ZIERIKZEESCHE
NIEUWSBODE
TOT
DONDERDAG 28 DECEMBER 1939
OPGENC
De Kern
ABONNEMENT
Prijs fl.50 p. kwartaal, buiten Zierikziee
fl.80. Voor bet buitenland f 10.P« jaar
Afzonderlijke nummers 5 cent. Ver
schijnt dagelijks, behalve 's Zondags.
Uitgave: N.V. de Zierikzeesche Nieuwsbode,wZierikzee, Schuithaven B 94
Tel. 32, Postgiro 137677 - Dir.: A, J. de Looze^-JUitg.-Red.: M. J. Kosten
96STE JAARGANG No. 14224
ADVERTENTIES
Prijs: 20 cents p. regel, minimum 80 cents
Bij contract speciale prijzen. Grootte der
letters naar plaatsruimte. „Sucoesjes" 80
cents. Inzending tot 's morgens 10 uur
ONDER DEN SCHIJNWERPER
staal in den lichtcirkel van het wereld-
forum, de jiowgste rede van den Paus,
waarin onmiskenbaar eejn stap w;ordt
onthuld ten behoeve van den vrede.
In hoeverre deze pauselijke rede bij
zal dragen tot een vredesactie loip ruimer
schaal, kan thans niet worden betojordeeld
De voornaamste vraag is of en hoe
Hitier bereid is te reageeren op dit pau
selijk initiatief. Het stelt hem opnieuw
voor de keuze: blijvende samenwerking
met Stalin en, als gevolg daarvan los
van Rome en Italië aan de zijde van
de geallieerden of een poging tot eefni
accoord met Italië en de Westerschei
landen en los van Moskou.
Van het besluit, dit Hitier neemt, zal
het afhangen of de militair-plojitieke sa
menwerking, die er thans Inog fiormeel
tusschen Rome en Berlijn bestaat, zal
voortduren of worden beëindigd.
Mussolini heeft Hitler reeds enkele
keeren duidelijk te verstaan gegeven, dat
de Italiaansche politiek, weder
om zooals in '14, op een tweesprong
is beland. Graaf Ciano heeft in-zijb
jongste rede in de Italiaansche Kamer
Hitler r eeds openlijk het verwijt gemaakt
dat hij te Milaan en Salzburg gemaaate
politieke afspraken met Riomie niet is
nagekomen. Een soortgelijk verwijt als
Engeland en Frankrijk tot Hitier hebben
gericht, in het bijzonder v(o(or wat be
treft het accoord van München vam Sep-
chen van September 1938. Thans komt
G a y d a in het eerste van een reeks
artikelen met de verrassende beschuldi
ging, dat de centrale mogendheden schul
dig stonden aan dew wereldoorlog van
1914. Geen kleinigheid ten aanzien van
een officieelen blotndgefnnot, die in een
oorlog-op-leven.en-tdood is gewikkeld en
zich het moreele recht toekende om het
Vredesverdrag van Versailles te verza
ken, wijl het ten onrechte gebaseerd was
op de schuld van Duitschland aan den
Oorlog.
Gayda's beschuldiging maakt des te
grooter indruk, omdat Graaf Ciano Hit-
Ier er eveneens van beschuldigd heeft
Polen te hebben aangevallen, terwijl Hit-
Ier zich bij voorbaat tegenover de ge
schiedenis van deze schuld heeft trach
ten schoon te wasschen door Polen aan
te wijzen als den aanvaller. Wat is de
beteekenis en de bedoeling van de |oim-
miskenbare campagne van Rome tegen
Berlijn? Wil Rome Hitler nog een
laatste kans geven om Mjoskou los te
laten en terug te keeren op dejn ee|nigen
voor Rome begaanbaren weg?
Hitier verkeert in politiek opzicht in
een moeilijk parket. Achteraf beschouwd
komt men tot de conclusie, dat hij zich
met Stalin heeft verbonden niet slechts
uit vrees voor een bondgenootschap tus
schen Engeland en Frankrijk eenerzijds
en de Sowjet-Unie anderzijds, maar ook
omdat hij wist dat Rome hem in zijn
avontuur tegen Polen alleen liet staan.
Machts- en prestigepolitieK heeft hem
den weg naar Moskou doen betreden.
Het Derde Rijk staat thans feitelijk we
derom alleen. Het vredesinitiatief van
den Paus brengt dat duidelijker dan
voordien aan het licht. De wereld ziet
daarom met groote belangstelling uit naar
het antwoord dat Berlijn zal geven.
