ZIERIKZEESCHE
NIEUWSBODE
MAANDAG 1 APRIL 1940
OPGEN<
zgRuc^so^cowuirr
Purol houdt de handen zacht en mooi
De Kern
ABONNEMENT
Prijs fl.BO p. kwartaal, buiten Zierikze*
fl.80. Voor het buitenland! flo.p. jaar
Afzonderlijke nummers 5 cent. Ver
schijnt dagelijks, behalve 's Zondags.
Uitgave: N.V de Zierikzeesche Nieuwsbode, Zierikzee, Schuithaven B 94
Tel. 32, Postgiro 137677 - Dir.: A. J. de Looze - Uitg.-Red.: M. J. Kosten
96STE JAARGANG No. 14303
ADVERTENTIES
Prijs: 20 cents p. i«gel, minimum 80 cents
Bij contract speciale prijzen. Grootte der
letters naar plaatsruimte. „Sucoesjes" 60
cents. Inzending tot 's morgens 10 uur
ONDER DEN SCHIJNWERPER
heeft zich Churchill, de booze
geest van Duitschland en daar fel gehaat,
voor de microfoon geplaatst en een te
rugblik geworpen op de 7 oorlogsmaan
den, die achter ons liggen.
Het komt mij voor, verklaarde Chur
chill, dat een verscherping van
den strijd verwacht moet worden.
Wij zijn echter zeer zeker geenszins van
plan, daarvoor terug te deinzen. God ver
hoede evenwel, dat wij zouden snoeven
of een teveel zelfvertrouwen zouden too-
nen. Wij hebben nimmer den verschrik-
kelijken aard onderschat, van hetgeen
wij op ons namen, toen wij, na zoo lang
te hebben gestreefd naar vrede, ons zet
ten aan de taak, af te rekenen met
de nationaal-socialistische en
Duitsche dreiging, op zoodanige wijze
dat het pad voor den menschelijken voor
uitgang zou worden geëffend en alle
landen, groote en kleine, in staat zouden
zijn voor langen tijd vrijelijk te ademen.
Vaak wordt mij gevraagd, aldusde
Britsche minister, of de oorlog lang of
kort zal duren. Het zou een zeer korte
oorlog kunnen zijn en misschien zou
er zelfs geen oorlog zijn geweest in
dien alle neutrale staten, die onze over
tuigingen ten aanzien van fundamenteele
zaken deelen en openlijk en in het ge
heim met ons sympathiseeren, met ons
tezamen zouden hebben gestaan. Wij
hebben daar niet op gerekend en zijn
daarom niet onthutst. Wij vertrouwen op
God. Het feit evenwel, dat vele kleine
staten van Europa geterroriseerd wor
den door nationaal-socialistisch geweld
en brutaliteit en Duitschland materiaal
moeten leveren voor den modernen oor
log, zou de geheele wereld kunnen ver-
oordeelen tot een langdurige beproeving
met ernstige gevolgen in vele landen.
Daarom kon Churchill niet verzekeren
dat de oorlog kort, en nog minder, dat
hij gemakkelijk zal zijn.
Met het lot van Polen voor oogen
vragen gedachtelooze menschen soms
„Waar vechten Engeland en Frankrijk j
voor?" Churchill antwoordde daarop: j
„Als wij den strijd zouden staken, zoudt I
gij weldra op uw vraag antwoord krij- j
gen".
Engeland en Frankrijk zullen daarom
dezen oorlog voortzetten, waartoe hij
ook mag leiden; doch zij wenschen het r
terrein van het conflict niet uit te brei-
den!
Weinigen van hen, die terugzien op
de zeven maanden oorlog zullen er aan j
twijfelen, dat de volken van Frankrijk en
Engeland in hun recht stonden, toen zij
het zwaard van gerechtigheid
en vergelding trokken. Nog geringer is
het aantal van hen, die zouden wenschen, 1
dat het in de schede werd gestoken, j
voor dat het sombere werk der gerech- 1
tigheid gedaan is.
