ZIERIKZEESCHE
NIEUWSBODE
J
WOENSDAG 21 FEBRUARI 1940
OPGEN<
Z1ER1KZB&SCHE COUQAMT
1707^.1880
De Kern
ABONNEMENT
Prijs f 1.50 p. kwartaal, bulten Zierikzee
f 1.80. Voor hot buitenland flo.— P- jaar
Afzonden lij!.- r.-mmers 6 cent. Ver
schijnt dagelijks, behalve 's Zondags.
Uitgave: N.V. de JZierikzeesche Nieuwsbode,^Zierikzee, Scbuithaven B 94
Tei. 32, Postgiro 137677 - Dir.: A. J. de Looze^- Uitg.-Red.: M. J. Kosten
96STE JAARGANG No. 14270
ADVERTENTIES
Prijs: 20 cents p. regel, minimum 80 cents
Bij contract speciale prijzen. Grootte der
letters naar plaatsruimte. „Succesjes" 60
cents. Inzending tot 's morgens 10 uur
ONDER DEN SCHIJNWERPER
heeft zich voor het forum der pu
blieke belangstelling Chamberlain
geplaatst, die gisteren in het Engelsche
Lagerhuis een verklaring heeft afgelegd
over het incident met de Duitsche tank
boot „Altmark", waarbij hij critiek heeft
geleverd op de uiteenzetting van het
geval door den Noorschen minister Koht.
Hij voelde zich genoodzaakt, te zeggen,
dat deze verklaring het optreden of
liever de werkloosheid van de Noorsche
regeering nog moeilijker te begrijpen
maakte, dan hij tevoren had veronder
steld.
Wij hadden gemeend, aldus Chamber
lain, dat de Noorsche autoriteiten d e
„Altmark" in zekere mate zouden heb
ben doorzocht en onze klacht was, dat
dit onderzoek zoo oppervlakkig geweest
was, dat het niet tot de ontdekking van
de aanwezigheid van de Engelsche ge
vangenen aan boord had geleid. Thans
blijkt evenwel, dat de Noorsche autori
teiten geen enkel onderzoek hebben in
gesteld.
Chamberlain vatte Koht's verkla
ring samen en zeide, dat bleek, dat het
Noorsche standpunt was, dat aangezien
de „Altmark" als oorlogsschip beschouwd
werd en de Duitsche staatsvlag voerde,
geen eisch tot onderzoek kon worden
gesteld. Na herinnerd te hebben aan de
aanhouding van de „Altmark" te Bergen,
zeide Chamberlain, dat het feit, dat de
„Altmark" in territoriale wateren ge
bruik gemaakt had van zijn draadlooze,
de Noorsche autoriteiten tot geen andere
maatregelen geleid had dan beklag en
het aanvaarden van een verontschuldiging
In tegenstelling met Londen, heeft Ber
lijn de uiteenzetting van Koht zeer gun
stig ontvangen. Naar zijn uitlatingen zijn
alle pogingen van Engelsche zijde om
een rechtsgrond voor de schending van
de Noorsche neutraliteit te vin
den als definitief mislukt te beschouwen.
Overigens doet JNoorwegen goed, zegt
Berlijn, om geen Vertrouwen te schenken
aan den Volkenbond, omdat de praktijk
afdoende heeft bewezen dat men daar,
als het om de rechten van kleine staten
gaat, aan een verkeerd adres is.
De redevoering van Chamberlain in het
Lagerhuis heeft te Berlijn niet alleen
groote verontwaardiging gaande gemaakt,
maar wordt bovendien beschouwd als een
bevestiging van de veronderstelling, dat
Engeland de zaak „Altmark" niet wil sus
sen, doch veeleer als een aangelegenheid
wil gebruiken om de kwestie van de neu
traliteit van de Noorsche wateren op het
tapijt te brengen en zich aldaar bijzon
dere rechten te verwerven ten behoeve
van de blokkade van Duitschland, zoo
het niet zelfs het oorlogsterrein in Scan
dinavië wil uitbreiden.
Het geval met de „Altmark" beteekent
intusschen een keerpunt in de houding
van Engeland tegenover de neutralen.
