ZIERIKZEESCHE
NIEUWSBODE
vpnrtAn *o iakii iapi iOAn WAAWin yrycn
VRIJDAG 19 JANUARI 1940
Oude Jenever M.C.
Boonen
op bon
De Kern
I A S. ZATERDAG
fijne verse koekjes
Ruwe
handen
PUROL
ZSEiaiCZEESCHEjCOUnAMI
I707-I8Ö8
ABONNEMENT
Prijs f 1.50 p. kwartaal. buiten Zlecikaea
11.80. Voor het buitenland flO.— R. Jaar
Afzonderlijke nummers B cent. Ver
schijnt dagelijks, behalve 's Zondags.
Uitgave: N.V. de Zierikzeesche Nieuwsbode, Zierikzee, Schuithaven B 94
Tel. 32, Postgiro 137677 - Dir.: A. J. de Looze - Uitg.-Red.: M. J, Kosten
96STE JAARGANG No. 14242
ADVERTENTIES:
Prijs: 20 cents p. regel, minimum B0 cents
Bij contract speciale prijzen. Grootte der
letters naar plaatsruimte. „Succesjes" 60
cents. Inzending tot 's morgens 10 uur
TWEE SYSTEMEN,
TWEE WERELDEN
De strijd per radio over en weer
Het is toch wel een merkwaardige te
genstelling, welke ons dezer dagen in de
pers is geopenbaard. In Duitschland is
het verboden, buitenlandsche radio-uit
zendingen in de Duitsche taal te belui
steren. Een verbod, dat maar niet zoo'n
gewoon voorschrift is. Neen, op overtre
ding ervan is niet minder gesteld dan
de doodstraf. Dit feit was ons reeds
eenigen tijd bekend.
Maar nu de tegenstelling, waarover
men in de dagbladen heeft kunnen lezen.
De meest populaire radio-uitzending voor
de Engelschen is die van Lord Haw Haw.
Het is de man, die voor den Duitschen
omroep de uitzendingen in het Engelsch
en bestemd voor het Engelsche publiek,
verzorgt Heel Engeland luistert naar
deze uitzendingen en amuseert zich kos
telijk.
De min of meer dramatische wijze,
waarop deze radioman zijn toespraken
opzet en zijn deftige uitspraak hebben
hem den bijnaam „Lord Haw Haw" ver
schaft. Geen populairder man nu en geen
grooter komiek althans in de waar
deering van de Engelschen dan deze
Lord Haw Haw. De kranten kondigen
steevast de uren aan, waarop hij aan het
woord komt; een revue is naar hem ge
noemd.
Het is niet onmogelijk, dat tenslotte
van hoogerhand op eenige matiging zal
worden aangedrongen. Er zijn reeds
enkele stemmen in Engeland, die erop
wijzen, dat toch altijd wel iets blijft
hangen van de laster en onwaarheden,
die volgens deze Engelschen door den
Duitschen omroeper aan het Engelsche
publiek worden opgedischt. Zelfs dit in
aanmerking nemend, is de tegenstelling
der feiten, zooals zij tot nu toe waren,
toch frappant.
Het is de tegenstelling, die zich telkens
weer tusschen de beide systemen: net
nationaal-socialistische en het liberaal- de
mocratische openbaart. Het eene systeem
kan £een openbaarheid, geen vrije m°e-
ningsuiting en geen critiek dulden. Het
andere kan zonder openbaarheid, zonder
vrije meeningsuiting en zonder critieK
niet bestaan. Waar het eene systeem on
herroepelijk aan te gronde zou gaan, is
voor het andere een onmisbaar levenssap
Aan wie de toekomst?
EXPLOSIE IN KRUITFABRIEK
eischt vijf dooden en vele gewonden
Is sabotage de oorzaak der explosie 7
Het Engelsche ministerie van Bevoorra
ding betreurt ten zeerste, dat zich gister
morgen in een zijner fabrieken, gelegen
in het Noorden van Londen, een explosie
heeft voorgedaan. Vijf menschen werden
gedood en een aantal arbeiders gewond.
Gelukkig waren de meeste gewonden
slechts licht gekwetst. Er wordt een
onderzoek ingesteld naar de oorzaken
van het ongeval".
Mei deze woorden heeft de Britsche
regeering gisteravond de gebeurtenis be
schreven, die tegen het middaguur in
Londen zooveel angst en ontzetting heeft
veroorzaakt. Officieel wordt voorts ver
klaard, dat-^r^cxpiosie zich heeft voor
gedaan in de koninklijke kruitfabriek in
Waltham Abbey (in het Noorden van
Grool-Londen).
Hoe groot het aantal gewonden is,
staat nog niet vast. Sommigen spreken
van dertig, anderen van vijftig gewon-
dsn. Ook zouden er, naar United Press
verneemt, nog zeven menschen vermist
worden.
