ZIERIKZEESCHE
IIEUWS
UJ
O
DE
1
umi
lEsf
DINSDAG 20 FEBRUARI 1940
OPGEN<
3BESCHE CO
De Kern
ABONNEMENT
1707-1880
Q69TF IA ARGANG No. 14269
Prijs fl.BO p. kwartaal, bulten Zierikzee
f 1.80. Voor het buitenland 110.— p. jaar
A(zondeilij'_: r._mmers 6 cent. Ver
schijnt dagelijks, behalve 's Zondags.
Uitgave: N.V. de Zierikzeesche Nieuwsbode, Zierikzee, Schuithaven B 94
Tel. 32, Postgiro 137677 - Dir.: A. J. de Looze - Uitg.-Red.: M. J, Kosten
ADVERTENTIES
Prijs: 20 cents p. regel, minimum 80 cents
Bij contract speciale prijzen. Grootte der
letters naar plaatsruimte. „Succssjes" 60
cents. Inzending tot 's morgens 10 uur
ONDER DEN SCHIJNWERPER
blijft in den lichtkring van de pu
blieke belangstelling Finland staan, dat
het hard te verduren krijgt door het
onophoudelijk aanvallen van de Sovjet
troepen, die door hun overmacht verder
in Karelië doordrongen dan Mannerheim
gewenscht acht. Maar gebroken zijn Fin
land en zijn dappere troepen nog lang
niet, wat blijkt uit het feit, dat ze ten
N.O. van het Ladogameer een klinkende
overwinning hebben behaald. Zij maak
ten zich meester van een belangrijk punt
dat door een sterke vijandelijke macht
was bezet. Twintig tanks, 36 stukken
geschut van verschillend kaliber, 17 trac
tors. 32 veldkeukens, 25 automobielen,
260 wagens en nog meer materieel vielen
in handen van de Finnen.
Na dit hardnekkige gevecht hebben de
Finsche troepen aldus bij stukjes en
beetjes de achttiende divisie van den
vijand geheel vernietigd. Deze di
visie was omsingeld, nadat zij via Uoma
tot Syskyjaervi was doorgedrongen. De
divisie, die door de omsingeling aan
zienlijke versterking had ontvangen, heeft
ongeveer 18.000 man aan dooden en ge
vangenen, o.w. een hooge officier, en
al zijn oorlogsmateriaal verloren.
Gedurende een week hebben de Fin
sche troepen, die niet sterk genoeg wa
ren om de Russen rechtstreeks aan te
vallen, met skipatrouilles om de Russen
heen gecirkeld en de ravitaillee
ring onderschept. Convooien van
vijftig tot honderd wagens werden ver
nietigd. De overwinning is behaald zonder
grooten slag en vooral door het goed
gebruik maken van het terrein en het
geduld en de volharding van de Finnen.
De Finnen hebben geen groote verliezen
aan manschappen geleden, hetgeen voor
het Finsche leger van groot belang is.
Nog steeds houdt Finland de oogen
gericht op Zweden, in de hoop, dat het
tot het inzicht zal komen, dat deze strijd
evenzeer de hare is als die van Finland.
De geheele Finsche gemeenschap is vast
besloten te vechten, zelfs indien en nadat
zij gedwongen zal zijn zich terug te
trekken, en het is reeds herhaalde malen
verklaard, dat, als het Roode leger er
in slaagt Finland binnen te stroomen,
de Finsche burgers, gevolgd door het
Finsche leger, over de Zweedsehe grens
het land zullen verlaten. Zweden wordt
opnieuw herinnerd aan het probleem,
waarvoor het zal komen te staan, wan
neer het restant van een bevolking van
vier millioen als vluchtelingen aan de
Zweedsehe grens zal aankomen.
