ZIERIKZEESCHE
KIEUWSBODE
MAANDAG 8 JANUARI 1940
OPGEN<
ZKPUCZSSCHE COUHAMT
Deanna Durbin
„De Wildzang".
De Kern
ABONNEMENT
Prijs f 1.50 p. kwartaal, buiten Zierikzee
fl.80. Voor het buitenland! flO.— p. Jaar
Afzonderlijke nummers 5 cent. Ver
schijnt dagelijks, behalve 's Zondags.
1797-1880
UitgaveN.V. de Zierikzeesche jNieuwsbode.JZierikzee, Schuithaven B 94
Tel. 32, Postgiro 137677 - Dir.: A. J. de Looze - Uitg.-Red.: M. J. Kosten
96STE JAARGANG No. 14232 i
ADVERTENTIES
Prijs: 20 cents p. regel, minimum 80 cents
BI) contract speciale prijzen. Grootte der
letters naar plaatsruimte. „Succesjes" 60
cents. Inzending tot 's morgens 10 uur
ONDER DEN SCHIJNWERPER
valle nogmaals het licht |op de be
sprekingen te Venetië, waar Czaky cjn
C i a n o elkaar (ontmoet en gecolnf ereerd
hebben over de vraagstukken, welke vo,or
Hongarije en Italië van belang zijn en
overeenstemming hebben bereikt wat huln
beider inzichten betreft, naar luidt valn
een communiqué, dat uitgegeven werd na
het uiteengaan der conferentie.
Communiqué's hebben de eigenschap zpo
helder te zijn als donkere maan, waaruit
alleen hoogst deskundigen iets positiefs
kunnen puren en dan nog niet eens met
zekerheid. De bladen werden Zich als
steeds met groeten ijver op deze ver
klaringen om hierop commentaar te ge
ven. belicht volgens hun vajn te voren)
bepaalde politieke opvattingen over de
confereerende partijen.
lm deze kwestie is 't de hoofdredac
teur van Mussolini, Ga yd a, wiens com
mentaar op deze besprekingen (niet zon
der beteekenis is.
Hij vraagt zich af of er inderdaad Rus
sische plannen bestaafn, tein opzichte van
Zuid-Oost-Europa, zooals talrijke buiten
landsche couranten meemein. Im ieder ge
val is de Italia am che houding
duidelijk,
Italië heeft geemerlei agressieve bedoe
lingen tegen Sovjet-Ruslaimd em in zoo
verre is er dus verschil tussehen het
Italiaansche standpunt e(n dat van andere
groote mogendheden, die eerst getracht
hebben de gunsten va|n Rusland te win
nen en thains pla/nnen voeden lom Rus
land aan te vullen. Italië welnscht al-
leem de expansie van het commu|niisme
tegen te gaan. Indiejn Sovjet-Rusland zich
rustig binnen zijn eigen grenzen houdt
en werkt aan de ontginning van die zioo
rijke en uitgestrekte gebieden, zal het
Italië niet op zijn weg vindein.
Hier wordt dus dioior een schrijver van
de autoriteit van Gayda bevestigd, wat
eenige dagen geleden i|ni de Italiaansche
pers in zekeren zin tot uititng kwam',
n.l. dat men te Rome met eenige be
zorgdheid van de geruchten lover Fransch-
Britsche plannen in het naburige Oosten
heeft kennis genomen en zeker ge'en sym
pathie zou gevoelen voor ieen anti-Rus.
sische expeditie in dem Kaukasus. Over
deze kwesties schijnen Budapest en Rome
het eens te zijn geworden. De reis naar
San Remo ging dus in feite naar de
Dogestad voor politieke besprekingen en
van een vaeantie im Sajn Remo. djoor Czaky
kwam niets!
Liet aftreden van den Etogelschem mi
nister van oorlog, Hore Belisha,
dreigt in Engeland langdurige discussies
uit te lokken. Steeds krachtiger wiordem
de stemmen in de pers, die zeggen dat
de Britsche natie ernstig geschokt is
dooir het gëbeurde, on recht heeft te
weten wat daarachter steekt. Alle kran
ten erkennen eerlijk niet de redenen te
weten, welke tot deze crisis aanleiding
hebben gegeven. Volgens de best inge
lichte politieke waarnemers is de cli-
Imax binnen een tijd van 24 uur ge
komen en naar algemeen wordt betoogd
moeten de redenen lom Hore Belisha
te verzoeken zijm portefeuille meer te
leggen, wel heel bijzonder doorslagge
vend zijn geweest. In züjh brief aalnl
den premier schrijft Hore Belisha wel.
dat er „geen verschil vam meenibg over
de politiek" tussehen hun beiden bestaat
maar een minister van oorlog legt in
een tijd als dezen zdj(n fubictie miet neer,
tenzij' daarvqor zeer gegromde redenen,
zJijfn.
