt, dat Engeland en
Frankrijk de bezetting van Noorwegen
reeds lang hadden voorbereid, met me
deweten van de Noorsche regeering
Nygaardsvold.
De Noorsche koning wordt hier uit
drukkelijk niet genoemd en men krijgt
ook den indruk, dat Berlijn hem plot
seling niet meer als onmiddellijk mede
plichtig beschouwt. Voorts stelde minis
ter von Ribbentrop vast, dat Zweden
volkomen vrijuit gaat en dat de ver
klaringen van de Engelsche en de Fran-
sche regeering, dat zij niet het plan
hadden, Noorwegen te bezetten, gelogen
zijn. Dit is de zeer korte inhoud van
de verklaring van minister von Ribben
trop.
In het begin van zijn rede had hij er
nog op gewezen, dat „het Duitsche volk
de oorlog was opgedrongen" en dat de
Geallieerden, toen een aanval op de
Westwall niet mogelijk bleek, voort-
vooytdurend getracht hadden, Duitsch-
land op een andere wijze te benaderen.
Hiertoe wilden zij de neutrale landen
in den oorlog betrekken en hiertoe
trachtten zij zich ook van den Finsch-
Russischen oorlog te bedienen. Om dit te
bewijzen, haalde von Ribbentrop vele uit
latingen van Engelsche en Fransche
staatslieden aan, die zelfs, volgens
den minister, een poging hadden gedaan
om het sluiten van den Finsch-Russischen
vrede te voorkomen. Bij de pogingen om
Finland tot operatiebasis te maken, had
van de twee Scandinavische landen al
leen Zweden een strikt neutrale hou
ding naar alle zijden aangenomen.
Opvallend is, .dat von Ribbentrop geen
enkele poging deed de Duitsche agressie
tegen Denemarken te rechtvaardigen. Dit
land scheen hem niet de moeite van
vermelden waard.
I e Berlijn heeft men met de mogelijk
heid van een uitbreiding van den oor
log in het Noorden steeds rekening ge
houden en een tegenactie voorbereid.
De nieuwe documenten van het Wit
boek bewijzen wel, dat Engelsche troe
pen, die in Noorwegen moesten landen en
daarbij op steun der Noorsche regeering
en vooral ook der Noorsche marine ble
ken te kunnen rekenen, b.v. wat het
achtste bataljon der Sherwood Foresters
aangaat, reeds op 6 enl 7 April zijn in
gescheept, terwijl gelijk bekend, Engeland
en Frankrijk nog pas op 8 April hun
mijnenvelden in de Noorsche territoriale
wateren hebben gelegd.
De uitvoering van de „Duitsche tegen
actie" is echter niet te begrijpen als men
niet aanneemt, dat de leiders der Duit
sche weermacht eveneens reeds lang te
voren de groote vloot van transportsche
pen, de 350 tot 400 transportvliegtuigen
en de naar Noorwegen over te brengen
speciale troepen o.a. Alpenjagers, daar
hadden gereed gestaan en waaruit een
zoo bliksemsnel transport later mogelijk
bleek. Voorbereidingen otp langen ter
mijn zijn stellig wederzijds getroffen en
het staat wel vast, dat ook Duitschland
zijnerzijds op zekere kringen in Noor
wegen heeft kunnen rekenen.
M en moet tot de slotsom komen, dat
Berlijn blijkbaar een onuitputtelijk geduld
heeft gehad en zijn eigen geheime hoop
(die na 9 April steeds triomfantelijk in
de geheele Duitsche pers is geuit en met
tallooze kaarten verduidelijkt) Engeland
te kunnen aanvallen van de zooveel gun
stiger dan de Duitsche Bocht gelegen
Noorsche kust, niet eerder heeft verwe
zenlijkt, dan toen het aan den vijand
kon verwijten dat hij de eerste was die
de neutraliteit van Noorwegen had ge
schonden. Toen eenmaal Engelands en
Frankiijks geduld uitgeput was en Chur
chill de uitvoerende macht in handen
kreeg, kwam voor Berlijn het groote
j oogenblik. Berlijn sloeg toe en was door
zijn betere militaire geoefendheid en be-
J wapening en zijn tot in alle finesses
1 georganiseerde snelheid de sterkere.
I In het licht van deze opmerkingen
heeft het nieuwe Duitsche Witboek blijk
baar niet veel meer dan documentair-
historische waarde. Van een eenzijdige
schuld der geallieerden wat het schen
den van het neutraliteitsbeginsel betreft
te spreken is wel een zeer eenzijdige
visie op het gebeurde.
