ZIERIKZEESCHE
kleine kerk
DAMPO
ZATERDAG 17 FEBRUARI 1940
i
De Kern
C* ct' ^oos c*'
ABONNEMENT
H
IIEUWS
BO!
DE
:Ë1
H
96STP lAARaANG No. 14267
IIEC
Prijs fl.60 p. kwartaal, buiten Zierikzee
f 1.80. Voor het buitenland! f 10 p. Jaar
Afzondei lij'..: r._mmers 5 cent. Ver
schijnt dagelijks, behalve 's Zondags.
Uitgave: N.V. de Zierikzeesche Nieuwsbode, Zierikzee, Schuithaven B 94
Tel. 32, Postgiro 137677 - Dir.: A. J. de Looze - Uitg.-Red.: M. J. Kosten
ADVERTENTIES
Prijs: 20 cents p. regel, minimum 80 cents
Bij contract speciale prijzen. Grootte der
letters naar plaatsruimte. „Succesjes" 60
cents. Inzending tot 's morgens 10 uur
ONDER DEN SCHIJNWERPER
valt het rose licht van den loiorlogs-
fakkel op het land der duizend meren,
op Finland, welks positie thans critiek
dreigt te worden. De Russen handhaven,
dank zij) een onuitputtelijke reserve aan
mannen en1 materiaal, dem druk op d e
Fiinsche linies. Gemeld Wordt, dat
de Russen op de Karelisehe landengte
een troepenmacht hebben geootieCjnjtreerd
in gro-oitte gelijk aan het geheele leger,
dat beschikbaar is vooir de verdediging
van de lange Finsche grentzeini. Met vurig
ongeduld zien de Finmeim uit naar de eer
ste sneeuwstormen, die gewoonlijk om
streeks den 2osten Februari over Fin
land losbarsten en Welke het gevaarlijke
Russische offensief tot staan kunnen bren
gen. In dit geval zouden de Fininen zich
kunnen herstellen vain de langdurige af
matting, die zij hebben ondergaan eun met
zekere gerustheid het intreden van den
dood kunnen afwachten, die eejrü hervat
ting van het Russische offensief toit ver
in het voorjaar zou tegenhouden.
fvjet evenveel ongeduld als naar weers
verandering ziet 't Finsche volk uit
naar den steun, dien de groote mogendhe
den in uitzicht hebben gesteld. Het Zweed-
sche volk heeft v:0ior Finland gedaan wat
het kon doen en dat doet mag steeds
Wat het kan. Het merkwaardig verschijln-
sel treft, dat vrijlwel het geheele Zweedt
sche volk, beseffend Wat voor geheel
Scandinavië op het spel staat bij
een nederlaag van Finland, zijln lot aan
dat van het Finsche volk 'zou willen
verbinden, maar dat de regeering angst
vallig formeel een politiek van neutra
liteit in acht blijft nemen. Vermoedelijk
vormt den achtergrond van deze tegen
strijdigheid de houding der Emgalsche re
geering, die het om bepaalde reden niet
opportuun acht athans op dit oogenblik
via Scandinavië en Finlalmd een oorlog
met Rusland te ontketenen. Ofscboicjra het
Derde Rijk zich ten aanzien van dew
Russisch-Finschen o-orlog zuiver formeel
neutraal heeft verklaard, heeft het zich
duidelijk uitgesproken tegen interventie
van Engeland in dezejnl porlog.
Dij' hun bezoeken aan Stockholm hebben
leden van de Finsche regeering het
vraagstuk van hulpverleening door het
beschikbaar stellen van manschappen op
geworpen. Het laatst gebeurde dat io(p 13
Februari, toen de Finsche minister van
buitenlandsche zaken, Tanner, over dit
onderwerp' een bespreking had met den
Zweedschen minister-president, den mi
nister van buitenlandsche zakelni en den
minister van defensie. Bijl die gelegenheid
sneed Tanner de kwestie van het z%tiden
van Zweedsche troepen naar Finland aan.
Het communiqué verodgt dan met de
mededeeling, dat Zweden het verzoek
om directe militaire hulp heeft afgewezen.