LUCHTVAART j
AMSTERDAM - LISSABON
De „Edelvalk" van de KLM, die gis
termorgen van Schiphol startte, terug
keerde voor een klein, vlug hersteld, de
fect, opnieuw startte en in de nevels
verdween, koerst naar Lissabon, om daar
als voorpost van onze luchtvaart dienst
te doen. j
De Portugeesche regeering, aldus de
heer Plesman, heeft op luchtvaartgebied
steeds een politiek gevolgd, welke men
het beste zou kunnen aanduiden als „open
deur-politiek". Vooral de Nederlanders
staan in Lissabon op dit gebied zeer
goed aangeschreven en ondervonden alle
mogelijke medewerking van de Portu
geesche regeering. Algemeen was men
echter van meening, dat meer vlagver
toon van de maatschappij in Portugal
wel gewenscht zou zijn.
Op dezen grond heeft men besloten
de Edelvalk naar het Zuiden te zenden,
en andere vliegtuigen kunnen volgen in- 1
dien dit gewenscht blijkt. Op deze wijze
hoopt men sneller tot een luchtverbin-
ding tusschen beide landen te komen.
De luchtlijn loopt tusschen Amsterdam
en Lissabon via Shoreham en Bordeaux,
teneinde op deze wijze een verbinding I
MARCEL PILET-GOLAZ,
welke voor 1940 tot bondspresident
van Zwitserland is gekozen.
mogelijk te maken tusschen West-Noord-
West Europa met den Clipperdienst der
Pan American Airways over den Atlan-
tischen Oceaan.
De KLM besteedt voorts groote aan
dacht aan de vestiging van een trans
atlantische verbinding Amsterdam—
Paramaribo, via Portugal en de Kaap
Veraische Eilanden. Indien de voorbe
reidingen hiertoe normaal voortgang Kun
nen vinden, kunnen in den zomer
van 1940 zeker eenige postvluchten wor
den verwacht. Tegen het einde van 1941
zullen dan gemengde passagiers- en post
vluchten kunnen worden tegemoet gezien.
Als voorwaarde geldt uiteraard, dat de
oorlogsomstandigheden de voorbereidin
gen niet te zeer in den weg mogen staan.
Lucht-corridor van Waalhaven naar zee
Het vliegveld Waalhaven, dat sedert
dien aanvang der mobilisatie vioor het
burgerluchtverkeer gesloten was, Zal
voortaan, zij het in bescheiden mate, weer
het luchtverkeer kunnen die|n,efn>. De mi
litaire autoriteiten hebben tn.l. eejni smalle
corridor van 5 K.M. breedte van het
veld naar zee toegestaan, teneijnde de
verkeersvliegtuigen de gelegenheid te ge
ven, om in geval van mist, walnineer
Schiphol lonbereikbaar is, Waalhaven als
vluehthaven te doen gebruiken. De cor
ridor lio.opt langs de petroleumhaven in
rechte lijn naar zee en strekt zich ach
ter het vliegveld nog 25 K.M. landwaarts
uit. teneinde voldoende i|nzweefruimte te
verzekeren.
Economische Berichten
Ondsnks het krijgsbedrijf neemt
de werkeloosheid toe
Ondanks de mobilisatie in vele lan
den, d e vele honderdduizenden mannen
aan de arbeidsmarkt onttrekt, ondanks
de opleving in de oorlogsindustrieën en
nevenbedrijven waar het werk thans bijna
niet snel genoeg kan gaan, ondanks dit
alles is in de meeste oorlogvoerende
landen en in vele neutrale staten (be
halve Nederland en Zwitserland) de werk
loosheid toegenomen gedurende de eerste
oorlogsmaanden.
In den wereldoorlog van 1914—1918
kon men eenzelfde verschijnsel consta-
teeren, maar de toeneming der werk
loosheid is thans minder snel dan toen.
Hoe is dat te verklaren? Tegenover een
uitbreiding der arbeidsgelegenheid in be
MANUEL AVILLA CAMACHO,
de toekomstige president van Mexico,
als opvolger van president Cardenas.
paalde bedrijven ondervinden vele an
dere kleine bedrijfjes de moeilijkheden
door mobilisatie der ondernemers en een
deel der clientèle, of door evacuatie van
bepaalde gebieden. Ook worden vele
vrouwen, wier echtgenooten en kostwin
ners gemobiliseerd zijn, genoopt om zelf
werk te gaan zoeken. Vele anderen die
in huiselijken dienst werkten, hebben ont
slag gekregen. Verschillende bedrijven
stagneeren, de normale exporthandel on
dervindt oorlogsmoeilijkheden en de be
drijven die met geïmporteerde grond
stoffen moeten werken, eveneens.