Zweden heeft zich evenwel uitgespro
ken voor het volgen van een neutrali
teitspolitiek, hoewel het vanzelfsprekend
met zijn sympathieën aan den kant van
Finland staat, doch geen oorlog wenscht
te riskeeren door tusschenbeide te ko
men in dezen ongelijken strijd. Evenals
op den gedenkwaardigen Februaridag
van het jaar 1914, toen boeren uit het
geheele land naar de hoofdstad optrok
ken om bij den Koning op versterking
van de landsverdediging aan te dringen,
heeft Koning Gustaaf zijn ministers
tot een buitengewonen kroonraad bijeen
geroepen, om een verklaring af te leggen,
een verklaring van den vorst tot zijn
volk, die, toen zij door de radio open
baar werd gemaakt, gewoon in het kader
van de nieuwsberichten voorgelezen door
den gewonen omroeper, op allen die
haar hoorden, een diepen indruk gemaakt
moet hebben.
„Met verslagen hart ben ik na rijpe
lijk 2 overweging tot de conclusie ge
komen", aldus de Koning, „dat we in
de huidige situatie het standpunt der
neutraliteit moeten handhaven. Ik geloof
inderdaad ten sterkste, dat, indien
Zweden heden in Finland tusschenbeide
kwam, wij het grootste gevaar zouden
loopen niet alleen in den oorlog met
Rusland, maar ook nog in den oorlog
tusschen de groote mogendheden betrok
ken te worden en een dergelijke ver
antwoording heb ik niet op me kunnen
nemen. Het zou bovendien in een der
gelijke situatie waarschijnlijk onmogelijk
worden F i n 1 a n d de tamelijk aanzien
lijke hulp te verleenen, welke het op
het oogenblik van Zweden ontvangt,
waaraan het zulk een behoefte heeft en
welke wij ook van ganscher harte bereid
zijn in de toekomst te blijven verleenen."
Talloos velen in Zweden zullen er den
ouden Koning dankbaar voor zijn, dat
hij op dit oogenblik deze woorden heeft
gesproken, in de eerste plaats zij, die
met groote bezorgdheid zagen, hoe het
activisme met den dag sterker werd; in
KONING GUSTAAF V
nik beschouw het als mffn ge
biedende plicht, Zweden zoo lang
mogelpk buiten h.t noodlottige conflict
te houden
de tweede plaats de velen, die, sterk
getroffen door het tragische lot van het
Finsche volk en ernstig bezorgd over
de toekomst voor het eigen land, moei-
lijk verwerken konden, dat Zweden geen
afdoende hulp aan het vredelievende
broedervolk kon verleenen.
Na Finland en Zweden moet nu nog
aan Noorwegen de aandacht wor
den gewijd in verband met het vraag
stuk van het Duitsche hulp-oorlogsschip
„Altmark", dat door de Britten in
een Noorsche fjord geënterd werd, on
der het oog van de Noorsche marine.
Halvdan Koht, de Noorsche mi
nister van buitenlandsche zaken, heeft
in het parlement gezegd, dat de En-
gelsche oorlogsschepen zich schuldig ge
maakt hadden aan grove schending van
de Noorsche neutraliteit door hun actie
ter onderschepping van de „Altmark".
De „Altmark", zoo zeide hij, was een
„Reichsdienslschiff", dat de Duitsche vloot
gediend had en dienovereenkomstig als
een oorlogsschip moest worden be
schouwd, in overeenstemming met het
internationale recht.
De „Altmark" was op 14 Februari de
Noorsche territoriale wateren van Trond-
heim binnengekomen en was toen aan-
gehoudeff door een Noorsche torpedo
boot, welker commandant verlof gevraagd
had om het schip te onderzo. -°.n. De
commandant van de „Altmark" seinde
terstond toe. Oorlogsschepen waren niet
verplicht om zich aan een onderzoek te
onderwerpen en het eenige recht, dat de
vertegenwoordiger van de Noorsche vloot
had, was er zich van te vergewissen
dat de „Altmark" het schip was, dat
do commandant beweerde, dat het was.
Het parlement heeft eenstemmig deze
verklaring goedgekeurd.
VEERTIG MILLIOEN VOOR
DEFENSIEVE MAATREGELEN
24l/9 millioen voor luchtdoelartillerie
en 13 millioen voor vliegtuigen
De Regeering vraagt naar uit de
toelichting blijkt achteraf, daar lamtrent
den aankoop* terstond moest worden) be
slist thans aan de Staten-Generaal aan
vullende credieten ter materfèele uitrus
ting van onze weermacht.