Engeland, aldus de „Daily Mail", heeft
zich strikt aan de letter van de wet
gehouden en den vijand zoodoende een
grooten voorsprong gegeven, maar het
heeft er nu genoeg van, Duitschland, dat
het internationale recht met voeten
treedt, telkens weer de andere wang
toe te draaien; het zal niet langer vech
ten met één arm op den rug gebonden.
Dit beteekent niet, dat Engeland zich
voortaan om de rechten der neutralen
niet meer zal bekommeren dan Duitsch
land dat doet. Het beteekent slechts,
dat het zich in het vervolg meer door
zijn billijkheidsgevoel dan voor eerbied
voor de wet zal laten leiden.
Het beteekent, dat het de neutralen
uit den waan zal helpen, dat zijn ont
zag voor hun rechten als zwakheid moet
worden opgevat. En het is nu juist om
dat het optreden tegen de Altmark zoo'n
duidelijke waarschuwing aan de
neutralen inhoudt, en omdat het het
billijkheidsgevoel van het Engelsche volk
volkomen bevredigt, dat men de onmis
kenbare en openlijk erkende schending
van Noorwegen's neutraliteit geheel ge
rechtvaardigd acht.
Hoog- en laagwater te Zierikzee
HoogwaterLaaigwater
22 Febr, 1,45 14,13 7,24 19 36
Zon op: Zon onder:
22 Febr. 7,06 17 23
Maan op: Maan onder:
22 Febr. 16,38 6,02
MAURICE THOREZ,
het iransche communistische Kamerlid
en secretaris van de comm. paritf is van
zyn nationaliteit vervallen verklaard
DE PRIJSPOLITIEK
ONZER REGEERING
Het geldsbedrag der bruto winst
marges voor den handel mag slechts
worden verhoogd bij stijging van
de handelskosten
Na het uitbreken van den oorlog is
bekend gemaakt, dat geen bezwaar be--
stond tegen een verhioioging vaim den ver.
koopsprijs boven het peil, .dat in d e maand
Augustus 1939 gold, voorzoover deze ver-
hooging door een aantoonbare verhoo
ging van. den kostprijs werd gemotiveerd.
Nadat de oude votorraden in het alge-<
meen waren opgeruimd, is vervolgens
medegedeeld, dat ten aanzien van d©
prijsbepaling -door het bedrijfsleven ac-
coord kon worden gegaan met een cal
culatie op basis van de vervangingswaar
de indien en vaoizoover normal© handels
voorraden werden aangevuld.
Hét is intusschen wenschelijk gebleken
deze richtsnoeren fe verduidelijken met
betrekking tot de handelsmarges. In som
mige gevallen blijkt men er namelijk van
te zijn uitgegaan dat bij1 de herziening
van de prijzen - de procentueel© bruto,-
winstmarges konden worden gehamidhaafd
Dit standpunt moet als ion juist worden
beschouwd. Ook voor den handel geldt
dat prijisverhooging door een aantoonbare
kostprijsstijging moet worden gemoti
veerd.
Bij' de prijsbepaling doior den han
del mag dus het totale geldsbedrag
van de bruto-winstmarge slechts
fworden verhoogd, indien en voor-
zoover een aantoonbare verhooging
van de handelskosten beeft plaats
gevonden.
De minister doet een b'eroiep op h©t
'bedrijfsleven om deze aanwijzingen mauw
gezet na te leven, teneinde zonder dat
van de bijzondere bevoegdheden van d©
prijSopdrijvings- en hamsterwet 1939 ge
bruik behoeft te wiorden gemaakt, een
verhoioging van de prij'zen en daarmede
van de kosten van levensioinderhoud zoo
veel mogelijk te beperken,
WINTERKOUDE
EN ZONNEVLEKKEN
3 tot 4 zeer strenge en 8 tot 10
strenge winters per eeuw
Door het Werk van wijlen onzen Ia!nfd-
genooit Dr. C. Eeaston, betreffende de
winters in West-Europa, beschikken wij
thans over een volledig overzicht van
alle winters sinds 1205; een tijdsverloop1,
dat lang genoeg is tom er eventueele be.
