'ZIERIKZEESCHE
NIEUWSBODE
VRIJDAG 5 JANUARI 1940
OPGEM
mmjmum courant
1707"
De Kern
Firma A. Timmerman Cz.
C. J. J. VERTON
Ruwe houden
ABONNEMENT
Prijs fl.60 p. kwartaal, buiten Zierikze*
fl.80. Voor het buitonland flo.— p. jaar
Afzonderlijke nummers 5 cent. Ver
schijnt dagelijks, behalve 's Zondags.
Uitgave: N.V. de Zierikzeesche Nieuwsbode, Zierikzee, Schuithaven B 94
Tel. 32, Postgiro 137677 - Dir.A. J. de Looze - Uitg.-Red.M. J. Kosten
96STE JAARGANG No. 14230
ADVERTENTIES
Prijs: 20 cents p. regel, minimum 80 cents
Bij contract speciale prijzen. Groott» der
letters naar plantsruimt*. „Succesjes" 80
cents. Inzending tot 's morgens 10 uur
ONDER DEN SCHIJNWERPER
'blijft in den lichtcirkel der openbare
belangstelling Fiinlapd- staain, dat in
Noord-Europa dreigt te worden, wiat
Spanje in 1937 in Zuid-Europa is geweest,
n.l. de twistappel tusschen de verbreiders
en de bestrijders van het bolsjewisme.
Evenmin als Italië in de Middellainidsche
Zee een sterken voorpost van het bolsje
wisme kon dulden, evenmifm kaïn Enge
land dit risico in den Atlaintischein Oceaan
nemen: De Sovjets zoeken ijsvrije mari
tieme steunpunten buiteini Rusland. Het
Derde Rijk verkeert thans in de merk
waardige positie, dat het, dank zij zijn
politiek -economische entente met de Sov
jet-Unie, aan den adderen kant van de
linie staat dan in het Spaajmsche geval,.
De politieke eomedie in de Londensche
Non-interventie-conimissie komt iln, de her
innering terug. Welken vorm de Eln-
gelsch-Fransche hulp aan Finlaimd precies
zal aannemen, is (nog eem geheim: hij1 kan
zich bepalen tot munitie- en vliegtuigzen
dingen, hij kan zich demofnstreeren in
„vrijwilligers"; Engeland kan oiok door
het inzetten van zijini militaire machtsmid
delen geheel Scandinavië mobiliseereini,
indien althans Zwedein eln Nqoirwegen den
moed hebben, het mede vioior Finland
op te nemen.
Het ligt voor de hand, dat in de laatsit-
genoemde twee gevallen Hitier niet iO|nr
verschillig zou kunnen iblïjvqnj vioior de
nieuwe potentieele strategische positie,
die het Engelsche leger zou komen in
te nemen, niet slechts tqm aalnzien van
de Sovjet-Unie, maar ook ten aanzien
van het Derde Rijk. Of een dergelijke
positie (Op den duur geen vertakkingen;
zou hebben voor den oorlog tusschen Em-
geland-Frankrijk en Duitschla|nd, valt (niet
te voorzien; het is niet onwaarschijnlijk.
r\ e veronderstelling, dat Engeland en
Frankrijk ook bezig zijn in het ge
bied van den Kaukasus een oorlogs
front voor te bereiden, vindt steun in
een bepaalde werkzaamheid van den
Fransehen generaal Weygand en den En-
gelschen generaal Ironside in het Na
burige Oosten. De situatie zoowel op den
Balkan als in het geheele Naburige Oos
ten is uiterst gespannen. De positie van
Roemenië is nog steeds hachelijk en
vast slaat wel, dat wanneer hetzij de
Sow jet-Unie, hetzij het Derde Rijk de
territoriale souvereiniteit van Roemenië
zou schenden, dit direct zoowel op den
Balkan en in de Middellandsche Zee
als in het Naburige Oosten scherpen
weerklank zou vinden.