DUITSCHLAND EN ENGELAND
WAKEN OVER ZWEDEN
Actie en tegen-actie op papier
De, Zwieedsche [regeering heeft „op
verzoek van een vreemde mogendheid"
het jongste dool* de Britsche legatie uit
gegeven weekoverzicht van nieuwsberich
ten in bleslag genomen.
De woordvoerder der Britsche legatie
deelde mede, dat Zweiedsche politie-agen-
fcen in het gebouw der legatie verschenen
waar zij' formeel te kennen gaven, dat
de Zweedsche minister van justitie de
inbeslagneming had gelast van het nieuws
overzicht der legatie, getiteld „Store Brit-
tannia", d.i. „sterk Brittannië".
De politie verklaarde voorts, dat het
besluit om de publicatie van het over
zicht tegen te houden door dm Koning
ten den ministerraad was genomen inge
volge de bepalingen der Zweedsche pers-
wieit.
De Woordvoerder zeide, dat het ovler-
zicht van vorige week in 50.000 exempla
ren was gedrukt, {welke over Zweden,
Finland en Noorwegen zouden worden
verspreid. Het behelsde in hoofdzaak een
resumé van de internationale dagblad
pers en de belangrijkste berichten, waar
bij het standpunt der geallieerden wend
toegelicht.
Da Engelsche gezant heeft daarop bij!
de Zweedsche regeering geprotesteerd te
gen de verspreiding van de diverse pu
blicaties der Duitsche legatie, als tegen
actie tegen het verbod van het Brit
sche weeknieuws. Ernstige moeilijkheden
zullen tussehen Engeland en Zweden over
deze kwestie rwel niet rijzen.
LYCEA IN DE PLAATS VAN
H.B.S. EN GYMNASIA
Drie typen van voorbereidend
hooger en middelbaar onderwijl
G. BOLKESTEIN,
Minister van Onderwys
Bij de Tweede Kamer is ingediend een
nota van wijziging in het wetsontwerp
j regeling van het voorbereidend hooger
en het algemeen vormend middelbaar
onderwijs.
j Het door den toenmaligen minister van
onderwijs ingediende ontwerp laat de
bestaande organisatie der schooltypen van
het desbetreffende deel van het onder-
wijs in hoofdzaak onveranderd, èn wat
hun aard, èn wat hun aantal aangaat.
Minister Bolkesteijn stelt in plaats van
de B-afdeeling van het gymnasium en
de HBS-B. een ander schooltype voor:
een met de wiskundige en natuurweten-
schappelijke vakken als onderwijskern,
maar met Latijn als een der andere
voorname vakken.
Bij zijn voorstellen betreffende een
nieuwe organisatie van het voorberei
dend hooger en middelbaar onderwijs,
heeft den minister mede voor het oog
gestaan een bijdrage te leveren tot het
versterken van het echt klassieke onder
wijs. Daartoe denkt hij zich één onge
splitste school: splitsing in twee afdee-
lingen aan het einde werkt altijd in
nadeeligen zin terug op een integraal
karakter der geheele school.
Dit echt-klassieke onderwijs zal zich
niet mogen bepalen tot taal en litera
tuur; kunst, wijsbegeerte, wetenschap en
godsdienst der oudheid behooren daarin
betrokken te worden, voor zoover leef
tijd en ontwikkeling der leerlingen dit
mogelijk maken. Zulk een humanistische
vorming is vooral in de gematerialiseerde
en gemechaniseerde maatschappij van
heden van onschatbare waarde.
De minister wenscht aan het einddi
ploma van deze school het recht van
toegang te verleenen tot de examens
van alle universitaire faculteiten en alle
hoogescholen. Deze school zal men ech
ter daarom niet mogen beschouwen, als
bepaalde opleidingsschool voor aanstaan
de medici, wis- en natuurkundigen, in
genieurs.
De minister wenscht ook de HBS-A.,
het derde schooltype in het kader van
het voorbereidend hooger onderwijs zes
jarig. De minister stelt voor elk der
drie typen van voorbereidend hooger
onderwijs den naam lyceum te gebrui
ken.
i In het ontwerp meent de minister
althans een basis te moeten leggen voor
het z.g. avondlyceum. Hij verstaat
daaronder een inrichting van voorberei
dend hooger onderwijs, bestemd voor
hen, die op den gewonen schoolleeftijd
niet in de gelegenheid waren voorberei
dend hooger onderwijs te ontvangen,
maar die op lateren leeftijd daarvoor
lust en aanleg toonen. Deze onderwijs
instelling kan een groote sociale betee-
kenis hebben. Zulk een avondlyceum zal
een afzonderlijk leerplaD vragen.
