ZIERIKZEESCHE
N
IIEUWS
BO!
DE
lÉj
1
IIB-É
WOENSDAG 31 JANUARI 1940
OPGEH<
3KSCHECO
De Kern
ABONNEMENT
Prijs f 1.50 p. kwartaal, büiten Zierikzee
f 1.80. Voor het buitenland1 flO.p. jaar
Afzonderlijke nummers 5 cent. Ver
schijnt dagelijks, behalve 's Zondags.
1797^-1089
QA5TF lAAR^ANC No 14252
Uitgave: N.V. de Zierikzeesche Nieuwsbode, Zierikzee, Schuithaven B 94
Tel. 32, Postgiro 137677 - Dir.: A. J. de Looze - Uitg.-Red.: M. J. Kosten
ADVERTENTIES
Prijs: 20 cents p. regel, minimum 80 cents
Bij contract speciale prijzen. Grootte der
letters naar plaatsruimte. „Sucoesjes" 60
cents. Inzending tot 's morgens 10 uur
ONDER DEN SCHIJNWERPER
valt het licht op de gisteravond
door Rijkskanselier Hitier uitgesproken
rede in het Sportpaleis te Berlijn, een
gelegenheidsrede, welke pas heel laat
werd aangekondigd en weinig nieuws
bevat, wanneer men ze naast vorige uit
latingen van den Führer legt. De minis
ters Funk en Göbbels, welke laatste de
bijeenkomst opende, waren aanwezig, ter
wijl Göring en von Ribbentrop niet waren
verschenen.
De Rijkskanselier begon met een aan
val op het democratische stelsel, waar
van Duitschland na 1919 voldoende ge
noten heeft, evenals het Verdrag van
Versailles, waarbij oude staten werden
stukgeslagen en uit welk verdrag de
geest van Engeland spreekt. Vervolgens
richtte de Führer den aanval o(p' de
na-oorlogsche politiek der Westersche mo
gendheden met hun financieele politiek.
Toen Duitschland, ondanks de pogingen
om het te verarmen, begon op te bloeien,
begon Engeland waakzamer te worden.
Men was daar bevreesd voor een her
boren Duitschland, dat sedert 1933 door
de nat. soc. werd opgevoed en niet het
koloniale vraagstuk voor den dag kwam.
Zeer tegen den zin van Engeland, wat
nu nog blijkt uit de verklaringen van
minister Chamberlain en Winston Chur-
chilll, welke laatste onder woorden bracht
wat Chamberlain in stilte denkt en hoopt.
Het Koloniale vraagstuk is een probleem
dat echter opgelost moet worden, ver
klaarde Hitler, die herinnerde aan den
taaien strijd gedurende 15 jaar om het
Duitsche volk te vereenigen. Het is aan
eengesmeed om tot inwilliging van ge
rechtvaardigde eischen te komen.
Na München, in September 1938, is
vooral in Engeland, de hetze tegen het
Duitsche Rijk begonnen, het Rijk, dat in
vrede met Engeland en Frankrijk wilde
leven, maar welke landen Duitschland
den oorlog verklaarden. „Indien gij den
oorlog wilt, dan zult U hem hebben"!
In de eerste phase van dezen oorlog
heeft Duitschland vrede in den rug, in
het Oosten gemaakt. Dat heeft Engeland
verdroten, omdat het Hitier gelukte, wat
Chamberlain in Moskou niet gelukt was.
Alle pogingen om Duitschland tegen Rus
land op te zetten, mislukten. Het gevolg
van het contract met Rusland was, dat
Polen in 18 dagen van de kaart werd
geveegd.
Zich tot Frankrijk richtend, verklaarde
Hitier, dat als Daladier twist zoekt, hij
de sterkte van Duitschland zal leeren
kennen. Alle pogingen van de tegenpartij
om het Duitsche volk van zijn weer
macht en Führer los te scheuren, noemde
Hitier kinderachtig. De Führer herinner
de dan aan den oorlog van 1914—1918,
toe.i Duitschland in den oorlog werd be
trokken en het volk aan het einde
zijn leiders in den steek liet. Een her
haling hiervan achtte Hitier uitgesloten.
De vijanden staan thans tegenover een
front van 80 millioen Duitschers, die
sterk staan in hun organisatie. Hitier
zelf is niet de persoon, zoo verklaarde
hij, om ooit de vlag te strijken! De hui
dige Duitsche generatie is de drager
van de toekomst en het Rijk, dat zal
leven en nooit capituleeren.
