ZIERIKZEESCHE
NIEUWSBODE
DONDERDAG 15 FEBRUARI 1940
OPOEN<
De Kern
WlijnhaïulVó
ABONNEMENT
Prijs fl.50 p. kwartaal, bulten Zierikzee
f 1.80. Voor het buitenland flo.— p. jaar
Afzondei lij'.." nummers 5 cent. Ver
schijnt dagelijks, behalve 's Zondags.
Uitgave: N.V_de]Zierikzeesche Nieuwsbode,^Zierikzee, Schuithaven B 94
Tel, 32, Postgiro 137677 - Dir. A. J. de Looze - Uitg.-Red.: M. J, Kosten
96STE JAARGANG No. 14265
ADVERTENTIES
Prijs: 20 cents p. regel, minimum 80 cents
Bi) contract speciale prijzen. Grootte der
letters naar plaatsruimte. „Sucoesjes" 60
cents. Inzending tot 's morgens 10 uur
ONDER DEN SCHIJNWERPER
blijft in de belangstelling Finland
staan, het land dat met den moed der
vertwijfeling strijdt voor zijn onafhanke
lijkheid tegen de enorme legers, die Sta
lin in het vuur werpt op de Karelische
landengte, waar de Mannerheimlinie het
nog houdt. Doch bij het zuiver afwegen
der berichten, zoowel van Finsche als
van Russische zijde, blijkt dat de Finnen
zoo nu en dan tot tegenaanvallen moe
ten overgaan, teneinde verloren gegane
stellingen te heroveren.
Kunnen de vlugge Finnen, door hun uit
stekende militaire training en aanvoering,
het ie land tegen de Sowjetscharen op
nemen, in de lucht heerschen de Russen.
Doordat de Finnen geen voldoende vlieg
tuigen en afweergeschut hebben kunnen
ze de gieren niet uit de lucht halen om
daardoor hun steden te vrijwaren tegen
vernietigende bombardementen. Het Fin
sche leger heeft dringend behoefte aan
mannen, kanonnen en vliegtuigen om
den vijand terug te drijven. De Scandina-
viërs kwamen hun stamverwanten reeds
te hulp, ook met vrijwilligers, welke thans
ook in Engeland worden aangeworven
om dienst te nemen in Karelië of elders
in Finland. Liet Londen het zenden van
hulp aan Helsinki eerst oogluikend toe,
thans steunt het de hulpactie openlijk,
terwijl men in Frankrijk, impulsiever dan
Engeland, geen blad voor den mond
neemt, wanneer het in de pers tegen
Moskou gaat.
^^at komt na Finland? Politieke samen-
werking tusschen Berlijn en Moskou
via Scandinavië in het gebied van den
Atlantischen Oceaan en uitvoering van
bepaalde plannen in het Balkangebied
Stalin zet den grootsten spoed achter
liquidatie van den oorlog met Finland
door de verplettering van dit land, ten
einde te voorkomen, dat de weerstand
der Finnen zich consolideert, de oorlog
sleepende blijft en de Sow jet-Unie hetzij
in het Noorden, hetzij in het Zuiden,
hetzij in het Verre Oosten rijp wordt
voor een geconcentreerden aanval van
zijn politieke tegenstanders. Zoowel
Frankrijk als Engeland worden scherper
in hun reacties tegen de Sowjet-Unie,
Japan handhaaft onverzoenlijk zijn anti
communistische politiek.
Zoodra de lente intreedt en het ijs
gaat smelten, ligt de kust van Moer-
mansk open voor een eventueelen aan
val der Geallieerden vloten en het af
snijden van de aanvoeren van Moermansk
naar Finland. Een gelijktijdige actie der
Geallieerden in het Naburige Oosten zou
in een dergelijk plan haar plaats kunnen
innemen. Het doel van zulk een gecoör
dineerde actie zou kunnen zijn, niet
slechts Finland te vrijwaren voor onder
gang, maar het nog zwak-georganiseerde
enonomische leven van de Sowjet-Unie
te ontwrichten en aldus het Derde Rijk
den beraamden economischen steun der
Sow jets te ontnemen, welke het moet
vrijwaren voor de doodelijke gevolgen
der Engelsch-Fransche blokkade.
DEZE WINTER SCHIJNT ALLE
RECORDS TE ZULLEN BREKEN
In de weerkeuken van De Bilt
Om nu eens precies te weten, waar
aan wij ons hebben te houden voor de
komende dagen, daarbij ook nieuwsgierig
naar de oorzaken van de vorst, heeft het
ANP een bezoek gebracht aan het Ko
ninklijk Nederlandsch Meteorologisch In
stituut in De Bilt, waar wij gebrui
ken een bijna officieelen term de
„keuken van het weer" is gevestigd.