VERSCHILLENDE BERICHTEN
Da nieuwe persbepalingen in werking
1 De procureur-generaal bij het gerechts
hof te 's-Gravenhage heeft, op grond van
de persverordening van den opperbevel
hebber, opdracht gegeven de oplage van
het weekblad „Volk en Vaderland", dat
gisteren js verschenen, in het geheele
arrondissement 's-Gravenhage in beslag
te doen nemen.
I
Motorrijder botst op auto
Zondagavond is een motorrijder, de 24-
jarige F. Vermeulen uit Etten, bij het
uitkomen van de Korte Brugstraat te
Breda tegen een van rechts komende
militaire auto opgereden. Een in de
militaire auto gezeten officier van ge
zondheid en Dr. Hermans, die spoedig
ter plaatse was, verleenden de eerste
hulp. F. V. had een schedelbasisfrac-
tuur opgeloopen en moest in vrij ern-
stigen toestand naar het St.-Ignatiuszie-
kenhuis te Breda worden overgebracht.
Zijn jongere broer, die op de duo zat
bekwam geen letsel.
Jongen verdronken
Zaterdagochtend had de 15-jarige L.
Rozzema de ouderlijke woning te H a r e n
'(Gron.) verlaten. Des middags om vijf uur
werd zijn fiets bij het Noord-Willems
kanaal gevonden. Zondagochtend 10 uur
heeft men zijn lijk opgehaald en voor-
loopig naar het lijkenhuisje te Haren
overgebracht.
Onweer en wolkbreuk
Zaterdagmiddag brak boven de Oos
telijke omgeving van de stad Nijmegen,
vnl. in Groesbeek een hevig onweer los,
dat overging in een wolkbreuk. Er viel
zoo'n massa water, dat de hellingen van
het heuvelachtige Groesbeek soms gele
ken op bergbeken. De bewoners, die in
j het dal zaten beproefden tevergeefs met
j het aanleggen van dijkjes het water te
keeren. De vloed was evenwel zoo on-
stuimig, dat het water door de nood-
dijkjes heenbrak. Hagelslag kwam het
geval nog verergeren, zoodat de te velde
staande gewassen veel schade kregen.
Gelukkig sloeg de bliksem nergens in.
ONDERWIJS
f Op de voordracht ter benoeming van
een onderwijzer aan de ULO-schooi te
Zierikzee komt voor de heer H. H.
Koster te Woltersum (Gron.), thans tijd-
1 delijk aan de ULO-school verbonden,
zulks in de plaats van den heer J. B.
I de Hullu, wien met 1 April jl. eervol
ontslag is verleend.
KERKNIEUWS
Ned. Herv. Kerk.
Bedankt voor O doom - Valthermiofnd'
(standplaats Valthermond), ds. W. E.
Heijboer te Ou wier kerk.
KORT EN BONDIG
In het gebied van Stavamger is
het aantal gevangenen, meldt het DNB,
gestegen tot 241 officieren, waaronder
verscheidene Engelsche vliegers en 2921
(man. Met den omvangrijken buit aan
Wapens en materiaal zijn in dat gebied
alleen reeds 22 vuurmonden en 267 ma
chinegeweren in onze handen gevallen.
Bovendien werden hier geplaatste batte
rijen door de marine overgenomen.
Volgens een hier te lande ontvangen
telegram is te Boedapest de zigeuner
Primas Magyari Imri overleden. Imri
Was leen beroemd violist en orkestlei-
der in de Hongaarsche hoofdstad. Ook in
het buitenland trad hij! herhaaldelijk op.
In 1938 kwam hiji in verband met de
uitwisseling van Hongaarsche en Neder-
landsche kunstenaars naar ons land. Hij!
verbleef hier een jaar, Waarin hij! groote
bekendheid verwierf.
Een verdere aanval van den vijand op
onze stellingen in het Gudbrand'-dal
is afgeslagen, zegt het Engelsche leger-
bericht. Verdere ontschepingen zijtn mét
succes ten uitvoer gelegd, ondanks de
vijandelijke luchtaanvallen op Andalsnes
ien op onze verbindingslijnen. Er heeft
zich. leenige bedrijvigheid in de lucht voor
gedaan in het gebied van Narvik, maar
dat is van generlei invloed geweest op
de gealieerde operaties.
De onverdedigde Noorsche stad Ala-
sund onderging verschikkelijke aanvai-
ïieii, die ruim twee uur duurden, zoo
meldt het Noorsche telegraaf agentschap.
Zes vliegtuigen vlogen heen ien weer bo
ven de stad en wierpm bommen van
500 pond neer. Vele particuliere huizen
wierden volkomen vernield en een groot
aantal andere werd onbewoonbaar.