Cinds den inval in China heeft Japan
alle mogelijke middelen gebruikt om
zijn doel: verovering en overheersching
in Azië en den Stillen Oceaan te berei
ken. Bij die poging hebben de Japanners 1
een niet te ramen schade aangericht
en de bevolking onnoemelijk veel leed
bezorgd. Doch al deze dingen hebben
tegen de verwachting van Japan, China's
wil om zich te verzetten, slechts ver-
sterkt. Na bijna drie jaar van Chineesch
verzet hebben de Japansche militaristen 1
in hun wanhoop een organisatie opgericht
welke voorgeeft de „Nationale regeering j
van den republiek China" te zijn.
Deze regeering is niets anders dan
een organisatie van mario-
netten, opgericht en bestuurd door Ja- 1
pansche militaristen met het doel China's
souvereine rechten te verkrachten en de
onafhankelijkheid, territoriale en admini
stratieve integriteit te vernietigen. Deze
organisatie zal ook door de Japanners
worden gebruikt om het internationale
recht en de internationale orde omver
te werpen, het Negen-mogendhedenver-
drag waardeloos te maken en allen han
del en belangen van derde mogendheden
in China onmogelijk te maken.
Wang Tsjing-wei heeft in een inter
view verklaard, dat de drie hoofdpun
ten van zijn regeering zijnvrede, a n t i-
Kominter n-p o 1 i t i e k en nationaal
herstel. Vrede beteekent het organiseeren
van de betrekkingen met Japan vol
gens lijnen van wederzijdsche onafhan
kelijkheid, vrijheid op het politieke ter
rein en wederkeerigheid en gelijkheid
op het economische gebied, in overeen
stemming met de verklaring van Konoje,
welke handelt over de betrekkingen van
WINSTON CHURCHILL
a wy wenschen het terrein van
het conflict niet uit te breiden"
DE RAMP VAN DEN
TREILER „PROTINUS"
Zoo juist zijn wij in de Schotsche
hoofdstad teruggekeerd van een bezoek
aan het Carnegiehospitaal, ergens in
Schotland, waar de overlevenden zijn on
dergebracht van den o(p de Noordzee
tot zinken gebrachten Nederlandschen
treiler Protinus van de Maatschappij
de Daad te IJmuiden, seint de N.R.C.
correspondent. Zooals men zich zal her
inneren, werd het schip door eenDuitsch
vliegtuig met bommen bestookt.
Twee leden van de bemaning, kapi
tein K. Wijker en de matroos S. Buis,
werden tijdens het bombardement ge
dood: de stoker J. Pieters en de trem-
mer G. Worsing zijn m ue reddingboot
van uitputting bezweken.
Vijf dagen lang hebben de overleven
den in een open reddingboot, die zich
bovendien nog in buitengewoon slechten
staat bevond, op de koude zee rond
gezworven alvorens zij werden opgepikt
door de Britsche onderzeeboot „Unity",
die hen, ergens aan de Schotsche kust,
aan wal bracht.
Het relaas van den machinist
Woensdagavond 20 Maart om ongeveer
half zes, verscheen er plotseling boven
ons schip een Duitsch vliegtuig vertelde
de tweede machinist. Wij sloegen er geen
WANG TSJING-WEI,
de leider van de Ohineesche schijn-
regeering onder Japansch toezicht
te Nanking.
goed nabuurschap en oeconomische sa
menwerking tusschen Japan en China.
Cordell Huil, de Amerikaansehe mi
nister van buitenlandsche zaken, heeft
er in een verklaring op gewezen, dat
de Vereenigde Staten de regeering van
T s j a n g K a i-s j e k zullen blijven er
kennen, die naar hij verklaarde, „nog
steeds het vertrouwen en den steun
heeft van de groote meerderheid van
het Chineesche volk".