Stormloopen van depressies faalden
De hoofddirecteur, dr. H. G. Canne-
gieter, was eigenlijk niet bijster opwek
kend, toen hij zeide, dat er in de ge
schiedenis vorstperioden bekend zijn,
die tot Maart duurden. De ijswinter van
thans kan het ook wel tot de lentemaand
uithouden, al moeten we bedenken, dat
de kansen snel en zelfs binnen 24 uur
kunnen keeren. Wanneer wij zooals nu
strenge vorst krijgen, dan beteekent dit,
dat een bepaalde luchtdrukverdeeling
gunstig is voor aanvoer van koude win
den uit het Poolgebied. De toevoer van
warme lucht moet komen van den oce
aan. Het gebied van hooge luchtdruk
boven Scandinavië zit als het ware vast
gespijkerd.
Alle stormloopen van depressies heb
ben hét onderspit moeten delven",
zoo karakteriseerde dr. Cannegieter den
toestand, waarin wij momenteel leven.
Het is zeer goed mogelijk, dat wij nu
en dan een korte periode van dooi mee
maken, maar zoo lang het gebied van
hoogen druk boven Scandinavië even
krachtig blijft als nu het geval is, zoo
lang zullen wij Oostenwinden hebbenen,
dus vorst.
Afnemen van de vorst nog
niet te verwachten
1 Daar komt nog bij, dat de omstandig-
heden voor het aanhouden van de vorst
nu wel buitengewoon gunstig zijn. Dr.
Cannegieter wees bijvoorbeeld op het
dichtvriezen van de Oostzee en het Kat
tegat, en op de sneeuwbedekking van
bijna geheel Europa. Ontbraken deze
factoren, dan zouden de arctische win
den zoowel boven land als boven water
warmte opnemen, zoodat zij over ons
land minder koud zouden aankomen. Het
ijs- en sneeuwdek zorgt er wel voor,
dat de grondtemperatuur niet boven het
nulpunt stijgt. Zoo is de toestand van
het oogenblik. Veel verbetering, of lie
ver afnemen „van de vorst, is niet te
verwachten.
Alle strenge winters van 1849 zijn
thans al voorbijgestreefd
Ter vergelijking diene dat het insti
tuut in De Bilt voor de jaren 1855, 1890
en 1940 de volgende laagste temperatu
ren opteekende:
18 Februari 1855 -—17.7 graden
30 December 1890 —15.8 graden
13 Februari 1940 —.16.7 graden
De laagste temperatuur ooit in De
Bilt geregisteerd kwam voor op 3 Fe
bruari 1912. Het kwik daalde toen 20.0
graden Celsius beneden het nulpunt. Het
is daarom ondoenlijk om de koudste
dagen gedurende een reeks van jaren
vast te stellen. Daartoe zou men waar
nemingen op eenzelfde plaats noodig
hebben. De waarnemingen in de Bilt ge
schiedden regelmatig, doch op andere
plaatsen is dit niet het geval geweest,
zoodat vergelijkingsmateriaal ontbreekt.
Zeker is, dat de temperatuur in Eelde
in den nacht van Maandag op Dinsdag
een absoluut record is voor ons land.
VERSCHILLENDE BERICHTEN
Moteropname in het grensgebied
gevaarlijk
In de buurtschap Holterhoek onder de
gemeente Eibergen liggen, even over de
Duitsche grens, op Duitsch gebied eenige
huizen, welké zijn aangesloten bij de
N.V. Electriciteits-Mij. „De Berkelstreek".
Zaterdag wilde, naar „Tubantia" meldt, de
heer Radstake, de incasseerder van deze
Mij., de meters in bedoelde woningen op
nemen. Hij mocht echter niet over de
grens en daarom bleef hij op Neder
landsch gebied staan en riep de bewoners
toe hem de kaart met den stand te ge
ven. Toen men aan zijn verzoek had vol
daan, verzocht hij een der bewoonsters
haar buurman even te willen waarschu
wen voor de kaart. Terwijl hij stond te
wachten werd plotseling van over de
grens het vuur op hem geopend en vlogen
de kogels hem langs de ooren. De heer
Radstake wilde nog dekking zoeken,
maar dit gelukte hem niet, waarom hij
met de handen omhoog bleef staan. Daar
op kwamen eenige Duitschers nader, die
met revolvers in de hand de grens pas
seerden en den heer Radstake vragen
stelden. De heer Radstake kon zich daar
na verwijderen. De vrouw, die haar buur
man wilde waarschuwen dat de incas
seerder den meterstand moest opnemen,
werd gearresteerd.