Intusschen blijft het in groote lijnen
nog bij een felle woordenstrijd tusschen
de politieke leiders der oorlogvoerende
mogendheden. Het eenige front, waar
werkelijk en in optima forma wordt ge
vochten, is het Finsch-Russische. Voor
het oogenblik is het succes nog altijd
aan den kant der Finnen, die al reeds
bijna twee maanden vastberaden en be
kwaam- weerstand bieden aan den druk
der Roode Legerdivisies. Nochtans blijft
de toekomst van Finland in het
duister gehuld. Het is, zooals dezer da
gen de militaire medewerker van de
„Times" deed uitkomen, van 't grootste
belang, dat Finland, wil het stand blij
ven houden en zijn zaak winnen, op
groote schaal hulp krijgt en spoedig.
De volken van Europa, die met
Finland sympathiseeren, en dat zijn
wel zonder uitzondering alle, zien nog
steeds uit naar de concrete hulp, die in
het bizonder Engeland, dat in Decem-
der j.l. in den Volkenbond de zaak van
Finland krachtig heeft behartigd, dit land
zal brengen. Lord Halifax heeft onlangs
in het Lagerhuis de verzekering gege
ven, dat de Engelsche regeering Finland
niet in den steek zou Ja ten, maar uit
overwegingen van voorzichtegheid niet
openbaar kon maken, welke hulpmaat
regelen zij bezig was te treffen. Chur
chill heeft in zijn jongste redevoering,
die blijkbaar bedoeld was voor de in
wendige zending, het Finsche volk een
welverdiend eeresaluut gebracht. Men
mag derhalve aannemen, dat Engeland, in
overleg met Frankrijk, vermoedelijk, een
plan-de-campagne uitwerkt. De vraag is,
of het op tijd zal komen en of de
Zweedsche vrijwilligersbataljons, die Fin
land thans te hulp komen, voldoende zul
len blijken om het in staat te stellen,
den weerstand tot zoo lang op peil
te houden.
Engeland's houding tegenover de Sow-
jets blijft halfslachtig. Op een vraag, de
vorige week in het Lagerhuis gesteld,
of Groot-Brittannië zijn betrekkingen met
Moskou zou afbreken, heeft Chamberlain
geantwoord, dat deze zaak „zeer zorg
vuldig" moest worden bestudeerd. Tot
normale taal herleid, komt dit diploma
tieke antwoord naar het schijnt hierop
neer; de Engelsche regeering denkt voor-
loopig niet aan het afbreken van de
diplomatieke betrekkingen. In dit op
zicht is er in de houding van Engeland
niets veranderd sinds de Russen, in na
volging van en in samenwerking met de
Duitschers, Polen binnenvielen. De Engel-
schen konden zich niet onttrekken aan
het verwijt, van inconsequentie: terwijl
zij het Derde Rijk den oorlog verklaarden
om de kleine volken te beschermen te
gen agressie, lieten zij de Sowejt-Unie
ongemoeid. Waarom? Omdat zij de Sow-
jets en het Derde Rijk niet geheel en
voorgoed in eikaars armen wilden drij
ven? In de hoop, hetzij Moskou nog te
winnen voor het Engelsch-Fransche front
tegen Duitschland, hetzij dit op een be
paald oogenblik weder los te maken van
de Sowjets? Zoowel de eene overweging
als de andere scheen reden van bestaan
te hebben: Londen kon eenerzijds hopen
op een niet verwezenlijkt accoord
tusschen de Sowjet-Unie en Turkije en,
aldus zijdelingsche aansluiting bij het
Engelsch-Fransche front, anderzijds op
een revolutie in het Derde Rijk, dat
onder een militaire of zuiver burger
lijke regeering, dat kant van Engeland
en Frankrijk koos tegen het bolsjewisme.
Klaarblijkelijk is er de Engelsche regee
ring ook thans nog veel aan gelegen,
niets onherstelbaars te doen, dat het
Derde Rijk en de Sowjet-Unie geen an
dere keuze zou laten, zich niet slechts
politiek- en economisch, maar ook militair
met elkaar te verbinden.
DE RECHTEN DER
ONZIJDIGEN.
De uitvallen tegen de kleine neutralen,
welke minister Churchill zich in zijn per-
soonlijk „radio-praatje bij den haard" 20
Januari veroorloofde, zijn in zijn offlr-
cieele redevoering, welke hij in Man-
cehster hield, niet herhaald. De volstrekt
afwijzende reacties in vrijwel alle neu
trale landen en niet in de kleine al
leen. maar ook in de groote, zooals
Italië, Amerika en Japan zullen ook
in het officieele Engeland niet onopge
merkt zijn gebleven. Ook sommige Fran-
sche kringen, die b.v. in den bekenden!
publicist Pertinax hun spreektrompet vin
den, en die het met Churchill roerend,
eens zijn, zullen met deze reacties hun
voordeel kunnen doen, evenals sommige
pleiters aan den Duitsehen kant, die even
eens graag de neutralen voor hun kar-
retje zouden spannen, maar dan natuur,
lijk aan den anderen kant.