Druk wordt natuurlijk geraden naar
de directe aamleiding, welke tot de cri
sis heeft geleid in de reeds bestaande
voortdurende wrijving tussehen den bur
germinister en zJijln militairen staf. Het
is bekend dat Hore Belisha voor een
eigen luchtmacht van het leger was, ter
wijl het departement van luchtvaart zich
daar krachtig tegen verzette. Het valt
echter niet gemakkelijk te zien hoe de
wensch van den minister om de lucht
macht in Frankrijk onder ctommafaido va(n
de legerleiding te brengen, tot Zij'n (ont
slag kan hebben geleid. Waarschijnlijk
is, dat Hore Belisha meer ambitieuze
plannen had voor de coördinatie vam de
defensie. Hij' had het departement van
bevoorrading en nog eenige alndere de
partementen willen opnemen* in het ka
der van de ministeries voor defensie
en de leiding yan het geheel willient
concerntreeren bij' eeni inieuw departe
ment van defensie. Hij! zou Natuurlijk
zelf de minister willen z'ijm, die de po
sitie van Lord Chatfield als minister
G STERN,
Blücher's opvolger als chef van de
Russische troepen, die tegen de Finnen
moeten vechten.
ONZE ZELFSTANDIGHEID
Sedert eenigen tijd' worden in buiten
landsche persorganen tendentieuze berich
ten omtrent Nederland verspreid, in dier
voege dat twijfel wordt gewekt aan Ne
derlands vastbeslotenheid om zich met
alle krachten waarover het land beschikt,
tegen eiken buitenlandschen aanval te
verweren.
Naar aanleiding hiervan zij nogmaals
verklaard, dat ter voorkoming van alle
misrekening, en ter wegneming van ver
der misverstand, dat over Nederlands
onaantastbaarheid niet te onderhandelen
valt en dat elke aanrander van het Ne-
derlandsche grondgebied den meest hard-
nekkigen weerstand onzer wapenen zal
ontmoeten, van welke zijde de aanval
ook moge komen.
Men zou zich kunnen afvragen, in wel
ke buitenlandsche persorganen zulks in
den jongsten tijd gedaan was. Immers,
in bladen van standing, pp deskundige en
tevens verantwoordelijke wijze geleid, zal
men, gelukkig, berichten van dien aard
vergeefs zoeken. In een gedeelte van
de Amerikaansche pers (natuurlijk geens
zins het beste gedeelte) heeft men zich
aan de door het perscommuniqué bedoel
de onjuiste, dus ook niet te verantwoor
den manier van „voorlichting" over Ne
derland schuldig gemaakt. Ook in enkele
Belgische bladen waarvan insgelijks
gezegd mag worden, dat zij niet tot de
sieraden van de Belgische pers behoo-
ren schijnt hetzelfde gebeurd te zijn.
Al moge er geen reden tot klagen be
staan, wat de voorlichting aangaande Ne
derland betreft, door tal van goede pers
organen in het buitenland aan hun le
zers voorgezet, de minder gunstige uit
zonderingen kunnen niettemin genoeg
kwaad stichten. Heel gemakkelijk kan
dientengevolge bij sommige personen en
groepen in landen, waar de hier be
doelde onjuiste berichtgeving haar werk
verrichtte, een verkeerde en ongewensch-
te meening post vatten omtrent Neder-
land's houding te midden van de inter
nationale verwikkelingen.
Verwacht mag worden, dat, na deze
officieele bevestiging van Nederland's vas
ten wil zich in voorkomend geval tegen
iederen aanvaller tot het uiterste te ver
dedigen, den bedoelden buitenlandsche
persorganen dc lust zal vergaan, hun
onjuiste voorlichting voort te zetten of
te herhalen. De wereld is in elk geval
tegen onware mededeelingen van dezen
aard gewapend door het Nederlandsche
communiqué.