Twee mannen omgekomen
door gasveritikking
Te Tweede Exloërmond in Drente
zijn twee menschen, een autoverhuurder
en zijn knecht, door gasverstikking om
het leven gekomen. Zij hadden tot laat
in der avond gewerkt aan een spoedwerk
het repareeren van een auto, waarmee
een zieke moest worden vervoerd. We
gens de felle koude hadden zij afgespro
ken na het werk niet naar huis te gaan
doch in de garage te blijven slapen.
Toen de familieleden 's morgens in de
garage kwamen, vonden zij de mannen
dood op den grond liggen. Blijkbaar wa
ren zij door gassen uit de uitlaatpijp van
de auto gestikt.
Kranige redder
Eerst thans is bekend geworden, meldt
„Het Volk", welk een dappere daad Za
terdagmiddag een achttienjarige jongen,
Hendrik Bloemsma, te Eindhoven
heeft verricht. Drie kleine kinderen van
de familie Zuidam, wonende aan de Jan
van der Bildtstraat, respectievelijk drie,
vijf en zeven jaren oud, waren Zaterdag
middag op de leemputten van de steen
fabriek Van Hapert, achter de Brugman
straat, aldaar, in een wak geraakt en
i onder het ijs geraakt. Een buurjongen van
I deze drie kleuters, Mie in de onmiddel-
lijke nabijheid vertoefde, heeft alle drie
de kinderen, door zijn eigen leven in
j gevaar te brengen, gered.
Nijpend gebrelc aan petroleum
en brandstof op Ameland
Er begint te Ameland gebrek aan veel
artikelen te komen en het is emdanlkbaar
dat men daar met de voorziening van
verschillende behoeften kan Wachten' toit
de vaart open komt. Velen, die zich tot
dusverre bïji de zuivelfabriek te Hollum!
om brandstof konden wendem, zien zich
thans dezen weg afgesloten, icxmdat het
bestuur besloet, niet meer af te geven
dan in beslist noodzakelijke gevallen, om
dat men anders zelf gebrek aan kolen'
krijgt.
Twee militaire vliegtuigen brachten.,...
196 k.g. anthraciet. Aan petroleum is even
eens behoefte, verschillende winkeliers zijln
uitverkocht; aangezien 8o pereent der be
woners van het eiland iop petroleumstellen
kookt, is het begrijpelijk, welk een ramp
petroleumnioiod voor het eiland zal wor
den. Het kan nog wel een maand duren,
voor de vaart open is. Men hoopt echter,
dat er spoedig hulp kcwnt en men acht
het niet uitgesloten, dat er een bont kan
aankomen in het Amelamdergat. lm.' ver
band met den geringen, voorraad brand
stof hebben B. en W. besloten alle open
bare scholen op het eiland van Maandag
a.s. af te sluiten.
RAADZAALFLITSEN
door het XlVe lid
In onzen somberen tijd heeft de bur
gemeester in zijn Nieuwjaarsrede geen
opwekkende klanken laten hooren over
het pas verstreken jaar, dat met 'n zwarte
kool in de annalen der wereldgeschie
denis zal worden opgeteekend. Het
aantal inwoners brokkelt steeds
verder af en blijft onder de 7000 schom
melen. De tijd, dat Zierikzee pl.m. 10.000
zielen telde kort voor de Fransche
overheersching schijnt niet terug te
willen keeren. Alleen klein-industrie en
scheepsbouw zou hier wellicht uitkomst
kunnen brengen, daar zulke bedrijven
aan vele handen werk geven.
Met de gemeentelijke schatkist is
het jammerlijk gesteld; de bodem is
zichtbaar. Het Rijk zal extra subsidie
moeten neertellen, opdat we het hoofd
boven water houden, maar daarmee
krijgt de autonomie weer een zware
duw bij de vele andere die ze geregeld
heeft te incasseeren. Mogelijk dat het
Rijk beseft, dat door zijn voorschriften
en verordeningen, de stadsruif herhaalde
lijk groote plukken veeren moest laten.
En nog is het einde daar niet. Immers
in September genomen buitengewone
maatregelen, die groote offers vroegen,
zullen voor rekening der gemeente b 1 ij -
ven; streelend vooruitzicht!
Tenzij buitengewone omstandigheden
zulks zouden belemmeren, zal de ker
mis in het begin van September e.k.
doorgaan. De militaire commandant in
onze provincie had bezwaren tegen het
houden van kermis in het in staat van
beleg verkeerende gebied, maar voor
Zierikzee gelden de geopperde bezwaren
in mindere mate dan voor andere Zeeuw-
sche steden. Toen de voorzitter, bij de
behandeling der begrooting, het woord
brandweer noemde, vroegen eenige
leden tegelijk het woordwat te ver
wachten was, want aan deorganisatie
en alarmeering scheen iets te haperen,
evenals aan de stalling en aan de slan
gen van de overigens uitstekende auto
spuit. Maar B. en W. hadden het storm-
sein gejjien en bleken op hun hoede.