Het officieele communiqué deelt nog
niets mede over de oorzaak van de ex
plosie, doch het ligt voor de hand, dat
er over sabotage gemompeld
wordt. Er is op het oogenblik nog wel
geen aanwijzing, die daarop duidt, maar
men acht het wel opvallend, aldus United
Press, dat de minister van Verkeerswezen
Woensdag nog opnieuw de directie van de
Spoorwegen gewaarschuwd heeft, alle
waakzaamheid te betrachten met het oog
op mogelijke Duitsche sabotage. Uiteraard
denkt men ook weer aan de activiteit
van de I.R.A., die reeds verscheiden ex
plosies heeft veroorzaakt en in wier
program, gelijk minister Hoare nog en
kele maanden geleden mededeelde, bom
aanslagen op spoorwegen, fabrieken en
openbare gebouwen staan.
Hoe krachtig de explosie was, blijkt
wel hieruit, dat eenige stalen balken 500
meter ver werden weggeslingerd. Van
een ziekenhuis in deze buurt werd het
dak weggerukt; een spoorwegstation, dat
zich op zes km. afstand van de kruit
fabriek bevindt, werd zwaar gehavend.
De fabriek ligt in het midden van een
tuinbouw district, met het gevolg, dat hon
derdduizenden ruiten van de kassen bij
de explosie versplinterd werden.
DE VIER ETAPPES VAN EEN
KOLONIAAL RIJK
Italië bereikt de eerste etappe
TERUZZf,
de Italiaansche minister voor de
Afrikaansche Koloniën
Onder voorzitterschap van Mussolini is
gistermorgen de nieuwe algemeene raad
van de adviseerende, corporatieve orga
nen van Italiaansch Afrika bijeengekomen.
Aan de vergadering werd deelgenomen
door alle leden van de regeering en
door 260 afgevaardigden van genoemde
organen. Nadat de minister van Afrika,
Teruzzi, een rede had gehouden, die een
uiteenzetting betreffende de hervorming
van de adviseerende organen welke op
het gebied van het koloniale bestuur in
corporatief verband werkzaam zijn, nam
de Duce het woord.
„De geschiedenis van de volken, zoo
zeide hij, die in staat zijn aan een im
perium leven te geven, leert ons, dat het
imperium in het eerste tijdperk van zijn
bestaan een geestelijke, politieke en mili
taire schepping is van het moederland.
In het tweede tijdperk leeft en ontwik
kelt zich dit imperium, dank zij de
middelen, die het grootendeels van het
moederland ontvangt.
In het derde stadium kan het imperium
geheel en al voor zichzelf zorgen, dat wil
zeggen zijn eigen zelfgenoegzaamheid op
economisch en militair gebied bereiken.
In een vierde periode is het imperium in
staat, de hulpbronnen van het moeder
land aan te vullen door het grondstoffen
te leveren, alsmede op zijn grondgebied
steeds meer menschenmassa's uit het
moederland op te nemen.
Wanneer rnen de imperia wil behou
den, dan moeten zij bevolkt worden. Wij
kunnen thans zeggen, dat. het eerste van
de vier genoemde tijdperken bereikt is.
De nieuwe adviseerende organen, die met
ingang van vandaag hun werk zullen be
ginnen, hebben de taak met zoo weinig
mogelijk papier en inkt er voor te zor-
gan, dat de volgende stadia spoedig aan
breken.
DE IN HET IJSSELMEER
BEKNELDE STOOMBOOTEN
Vorgsefsche tocht van Tepas
Per ijsvlet naar het convooi
en naar het eiland Urk
Nog steeds is het niet gelukt in ver
binding te komen met de in de ijswoeste-
nij van het IJselmeer beknelde stoomboo-
ten, de „Holland" en de „IJssel" van
de reederij 'Koppe. Zelfs de tocht van
Tepas, Donderdagmiddag, is vergeefsch
geweest. Toen hij om half vijf op Schip
hol terugkeerde, moest hij mededeelen,
dat het zicht zoo slecht was, dat hij
niets gezien had.
Intusschen was gisteravond op Urk het
zoeklicht van één van de ijsbrekers te
zien, welke blijkbaar nog steeds trachten
de booten te bereiken. Men schatte den
afstand echter op nog meer dan vijf
kilometer.
Onze
ongeëvenaard
f3,— per literkruik.
Behalve de Fokker, die vandaag er
weer heen gaat, zullen de booten nog
ander bezoek krijgen. Verzekeringsexperts
zijn namelijk van plan van Elburg zich
met een ijsvlet naar het convooi te be
geven, om de schade aan de uit blik be
staande lading van de „Friesland" vast
te stellen. Of de vlet ook levensmiddelen
zal meenemen was nog onbekend.