VERSCHILLENDE BERICHTEN
SUcMoff«ri van ijs
Men maakt zich op Urk ernstig onge
rust over twee Urker mannen, twee neven
Kaptein genaamd, 22 en 24 jaar oud, die
Zaterdagochtend te voet over het ijs in
de richting Lemmer zijn vertrokken om
een vriend, die naar Urk zou komen,
tegemoet te gaan. Sedert hun vertrek
heeft men niets meer van hen vernomen.
van coördinatie van defensie lotveibodig
zou maken en die b.v. Winstioin Chur
chill als minister van marine antder zich
zou krijgen. Het spreekt vanzelf dat dit
plan op tegenkanting mioest stuiten
CONCERTZAAL-BIOSCOOP
Zaterdag en Zondag
in d< superfilm
De vriend uit Lemmer is om drie uur op
Urk aangekomen, zonder zijn makkers te
hebben gezien.
Men werd op Urk gealarmeerd door
een paar personen, die beoosten den dijk
van Lemmer naar Urk wandelden en op
een zeker oogéhblik hulpgeroep meenden
waar te nemen. Zij gingen daarna ter
stond in de richting van den dijk, klom
men dezen over, doch ontwaarden nie
mand. Wel bevonden zij, dat het ijs zeer
bros was. Op het' eiland waren reeds
verscheidene militairen, die met verlof
waren, nat aangekomen, doordat zij op
hun wandeling naar Urk door het ijs
waren gezakt, dat op plaatsen waar bo-
demgassen loskomen dun of bros is. Allen
konden zich in veiligheid stellen. De lijken
van beide neven, waarvan de oudste ge
huwd was, zijn, naar nader wordt bericht,
later gevonden. Zij waren in een wak
gereden.
Zaterdagmiddag om 5 uur is op het
Kagermeer te Sassenheim de 27-j.
sergeant J. Beyner., afkomstig uit Oude-
Pekela, met zijn meisje in een wak ge
reden. Het meisje kon worden gered,
maar de sergeant, die onder het ijs was
geschoten, verdronk. Zijn lijkmis nog niet
gevonden.
In den vroegen achtend vertrok Zater
dag van Medemblfk een reddingsbri
gade om nasporing te doen naar de beide
op het IJselmeer verdronken fraters, de
27-jarige H. L. Pijnappels en de 25-jarige
A. W. van Arkel, beiden als gemeld, on
derwijzer aan het pensionaat „St. Rad
bout" te Medemblik.
Te tien uur zijn in een eendenbijt de
beide lijkep gevonden. De stoffelijke res
ten zijn naar het pensionaat overgebracht.
Door oen tram overreden
Zaterdagavond stak de 75-jarige W-
Z., komende uit de Hazepaterslaan te
Haarlem, de Dreef over en is waar
schijnlijk gevallen over het tramspioior.
Op dat oogenfo'lik naderde een tramtrein
uit de richting Leiden. De wagenbestuur
der kon, hoewel krachtig remmende, een
aanrijding niet voiorkomefn,. De heer Z.
raakte onder den baanschuiver e)m de
tram moest fopgevijzeld worden om het
slachtoffer te bevrijden.
Met hevig bloedende hoofdwonden is
hij in bewusteloioizsen toestand (naar het
Diaconessenhuis gebracht.
Duizenden op het ijs
Niettegenstaande den dooi, welke in
den namiddag van Zaterdag was ingetre
den en ook Zondag doorzette, hebben
25 tot 30.000 schaatsenrijders den tradi-
tioneelen tocht naar Marken gemaakt. Zij
kwamen uit alle richtingen maar het cen
trale knooppuntMonnikendam, Am
sterdam leverde verreweg, het grootste
kwantum, hoewel ook talrijke schaats
liefhebbers uit de Zaanstreek, Purmerend
en Hoorn de ijzers onderbonden en het
stadje aan de Gouwzee opzochten. De
tocht was vaak zeer zwaar.
Overal liet de kwaliteit van het ijs
veel te wenscehn over. Dit was oorzaaic,
dat velen onderweg terugkeerden en
Monnikendam in het geheel niet zagen.
