ZIERIKZEESCHE
NIEUWSBODE
VRIJDAG 26 JANUARI 1940
OPGENOt
ZiERlKZEESOff COURANT
i707-.«ae«
Prima Schillen,
Voorburg en
Bessenjenever.
De Kern
G J. J. VERTON
fijne verse koekjes
ABONNEMENT
Prijs 11.60 p. kwartaal, Buiten Zierikzee
11.80, Voor hfit buitenland 110.P.< Jaar
Afzonderlijke nummers 6 cent. Ver
schijnt dagelijks, behalve *s Zondags.
Uitgave: N.V. de Zierikzeesche Nieuwsbode, Zierikzee, Schuithaven B 94
Tel. 32, Postgiro 137677 - Dir.: A. J. de Looze - Uitg.-Red.: M. J. Kosten
96STE JAARGANG No. 14248
ADVERTENTIES
Prijs: 20 cents p. regel, minimum B0 cents
Bi) contract speciale prijzen. Grootte der
letters naar plaatsruimte. „Sucoesjes" 00
cents. Inzending tot 's morgeus 10 uur
ONDER DEN SCHIJNWERPER
valle thans eens het volle licht op
ons eigen land en wel naar aanleiding
van de rede, welke onzen minister van
buitenlandsche zaken, van Kleffens, gis
teren in de Eerste Kamer heeft gehou
den over het buitenlandsch beleid onzer
regeering in deze voor haar moeilijke
dagen. Deze voortreffelijke rede was niet
in de eerste plaats voor binnenlandsch
gebruik bestemd.
Als minister van Kleffens b.v. den vol
len nadruk laat vallen op het feit, dat
Nederland veel dichter bevolkt is dan
schier elk ander land en naar verhouding
een veel grooter bevolkingsoverschot
heeft, als hij betoogt, dat acht en drie
kwart millioen menschen moeten worden
gevoed in een land, welks bodem slechts
vier millioen in het leven kan houden,
schuilt daarin zoowel een aanklacht te
genover hen, die ons de vaart en den
handel bemoeilijken en in deze „ultra-
protectonistische en verarmende wereld"
overal sloten en grendels plaatsen, als
een anticipeerende afweer van voorstan
ders van de theorie van den „Lebens-
raum" die behooren te beseffen, dat het
probleem der „bestaansruimte", hetwelk
volgens den minister met vreedzame mid
delen dient te worden opgelost, „voor
onszelf in uitzonderlijk sterke mate be
staat".
Bij de handhaving van de neutraliteit,
waarbij het Nêderlandsche volk in over-
groote meerderheid achter de regeering
staat, wordt de zelfstandigheidspolitiek
betracht, welke zoowel het belang van
ons eigen land als gegeven de ligging
van moederland en overzeesche gebieds-
deelen dat van Europa en de rest
der beschaafde wereld dient. Naar sire
nen-gezang van weerszijden wordt dus
niet geluisterd, ook zelfs niet als de
tekst geput is uit het Volkenbondshand
vest, waarop C h u r c h i 11 volkomen ten
onrechte een beroep gedaan heeft. Het
lidmaatschap van den Volkenbond, die
met den oorlog tusschen Duitschland
eenerzijds, Frankrijk en Engeland ander
zijds, niets te maken heeft, legt geen
enkele verplichting tot medevechten of
medegetuigen op de staten, die zich nog
steeds te Genève laten vertegenwoordi
gen. Op knappe wijze heeft de minister
van buitenlandsche zaken dit aangetoond.
Het vraagstuk van den toekomstigen
vrede is door den minister op voorzich
tiger wijze behandeld. Voorzichtigheid be
hoeft echter geen critiek op vroegere
vredesverdragen, behoeft ook geen zich
aan het verleden spiegelend advies aan
de belligerenten uit te sluiten. Tegenover
1918 en 1919 (wat men kortweg als
Versailles pleegt aan te duiden)
werd het verdrag van 1815 als een veel
eer navolgenswaardig exempel gesteld, al
liet de minister niet na, „pro memorie"
te vermelden, dat een overwinnend
Duitschland in eerstgenoemde jaren ver
moedelijk eveneens zeer zware eischen
zou hebben gesteld.