Voioir de luchtverdediging.
f 16.610-000 voor twintig 'batterijen mid
delbare luchtdoelartillerie met munitie en
vuurleidingtoestellen, f4.000.000 veor de
■bij deze batterijen benoedigde zoeklicht,
installaties, f 1.750-000 vo>oir zoeklichtma-
terieel, dat aan de voorgenomen organi
satie voor de luchtverdediging nog ont
brak. f 2.200-000 voor twintig luchtdoel,
loanaiwew van klein Icalib'er met munitie
en toebehioforen, bestemd voor de lucht
verdediging van gemeenten en particuliere
bedrijven (deze gelden vloeien later weer
grooitendeels in de schatkist terug).
Voioir vliegtuigen.
f13.000.000 ter aanschaffing^ van mate
rieel. waarvan om de botven^melde re
den reeds is besteed f 6.000.000. Hiervoor
is gekocht een aantal jachtvliegtuigendat
voor export gereed stond. De resteeren-
de f7.000.000 houdt rekening met een
vervangingsprogramma, dat is (opgemaakt
met het doel aan de Nederlandsche in
dustrie de behoefte van de weermacht
tijdig kenbaar te maken, waardoor die
industrie de verlangde types te ontwikke
len en tijdig te Leveren. Dit programma
omvat aanschaffing van strategische ver
kenners, eenheidsverkenners en vliegtui
gen, ter vervanging van verouderd en
verbruikt materieel.. Hiervoor is eigenlijk
f 11.000.000 noodig, doch de resteerende
f 4.000.000 is aangevraagd opt de Defensie-
begrooting 1940-
Vojoir de Marine.
f 300-000 ter vernieuwing van de vuur-
leidings-installatie en van de commaimcln-
en keteltelegraaf-installatie van Hr. Ms.
„Sumatra", f 800-000 voor den nieuwen
mijnenveger, welke de „Willem v. Ewij'ck''
moet vervangen (de bouwtijd schat de
minister op acht maanden na loipdracht).
Tenslotte Wiordt nog f 700-000 aange
vraagd (als eerste termijn) om na afloop
der mobilisatie magazijnen m werkplaat
sen niet meer op een beperkte ruimte
terug te brengen, doch blijvend te ves
tigen binnen- de Vestitnig Holland. Het
geheele benoodigde bedrag zal f 1.600-000
bedragen.
VERSCHILLENDE BERICHTEN
Geen suikerbons meer 7
Ook minister Steenberghe schijint thans
tot de conclusie te zijn gekomen, dat
het distribu eeren van suiker op
bonnen in feite een io v e r bo d i g e zaak
is. Wanneer de aanvoer van rietsuiker
in Maart, April en Mei normaal blijft,
'zal hij n.l. overwegen, joim: de distributie
op te heffen. Dit besluit is des te belang
rijker. schrijft het Hdb'L, omdat den lo
gischerwijs óók de tien z.g. Distributie-
kosten-joipcenten op de suikeraccijns ad
f2.25 per 100 kilo zullen moeten worden
ingetrokken, zoodat de tien fiscale op
centen, die wordt het wetsontwerp*
inzake het Leeningsfoods aangenomen
er op 1 Mei bijkomen, niet langer als
extra zullen behoeven te Wiorden be
schouwd,
N«derl. arbeiders naar Duitfchland
Nu in zake de loonbetaling aan Neder
landsche arbeiders een bevredigende re
geling tot stand is gekomen tusschen de
Nederlandsche en de Duitsche regeering,
neemt men aan, dat, wanneer het weer
is omgeslagen, weer een belangrijk aan
tal veenarbeiders naar Duitschland zal'
gaan om daar in de veenderijen te wer-
ken.
Men verwacht ook, dat de vraag naar
arbeiders in Duitschland, mede ten ge
volge van het feit, dat het werk zeker
drie maanden geheel stil heeft moeten
liggen, nog grooter zal zijn, dan in de
afgeloopen jaren het geval was.