Merkwaardig is, dat met de vrijwel
algemeene vermeerdering der werkloos-
heid (behoudens dan de enkele uitzon
deringen) in vele landen een tekort aan i
verschillende categorieën van geschoolde
arbeiders zich voordoet. Het verlies aan
scholing in de crisisjaren, stagneerende
opleiding van jonge krachten bij onvol
doende arbeidszekerheid enz. doen zich
thans gevoelen.
VERDUISTERINGSOEFENINGEN
IN DE PROVINCIE ZEELAND
De Commissaris der Koningin heeft
met machtiging van den minister van
Binnenlandsche Zaken bepaald, dat in de
hierop volgende gemeenten op de daar
bij genoemde data van 7 tot 10 uui
's avonds verduisteringsoefeningen kun
nen worden gehouden. Aan de burge
meesters wordt overgelaten te beslissen,
hoeveel avonden der genoemde data zal
worden geoefend.
Op 8, 9 en 10 Januari: Axel, Bier
vliet, Goes, Graauw en Langendam,
's-Heerenhoek, Kapelle, St.-M aar ten s-
dijk. Middelburg, Oostburg.
Op 11, 12 en 13 Januari: Borssele,
Bruinisse, Duivendijke, Grijpsker-
ke, Koudekerke ('t Zand), Nisse, Oud-
Vossemeer, Wissekerke, Wolfaarts
dijk, Yerseke.
Op 15, 16 en 17 Januari: Heinkens-
zand, St.-Laurens, Neuzen, Oudelande,
Poortvliet, Schoondijke, Schore, Sta-
v e n i s s e, Vlissingen.
Op 18, 19 en 20 Januari: Driewegen,
's-Heer Abtskerke, 's-Heer Arendskerke,
Hoek, Hoofdplaat, Kattendijke, Kruinin-
gen, Serooskerke (W.)
Op 22, 23 en 24 Januari: 's-Graven-
polder, Korlgene, Oost-Souburg, St.-Phi-
1 i p s 1 a n d, T h o 1 e n, Veere, Waarde,
Wemeldinge, Z i e r i k z e e, Breskens.
POST-TELEGRAAF-TELEFOON
Post voor militairen
In verband met de te verwachten groo
te drukte bij den postdienst gedurende de
jaarwisseling wordt er nog eens aan
herinnerd, dat bij correspondentie van
en voor militairen, beneden den rang
van officier, alleen vrij van port zijn
briefkaarten (zakelijke inhoud niet toege
laten) en nieuwsbladen (niet zwaarder
dan 100 gram). Deze vrijstelling geldt
dus niet voor prentbriefkaarten (ansich
ten), welke niet als briefkaart zijn be
schreven, visitekaartjes, gedrukte nieuw
jaarskaarten e.d., ook niet voor brieven.
Tenslotte wordt nogmaals aangedrongen
op het vermelden van duidelijke en vol
ledige adressen, ter voorkoming van
moeilijkheden en vertraging bij de ver
zending en uitreiking der corresponden
tie.
EUROPEESCHE TIJDEN
Oost-Europeesche tijd (O.E.T.) hebben
volgende landen: Bulgarije, Estland, Fin
land, Griekenland, Letland, Rusland, Tur
kije.
West-Europeesche tijd (W.E.T.)België,
Engeland, Frankrijk, Luxemburg, Spanje
Portugal.
Midden-Europeesche tijd (M.E.T.)Duitsch
land, Hongarije, Denemarken, Italië, Noor
wegen, Zweden, Polen, Roemenië, Zwit
serland.
Nederland heeft den Amsterdamschen
Tijd.
Amsterdamsche tijd 12 uur 1 u. 40,
O.E.T. 12 u. 40, M.E.T. 11 u 40
W.E.T.
-
31
RECHTZAKEN
Rechtbank te Middelburg
Ter Openbare Terechtzitting der Ar
rondissementsrechtbank te Middelburg,
Kamer voor Burgerlijke en Handelszaken
is beëedigd als plaatsvervanger van het
tweede lid van de pachtkamer van het
Kantongerecht te Zierikzee. de heer A.
S. van Hoeve, wonende te Sirjansland.
68
VAN JANMAAT EN SOLDAAT
G e r r i t.
Als de majoor inspectie gaat houden,
houdt eerst de kapitein inspectie, dus
houdt eerst de luitenant inspectie. Dan
loopt Gerrit kans gewasschen te worden.