„Zoo is het dan ook", aldus minister
Van Kleffens, „dat, wat in 1919 geschied
is, reeds twintig jaren later was uitge-
delgd, helaas mede (althans op dit
oogenblik) ten koste van natiën die zich
verheugen in nauwelijks herwonnen vrij
heid, van door den uitgebroken oorlog
benarde staten, die aan de regeling van
Versailles en wat daarop volgde part
noch deel hadden, en van tallooze on
schuldige particulieren, in de eerste plaats
in de overweldigde landen".
Minister van Kleffens besloot zijn rede
met een pleidooi voor het herstel der
internationale samenwerking
en onze rechten in die samenleving. De
naaste toekomst, onzeker als zij is, zal
medo aan ons volk menige beproeving
brengen, ook dan indien de oorlog in
militairen zin buiten onze grenzen blijft.
Het is goed daarop te zijn voorbereid
en te trachten den samenhang der dingen
te begrijpen, opdat Nederland met oud-
vaderlandsche kloekheid maatregelen ne
me waar het kan en voor het overige
datgene wat het zich bewust is, alleen
niet te kunnen veranderen, manmoedig
aanvaarde en drage. Juist in een periode
van materieelen tegenspoed kunnen en
moeten wij toonen, dat wij het levens
krachtig volk zijn, waarop ons uitzonder-
hoog geboortecijfer en ons uitzonderlijk
laag sterftecijfer wijzen. In den laatsten
tijd is op onze levenskracht in het oor
logvoerend buitenland wel eens een ver
keerd licht geworpen, doch en dit
moge ons tot geruststelling strekken
veelal in den vorm van begripsverwarring
I
Sir WILLIAM SEEDS,
de Engelsche ambassadeur te Moskou,
die thans met verlof in Engeland
vertoefd, is door den Koning in
audiëntie ontvangen.
DE STRENGE WINTER.
Januari eU koudste maand
sinds 1849.
Toen de vorst Dinsdag even geïnter
rumpeerd werd doioir dooi en optimisten
dachten, dat er althans een deel vani
dezen winter was afgesloten, werd de
vraag gesteld, of het riu wel te zien
was, of de winter strenger is dan eetnige
voorgangers, die- als streng te bo,ek
staan. Eenige berekeningen zijn toen ge
maakt, om met de winters van 1929, 1917
1895 en 1891 ©en vergelijking te kunnen/
opstellen.
Koudste Gemiddelde
drie weken Max. temp. Min. temp.
1890—*91 s
11—31 Deo. —3.6 —89
1894—'95: o
28 Jan -17 Febr. —2 9 —9,3
1916—'17:
20 Jao.-9 Febr.—2.0 —11 2
1928'"29:
8 - 28 F br.—1.3 -11.3
1939-'40:
2—22 Jan. —2.2 —9.9
VoiOir de winters 1917 en 1929 hebben
wij oiok de gemiddelde over dag-tempe
ratuur ter vergelijking. Deze blijkt in
beide gevallen ongeveer —5.4 gr. te heb
ben bedragen.
Deze drie weken zijn, schrijft het Hdbi.
van hetzelfde kaliber geweest als de
ergste perioden in *de vroegere strenge
winters. Speciaal met 1929 en 1917 ver
geleken blijkens de minima wat honger
te zijn geweest ien de maxima wat lager.
In andere opzichten zal de loopende
winter het echter gaan winnen- In 1895
en 1917 waren de beschouwde 3 weken
pok het hoofdbestanddeel van dien ge-
heelen winter. Thans ging er reeds in
December flinke koude vooraf en ook
kan er nog een behoorlijk vervolg ver
wacht worden. Waarschijnlijk zal dan wel
blijken, dat in duur deze winter alleen
toet 1890—'91 kan wedijveren.
Intusschen is nu al het aantal dage®
met minima beneden -10 gr. te DeBilt
reeds tot 13 lopgeloopen (1929 in ge-
heelen winter 16 dagen; 1917 (idem 13
dagen) en het aantal ijsdagejn (max. be
neden 0 gr.) tot 24 (1929: 26; 1917
20), alles gerekend voor etmalen van 0—
24 uur. Er is dus nog maar weinig
no.odig om dezen winter op de eerste
rij te plaatsen.
Ook kan reeds wioirden opgemaakt, dat
deze Januari-maand waarschijnlijk ver
reweg de koudste wioirdt van de heele
reeks nidss 1849. Tot nu toie Was Jan.
1850 de koudste, met een gemiddelde
Van) - 3.3 gr. C. Het Januari-gemiddelde
bedraagt op het oogenblik (1—24 Jan.)
ongeveer -5.4 gr. In écii week zal dit
wel niet 2 gr. C omhoog kunne® wor
den gewerkt.