De geallieerden hebben zich ongetwij
feld over de geheele linie voorbereid,
met medewerking van hun bondgenoot
Turkije, dat thans zoo wreed door
natuurrampen geteisterd is, zonder
twijfel ook met stille medewerking van
Irak, Iran en Afghanistan, die via Tur
kije met het Britsche Rijk zijn verbon
den. Het is de vraag, of Engeland en
Frankrijk niet gaarne de gelegenheid zou
den aangrijpen tot een offensief in Zuid-
Oost-Europa, teneinde de krachten van
het Derde Rijk te verdeelen en te ver
zwakken
Men denkt nog aan de theorie van het
„Oostfront", die Churchill in den wereld
oorlog tot een realiteit heeft trachten
te maken door het zenden van een
Australisch-Nieuw-Zeelandsch expeditiele-
ger naar Gallipoli, waar het echter
jammerlijk strandde. Thans verkeeren
Engeland en Frankrijk eventueel in een
oneindig gunstiger positie, doordat Tur
kije aan hun zijde staat. De Russisch-
Finsche oorlog maakt de kwestie van de
politiek van het Oostfront weder uiterst
actueel.
LI cel langzaam ontwikkelt zich de oor
log en de oorlogsgeest in de oor
logvoerende landen. Tusschen deze twee
verschijnselen bestaat wisselwerking. Men
doet in de met elkaar in oorlog zijnde
staten met berusting zijn plicht, maar
van oorlogsromantiek is geen sprake. Er
zijn er nog te veel in Europa die droeve
herinneringen hebben aan den laatsten
oorlog en zich alle fouten herinneren die
toen gemaakt zijn, zoomede de desillusies
die er op gevolgd zijn, voor beide par
tijen.
Het is de grondfout geweest van de
vredesverdragen van 1919, dat men niet
naar billijk evenwicht maar naar een
zijdig overwicht heeft gezocht. „Zal men
er vroeg dr. Cólijn in zijn nieuwjaars
radio-rede thans in slagen een duur-
zamen vrede in het leven te roepen,
of zal ook nu weer, als in 1919, harts
tocht zegevieren over het verstand? „Zal
men" zoo ging hij voort „meer
JAMES ROOSEVELT,
de oudste zoon van den president,
gaat zich als onaf hank elyk filmpro
ducent te Hollywood vestigen. Bij zal
iverken met de United Artists.
HARWOOD OVER HET
GEVECHT MET „GRAF SPEE"
Na 16 minuten strijd in nevelen gehuld
Schout-bij-nacht Harwood van de En
gelsche kruiser „Ajax", welke bodem te
Montevideo ligt, gaf in een interview
een levendige schildering van het gevecht
met de „Graf Spee". Hij zeide, dat hij
begin December wist, dat zich 'n Duitsch
kaperschip, waarschijnlijk een vestzak
slagschip, in het zuidelijk deel van den
Atlantischen Oceaan bevond. Hij meende,
I dat het wel eens de Britsche koopvaar-
j ders voor de Zuid-Amerikaansche kust
zou kunnen aanvallen.
„Daarom concentreerde ik de „Ajax",
„Achilles" en „Exeter" op 12 December
voor de monding van de La Platarivier.
Om 6.10 uur den volgenden morgen werd
een rookpluim waargenomen. Het bleek
het vestzakslagschip te zijn. Om 6.18
opende het het vuur. Eén toren vuurde
op de „Exeter" en de andere op de
„Ajax" en „Achilles". Wij liepen alle op
volle kracht en vielen aan overeenkom
stig een van te voren beraamd plan: de
„Exeter" op den eenen vleugel en de
„Ajax" en de „Achilles" op den andere.