trekkingen en perioden uit te halen. Wij 1
Weten nu, dat er per eeuw gemiddeld
étfn allerstrengste winter, 3 tot 4 zeer
strenge en 8 tot 10 strenge winters voor
komen, èn dat er in deze aantallen noch
in de strengheid een noemenswaardig^
vermindering valt te constateerem. j
Bestudeert men het verband tusschen
perioden van strenge w i n t e r k i0' u d e ©n
de jaren waarin de maxima en minima
der z o n n evl e k k e n optraden, dan
blijkt, dat. het voorkomen van strenge,
zeer strenge en allerstrengst© winters
niet precies aan zonnevlekken-extremen
gebonden is, terwijl tevens valt op te
merken, dat bij de hevigste winters e^n
duidelijke voorkeur voor de naaste om
geving van de zonnevlekkeawnaxlma aan
de dag treedt.
Wij vonden hierboven een aanduiding
van een overigens mag vrij vaag ver
band tusschen het optreden van perioden
van hevige en vrij langdurige winterkoude
èn de zonne.aetiviteit. Natuurlijk kan de
vraag gesteld worden iof de meteorologie
nog niet een verder gaande conclusie
heeft getrokken en eventueel toit 'm voor.
spelling zou durven iover te gaan. Het
antwoord zal daarop moeten luiden, dat
de moeilijkheid van een meer exacte ver-
Wachting vooral ligt in de omstandigheid,
dat zelfs een vrij geringe vermeerdering
van de sneeuwval ©r veel toe kan bij-j
dragen om de win tertempera tuur Kymlaag
te brengen; doch ieder weet uit erva
ring welk een wispelturige factor de
neerslag nu eenmaal is, er zijin slechts)
geringe verschillen in omstandigheden
noodig om aanleiding te geven tot regen
in plaats van sneeuw.
Dat de sneeuwval een Zeer belang,
rijke factor is, blijkt zoowel uit de kroJ
nieken als in de tegenwoordige tijd; eon
•waarlijk strenge winter zonder inge
sneeuwde dorpen, treinen enz. kunn&n
•wij ons niet voorstellen. Gelijk ook dit
jaar het gevai was, werd, aldus Het
Kompas de strenge winter ingeleid door
z?ware sneeuwval in Noord-Europa en N.-
Duitschland; doch de echte winterperiode
begon in tons land eerst recht, toen' er
Ook hier een flink pak sneeuw gevallen
was.
De groote overstroomingen in Z.-Oost-
Europa in het begin van dezen winter
dient men te zien als een uiting van de
strijd om de heerschappij' tusschen de
•winterkoude en de in het Middellandsche
Zee-gebied aanwezige warme luchtstron-
mingen. De aardschokken dient mem
in hoofdzaak als toevallig optredendei
verschijnselen te zien, hoewel onderzoe
kers ook wel eens een grootere activi'.
telt meenen gevonden te hebben in de
buurt van zonnevlekkenmaxima. Of mo
gelijk de groote koude van invloed is
geweest op het verstopt geraken van
anders open holen <ëai gaten' in de aard
korst, ka n bij gemis aan berichten niet
met zekerheid gezegd worden.
VERSCHILLENDE BERICHTEN
Brandweer defect
Dinsdagmiddag heeft een felle brand
gewoed in het manufacturenmagazijn „De
Toekomst" van den heer P. Zaligman,
te D i e v e r (Dr.) Het vuur, dat op de
bovenverdieping is ontstaan, kon in ver
band met gebrek aan bluschwater, niet
worden bestreden. Bovendien bleek de
brandspuit van Diever niet in orde te
zijn, zoodat de burgemeester, gezien den
omvang van den brand, de brandweer
van Dwingelo en later die van Assen,
om assistentie verzocht.
Inmiddels was ook het benedengedeelte
van het manufacturenmagazijn door het
vuur aangetast. Men slaagde er nog in
het huisraad en enkele bescheiden in vei
ligheid te brengen. Evenwel deelde het
vuur zich korten tijd later mede aan de
naast gelegen copieerinrichting van den
heer van Goor, terwijl aan de achterzijde
de vlammen oversloegen op het woon
huis van den landbouwer Vierhoven.
De brandweer slaagde er, in samen
werking met de intusschen ter plaatse
verschenen brandweer van Dwingelo en
Assen in, het huis van den landbouwer
te behouden, evenals twee daaraan gren
zende woonhuizen. De oorzaak van den
brand is onbekend, maar verzekering dekt
de schade.