Het communiqué vervolgt dan met de
sche minister van buitenlandsche zaken
van Zweedsche zijde werd herinnerd aan
de richtsnoeren voor de Zweedsche hulp
aan Finland, zooals die zijn uiteengezet
in de rede van den eersten mijnlister irt
den Rijksdag van 17 Januari en daar al
gemeen w erden goedgekeurd. In dit stand
punt is geen verandering gekomen.
E ngeland heeft wat Tsjecho-Slowakije
en Polen betreft in de oogen der we
reld geen gunstige reputatie. Ten rechte
of ten (onrechte. blijVe voor het oogen
blik in het midden. Ten aaniziem van Fin
land had men echter zeer stellige vsr-t
fwachtingen gekoesterd. Heeft Enge
land inderdaad gedaan Wat het doen
kon en wat het doen moet? Het is moei
lijk daaromtrent een (oordeel te vellen,
zoolang men niet alle factoren kant, die
een rol spelen. Men kan slechts de hoop
koesteren, dat de hulp die Engeland thans
bezig is te organiseeren, (Of welke hot
nog in petto heeft, niet te laat komiü
om de vrijheid van het Finsche v.olk te.
gen de Russische overweldigers te hand
haven, thans of in de toekomst. Het Fin
sche volk zelf heeft alles gedaan en doiet
alles Wat in Zij'n vermogen is iom zich'
staande te houden. Voor de rest ziet het
nog steeds uit naar de groote mogend
heden, die zich bereid hebben verklaard
Finland te ondersteuinieln.
Hoog- en laagwater te Zierikzee
Hoogwater: Laagwater:
18 Febr. 9,13 22,06 2,53 15 32
19 Febr, 10,45 23,33 4,14 16.48
VANNO TANNER,
de Finsche minister van buitenl,
zaken, die tevergeefs militaire hulp
aan Zweden vroeg.
DE TORPEDEERING
VAN DE «BURGERDIJK»
De Duitsche lezing van het gebeurde
Het schip kwam' van een Amierikaan-
sche haven en Wierd aan den ingang*
van het Kanaal door een Duitsche onder
zeeboot aangehouden. Tot dit doel kwam
de duikboot in de nabijheid van de Scilly.
eilanden boven water e.m was vajnj plan
met het hieraan verbonden risico het
schip overeenkomstig het prijsrecht te
doorzoeken. Zooals algemeen bekend'
schrijft het DNB, zijln voor een dergelijk
onderzoek de scheepspapieren alleen niet
doorslaggevend, doch moeten ook andere
factoren werden overwogen, welke ion de
Duitsche Prisen ordnung uiteen worden
gezet. Nadat het onderzoek overeenkom
stig het prijsrecht was geschied, werd
het schip' tot zinken gebracht, nadat zorg
was gedragen voor het redden van de
bemanning. Het schip is daarom niet
zonder Waarschuwing, noch in tegepv-
spraak met de internationale regelen,
doch (overeenkomstig het prijsrecht tot
zinken gebracht.
Tot het begrip contrabande behoort de
vijandelijke bestemming en deze blijkt uit
verscheidene punten. De in de sch'öeps*-
papieren aangegeven bestemming is hier.
voor niet doorslaggevend. Een lading, wel
ke op' zich zelf beschouwd voor neutraal
gebruik is bestemd, kan bijvoorbeeld reeds
hierdoor gediskwalificeerd worden in haar
eigenschap1 van neutrale lading, wapneer-
zij onder het voorwendsel van de con
trole in een vijandelijke haven het risico
loopt door den vijand in beslag te wor.
den genomen. Onder deze omstandighe
den kan bij de beslissing op volle zee
geen rekening ermede worden gehouden,
of het neutrale schip een Britsche con-'
trölehaven vrijwillig opzoekt, dan wel op
grond van een door. Engelajnjd uitgeoefen- 1
den dwang. I
j
Van gezaghebbende Nederlandsche zijde
Wordt erop gewezen, dat bovenstaand! j
betoog, voor zoover de los aaneengere-
gen opmerkingen daarop aanspraak kupr 1
men maken, elke overtuigingskracht mist. j
De Burgerdijk Was niet op weg naar
een Britsche contröiehaven en had geer j
contrabande aan boord, zoodat de han- j
delwijze van den duikbootcommandant j
noch in het internationale recht, noch in
de Duitsche Prisenordmmg zelve steun
vond. De redeneering, welke het DNB
tegenover de nuchtere feiten en de daar
uit door de Nederlandsche pers' getrok
ken logische conclusies volgt, is hiermede
voldoende gekenschetst.