Na zestien minuten gevuurd te hebben,
legde de ,,Graf Spee" een nevelscherm
en zette met volle vaart koers naar de
La Platarivier. Wij trokken hieruit de
conclusie, dat wij haar ernstig gehavend
hadden. Zij vervolgde haar koers naar de
La Plata, nu en dan vurend wanneer wij
haar te na kwamen. Het gevecht duurde
den geheelen dag. De „Achilles" volgde
de „Graf Spee" tot zij den Duitscher te
Montevideo het anker zag uitwerpen. De
„Achilles" keerde daarop terug naar de
monding van de La Plata. Met den krui
ser „Cumberland" wachtten wij toen af
of de „Graf Spee" weer naar buiten zou
komen. In dat geval waren wij gereed
voor het gevecht".
3189 maal hetzelfde. Iin vijf en dertig!
van de honderd gevallen veraindert het
weer dus bij1 het ingaan van em nieuw
kwartier. De oude weervqoirspellers mo
gen daar best mee tevreden zijn, wainit
er Zijn heel wat voorspellingen geweest,
die eens op de honderd maal no;g met
uitkomen. Men zou bijna denken, dat de
maan dan toch iets met ons weer te ma
ken heeft, al is het dan niet zooi hevig
als men soms gelooft.
Vliegtuig verongelukt
Gistermiddag is nabij het vliegveld
Waalhaven te Rotterdam een door de
n.v. Koolhoven vervaardigd vliegtuig, dat
bestemd was voor de militaire luchtvaart,
tijdens een officieele proefvlucht neer
gestort en totaal vernield. De bestuurder,
de invlieger van de fabriek Th. H. J.
Coppers, is bij dit ongeluk om het leven
gekomen. Hij sprong op ongeveer hón
derd meter met zijn valscherm uit het
neerstortende vliegtuig, maar de hoogte
was onvoldoende om de parachute ge
legenheid te geven zich te openen. Het
toestel was er een van het type F.K. 56,
een z.g. trainingstoestel tevens lichte ver-
kenner, dat plaats biedt aan twee per-
j sonen.
i Het ongeluk is gistermiddag om kwart
voor vieren gebeurd. Kort te voren was
de invlieger met het toestel opgestegen
om een officieele proefvlucht te maken
j voor deskundigen van 't Nationaal Lucht-
vaartlaboratorium, de rijksinstantie, wel
ke nieuwe toestellen keurt voordat deze
van de fabriek door Defensie worden
overgenomen. Van de evoluties, die door
de deskundigen op het vliegveld werden
gadegeslagen, werden gistermiddag
eenige foto's en een korte film gemaakt.
De invlieger moest o.a. een duikvlucht
demonsteeren en toen hij deze van een
hoogte van ongeveer 2500 meter af had
ingezet, zag men uat de duik veel dieper
werd gemaakt, dan gewoonlijk het geval
is. Daarop zag men het toestel pijlsnel
neerstorten.
De heer Th. H. J. Coppers, die in 1906
geboren was, is officier-vlieger bij de
Kon. Marine geweest. Hij bestuurde zeven
jaar geleden de vliegboot, die een bom
liet vallen op de Zeven Provinciën, waar
door aan de muiterij een einde kwam.
Na zijn terugkeer uit Indië kwam de heer
Coppers bij Koolhoven als invlieger en
werd reserve-eerste luitenant van de mi
litaire luchtvaart hier te lande.
Verschillende soorten
STEPHAN CZAKY, j
de Hongaarsche minister van buiten-
landsche zaken, zal een vacantietrip
ondernemen naar San Remo, welke men
niet zonder politieke beteekenis acht.