VERKIEZING LEDEN
EERSTE KAMER.
25 senatoren treden af
Te midden van het rumoer der inter
nationale gebeurtenissen zou men haast
vergeten, zegt de „Haagsche Post", dat
wij hier in Nederland weer een verkie
zingsjaar zijn ingegaan. Al, komen de
kiezers zelf er als zoodanig niet direct
bij te pas. Het zijn de verleden jaar ge
kozen Provinciale Staten, die in den ko-
menden zomer de helft der Eerste Kamer
moeien vernieuwen.
Zooals men weet, treedt de Senaat niet
telkens in zijn geheel af, maar om de
drie jaar de helft. Dit jaar moeten af
treden de 25 senatoren, die zitting heb
ben voor de provincies Noord-Brabant,
Zeeland, Utrecht, Limburg, Noord-Hol
land en Friesland. Dit zijn 11 roomsch-
katholieken, 5 ,sociaal-democraten, 3 anti
revolutionairen, 2 christelijk-historischen,
2 nationaal-socialisten, 1 vrijzinnig-demo
craat en 1 liberaal. Aangezien de Staten
verkiezingen van het vorige jaar in en
kele opzichten nog al verschuivingen heb
ben doen ontstaan, laat het zich aanzien,
dat de 25 aftredende leden niet in bo
vengenoemde samenstelling zullen terug-
keeren.
Zoo is er een heel groote kans, dat de
beide nationaal-socialisten, die aan de
beurt van aftreden zijn, de heeren Von
Bönninghausen en De Rijke, niet zullen
worden herkozen: op grond van den
uitslag der Statenverkiezingen hebben de
N.S.B.-ers nog slechts recht op 2 zetels
in de Eerste Kamer. Uit welke groep er
voor hen in de plaats zullen komen,
weten wij op, dit oogenblik nog niet,
want de berekening van den uitslag van
Eerste Kamer-verkiezingen is een vrij
ingewikkelde historie.
Bovendien kan men een enkele maal
bij die verkiezingen wel eens merkwaar
dige combinaties op speciale bereke-
gen gebaseerd aanschouwen, waardoor
de uitslag verrassingen biedt. De moge
lijkheid, dat de N.S.B. slechts 1 zetel
verliest (en ove/r 3 jaar weer 1) is tevens
niet uitgesloten.
VERSCHILLENDE BERICHTEN
Hotel «Hooge Vuursche» afgebrand.
Heden (Vrijdag)morgen vroeg is een
felle brand uitgebroken in Kasteel „Hooge
Vuursche" nabij B a a r n, dat grootendeels
verwoest is.
Omtrent de oorzaak vernam het ANP.
van den Directeur, dat deze gedurende
den nacht een begin van brand in zijn
slaapkamer heeft gehad. Daar hij zeer
verkouden was, wilde hij, voordat hij
ging slapen, inhaleeren. Daarvoor ge
bruikte hij een electrisch keteltje dat
hij op zijn bed zette. Het schijnt dat hij
in slaap is gevallen, waardoor het keteltje
dat onder stroom stond, brand in zijn
bed veroorzaakte.
Uit de Nieuwsbode
van vóór vijf-en-twintig Jaar
Van 22 28 Januari 1915. We
gens'het mijnengevaar vaart het eerste
en laatste trambootje Zijpe—Stavenisse
v.v. voorloopig niet.
Met 1 April a.s. zal de lijn der RTM
Brouwershaven—Burgh in bedrijf worden
gesteld. I
Bij candidaatstelling in de vacature
van Stapele is als lid van den gemeente
raad van Tholen gekozen de heer J. W.
Wagtho.
Politieagenten namen in de Haag
sche tramwagens plaats, om dames met
onbeschermde hoedepennen, op de bon
te zetten. Ongeveer 600 overtreedsters
werden bekeurd.
Bij Helgoland vond een treffen
pl.aats tusschen Engelsche en Duitsche
vlooteenheden. De Duitsche kruiser „Blü-
cher" werd in den grond geboord.
- Rusland bezette bijna geheel Galicië
en de Bukowina en dreigde met een in
val in Zevenburgen.
Bij Kon. besluit werd de heer J. M.
van Doornick herbenoemd tot burge
meester der gemeente Stavenisse.
De straatlantaarns te Parijs worden
'savonds slechts gedeeltelijk ontstoken;
de winkels moeten hun zonnezeilen neer
laten, de huizen de vensters met luiken
afsluiten, teneinde luchtschepenaanvallen
onmogelijk te maken.