VERSCHILLENDE" BERICHTEN
Zonnevlekken en strenge winters
Dc Italiaansche meteoroloog Rafaele
Bendondi heeft verklaard, dat de zonne- i
vlekken, met hun elfjarigen cyclus, van
invloed zijn op de strenge winters van
1906 1917, 1929 en 1940. Hij voegde er
aan toe, dat ook de artillerie- en andere j
bombardementen hun invloed doen gel-
den. Zoo dit laatste waar is, staat ons
dus nog heel wat koude te wachten',
wenneer de oorlogscommuniqés in het j
Westen van méér spreken dan van pa-
trouille-bedrijvigheid en contact van
postenBovendien zou uit deze me-
dedeeling moeten blijken, dat er ook
in Amerika wordt geschoten en gebom
bardeerd, gezien de koudegolf aldaar.
Kent O het
Zweedsch Kristal „Orrsfors"
j Zie etalage
Kunsthandel Frans Murk
I
De Wadden-eilanden
Gisteren hebben twee militaire vlieg
tuigen vluchten na: - Ameland ge
maakt om 250 liter petroleum te bren
gen, waaraan groot gebrek heerschte.
De Noordkust van het eiland zal bij het
doorzetten van den dooi spoedig ijsvrij
zijn, zoodat het eiland weer met schepen
te bereiken zal zijn en het tekort aan
voedsel en veevoeder kan worden aan
gevuld.
I De drie inwoners van Hornhuizen,
de gebroeders Broekema en dhr. Dijkhuis,
j die Donderdag over het ijs in de Wad-
denzee van Hornhuizen naar Schier
monnikoog zijn gewandeld, hebben
gisteren den terugtocht aanvaard. Zij zijn
behouden in hun woonplaats aangekomen
na een wandeling van drie uur.
i De postboot „Vlieland", welke Don-
J derdag van Harlingen naar Terschelling
was gevaren en den nacht in verband
met het ijs daar had doorgebracht^ is
gistermorgen om acht uur in de haven
van Oost Vlieland aangekomen. Een
poging om gisteren van Vlieland uit
Harlingen te bereiken, is niet onderno
men. Het ijs biedt een te sterken weer
stand.
Fietstocht over het Usselmeer
Vrijdagmiddag om half drie zijn ta
Stavoren veertien personen aange
komen, die van het Westfriesche kust-
plaatsje Andijk. dat zij om één uur ver
laten hadden, over het IJsselmeer wa
ren komen fietsen. Om half vier zijn
zij per fiets naar Noord-Holland terug
gekeerd.
Dat moeilijke Zeeuwsch I
Een boer, afkomstig uit Zuid-Beveland,'
moest dezer dagen voor zaken bij den
burgemeester zijn. Het gesprek kwam op
den strengen winter van 1940 en de
bóer zeide in zijn smeuig en kostelijk
Zuid-Bevelandsch dialect tot den bur-
I gervader: ,,dat er zoo juist een aantal
j wilde sweènen uit Noorwegen op het
land aan den Nieuwe weg waren aan
gekomen".
De burgemeester schrok er hevig van
en ontbood den veldwachter onmiddel
lijk te komen.
„Wat is er van Uw orders, burge
meester?" vroeg deze.
„Ga dadelijk naar den Nieuweweg",
was het antwoord, „er zijn daar een
aantal wilde z w ij n e n uit Noorwegen
gekomen".
De burgemeester had uit het op zijn
!- Bevelandsch uitgesproken „zwanen" be-
1 grepen, dat "het wilde zwijnen waren,
doch die zitten voorloopig nog in Noor-
i wegen en de veldwachter had geen
dienst te doen. (M.C.)