De ijsvlet van Urk is ook altijd nog in
buurt om zoo noodig assistentie te ver-
leenen.' Gisteravond werd ook de vlet
niet meer op Urk verwacht. Het eiland
is natuurlijk nog steeds zonder verbinding
met den vasten wal. Het postvliegtuig is
wel over Urk gevlogen, maar niet ge
daald. Ook de transporten, welke gister
morgen naar Urk zijn afgestoken, hebben
het eiland niet bereikt.
De sneeuw ligt op de route Urk—
Lemmer hoog opgewaaid, zoodat het on
doenlijk is den overtocht te maken. He
denochtend zullen opnieuw twee expedi
ties trachten Lemmer te bereiken. Tus
schen Urk en Lemmer is een ijsvlet je
blijven steken en de mannen zijn te
voet naar Urk gekomen.
ROOKENDE HAMSTERAARS
EN HAMSTERENDE ROOKERS
De sterke verkoop van tabak, welke
in de eerste maanden na de mobilisatie
viel waar te nemen, is gedurende de
maand December van het vorige jaar
aanmerkelijk ingekrompen. Was men aan
vankelijk van oordeel, dat het tabaksver
bruik onder invloed van de mobilisatie
was toegenomen, thans nu de Decem-
bercijfers zijn verschenen kan men
zich moeilijk aan de gedachte onttrekken,
dat er in de maanden September tot
November niet weinig is gehamsterd.
Nu plegen de Decembercijfers in het
algemeen beneden het normale te liggen,
doch voor 1939 is dit wel in bijzondere
mate het geval. In de eerste elf maan
den bedroeg het maandgemiddelde van
sigaren 141 millioen (in Dec. 123 mill.),
van sigaretten 442 millioen (in Dec. 376
millioen) en van tabak 985.000 kg (in Dec.
564.000 kg). Het valt op, dat vooral de
tabak zeer ver onder het gemiddelde ligt.
In vergelijking met December 1938
blijkt de laatste maand van het vorige i
jaar wat den verkoop van sigaren j
en sigaretten betreft nog vrij gunstig J
te zijn. j
Over December 1939 zijn eenige cijfers
voor sigaren 123 millioen (December '38:
112 millioen), voor sigaretten 376 millioen
(December '38: 357 millioen). Het spreekt
vanzelf, dat de fiscus er wel bij vaart.
In 1939 vloeide aan accijns f39.5 mill.
in de schatkist (de raming was f36 mill.) j
tegen plm. f37 millioen over 1938.
DE DISTRIBUTIE VAN BENZINE j
Hoe deze bij invoering j
zal worden geregeld I
„De Auto", het officieele orgaan der
KNAC bevat deze week een volledige
uiteenzetting van den opzet der distri
butieregeling van benzine.
„Reeds herhaaldelijk", aldus het blad,
„hebben wij aangedrongen op de bekend
making van de wijze waarop de distri
butie van benzine bij eventueele invoering
zal worden geregeld. Ofschoon men van
Regeeringszijde de meening schijnt toe
gedaan, dat het tijd genoeg is als de
belanghebbenden zulks vernemen bij de
invoering van de distributie en deze daar
over dus nog steeds nog in het onzekere
verkeeren, achten wij voorlichting thans
meer dan ooit geboden, omdat de onze
kerheid een zeer ongunstige factor vormt
voor de normale ontwikkeling van het
voor ons economisch leven zoo belang
rijke ftutoraobielverkeer.
Van heden tot en met Donder
dag 15 Februari zal bon 4
van de Rij fesdistributiekaart
recht geven op het koopen van
een halt pond bruine boonen,
witte boonen of andere ge
kleurde boonen, capucijners
'of grauwe erwteu.
Billijkheidshalve zal de benzinedistri
butie zijn gebaseerd op het aantal kilo
meters dat men, in liters benzine uitge
drukt den automobilist zal toewijzen.
Bij de toewijzing wordt gebruik ge
maakt van de opgave, waartoe iedere
automobilist door middel van het bekende
rose biljet was verplicht. Op dat biljet
moest men opgeven hoeveel km men ge
middeld per maand rijdt, hoeveel het ge
middelde benzine- en olieverbruik be
draagt, en tenslotte tot welke categorie
van gebruikers men behoort. Voor de
laatste opgave was bij het biljet een
aanwijzing gevoegd, vermeldende de ver
schillende soorten van categorieën en de
onderverdeeling daarvan.
Aan de hand van deze door den auto
mobilist zelf gedane opgaven, zal worden
vastgesteld voor hoeveel kilometers hem
benzine zal worden toegewezen.