Slachtoffers van den winter
De vogelstand in West-Brabant
heeft door den strengen winter aanzien
lijk geleden. De ingevallen dooi heeft vele
terreinen weer ontsloten en zoo kan men
thans een aantal waarnemingen doen, die
erop wijzen, dat de winter van 1940 erg
onder de vogels heeft huisgehouden.
In de omstreken van Huybergen werden
drie doode ijsvogels gevonden, en bij tien
tallen werden in de bosschen doode hout
duiven, patrijzen, meezen en vinken aan
getroffen. De jachtopzieners staan ook
tegenover den hazen- en konijnenstand
zeer sceptisch, vooral daar de jongen
op den gewonen tijd geworpen zullen
worden. Ook de zooveel sterkere roof
vogels hebben het niet kunnen bolwer
ken: sperwers, twee buizerden en een
steenuil werden gevonden.
Een heel tragisch geval is de sterfte
onder de roerdompen, die zich juist in
de laatste jaren tusschen Bergen op Zoom
en Steenbergen weer hadden gevestigd.
Over het algemeen schijnen de spreeu
wen het goed gehouden te hebben, en
ook de sterfte onder de lijsterachtigen
viel erg mee, met uitzondering van de.
HUGO OESTERMAN,
de opperbevelhebber aan het Finsche
Zuid front, waar thans de Russen
trachten door te breken
kramsvogels, waarvan er vele omgeko
men zijn.
Een ramp schijnt deze winter ook te
worden voor de bijenhouders.
Eenige imkers deelden ons n.l. mede,
dat hun volken door de koude niet op
tijd de zoo noodzakelijke reinigingsvlucn-
ten hadden kunnen houden, waardoor zij
een sterfte van 60 pet. verwachten onder
hun volken.
Uit de Nieuwsbodë
i
van vóór vijf-en-twintig jaar
Van 19 25 Febr. 1915. 'Als een
bizonderheid meldde onze correspondent
uit Poortvliet, dat een paartje in
den echt werd vereenigd, waarbij bruid
noch bruidegom schrijven konden.
De heer J. v. d. Kreke herdacht het
1 feit, dat hij 40 jaar geleden tot klerk bij
de griffie der arrondissementsrechtbank
te Zierikzee werd benoemd.
17 Febr. herdacht de C.J.V. „Samuël"
te Zierikzee haar 25-jarig bestaan in
„Juliana", onder leiding van den eere
voorzitter ds. J. Gouverneur.
Tarwe noteerde 18 Febr. f 1717,50
chevaliergerst f 1415wintergerst f 13,50
—14; rogge f 1314; haver f 1414,75
erwten f 13,50—14; bruine boonen f 13 a
f 15uien f6,60—6,75; aardappelen f3,50
—4.
De heer K. Moermond te Noord-
gouwe, agent van politie te 's-Graven-
hage, werd benoemd tot rijksveldwachter
te Wassenaar.
De heer H. v. d. Berg te Brui-
nisse werd 101 jaar.
De heer D. van Hiele te T h o 1 e n
werd tot lid van den raad aldaar ge
kozen.
Tot onderwijzeres aan de bijzondere
school te Klundert werd mej. C. .A Vos
te Poortvliet benoemd.
KORT EN BONDIG
De laatste dagen zijn weer negen
personen in Hongarije doodgevroren. Nog
steeds houdt de hevige koude aan.