Finland en den Kaulcatut nieuwe
fronten in dezen oorlog
Schout-bij-nacht Harwood over
het gevecht met de «Graf Spee»
Bij Waalhaven is gisteren een
Koolhoven-machine neergestort
Ijsgang op onze groote rivieren
stagneert de scheepvaart
Nieuwe snelle vliegtuigen voor
den dienst Amerika Europa
Om hat vriespunt
VERSCHILLENDE BERICHTEN
De maan en het weer
Oude weervqoirspelLers beweren altijd,
dat bijl volle maan en nieuwe' maa|ni het
weer verandert. Iemand, die daar niet
aan geloofde, heeft dat eens nagerekend
en deze man van de statistiek is tot een
heel andere conclusie gekomen. Over een
groot aantal jaren heeft hijl nagegaiain of
het weer werkelijk op die tijdstippen
anders werd en hij kwam tot de qom-
ciusie. dat 'b'ij nieuwe maan 461 maal;
het weer veranderde, terwijl dit 674 maal
niet, het geval was. Bij' volle maan was
de verhouding 456 en 756. Als je de kwar
tieren er inog bijneemt is de verhouding
veel ongunstiger. 1743 maal verandering.
dan in 1919, bij de vredessluiting rekening
houden met de factoren die in zoo sterke
mate de welvaart der volkeren beïnvloe
den?"
heeft eveneens gewezen op het gevaar
van een geweldsvrede „De oorlog is
een zichzelf voorttelend kwaad. Hij laat
ruïnes achter, ook in de gezindheid der
menschen, die geen vruchtbaren bodem
vormen voor het opbloeien van eenwaar-
achtigen vredeLaat ons nu, voordat
iets onherstelbaars gebeurd is, ons aan
de conferentietafel zetten, met het vaste
besluit dat wij elkaar moeten vinden".
bij
Dam B 82-83, Zierikzee - Telef. 110
De Rijkswaterstaat heeft de betonning
uit Rijln en Waal verwijderd, zooidat de
scheepvaart, praetisch gesproken, stil
ligt. Men ziet nog een ekjkele motorboot;
of sleepboot op de Waal bij; Nijmegen,
maar raakt zulk een vaartuig tusschen.
de ijsvelden verzeild, dan wordt heel wat
van de vaardigheid van de bemaninüngi
vereischt om den juisten koers te hou
den. De 'berichten uit Duitschland mak eb
er gewag van, dat het ijs op den Rijn
zeer snel toeneemt. Oiok op1 de Maas is
het ij's zeer sterk toegemo|men. Meer dan
de helft van de breedte, op som'migb
plaatsen zelfs de geheele breedte van de
rivier, is met zwaar drijfijs bedekt. De
scheepvaart ligt hier volkiojmen stil.
Ondankbare gatten
Twee militairen uit het westen, die
oostelijke gastvrijheid genoten ergens in
Drente, hebben die gastvrijheid wel op
een onsympathieke wijze vergolden. Als
zij Igeen dienst hadden waren zij altijd
van harte welkom bij een landbouwer.
Zij vierden bij hem het Nieuwjaarsfeest
en er werd flink gegeten en gedronken,
doch den volgenden dag ontdekte de
landbouwer, dat een kisje met ruim
tweehonderd gulden wes verdwenen. De
politie werd in de zaak betrokken en een
onderzoek werd ingesteld, dat zich ook
uitstrekte tot in de nabijheid gelegerde
militairen. De officieren bemoeiden zich
ook met het geval en de manschappen
werden stuk voor stuk verhoord, waarbij
zekere B. bekende met een anderen mili
tair, van S., het geld gestolen te hebben.
De andere militairen voelden zich door
deze schandelijke daad zoozeer in hun eer
getast, dat zij besloten hebben geld bij
een te brengen, om den boer de schade
zooveel mogelijk te vergoeden. j
LUCHTVAART
Nieuwe vliegbooten voor den dienst
Amerika Europa
De American Export Lines heeft naar
Reuter meldt, bekend gemaakt, dat zij
een contract heeft geteekend met de Uni
ted Aircraft voor voorbereidende werk
zaamheden aan drie groote vliegbooten,
welke bestemd zijn voor den dienst op
Europa. De overeenkomst betreft een be
drag van 2 millioen dollar. De vliegboo
ten zouden den overtocht zonder tus-
schendalingen moeten kunnen maken.
tanLetlaUieuj
Zaterdag
Zwezerik- en
Kalfscroquetten
Pariser Soesen
Vleeschbroodjes 10 ct.