Hij voegde hieraan toe, dat de in
stelling van de regeering van Wang
Tsjing-wei klaarblijkelijk wederom een
onderdeel vormde van het program van
een land (Japan), dat gewapenderhand
zijn wil aan een naburig land wil op
leggen en zoodoende een groot deel
van de wereld afsluiten van de nor
male politieke en economische betrekkin
gen met het overige deel van de wereld".
ook tijdens de schoonmaak. Tube 45 ot., doos 60-30 otbij Apoth. en Drogisten.
acht op, omdat het al meermalen was
voorgekomen, dat een vliegtuig in deze
buurt was verschenen. Wij konden duide
lijk zien, dat het een Duitsche bommen
werper was. Vijfmaal cirkelde het vlieg
tuig rond de Protinus. Wij waanden ons
veilig onder de bescherming van de Ne-
landsche kleuren, die op zeven verschil
lende plaatsen opzichtig op het schip
waren geschilderd. Dit theoretisch nati
onale pantser bleek echter weinig prac-
tische waarde te hebben. Het vliegtuig
maakte een diepe haast waaghalzerige
duikvlucht. Aan stuurboordzijde liet het
een aantal bommen vallen, die echter
in zee terecht kwamen.
Het vliegtuig kwam terug, opnieuw on
heilspellend duikend, terwijl er wederom
ongeveer 30 cm lange bommen vielen.
Ditmaal troffen er twee doel; een doffe
harde knal dreunde over de zee. Het
stuurhuis was getroffen. Van kapitein
Wijker en de matroos Buis hebben wij,
aldus de machinist, niets meer gezien,
zelfs hun lijken hebben wij niet meer
gevonden.
5 dagen in een open boot
Tot onze groote verbazing begon het
schip niet onmiddellijk te zinken. Geluk
kig maar, want de reddingboot, die wij
wilden strijken, bleek slecht in orde te
zijn. De dollen en riemen waren rot!
Gelukkig bleef het schip nog eenigen tijd
drijven. De katrollen van de reddingboot
werkten niet, men kon haar wenden noch
keer en. Met een smak kwam zij op het
water terecht, half met water gevuld.
Pas een goed half uur nadat het schip
was' getroffen zonk het plotseling met
de voorsteven diwi gre*"* --- """S11"
net viicg mig Keerde nog eenmaal terug
en verdween toen in den donkeren avond
Vijf dagen lang hebben de schipbreu
kelingen in een open boot op zee rond
gedreven, zonder voldoende voedsel en
met brak drinkwater. Twee leden der
bemanning stierven van uitputting. Kort
nadat de twee zeelieden van de Protinus
in hun zeemansgraf waren neergelaten,
doemde de redding op in den vorm van
de donkergrijze huid van de Britsche
onderzeeboot „Unity", die de sloep had
opgemerkt.
De „Unity" met een bemanning van
27 koppen was overvol met deze acht
schipbreukelingen, die allen zeer gebrek
kig waren. Vier dagen hebben onze land-
genooten op de „Unity" doorgebracht.
Vrijdagochtend keerde zij op haar basis
terug. De bemanning van de Protinus
moest per brancard naar het hospitaal
worden gedragen.
SLAGKRUISERPLAN BIJ DEN
VOLKSRAAD INGEDIEND
Bij den Indischen Volksraad is thans
ingediend het ontwerp tot versterking
van de maritieme verdediging van Ne-
landsch-Indië.
De datum van de extra zitting van
den Volksraad is reeds bepaald; zij is
vastgesteld op 9 April.
Het plan omvat, behalve den aanbouw
van drie slagkruisers ter groote van plus
minus 27.000 tons, de aanschaffing van
een tankboot en twaalf motorbootenon-
derzeebootjagers, elk van ongeveer 100
tons met een snelheid van 34 knoopen,
de inrichting van twee aan te bouwen
schepen der gouvernementsmarine tot
mijnenlegger, de aanschaffing van twaalf
groote zee-verkenners (vliegbooten), den
bouw van een droogdok van 40.000 tons,
de kosten van aanmaak van mijnen, diep
tebommen, en de kosten voor de verde
diging van Soerabaja.