De Karpathen worden door wolven ge
teisterd. Een boer is door wolven aan
gevallen en verscheurd. In de omgeving
van Raho vond men de resten van meer
dan 160 reeën en herten, die door wol
ven waren aangevallen. Geheele
kudden herten vluchtten in uitgeputten
toestand naar de dorpen, waar zij door
de bewoners in stallen werden onder
gebracht. Volgens geruchten welke in
Belgische politieke kringen de ronde
doen, zouden onderhandelingen gaande
zijn tusschen Degrelle, den leider van
de fel gedunde rexistische partij en het
bestuur van het Bloc van Belgische ka
tholieken. Degrelle zou, mits inachtne
ming van zekere voorwaarden en het
behoud van zijn Kamerzetel, voorgesteld
hebben naar de Katholieke Staatspartij
terug te keeren. De rexistische par
tij zou in dit geval definitief worden
ontbonden. Regen en sneeuw hebben
in verschillende deelen van Zwitserland
loverstroomingsgevaar veroor
zaakt. Uit de omgeving van Bazel wor
den overstroomingen gemeld. In Bern
moest het tramverkeer op eenige punten
gestaakt en door busdiensten vervangen
worden. Aan het meer van Brienz is
een lawine op een spoorlijn neergeko-
Da kwestie met de «Altmark» een
keerpunt In Engeland's houding
Onze regeering zet haar prijzen
politiek nader uiteen
De Zaeuwsche luchtlijn zal
binnenkort worden heropend
Verbetering van het veer Zijpe-
A.J.-Polder door grootere booten
De Prov. Boot hervat morgen
haar, nog beperkte, diensten
Aanhoudende dool
men. Een spoorbrug werd door de
sneeuwmassa 24 meter weggeschoven.
De Rijks-kolencommissaris te Berlijn heeft
bekend gemaakt dat bioscopen en the
aters en dergelijke inrichtingen niet meer
op kolen hoeven te rekenen, tenzij zij
van bijzonder belang moeten worden ge
acht. Ook fabrieken, die voor den oorlog
niet van gewicht zijn, zullen geen
kolen meer ontvangen. Inderdaad heb
ben reeds een aantal kleine bioscopen en
theaters de deuren gesloten, terwijl het
in andere zeer koud is en men poogt
zich te behelpen met electrische stralers.
Volgens een bericht van Reuter uit
Boekarest is een belangrijke ontwikke
ling ingetreden in het Roemeensche
petroleumvraagstuk, doordat de
Roemeensche regeering den uitvoer ver
boden zou hebben naar alle landen van
hoogwaardige benzine voor vliegtuigen.
Het gevolg van dit verbod zou zijn, dat
alle voor export beschikbare petroleum
slechts in ruwen staat kan worden uit
gevoerd. Na de destillatie blijft hiervan
slechts 20 pet. over voor de hoogwaar
dige benzine, welke uitsluitend voor
vliegtuigen kan worden gebruikt.
Britsche en Duitsche luchteskaders heb
ben elkaar gisteren tweemaal slag ge
leverd; eerst in den vroegen morgen
boven de Noordzee bij de Duit
sche luchtbasis Sylt en later, in den
middag, in de buurt van de Engelsche
Oostkust. Daar waren de gevechten het
hevigst, maar in de meeste gevallen ver
dreven de Britten de Duitsche machines.
Bij Sylt is een vliegtuig in zee gestort.
Naar wij vernemen zal Nederland op
4 Maart a.s., den oorspronkelijken datum
van het in werking treden van de Con
ventie van Montreux, niet overgaan op
de twee voor Nederland bestemde ex
clusieve middelgolven van 418.2 m (726
kc) en 355.9 m (843 kc), doch blijven
zenden op de 1875 m-golf en op 414.4 m
en 301.5 m. De nieuwe zenders te
L o p i k komen binnen ongeveer een half
jaar in gebruik voor de 414.4 m- en
301.5 m-golven.
KERKNIEUWS
ZIERIKZEE. Chr. Ger. Kerk. 22 Febr.
7 uur, ds. Meijlnhout van Vlissingeo*.
Jub'leum Dr. Mr. J. G. d« Jongh
Dinsdag herdacht ds. mr. J. G. de
Jongh, predikant te Amersfoort, den dag
Waarop hij1 vioor 30 jaar het predikambt
aanvaardde. Ds. de Jongh werd 20 Febr.
1910 te Zierikzee in zijm eerste ge.
meent© bevestigd. Hier he©ft ds. de Jongh
8 jaar gestaan en er tijd kunnen vinden:
om in de rechten te studeeren. Vandaar
uit deed hij' aan de Rijksuniversiteit te
Groningen zijn caimdidaatsexamen. In 1918
vertrok Z.Eerw. naar Amersfoort. Tijdens
zijn verblijf te Zierikzee was de jubilaris
bestuurslid van de afdeeling van deun
Ned. Prot. Bjond en van de Vrijlz. Dem|.
Partij1.