De oorlogsvoerenden
hebben zich het redht voorbehouden
om oorlog te maken zonder daarin de
neutralen te kennen. De neutralen heb
ben op hun beurt het recht om in dien
oorlog onzijdig te blijven. Geen oorlog
voerende kan op een moment dat hem
past plotseling een verplichting voor de
neutralen construeeren om aan den oor
log deel te nemen (en dan natuurlijk aan
zijn zijde). Van een moreelen plichti
kan evenmin gesproken worden in' een
conflict dat zóó doordrenkt is van
machtspolitieke opportunismen aan alle
zijden, als dit.
Zooi er al fgetoren van eerlijke en
algemeen menschelijke ideologie hier en
daar meewegen, zoo. worden deze geens
zins steeds en overal gedekt door
de politieke bedoelingen
der regeeringen. In dezen strijd om do
macht in Europa en daarbuiten zijn de
partijen bereid om het benutten van de
beste en steeds wisselende kansen niet
te laten belemmeren door zuiver ideolo
gische overwegingen. In een wereld waar
b.v. groote neutralen als het democrati
sche Amerika, het autocratische Japan,
het fascistische Italië en het bolsjewisti
sche Rusland de machtsschalen in of uit
hun evenwicht zouden kunnen brengen,
kunnen de beginselen der belligereinten
niet al te star zijn. Men spare ons, kleine
neutralen, dan echter O|0|k zedepreeken.
Blijft waakzaam
Toch liggen in uitingen als van Chub-
chill en in soortgelijke stemmen bij de
andere partijen, waarschuwingen beslo
ten. welke de neutralen ter harte moeten
nemen. Tegen zulke stroomingen met
of zonder vruchteloos beroep op Vol
kenbondsrestanten die waarlijk niet
eenskaps zullen verdwijnen, omdat zij te
genstand ondervinden, mjoeten de neu
tralen waakzaam blijven en hun recht
van onzijdigheid des te sterker stutten.
Wij gelooven nog altijd dat internatio
naal overleg tusschen de neutralen, die
orok de grooten nu elk op zijn
beurt in hun rechten of belangen wor
den gekwetst, tot deze versterking van
het recht der onzijdigen zjoiu kunnen bijr
dragen. Tegenover de actieve oorlogs.-
propaganda moeten de onzijdigen voor
hun recht van zelfbestemming even ac
tief opkomen.
De Elfstedentocht Dinsdag
met succes verreden.
Vijf eerste prijzen aan de winnaars
van den Frieschen elfstedentocht
Het groioite sportevenement in Fries
land de Elfstedentocht (vioor de
eerste maal 31 jaar geleden gehouden)
is Dinsdag verreden. Meer dan 3000
schaatsenrijders startten die morgen om
5 uur te Leeuwarden. Velen moesten,
het onderweg (opgeven, Want door te
genwind, slecht ijs en sneeuw was het
een zeer zwaar parcours |0iver de Fria-
sehe kanalen en meren.
Gisteren is reeds medegedeeld, dat het
eerste deel Leeuwarden—Stavoren dioior
een groep van een vijftal hardrijders in
zeer snel tempo was afgelegd. Deze sn'ei-
voetigen bleven aan de kiop tot aan de
finish die half vijf werd bereikt. Maar
daarvoioir hadden ze zich dan ook terdege
getraind. Zonder tegenslagen verliep iO|Ok
voioir hen de zware tocht niet.
In 11.30 uur werd het traject dat 199
K.M. lang was afgelegd dotor de 5 win
naars, die samen over de eindstreep gin
gen n.l. Keijzer, Adema, Westra, van
den Duin en Jongert. N|0ig 5 anderen!
kwamen 34 minuten na de eersten aan.
Van Franeker naar Dokkum, 50 K.Mi.,
was het zwaarste deel van den tocht.
Adema en zijn- 4 metgezellen reden sa
men om 8 uur 's morgens van Stavoren
naar "Harlingen.
Onderweg brak een zijner schaatsen
in tweeën; het reservepaar werd on
middellijk ondergebonden en.... hiji haal
de zijn makkers te Harlingen weer in.
Jongert. die voor de derde maal mee
deed, vertelde dat hij 10 K.M. door de
sneeuw heeft moeten loopen, voor de
schaatsen weer konden tweeden aange
spannen.
Er was enorme belangstelling aan de
finish te Leeuwarden toen half vijf de
eersten aankwamen.
Prins Bemhard heeft van zijn belang
stelling doen blijken dioor op verschil
lende plaatsen de rijders te volgen. In
Leeuwarden heeft de Prins de 5 win
naars persqoplijk geluk gewenscht.