KORT EN BONDIG
De Rijksmiddelen hebben in Jan.
f 42.811.604 opgebracht, hetgeen f4.4 mill,
meer is dan een jaar geleden. Het groot
ste gedeelte van de vermeerdering komt
;op rekening van de omzetbelasting, waar
van de opbrengst bijna f3 mill, hooger
is dan vorig jaar. Te New York zijn
Donderdag in een sneeuwstorm 8 men-
schenlevens verloren gegaan. In totaal
zijn 36 personen in de Oostelijke staten
gedood tengevolge van de zware sneeuw
stormen. Tengevolge van de sneeuw
stormen, welke gewoed hebben boven
New York en het kustgebied, zijn 50
menschen omgekomen en vele honderden
gewond. In de Finsche hoofdstad zijn
nieuwe plakaten aangeplakt, waarin de
mannen, die in 1896 geboren zijn, o p-
geroepen worden zich 23 Februari
bij de recruteeringscentra te vervoegen.
Verder heeft de regeering een commis
sie in het leven geroepen, welke het
vraagstuk van de industrieele behoeften
van het land moet bestudeeren. In
Hoog-België zijn verscheidene dorpen zoo
goed als geheel van de buitenwereld af
gesloten. Herten, reeën en everzwijnen
hebben de bosschen verlaten en wagen
zich tot in de onmiddellijke nabijheid
van huizen en boerderijen. Te Eupen
moesten de scholen worden gesloten we
gens gebrek aan brandstof. Hetzelfde
feit deed zich voor in verschillende ge
meenten van de provincie Luxemburg.
Vooral tengevolge van de hevige
koude, waardoor alle openbare werken
moesten worden gestaakt, is de werk-
loosheid in Zwitserland gedu
rende de maand Januari sterk vermeer
derd. Sinds eind December steeg het
aantal werkloozen met 11.467 tot 38.765.
Dit aantal is echter nog 41.712 of 52
procen-: lager dan op 31 Januari 1939.
Te Plymouth waren Vrijdag tal van
zaken en kantoren een uur gesloten ter
gelegenheid van den marsch door de
stad van officieren en minderen van
den kruiser „E x e t e r". Ook een con
tingent van de „Ajax" nam aan het
défilé deel. De zeelieden werden door
de menigte warm toegejuicht en zijn op
het stadhuis de eeregasten geweest van
den opperburgemeester der stad. Een
vliegtuig heeft een vlucht van twee uur
gemaakt om hulp te bieden aan twee
Zweedsche veerbooten, die tusschen
Sassnitz en Traelleborg in het ij s zijn
vastgeloopén. Het toestel heeft een 20-tal
zakken levensmiddelen uitgeworpen. Be
halve de bemanningen bevinden zich 70
menschen aan boord der veerbooten. Een
Zweedsche ijsbreker zal zoo spoedig mo-
g ilijk uitvaren om de 'booten te be
vrijden. De bonden van Noorsche
zeelieden hebben een gemeenschap
pelijke resolutie overhandigd aan
Koht, den minister van buitenlandsche
zaken, waarin wordt gedreigd den leden
van de bonden te verzoeken te weigeren
op schepen te varen, welke lading bren
gen naar „dat oorlogvoerende land, dat
tot trotsch doel stelt, weerlooze zee
lieden te vermoorden". Het ver
bruik van tabak in Zweden is het
vorige jaar met 14.500.000 kronen ver
meerderd tot een totaal bedrag van
193.000.000 kronen. De vermeerdering be
trof in hoofdzaak sigaretten. Het bedrag
aan tabaksbelasting dat in de schatkist
vloeide bedroeg 112.200.000 kronen of
11.600.000 kronen meer dan in 1938.
De plfnnen tot het instellen van een
luchtverbinding tusschen Neder
land en Portugal, van welke plan
nen reeds eenigen tijd geleden melding
is gemaakt, bevinden zich nog steeds in
voorbereidend stadium. De onderhande
lingen met buitenlandsche autoriteiten zijn
nog niet geëindigd, doch in Den Haag
acht men het niet uitgesloten dat deze
besprekingen binnen afzienbaren tijd re
sultaten zullen hebben.
Financiëel Weekoverzicht
16 Februari.
Het is ieders en aller belang, dat de
nieuwe Nederlandsche Staatsleening
succes heeft, zoodat het minder bevredi
gende resultaat van de vorige daardoor
geheel op den achtergrond wordt ge
drongen.