Uiteraard is daarvoor een grondslag
vastgelegd overeenkomende met 850 km
per door den Minister vast te stellen
tijdvak voor wat de personenauto's be
treft en 400 km voor motorrijwielen,
terwijl voor de bedrijfsauto's geen vaste
grondslag bestaat. Wanneer tot distribu
tie zal moeten worden overgegaan, zal
het van den beschikbaren voorraad af
hangen welk percentage van dien grond
slag voor een bepaald tijdvak kan wor
den aangeschaft. Uiteraard zijn door het
bureau dat de distributie regelt verbruiks-
normen vastgesteld voor de verschillende
merken en typen automobielen.
Het zal een ieder duidelijk zijn, dat
het percentage tevens afhankelijk zal zijn
van de categorie waartoe men behoort,
en dat de eene categorie dus beter be
deeld zal worden dan de andere.
Zoo op het oog ziet deze regeling er
vrij ingewikkeld en verre van eenvoudig
uit. Laten wij hopen, dat het allemaal
echter nog wel zal meeloopen. Het eenige
wat thans niet valt te zeggen, is, waar
op men zal kunnen rekenen. Maar iedere
automobilist kan in elk geval voor zien-
zelf, aan de hand van zijn eigen opgave
nagaan, tot welke categorie bij behoort
en met hoeveel kilometers men voor hem
op het distributiekantoor vermoedelijk re
kening heeft gehouden.
KERKNIEUWS
Ned. Herv. Kerk.
RENESSE. Naar aanleiding van het be
richt der kerkcollécte voor Finland in de
Geref. Kerk te Ermelo, wordt de aan
dacht er op gevestigd, dat de kerkeraden
Noordwelle, reeds op Kerstmorgen 1939
der Hervormde gemeenten Renesse en
een extra gave hebben gevraagd voor
het Roode Kruis-werk in Finland, welke
collecte toen f23 heeft opgebracht. Het
is hartelijk te hopen dat na deze gevallen
nog vele voorbeelden zullen volgen.
Het aantal vacaturen
In de Ned. Herv. Kerk
- Het aantal vacaturen in de Ned. Herv.
Kerk bedroeg 1 Jan. 233 tegen 235 va-
j cante predikantsplaatsen op 1 Jan. 1939.
j Over de verschillende provincies ver
deeld bedroegen deze vacaturen voor de
prov. Groningen 29, Friesland 41, Drenthe
12, Overijssel 7, Gelderland 30, Utrecht
13, Noord-Holland 45, Zuid-Holland 35,
Zeeland 10, Noord-Brabant 9 en Limburg
2.
I In de kringen der Vrijz. Hervormden
en van den Geref. Bond in de Ned. Herv.
Kerk zijn het aantal vacante plaatsen het
grootst.
Hoog- en laagwater te Zierikzee
Hoogwater: Laajgiwater:
20 Jan. 10,06 22,57 3,48 16,21
l
De strijd in den aether tusschen
twee wereldbeschouwingen
Ontploffing in Engelsche kruit
fabriek aan sabotage te wijten
De eerste etappe van het
Italiaansche Imperium is bereikt
Nog geen verbinding met de in
het IJsselmeer beknelde booten
Als benzinedistributie komt, hoe
zal men dat toepassen 7
Strenge tot matige vorst
O
C. J. J. VERTON
Zwezerik- en kalfscroquetten
Vleeschbroodjes
Verschillende soorten
Wellingtons
1 <1
Yanillenootjes j
16 cent
y
Weespermoppen
Bitterkoekjes j
per ons
Botersprits
l
Arnh. meisjes d
i
Kransjes (amandel) 14 ct. p. ons jj
VERRENIEUWSTRAAT ZIERIKZEE
c
genezen vlug met
0oos30-60ct.Bij Apolh.en Drogisten
Zon op: Zon onder:
20 Jan. 8,01 16,22
Maan op: Maan onder:
20 Deo. 12,29 3,12
Predikbeurten te Zierikzee
Zondag 21 Januari.
Ned. Herv. Kerk.
Nieuwe Kerk. 10 ure, ds. Valeton.
Kleine Kerk. 10 ure, ds. Pijnaoker Hor
dijk en 7 ure, dhr. de Haan, evangelist
Egypte-kinderen.
Lnth. Kerk.
Geen dienst.
Geref. Kerk.
10 en 6 ure, ds. Jonker van Abcoude.
Ohr. Geref. Kerk.
9.30, ds. Hoogendoorn, 2 Leesdienst en
6 ure, ds. Hoogendoorn.
Leger des Heilsj (Poststraat)
7.30, 10, 3.30 en 7.30 ure. Dinsdags 8
ure. '8Woensdags 7.30 ure (Openluohtwerk).
Donderdags 8 ure. Alles onder leiding van
de kapiteins Kremerv. Urk.
Geref. Gem. (St.-Domnsstraat)
9.30, 2 en 6 nre, Leeskerk.
Oud-Geret. Gem.
9.30, 2 en 6 nre, Leeskerk.