Het totaal-bedrag dat hiermede is ge
moeid bedraagt f 283.200.000 (waarvan
f213.000.000 alleen voor den bouw van
de slagkruisers).
VERSCHILLENDE BERICHTEN
Treilen mei bommen beitookt
De schipper van de te IJmuiden aan-
gekomen treiler Vikingbank IJM 183 rap
porteerde, dat zijn schip Donderdag
middag om vijf uur door Duitsche vlieg
tuigen is gebombardeerd. Een eskader
van zes Duitsche bommenwerpers vloog
over het schip. Drie machines zetten
hun reis voort; de andere drie onder-
braken hun tocht en wierpen in totaal
vijf bommen naar de IJM 183. Geen
van de bommen raakten echter het schip.
Alle leden van de bemanning zijn onge
deerd.
Tevens rapporteerde de schipper van
de Vikingbank, dat hij bericht had ont
vangen van den schipper van de I. S.
Groen, IJM 103, dat ook dit schip door
Duitsche vliegtuigen was aangevallen,
eveneens zonder schade op te loopen.
De moordaanslag te Rucphen
Eenige dagen geleden hébben wij! ge
meld, dat tegen den dader van den.
moordaanslag te Rucphen, den 18-jarigen
H. uit Roosendaal nog een tweede voor
onderzoek loopende was in verband met
het feit, dat hij .zijn vriend K. van het
leven zou hebben willen berooven door
dezen in de Vliet te werpen.
Dit vooronderzoek heeft tot merkwaar
dige resultaten geleid, aangezien geble
ken is dat H. ien K, zich tezamen hebben
schuldig gemaakt aan ©en geheel© seri©
inbraken, welke den laatsten tijld te Ro
zen daal zijln gepleegd. Bij' een huis-,
zoeking in de woningen: van H. en Kj.
zijln verschillende bij deze inbraken ont
vreemde voorwerpen voor den dag ge
komen. K., die op> het ©ogenblik in mi-i
litairen dienst was, is gearresteerd en in
de marechausseekazerne in verzekerd©
bewaring gesteld.
Letlandsch schip bij Tessel gestrand
Op de Eierlandsche gronden is Zater
dagnacht het 3500 ton metende Letland-
sche stoomschip „Ausma" gestrand. Aan
boord bevonden zich 15 opvarenden. Vijf
hunner waren Zondagmorgen in een
sloep gegaan, vermoedelijk om het an
ker uit te zetten. Hierbij is de sloep af
gedreven. L.aLer WClUCll Juc muimvu^w.
de bergingssleepboot „Bornrif" van de
reederij Doeksen, wier hulp door den
kapitein langs radiografischen weg was
ingeroepen, ten noordoosten van Vlieland
opgepikt en aan boord van de „Ausma"
teruggebracht. De „Bornrif" en de sleep-
booten „Neptunus", eveneens van Doek
sen en de „Utrecht" van de firma Wijs
muller, welke beide laatste booten even
eens naar "het gestrande schip waren
uitgevaren, bevonden zich Zondagmid
dag in de nabijheid van de „Ausma".
Men zou trachten verbinding met het
schip tot stand te brengen en het Zon
dagnacht tijdens hoog water probeer en
vlot te trekken.
Auto van den dijk gestort
Op den Haagschen weg onder Hoofd
dorp is Zondag een vrij ernstig auto
ongeluk gebeurd, waarbij een Engelsche
dame en haar vierjarig dochtertje zeer
ernstig werden gewond. De vier andere
inzittenden van den verongelukte auto
liepen lichte verwondingen op.