Behalve hierop wenschen wij voor
het overige naar de bepalingen van het
prospectus verwijzende op drie pun
ten de aandacht te vestigen:
1) De positie van de inschrijvers op
de in December jl. uitgegeven leening;
2) De participatie van rechtsperso
nen, voor zoover zij onder de bepalingen
der Wet op de Dividend- en tantièmebe
lasting. vallen;
3) Het vraagstuk van de beleening.
ad 1) De houders van stukken der 4 o/o
Staatsleening 1940 (I), die kunnen be
wijzen, dat zij deze door persoonlijke
inschrijving hebben verkregen, kunnen
indien zij deze stukken voor die van de
nieuwe leening in betaling wenschen te
geven, binnen één maand na den stor
tingsdatum, aanteekening op de nieuwe
schuldbewijzen vragen, dat deze ter vol
doening van de aanslagen in de Ver
mogens- en Verdedigingsbelasting met
alle daarop geheven opcenten mogen
worden gebruikt.
Dit heeft tengevolge, dat bij de obli-
gatiën der Leening 1940 (II) een afzon
derlijke noteering voor stukken „met be
lastingfaciliteit" zal ontstaan.
ad 2) Teneinde de participatie van be
doelde rechtspersonen in de event, ge
dwongen leening te bepalen, doet men
het best zich te baseeren op het aanslag
biljet voor de Dividend- en tantièmebe
lasting voor het boekjaar, dat geëindigd
is in de periode 1 Mei 1938—30 April
1939.
Naar wij vernemen, zou deze deelne
ming worden vastgesteld op de helft van
het op dit biljet vermelde bedrag onder
„Totaal belastbaar bedrag", nadat dit
laatste eventueel is verminderd met het
„Belastbare bedrag der salarissen van
Commissarissen en Bestuurders".
Op deze wijze wordt automatisch re
kening gehouden met alle in aanmerking
komende factoren, zooals: betaalde tan-
Zwedon weigert twee divisies
naar Finland te zenden
Duitsche lezing t.a.v. de «Burger-
dijk» mist overtuigingskracht
Rijksmiddelen over Januari ver-
toonen een gunstig beeld
Over het wad en door de lucht
naar de Wadden-eilanden
Hooge uienprijs belooft een
buitenkansje voor veien
Zondag 18 Februari
'b morgenB 10 unr
Ds Pijnacker Hordijk
VEREEN. HERVORMDEN
NEUS EN HOOFD
,-C^ VERSTOPTC
Dan Dampo inwrijven en inademen.
SsASgf) Wonderlijk zooals dat helptl-
Baronileterstand van hedenmiddag 12 uur.
Zon op:
Zon onder:
18 Febr.
7,14
17,15
19 Febr.
7,12
17,17
Maan op.:
Maa onder:
18 Febr.
11,56
2,58
19 Febr.
1254
3,53
tièmes, uitkeeringen op binnenlandscne
aandeelen, opbrengsten in de overzeesche
gewesten en in het buitenland e.d.
ad 3) De Nederlandsche Bank zal tot
beleening slechts bereid zijn, wanneer
de aanvrager schriftelijk verklaart, dat
hij niet de beschikking heeft over vorde
ringen op het buitenland/ deviezen of
bankbiljetten. Uit den aard der zaak zul
len ook de particuliere banken deze door
Regeering en Nederlandsche Bank wen-
schelijk geachte gedragslijn volgen.
Dezen keer kan zich niemand met de
hoop vleien, dat bij eventueele niét-vol-
teekening van de leening de Rijksfondsen
en -instituten in de bres zullen springen,
daar het de bedoeling is, dat thans de
geheele leening bij het publiek wordt
geplaatst. (Robaver)
Y ERKOOPIN GEN
BURGH, 16 Febr. Ten overstaan van
Notaris M. C. van den Bout te Renesse,
werd alhier, ten verzoeke van de erfge
namen van wijlen mej. de wed. J. Kos
ters—Kostense, in het openbaar ver
kocht het huis met schuur en erf te
Burgh in de kom van het dorp, groot
2 A. 91 c.A. Kooper werd dhr. G. J,
Schaleven te Renesse q.q. voor f1065.