Wijkverpleegster in arrest
In het huis van bewaring te Zwolle
bevindt zich reeds meer dan een maand
in arrest de wijkverpleegster van het
Groene Kruis te D a 1 f s e n, zuster M.
Deze wijkverpleegster heeft eenigen tijd
geleden tegen haar dienstbode T. K., een
aanklacht wegens diefstal ingediend. De
verpleegster was 51 en de dienstbode
41 jaar. De moeilijkheden begonnen toen
de dienstbode wilde trouwen.
De politie stelde naar aanleiding van
de aanklacht een onderzoek in. De dienst
bode werd plotseling ziek en moest aan
haar ziekbed verhoord worden. Zij be
schuldigde wederkeerig de verpleegster
niet alleen van diefstal van duizend gul
den, waar het oorspronkelijk om ging,
maar ook van f 300. De verpleegster,
zoo beweerde zij, zou reeds verschillende
malen getracht hebben haar te vergif
tigen.
De justitie werd in.de zaak gemengd
en ter zelfder tijd werd ook de verpleeg
ster ziek, zoodat zij in het Sophia-zie-
kenhuis moest worden opgenomen. Het
onderzoek van de justitie strekte zich
uit tot de provisiekast van zuster M.
Men trof daarin gebakjes aan, afkomstig
van een Zwolschen banketbakker, doch
vergiftig gemaakt met arsenicum. De
bakker verklaarde, dat hij de gebakjes
aan de verpleegster had geleverd.
De dienstbode beweerde wel te weten
voor wie deze gebakjes bestemd waren,
de zuster zeide eveneens overtuigd te zijn
van de bestemming dezer lekkernij. En
zoo beschuldigden de dames elkaar over
en weer niet alleen van diefstal, doch ook
van poging tot vergiftiging.
Een onderzoek werd ingesteld en ter
wijl de dienstbode inmiddels getrouwd
is, is zuster M. in verzekerde bewaring
gesteld. w
Loonende inbraak
Maandagmorgen ontdekte de chef van
het filiaal van de firma C. Jamin aan de
Kruiskade te Rotterdam, dat er in de
zaak was ingebroken. In het kantoortje
op de eerste verdieping was de brand
kast van haar plaats getrokken en omver
geworpen; daarna wis deze aan de ach
terzijde opengescheurd.
De buit van de inbrekers bestaat uit
ruim twee duizend gulden; er waren
bankbiljetten, zilvergeld en rolletjes wis
selgeld in de kast.
De politie, die dadelijk werd gewaar
schuwd, heeft nog geen spoor van de
daders kunnen vinden. Vermoed wordt,
dat deze zich in het levensmiddelenbe-
drijf hebben laten insluiten, want ramen
of deuren zijn niet geforceerd. Uit alles
blijkt, dat er geroutineerde misdadigers
aan het werk zijn geweest. De inbrekers-
werktuigen hebben de daders in het pand
achtergelaten.
De bevolking van Schouwen Duiveland
Men schrijft ons:
Het stemt tot voldoening dat van di
verse zijden op het verloop der bevol
king in uw blad is gewezen. In den
Raad van Oosteriand constateerde de
Voorzitter de teeuggang voor zijne ge
meente. „Joös van Jaone" liet het aan
meer bevoegden over. Onze Burge
meester naar ik meen een autoriteit
op het gebied der statistiek ving er
zijn nieuwjaarsrede mede aan, en U zelf
deed in de Raadzaalflitsen vestiging van
kleine industrie en van scheepsbouw als
hulpmiddel aan de hand. Aangezien het
probleem niet alleen voor Zierikzee
geldt, maar voor heel Schouwen en Dui
veland Bruinisse immers verloor even
goed .43 inwoners als Zierikzee, hetgeen
verhoudingsgewijs nog funester is, maar
er zijn er meer: Brouwershaven met 27,
Nieuwerkerk en Oosteriand ieder 19,
Ouwerkerk 14 enz., waartegenover elders
weinig groei staat zou het mogelijk
zijn nut hebben, indien een interge
meentelijke commissie het vraag
stuk eens op de helling nam.