Dagelijks op bestelling
Fijne Taarten en Gebakjes.
VERRENIEUWSTRAAT ZIERIKZEE
r
Ruwe huid, Schrale lippen
I UROL_ verzacht en geneest
Doos 30 en 60 ct. Bij Apothekers en Drogisten.
Barometerstand v«an hedenmiddag 2 juurj
Ijsgang op de rivieren
Op1 den Rijn vertoont zich licht drijf
ijs. De scheepvaart ondervindt er nog geqnt
hinder van. De vaart op de binlniemwa-
teren, die naar Rotterdam leiden, is óf
reeds gestaakt, óf wordt 'bemioieilijklHöt
drijfijs op de rivier voor Rotterdam is
sterk toegenomen, zoodat het water over
de helft met drijfijs is overdekt.
De normale bevrachting: voor de bin
nenvaart over de schippersbeurs is ge
staakt. Naar Amsterdam kön vain Rot
terdam uit nog slechts met behulp van
extra sleepbqoten worden gevaren. De
vaart van Rotterdam naiar Zeeland enj
Antwerpen ondervindt Iniojg niet veel moei
lijkheden. Ook sleepbioioten met sleepsche-
pen konden innig varen, hoewel het Hoi-
iandsch Diep voor een deel met drijfijs
was overdekt. De Diordtsche Kil zal ech
ter spoedig dicht vriezen als de vorst
blijft aanhouden.
AANB ESTEDINGEN
De Rijkswaterstaat heeft gisteren aan
besteed het onderbonden van de rijks
wegen in de provincie Zuid-Holland, ge
durende de jaren 1940 en 1941, imi zeven
perceelen. Raming per jaar: 1ste perceel
f 11.50; 2e perceel fl8.3o0; 3e perceeL
f 16.600! 4'e perceel f6500; 5e perceel
f39.400; 6e perceel f14.000; 7e perceel
f 11.200.
Laagste inschrijvers waren: Perceel 1:
C. Streefkerk, Tienhoven f 10-450; perc.
2: L. Visser, Lisse f15.590; perceel 3:
L. Visser, Lisse f 13.739; perceel 4: L;.
Zoetemeijer, BrLelle f6655; perceel 5: K.
V. Barneveld, Zeist f36.950; perceel 6:
N.V. v. Splunder's Aann. qni Handels-Mij.,
Ridderkerk f 13.480; perceel 7: A. J. Ver-
jaal, Dreischor f 10.691.
Voor combinatie perceelen 4 en 7, laag
ste inschrijver A. J. Verjaal, Dreischor
f 17.330.
Zon op: Zon onder:
6 Jan. 8,10 16,00
Maan opMaan onder
6 Jan. 4,57 13,48
Predikbeurten te Zierikzee
Zondag 7 Januari.
J Ned. flerv. Kerk.
Nieuwe Kerk. 10 ure, ds. Aalbers van
Sirjansland.
Kleine Kerk. 10 ure, ds. Heijboer van
Ouwerkerk en 7 ure, ds. Veen te Kerk-
werve.
Lath. Kerk.
Geen dienst.
Gerei. Kerk.
10 en 6 ure, dg. Meester van Brouwers
haven (Bev. ambtsdragers).
Ghr. Geref. Kerk.
9.30, ds. Hoogendoorn, 2 Leesdienst en
6 ure, ds. Hoogendoorn.
Leger des Heils (Poststraat)
10 kapt. F. G. Kremer, 3.30 Open-
luohtwerk 't Groentje en 7.30 ure, kapt.
F. G. Kremer.
Geref. Gea, (St.-Domusstraat)
9.30, 2 en 6 nre, Leeskerk.
I Oud-Gerei. Gea
9.30, 2 en 6 ure, Leeskerk. Maandag
avond 7 ure, ds. Blaak van St.-FilipsUnd.