In het zeegebied voor de midden-Noor-
sche kust kregen twee Britsche kruisers
door optreden van Duitsche vlietuigen
voltreffers van middelzwaar kaliber. Een
kruiser werd getroffen door een
bom op het achterschip, de tweede pip
den boeg. Voorts is door Duitsche vlieg
tuigen een transportschip zooi Zwaar ge
troffen, dat het in brand vloog en op
het strand moest worden gezet. De be
manning ging in de booten. Noig een
transportschip kreeg een voltreffer van
middelzwaar kaliber op den boeg.
De rol der beifigrenten In de
Noorsche Staten belicht
Duitschland en Engeland waken
over Zweden's neutraliteit
Lycea zullen in de plaats van
H.B.S. en Gymnasia komen
De nieuwe persverordening is
Zaterdag reeds toegepast
Simultaanseance en blindpartij
op Woensdagavond te Zierikzee
Betrokken tot zwaarbewolkt
To Kozloe bij! Heraklea (aan de kust
van de Zwarte Zee) is 'een mïjh door
mijn gas ontplof fing gedeeltelijk in
gestort. Zeven-en-dertig mijhwierkers zijn
op slag gedood. Slechts drie arbeiders
heeft men tot dusver kunnen bergen; de
mannen waren zwaar gewond. De mijn
is eigendom van een Italiaamsche onder
neming.
DE NEDERLANDSCHE
WERELDOMROEP
Een kwestie van nationaal
belang.
Milliarden woorden vliegen om den
aardbol. Overdag en des nachts. Onaf
gebroken, naar alle richtingen. In den
aether geworpen door een trillende an
tenne, schieten ze met duizelingwekkende
snelheid voort om opgevangen te wor
den tot in de verst-verwijderde oorden
der wereld.
Het zijn de ultra-korte golf-zenders in
Berlijn en Londen, in Parijs en Rome,
in New-York en Tokio, die uur na uur
berichten uitzenden en de wereld over-
stroomen ntet hun nieuws. „Hun" nieuws.
Want de propaganda-methoden der laat
ste jaren hebben ons wel geleerd, dat
er van objectief nieuws geen sprake
meer is. Ieder ziet de wereld door zijn
bril en poogt die kijk op de zaken ook
anderen op te dringen.
Die ultra-korte golf-zenders gebruiken
óók de Nederlandsche taal en richten
hun uitzendingen zeer bewust naar onze
overzeesche gebiedsdeelen. Populaire mu
ziek, groeten van familie-leden, nieuws
berichten en korte beschouwingen bie
den een verleidelijke verstrooiing aan
landgenooten, die ver van de bewoonde
wereld hun werk verrichten. En het ge
vaarlijke dezer uitzendingen is, dat ze
onder het mom van gul-geboden amuse
ment en inlichtingen buitenlandsche pro
paganda voeren.
Barometerstand v.an hedenmiddag 2 wun
Zon op: Zon onder:
30 April 4,33 19,23
Maan op: Maan onder:
30 April 1,45 12,09
Hoog- en laagwater te Zierikzee
I Hoogwater: Laagwater:
j 30 April 8,51 21,18 2,20 14,56
j Dat gevaar is des te grooter nu de
oorlog in Europa is uitgebroken. Ieder
een verlangt naar nieuws, naar het laat
ste nieuws, naar betrouwbaar nieuws. De
1 ultra kortegolf-zenders der groote mo-
I gendheden zenden berichten uit in alle
talen, maarzij zijn de meest-belang-
hebbenden en trachten de eigen daden
en posities zoo mooi mogelijk voor te
stellen. Betrouwbaar is hun nieuws aller
minst
Het nieuws, dat geloofwaardig is, waar
naar onze landgenooten in Indië en
overal elders ter wereld als het ware
snakken, dat nieuws kan alleen het neu
trale, vrije Nederland geven. Het vrije
Nederland, dat zijn stem moet laten hoo-
ren in het concert dier zenders, dat
op die manier de wereld op de hoogte
kan stellen van zijn oude cultuur.
Het oogenblik schijnt aangebroken,
waarop inderdaad de Nederlandsche we
reldomroep tot stand zal komen. Een
daartoe strekkend wetsontwerp is door
j Minister van Boeijen bij de Tweede Ka
mer ingediend.
Dat ontwerp regelt ook de financiëele
zijde van dit vraagstuk. En wel op deze
wijze, dat alle radio-luisteraars ver
plicht zullen worden in de kosten van
de Nederlandsche omroep bij te dragen.
We verklappen geen geheim, wanneer
we meedeelen, dat vele luisteraars, zoo
wel toestelbezitters als centrale-abonné's,
die tot dusver geen lid van een omroep-
vereeniging waren, zich thans aanmel
den, teneinde de wettelijke verplichting
vóór te zijnl