Vrachtauto tegen «en boom gereden
Zondagmorgen is tengevolge van de
gladheid van het wegdek een vrachtauto,
met requisieten van het tooneelgezelschap
„De Jonge Spelers" tussehen Rauwerd
en Deersum (Fr.) tegen een baom gereden],
In de cabine zaten behalve de chauf
feur drie leden van het gezelschap. Een
van hen, de heer J. Seves, werd bij de
botsing zoo ernstig gewond, dat hij. in
het Diaconessenhuis te Leeuwarden, waar
heen hij was vervoerd, eenigen tijd na
aankomst is overleden. De beide anderen
liepen evenals de bestuurder van de auto
verwondingen op, welke evenwel niet van
ernstigen aard bleken te zijn. Allen wer
den naar het Diaconessenhuis vervoerd.
„De Jonge Spelers" hadden Zaterdag
avond een uitvoering te Sneek gegeven
en zouden Zondagavond te Leeuwarden
een voorstelling voor fabrieksarbeiders
geven. Deze uitvoering kon evenwel in
verband met dit ongeluk geen doorgang
vinden.
MILLIOENEN-STATISTIEK
De Rijksfinanciën in 1939
De telkenjare daoir het Gentraal Bu
reau voor de Statistiek verzorgde sta
tistiek der Rijksfinanciën, geeft een uit
voerig loiverzicht van: a. de inkomsten
en uitgaven volgens de Rijksrekeningen
tot en met 1937 en de Rijksbegnootinn
gen voor 1938 en 1939: b'. elk der Rijks-
b'elastingen; c. eenige der overige voor
naamste middelen en inkomsten; d. elk
der fonds-en en bedrijvieln van den Staat;
e. de gevestigde en de vlottende schuld
van het Rijk.
De steeds toenemende Joimvang valnhet
overheidsapparaat komt tot uitdrukking
in de gewone uitgaven, die iin 1900 nog
f 149 millioen bedroegen, doch bijna on
afgebroken zijn aangegroeid tot f 663
millioen in 1937, terwijl voor 1938 en
1939 oorspronkelijk geraamd werd resp.
f704 en f745 millioen. De daarmee niet
altijd gelijken tred houdende inkomsten
waren oorzaak dat tot -en met 1937 op
den gewonen die(nist ebm bedrag van
f 194 millioen toingedekt bleef.
Per hoofd der bevolking gedroegen de
uitgaven van alle departementen te za-
men in 1937 f61, in 1938 (oorsprolnket-
lijke raming) f66 en in 1939 (qorsproink-
raming) f 69. Als opbrengst der belas
tingen ten -behoeve vam den gewtonen
dienst is in de Rijksbegroting voor '39
geraamd f 453 millioen (f 52 per hoofd
der bevolking), de winsten der staats
bedrijven werden geraamd op f 11 mill,,
(d.i. ruim fl per hoofd der bevolking).
Van de voor dit jaar in totaal geraam
de uitgaven ad f606 millioen bleef zoo
doende f 143 millioen ongedekt of f 16
per hofotfd der bevolking.
De totale belastingopbrengst miet in
begrip van die ten behoeve van het)
Verkeersfonds was in 1937 f 582 mill,.,
tegen f120 millioen in 1900. De voior-
loopige raming voor 1939 bedroeg f 600
millioen.
De gevestigde schuld heeft op 1 Jan.
1938 met f3253 millioen een maximum
bereikt. Per 1 Jan. 1939 is zij iets te>
ruggeloopen tot f3212 millioen. De vlot-
tende schuld is de laatste jaren in ver
gelijking tot vroegere jaren zeer hoog.
Zij bedroeg bij' het begin van 1938 f805
millioen; op 15 December was zij al
gestegen tot f 774 millioien. De rente
last kon verminderen dopr co&wersie^.
Voor 1939 werd in de oorspronkelijke
begrooting nog fill millioen hiervoor
geraamd.
Hoog- en laagwater te Zierikzee
HoogwaterLaqgwater
9 Jan. 2,33 14,56 8,14 20,22
Italië wenscht uitbreiding van
communisme tegen te gaan
Spanje's herbouw geeft Franco
tal van problemen op
Totale belasting-opbrengst in 1939
op f 600 millioen geschat
Miltvuur schijnt veroorzaakt te
zijn door voeder-infectie
Het kampioenschap schaatsen
rijden te Groningen verreden
Regen of sneeuw
MARINE EN LEGER
Dienstplichtigen van lichting-1924
naar huis
Nadat in October van het vorige jaar
reeds een aantal manschappen van de
lichting 1924, behoorende tot de cavale
rie, met klein verlof is gezonden, zal
thans in den loop van Januari een aantal
dienstplichtigen van dezelfde lichting, be
hoorende tot de bereden en de luchtdoel-
artillerie naar huis mogen gaan. Na begin
Februari zullen ongeveer honderd dienst
plichtigen van de .genie eveneens naar
hunne haardsteden kunnen terugkeeren.