Gerrit is onze eompagniesgeit. Hij, of
eigenlijk zij, ziet er ietwat zwart en vies
uit. Een kazerne is niet bijster geschikt
voor een geit. Gerrit heeft een hekel aan
wasschen. De luitenant gaf de opdracht
en Gerrit vluchtte. De achtervolgers be
pleitten uitstel.
De luitenant ging inspecteeren en de
sergeant volgde hem om alle tekortko
mingen te noteeren. Het werd een lange
lijst.
„Eetketel verroest; broodzakband stuk
schoenzoolbeslag niet in orde; knop ba
jonet verroest; naaizakje kwijt; mes ver
roest; ingevreten roest op houderhaak;
schoenen niet gepoetst
Eén blad vol; een volgend blad. En
met het vermeerderen van het aantal aan
merkingen steeg des luitenants misnoegen
Straffen werden in 't vooruitzicht gesteld.
Eindelijk verdween de lijst in de tasch.
Deze werd aan de fiets gehangen en de
eigenaar verdween in het bureau. Opge
lucht ademde de troep weer. Dat was
weer gebeurd. En de gevolgen: nou ja,
we zullen wel zien. Toch heerschte er
een gevoel van onbehagen. Zoo licht kon
je verlof er bij inschieten.
Na eenige tijd beende de luitenant het
bureau uit en greep naar zijn tasch.
Schrik! Ze lag open op de grond. De
fiets er naast. Onsteltenis! Bladen papier
en reglementen in wanorde verspreid.
Wanhoop! Temidden van de chaos Gerrit
net bezig het laatste restje van 't inspec
tierapport aan het verorberen.
Gerrit is niet gewasschen. 't Beest heeft
er ook zoo'n hekel aan. Eet nu zoo nu
en dan tabak en wittebrood met hagel
slag. Ziet zwarter dan ooit.
Er gaan geruchten rond dat Gerrit ge
ruild zal worden tegen een hond maar
alle verloven zijn doorgegaan.
LAND- EN TUINBOUW
J. WELLEMAN f
Te Krabbendijke is op' 65-jarigen leef
tijd overleden de heer J. Welleman, ioiud-
bupgemeester van deze gemeente. Met
den heer Welleman* is een werkzaam
man heengegaan, die edni vaoulmame rol
heeft gespeeld in het Zeeuwsche maat
schappelijke leven.
Zijn werkzaamheid op maatschappelijk
gebied moge blijken uit de yodgende op
somming: 19131930: burgemeester van
Krabbendijke, lid van Provinciale Staten,
oprichter en voorzitter van de Coöpe
ratieve Beetwortelsuikerfabriek Zeeland te
Bergen op Zoiom, hoofdbestuurslid van
de Zeeuwsche landbouwmpij., voorzitter
van den kring Oost-Zuid-Bevelalnid van
de ZLM, hoofdbestuurslid van Volkson
derwijs, lid van het Zeeuwsche genoot
schap voioir wetenschappen, voorzitter en
oprichter van de Veilingsvereenigiinig te
Krabber.dijke.
Da Italiaansche politiek is op
een tweesprong beland
Te Havana, op Cuba (W.-Indiê)
is een vijfling geboren
Ondanks het krijgsbedrijf neemt
de werkloosheid toe
De K.L.M. te Lissabon als voor
post in Zuid-West-Europa
Verduisteringsoefeningen in
Zeeland in da maand Januari
Lichte tot matige vorst
Zon op: Zon onder:
29 Deo. 8,12 15,52
Maan op: Maan onder:
29 Deo. 20,15 9,38
Hoog- en laagwater te Zierikzee
HoogwaterLaajgwater
29 Deo 4,31 16,54 10,08 22,14
De laatste jaren heeft de heer Well©,
man geijverd vpojr Landbouw en Maat
schappij. Hij was voorzitter van de afd.
Zeeland. Verschillende publicaties van dein
overledene zagen het licht.
KORT EN BONDIG
In een radiotoespraak voor de Ver. Sta
len heeft De Valera, naar Reuter
meldt, aangedrongen op een conferen
tie der leiders van den oorlog, teneinde
een regeling tot stand te brengen. Het
volk van Ierland en dat der Ver. Sta
ten voeren geen oorlog, doch beide sym-
pathiseeren zij met de volken, welke de
verschrikkingen van den oorlog onder
vinden. De villa Zirio te San Remo
waar keizer Friedrich III den winter
van 1887—'88 doorbracht, is door de