Op genoemd tijdstip reed een groote
personenauto, komende uit de richting
Den Haag. naar Amsterdam, waarin zich
bevonden een echtpaar uit de hoofdstad
en een Engelsch echtpaar met twee kin
deren. De auto werd bestuurd door een
der dames. Op een gegeven oogenblik
wilde de bestuurster een bus, die vlak
voor de auto reed', passeeren. Bij deze
manoeuvre raakte zij het stuur kwijt en
kwam van de rechterbaan op de linker
baan terecht. Het gelukte haar niet tij
dig de macht over het stuur te hervin
den en hoewel zij remde, kwam de auto
terecht tegen een leuning van een via
duct over den kruisweg. De leuning werd
verbrijzeld en de auto stortte ongeveer
vijf meter van den dijk af, hierbij viel
een der kinderen van de Engelsche fa
milie, een vierjarig meisje uit de auto.
Het kind is met een schedelbasisfrac-
tuur opgenomen. Ook haar moeder werd
zeer ernstig gewond. Zij is, eveneens met
een schedelbasisfractuur, met haar doch
tertje door een ziekenauto uit Haar
lemmerméér naar de Diaconessenstichting
te Amsterdam vervoerd.
Brand in een pension te Haarlem
In een pension op den hoek van den
Zijlweg en de Pieter Kiesstraat te Haar
lem, heeft Zondagmorgen een korte,
doch felle binnenbrand gewoed. Een der
pensiongasten, die een kamertje op den
zolder bewoont, vond hierbij den dood.
Op den zolder van het huis had men
door middel van houten afscheidingen
1 een zevental kamertjes gebouwd, waar
van vijf bewoond waren. Niettegenstaan-
Churchill houdt een terugblik
over de zeven maanden oorlog
Bouw van drie slagkruisers voor
verdediging van Oost-lndië
De ramp van den IJmuldenschen
treiler «Protinus» bekend
Omstreeks 1942 in 2^3 dag van
Amsterdam naar Batavia
De 4-daagsche afstandmarschen
te Nijmegen gaan door I
Kouder overdag
Barometerstand van hedenmiddag 2 qjun
2 April
2 April
Zon op: Zon onder:
5,34 JLö,ö4
Maan op:
3,15
Maan onder:
13,17
Hoog- en laagwater te Zierikzee
Hoogwater: Laagwater:
2 April 10,58 23,37 4,21 17,02
1
de deze zeer brandbare inrichting ge
bruikte een der bewoonsters een petro-
leumvergasser. Zondagmorgen omstreeks
half elf had zij dit toestel ontstoken en
was hierop even naar beneden gegaan.
Waarschijnlijk hebben eenige gordijnen
vlam gevat en in 'n oogwenk verspreidde
het vuur zich over den geheelen zolder.
De 52-jarige heer R. Mensink ontdekte
den brand en ging ijlings naar beneden
om de overige bewoners te waarschu
wen. Daarna snelde hij weer naar boven
om te trachten nog wat van zijn bezit
tingen te redden. Daarna heeft men niets
meer van hem gezien. Een andere be
woner die nog te bed lag, wist door
een raam op het dak te komen en zich
zoo in veiligheid te stellen, De andere
drie bewoners bevonden zich niet meer
boven.
LAND- EN TUINBOUW
Drie cent heffing per kilo «Malta's
Vooir het tijdvak 1 April tot 8 Juni
is het i nvoer-prijsverschil voor aardap-
I pelen vastgesteld op f3 en daarna, tot
1 Augustus, op f5.
Vierder zal de denaturatie-bljlslag voor
consumptie-aardappelen, uitgezonderd van
j de klei, worden verhoogd van 50 op
70 ct., die voor klei-aardappelen tot f2
en die voor goedgekeurde poters tot
j f 3.3o> f 3 en f 2j.5o, resp. voor de klas|-
I sen A, R en C.
De distributie van peulvruchten
I Het ligt in de bedoelingen, aanslui
tend aan de thans loopende distributie-
periode voor peulvruchten, welke op 11
i April eindigt, ©en derde distributieperio
de voor dit artikel te doen volgen.
In het tijdvak van 12 April tot en met
9 Mei zal een nader aan te wijzen con;-
sumentenbon weder recht geven op het
koopen van V* k.g. peulvruchten.
KERKNIEUWS
Ger. Kerk.
Aangenomen naar Zierikze©j ds. G.
Leen© te Baarland.