Wanneer het overgroote deel van deze
oudste lichting naar huis zal kunnen gaan,
staat nog niet vast. Dit hangt af van het
verloop der eerste oefening van de in
October j.l. opgekomen ploeg der jong
ste lichting. Waarschijnlijk zullen deze
reeruten in April voldoende af gericht zijn
SPANJE'S HERBOUW
De schaduw van den burger
oorlog ligt nog over het ge-
heele Spaansche volk
Het nieuwe regime in Spanje heeft
aan alle zijden met moeilijkheden te kam
pen. Generaal Franco kajni stemmen iop
het ^enthousiasme van den Phalalnx, welke
de drijvende kracht is voor een natio
nale revolutie, maar hiertegen verzet
zich de traditie. Nu de burgeroorlog voor
bij is, moet Franco zijn volgelingen,
bij elkander zien te houden. On^er den
drang van de noodzaak is ee)m verbond
tot stand gekomen tussehen de traditio
malisten en den, progressieven Phalanx,
maar onder de tegenwoordige omstan
digheden vinden ontevredenen veel aan
leiding tot klachten en twisten kuitmm
in Spanje gemakkelijk in eelm moioirdda-
digen strijd verkeeren.
Het economische herstel
eischt een reusachtige krachtsinspanning.
Spanje is een land, dat voldoende voed
sel produceert en bovendien rijk is aan
mineralen; zijn ecoln|omie eiseht oinider
normale omstandigheden organisatie, zoo-
als Primo de Rivera heeft onder
vonden. De uitputting va|m de goudre
serve heeft den staat van een belang
rijke hulpbron beroofd en de oorlogs
toestand in Eurlopa beperkt de moge
lijkheid voor Spanje om buitenlandsche
credieten te krijgen. Anderzijds kalm geen*
voordeel worden getrokken van de door
den oorlog mogelijke uitbreiding van de
afzetmarkten vqor Spaansche voedings
middelen en minerale ertsen, alvorens de
productie weer (op den ouden voet voort
gang heeft. Franco's grioate pro
bleem is op het loogenblik het volk
te voeden en aan het werk te zetten!*
maar hij beschikt slechts over de helft
van de normale hjoieveelheid van rollqod
spoorwegmateriaal. Het motorverkeer is
sterk verminderd; de veestapel eveneens
zelfs de muilezels hebben de gevolgen'
van den burgeroorlog ondervotoden. Het
afgelqopen jaar gaf tenslotte schrale oog
sten. Dit alles zijn niet zeer bemoedi
gende belemmeringen vqor het herstel'.
Eenheid des volks niet hersteld
Franco kan niet verwachten* dat allen
thans eendrachtig zullen samenwerken
tot het herstel en took de moreele schade
van den oorlog, de verdeeldheid tussehen
de Spanjaarden, liquideeren. De helft vam
Spanje, welke thans gewonnen heeft, zet
haar voet (op den nek van den over
wonnene ejn deze afndere helft is in haar
hart even rebelsch als tevoren. Zoo
doende blijft de schaduw van de
tragedie over geheel Spanje liggen.
Het totaal aantal gevallenen e|n vermoor
den wordt top 800-000 geschat, waarvan
de helft op* het slagveld; er is nauwe
lijks écfn familie, die geen verlies heeft
en niet aan wraak deinikt; 10 maiajnden
ma het einde van de|ni burgeroorlog zijin
de gevangenissen (nog volgepropt en nog
steeds worden er mieer gearresteerd dan
berecht.
Een dictatoriale regeering in wording
Het nationalistische Spanje is (nog niet
staatsrechtelijk gegrondvest. Het zal de
taak van den Nationalem Raad vain den
Phalanx zijn om een constitutie te ont
werpen. Het waarschijnlijkst is, dat de
Itaiiaansch—Portugeesche dictatoriale re-
geeringsvorm zal wprden gekozen; mem
kan reeds zeggen, dat Spanje zichbij
die groep: gevoegd heeft, waardoor het
land een speciale positie injneemt, het
geen wel eens van invloed zou kunnen
zijn, wanneer het gaat om het even
wicht van krachten niet slechts flq de
Middellandsche Zee, maar in geheel
Europa.