VERSCHILLENDE BERICHTEN
Een pseudo loodgieter.
Dezer dagen vervoegde zich bij een
familie, die in de Maria Stuartlaan te
Rotterdam woont, een jongen van
ongeveer zestien jaar, die zeide namens
een loodgieterszaak te komen, om de wa
terleiding na te kijken. De Drinkwater
leiding had vastgesteld, zoo zeide hij,
dat er veel meer water, dan normaal in
deze woning werd gebruikt, zoodat er
ergens iets met de leiding wel niet in
orde zou zijn. Daarnaar moest hij een
onderzoek instellen.
Men liet den jongen binnen, die daarop
eenig uren in de woning is bezig geweest.
Hij ging de leidingen na, controleerde de
kranen en op deze wijze kwam hij in
alle vertrekken, in de keuken, den
kelder en op den zolder.
Toen hij weg was, bleek ook een por-
monnaie met f 1,50 uit de keuken verdwe
nen te zijn. Bij navraag bleek, dat er nie
mand naar de woning voor het onderzoek
van de waterleiding was gezonden.
Kerkorgels door vorst beschadigd.
De orgels in de Oude en Nieuwe kerk
der Ned. Herv. Gemeente te D e 1 f s h a-
ven hebben door de abnormale tempe-
ratuur-schommelingen als gevolg van de
strenge vorst en daarmede gepaard gaan
de extra-verwarming zoodanig geleden,
zoo meldt de Rotterd. Kerkbode, dat van
bespelen geen sprake kan zijn. Een door
den deskundige ingesteld onderzoek
bracht aan het licht, dat bij beide orgels
verschillende pijpenladen en andere on-
derdeelen uit elkaar getrokken waren en
het euvel als een kleine ramp moet wor
den beschouwd. De kosten van herstel
der schade zullen plm. f2500 bedragen.
Als noodmaatregel zal dan ook tijdelijk
moeten worden volstaan met het gebruik
van een harmonium voor het begeleiden
van den gemeentezang.
LUCHTVAART
Bijzetting A. H. G. Fokker.
De asch van wijlen den heer A. Hu
G. Fokker, in leven directeur van de
N.V. Nederl. Vliegtuigenfabriek Fokker te
Amsterdam, die met het s.s. „Volendam"
anar Nederland werd vervoerd, is
in overeenstemming met den wensch dar
familie in alle stilte naar Westerveld
overgebracht.
De plechtige bijzetting Zal geschieden
op Zaterdag 3 Februari as. lop de Be
graafplaats „Westerveld".
KERKNIEUWS
Ambtsjubileum Ds. Steinz.
Ds. P. J. Steinz, Ned. Herv. predikant
te Goes en WilhelmmadiOirp, is a.s. Zon
dag veertig jaar in het ambt. Ds. Steinz
is in 1900 te Stavenisse predikant
geworden, vanwaar hij 5 April 19o8 naar
Goes is gegaan. In de laatste gemeente
is hij dus reeds ruim 31 jaar werkzaam.
LAND- EN TUINBOUW
Uien naar Engeland.
De vorige week zijn uit de haven van
Ouddorp door 7 Engelsche zeebooten
ruim 50.000 baaltjes uien naar Engeland
vervoerd en nog 4 andere liggen in de
haven voor de volgende week. Zoover
het oog reikt is de Grevelingen met
zwaar drijfijs bedekt en de booten heb
ben aren werk, om van de punt af de
haven te bereiken. Veel visscherslui ver
dienen een goed dagloon met het laden
der booten.
Hitler's jongste rede In Berlijn
bracht weinig nieuws
De rechten der neutralen In de
oogen der belligrenten
Sneeuw en ijs betemmeren nor
maal verkeer met Noord-Zeeland
In 11 Va uur werd de Elfsteden
tocht van 199 K.M. volbracht
700 mijnwerkers worden binnen
kort gedemobiliseerd
Om het vriespunt.
Zon op:
Zon onder:
1 Febr.
7,44
16,41
Maan op:
Maan onder:
1 Febr.
1,42
11,08
Hoog- en laagwater te Zierikzee
Hoogwater:
Laagwater:,
1 Febr.
7,58 20,37
1,29 14.00
OE KRANT, DE VORST
EN DE SNEEUW
Tengevolge van de vorst en de sneeuw
val kan vertraging ontstaan tijdens
het vervoer van ons blad. Wij ver
zoeken onze abonné's hiermede rekening
te willen houden, wanneer de courant
niet op tgd mocht worden bezorgd.
PRINSES BEATRIX, die heden twee jaar wordt, met haar ouders bff de wUg
van haar zusje Irene.