Het is wellicht bekend, dat in Zaan
dam een dergelijk onderzoek plaats vindt
door studenten onder leiding van een
Professor en op verzoek van 't Gemeen
tebestuur. Dat zal hier niet noodig zijn,
daar de Gemeentebesturen wel geacht
kunnen worden alle zijden van het vraag
stuk, onder de loupe te kunnen nemen.
Men moet inderdaad niet licht denken
over een jaarlijksche teruggang van 120
personen in het eiland, terwijl het ge
boortecijfer terugloopt, de sterfte stijgt
en sterker stijging dreigt, maar vooral
de trek naar elders zuigkracht der
groote steden schijnbaar niet te stui
ten is.
Was er een statistiek naar de leeftijden
b.v. van 1—15 jaar, niet werkenden maar
veel verbruikenden, 15—25 enz., dan zou
blijken dat de toestand nog heel wat
somberder is dan vermoed wordt. De
bevolkingspyramide is aan den voet te
smal en aan den top te breed. Maar de
grenspalen van het leven laten zich ook
niet onbeperkt verzetten. Laat men zich
niet bedriegen door een enkel jaar van
schijnopleving. Als de zaak niet grondig
wordt aangepakt, zal Schouwen-Duiveland
steeds meer verarmen en noodlijdend
worden. Er is al veel weg, maar er kan
in den kringloop nog meer moeten
verdwijnen.
Toch mag de indruk niet postvatten,
dat er niets aan te doen is. Door ener
gieke enkelingen of door samenwerking
van meerderen is meermaals voor ons
eiland iets goeds en waardevols behou
den en het is niet aan te nemen dat zij
die van Schouwen-Duiveland houden en
er vaak voor strijden, goedsmoeds den
geleidelijken ondergang zouden afwach
ten. Ons devies is immers: Ik worstel
moedig en ontzwem, en het geslacht met
als motto: na ons de zondvloed, heeft
nu wel afgedaan.
Zierikzee, Februari 1940.
RECHTZAKEN
Kruidendokter veroordeeld
Een 52-jarige ko-opman uit Rotter
dam, aanvankelijk expeditieknecht van
beroep, had zichzelf „(opgewerkt" tot krui
dendokter en zijn twijfelachtige praktij
ken in Rotterdam en lomgeving uitge
oefend. In het geval, dat veertien dag^n
geleden voor het Haagsche gerechtshof
werd behandeld, had de kwakzalverij den
dood van zijn patiënt tengevolge gehad
•H, iwegens het veroorzaken van dood
Bij het Ladogameer It weer een
Russische divisie vernietigd
Koning Gustaaf V zet de houding
van Zweden nader uiteen
Eerlang schijnt opheffing van
suiker distributie te wachten
40 millioen voor versterking
onzer defensie aangevraagd
Poogde wijkverpleegster te Dalf-
sen haar dienstbode te vergeven?
Om het vriespunt tot lichte dooi
Zon op: Zon onder:
21 Febr. 7,01 17,21
Maan op.: Maa der:
21 Fobr. 15,10 5,20
Hoog- en laagwater te Zierikzee
HoogwaterLaagwater
21 Febr. 0,44 13,21 6.40 18,55
■in—j ——f?—
dpor schuld had de Rotterdamsche Recht,
bank den kwakzalver veroordeeld tot een
gevangenisstraf van megetoi maanden,
de zwaarste straf, welke op; dit misdrijf
staat,
Verdachte's patient was een hartlijder
en was onder doktersbehandeling. Toch
meende hij in de vacantie van zijn dok
ter «aar den kwakzalver te moeten loo
pen, die hem in de oiogen keek dm daar
op een groot aantal dure kruiden adv
viseerde. De kruiden op zichzelf bleken
waardeloos, doch onschadelijk, maar Af
moesten met veel water worden inge>no.
men. Dit Was voiox den hartlijder fataal
en hij overleed d>o,or overmatig water
gebruik.
Het Gerechtshof heeft den verdachte
conform den eisch dezelfde straf
als de rechtbank opgelegd.
SUMNER WELLES,
die door Roosevelt naar Europa is
gezonden, om eens poolshoogte te
nemen of eventueele vredesplannen
thans kans op succes hebben