Voordat de debattenstorm losbarstte, deel
de de voorzitter mede, welke maatre
gelen B. en W. dachten te nemen t.a.v,
een reorganisatie van alarmeering der
brandweer en opberging van de auto
spuit en aankoopen vernieuwing van
het slangenmateriaal. De raad kwam on
middellijk in milder stemming en het
brandweerdebat werd een kalm vlie
tend beekje, inplaats van een zware zee
gang.
De stoelen in de raadzaal zullen
niet worden vernieuwd. Ze zijn wel van
ouden vorm, maar toch goed zitvast, wat
voor de leden een prettig gevoel kan
geven. Voor 1918 bevatten sommige stoe
len klemmen, waardoor ettelijke leden
als 't ware aan hun zetel waren ge
klonken en daardoor te lang bleven zit
ten, Het groene kleed over de raads
tafel vertoont sporen van ouderdom en
vervuiling; als „groene kleed" in de
mooie raadzaal is het niet meer presen
tabel. Een tweede Mogge moge zijn va
derstad eens te dien opzichte bedenken.
Bij de debatten over den gemeente*
bouwmeester of een directeur van
bouw- en woningtoezicht, is nog een
figuur uit 's lands historie opgeroepen,
n.l. de schepper van onze gemeentewet,
minister J. R. Thorbecke, n.l. wat deze
wel gezegd zou hebben over de toe
passing van artikelen dezer wet, naar
aanleiding van het s'tandpunt dat Ged.
St. innemen in de centralisatiepoging van
eilandelijk bouw- en woningtoezicht. Dit
college staat op het standpunt, dat niet
slechts een centrale regeling van het
bouw- en woningtoezicht voor Schouwen-
Duiveland wenschelijk is, doch ook dat
het daarvoor thans het juiste tijdstip is
in verband met het feit, dat in ver
schillende gemeenten op ons eiland of
een vacature van gemeente-opzichter be
staat of een zoodanige vacature eerst
daags in 9 gemeenten zal ontstaan.
En nu opent art. 13 van de Woningwet
de mogelijkheid tot v r ij w i 11 i g e, dan
wel gedwongen samenwerking
op dit gebied. Erg bemoedigend ziet het
er niet uit met het stukje autonomie te
dezen opzichte, blijkens bovenstaande uit
lating. En nog donkerder wordt het ver
schiet wanneer men het oog richt naar
Goes, dat zoo'n functionnaris reeds be
zit. Zierikzee besloot zich voorshands
schrap te zetten en handhaafde het sa
laris voor een eigen gemeente-bouwmees
ter, die het broodnoodig heeft!
STORMWAARSCHUWINGSDIENST
Geseind van de Bilt Donderdagmorgen
15 Februari te 9 uur 20 aan de posten
van Delfzijl tot Hoek van Holland
ATTEN81E8EIN NEER*.
Finland als pion op hat wereld
politieke schaakbord
Deze winter schijnt alle records
te zullen breken
De kapitein der «Burgerdijk»
vertelt over de torpedeering
De verpachting der mosselper-
leverde 40 —60 minder op
Om het vriespunt tot lichte dooi
Zenuwtabletten koker 75 cent
Maagtabletten koker 75 cent
Hoofdpijntabletten koker 60- cent
Laxeertabletten doos 60 cent
Alteen echt met den naam Mijnhard!.
Zon op: Zfiti onder:
16 Febr. 7,18 17,11
Maan op: Maan onder:
16 Febr. 10,26 0,55
Eerste Kwartier 13,15
Hoog- en laagwater te Zierikzee
Hoogwater: Laagwater:
16 Febr. 1,14 19,50 0,51 13,18
MOEDER HOLLAND MOET I 300 MILLIOEN LEENEN
Moeder Holland heeft behoefte
Aan een massa huishoudgeld,
Als ze zoo haar lijstje nagaat
Staat ze werkelijk versteld!
Reeds vóór de mobilisatie
Werd het haar soms bang te moe,
Maar nu dat er ook nog hij komt
Is z'er hopeloos aan toe.
Noodgedwongen moet ze leenen,
Zij het op bescheiden wijs:
Ze stolt aan haar rijkste kinders
Dit keer geen te hooge eisch.
Evenwel vermaant ze dringend:
Stelt, mij dit keer niet teleur
Want, als dit niet goedschiks lukt, dan..,
Staat de stok achter de deur.
Moeder Holland heeft vertrouwen
Dat de stok niet noodig blijkt,
Ieder zal zijn plicht begrijpen
Nu ze ernstig-dreigend kijkt.
Ook al treft de oorlogsgeesel
Ons bijwijlen met een striem,
Als wij zien naar and're landen
Dan is hier de last miniem. J.S.