De heer P. Dumon Tak, wethouder
der gemeente Middelburg, werd tot
burgemeester dier gemeente benoemd.
De heer T. heeft daarop met veel water
het vuur gedoofd, waarna hij in een
kamer ernaast ging slapen. Des morgens
vroeg werd hij wakker door een brand
lucht. Toen hij de deur naar zijn slaap
kamer opende sloegen hem de vlammen
tegemoet. De zes gasten en de vijftien
man personeel konden, ten deele in (nacht
gewaad, ongedeerd het gebouw verlaten.
Het vuur greep snel om zich heen en in
minder dan geen tijd was het kasteel in
vlammen gehuld. De brandweren van
Baarn en Hilversum konden weinig tegen
de vuurzee beginnen. Het kasteel brandde
uit. Slechts een kamer en een keuken
gelijkvloersch konden worden behouden.
De schade, welke nog niet kon worden
geraamd, is zeer groot en zal waarschijn
lijk het millioen te boven gaan.
Da ramp van de Biarritz.
Met de vlag halfstok kwam gistermid
dag kwart over één het Noorsche stoom
schip „Borgholm" de middensluis van
IJ m u i d e n binnenvaren. Het schip is
getuige geweest van de jongste ramp die
door een mijn of een torpedo in de nabij
heid van onze kust is veroorzaakt. Een
ramp, die vermoedelijk aan acht en
dertig menschen het leven heeft
gekost.
Ditmaal is het slachtoffer het Noorsche
stoomschip „Biarritz", groot 3288 ton, dat
op weg was van Oslo naar Antwerpen,
met een bemanning van 83 personen en
24 passagiers aan boord. Deze dienst
wordt door de Biarritz reeds gedurende
langen tijd onderhouden en het schip is
voor vele Nederlandsche toeristen, die
Noorwegen bezochten, geen onbekende.
Zoo goed mogelijk werden de schip-
Minister van Kleffen's rede ook
voor buitenlandsch gebruik
25 Eerste Kamerleden moeten
dit jaar als senator aftreden
Het radio-telefoonverkeer met
Ned.-lndtë neemt steeds toe
16 Februari a.s. vindt een tweede
kindervlucht naar Indië plaats
Hotel „Hooge Vuursche" bij
Baarn door brand vernield
Om het vriespunt
yanletlaHeuj
A S. ZATERDAG
Zwezerik- en kalfscroquetten
Vleeschbroodjes
Verschillende soorten
Wellingtons
Vanillenootjes
W eeppermoppen
Bitterkoekjes
Botersprits
Arnh. meisjes
Kransj es (amandel)) 14 et. pons
16 cent
per one
VERRENIEUWSTRAAT ZIERIKZEE
27 Jan.
28 Jan,
27 Jan.
28 Jan.
Zon onder:
16.34
16.35
Maan op: Maan onder:
20,34 8.39
21,54 9,07
AMELAND IN ZEEPNOOD. Het K.L M.-vliegtuig XEMA brengt Sunlight Zeep en
Radion om in de behoefte de Amelundtche huisvrouwen aan zeep, te voorzien
Hoog- en laagwater te Zierikzee
Hoogwater: Laa|giwater:
27 Jan. 4,18 16,47 9.51 21,58
28 Jan. 5,00 17,33 10,31 22,46
Predikbeurten te Zierikzee
Zondag 28 Januari.
Ned. flerr. Kerk.
Nieuwe Kerk. 10 ure, ds. Reddingius
(Collecte Jeugdwerk).
Kleine Kerk. 10 en 7 ure, ds. Valeton.
Luth. Kerk.
Geen dienst.
Geret. Kerk.
10 en 6 ure, ds. Leene van Baarland
(Bed. H. Av.)
Chr. Geref. Kerk.
9.30, ds. Hoogendoorn, 2 Leesdienet en
6 ure, ds. Hoogendoorn.
Leger des Heils (Poststraat)
7.30, 10, 3.30 en 7.30 ure. Dinsdags 8
ure. 'sWoensdags 7.30 ure (Openluehtwerk).
Donderdags 8 ure. AIIob onder leiding van
de kapiteins Kremerv. Urk.
Geret. Gent. (Bt.-Domusstraat)
9.30, 2 en 6 nre, Leeskerk.
Oud-Gerei. Gent.
9.30, 2 en 6 ure, Leeskerk,
