ZIERIKZEESCHE
NIEUWSBODE
DONDERDAG 21 DECEMBER 1939
OPGENOI
ZIERIKZEESCHE COURANT
De Kern
Mijnhardtjes
ABONNEMENT
Prijs f 1.50 p. kwartaal, bulten Zierlkuee
f 1.80. Voor liet buitenland flO.— p# jaar
Afzonderlijke nummers 5 cent. Ver
schijnt dagelijks, behalve 's Zondags.
1707-1689
Uitgave: N.V. de Zierikzeesche NieuwsbodenZierikzee, Schuithaven B 94
Tel. 32, Postgiro 137677 - Dir. A. J. de Looze - Uitg.-Red.M. J. Kosten
96STE JAARGANG No. 14220
ADVERTENTIES
Prijs: 20 cents p. regel, minimum 80 cents
Bi) contract speciale prijzen. Grootte der
letters naar plaatsruimte. „Succesjes" 60
cents. Inzending tot 's morgens 10 uur
ONDER DEN SCHIJNWERPER
blijve nog in den lichtcirkel der
openbare belangstelling de tragiek van de
„Graf S p e e" staan, die voor de kust
van Uruguay ligt uit te branden en
wier bemanning op kosten van de Duit-
sche regeering in Argentinië wordt ge-
interneerd. J
De tragiek van den ondergang van de
vestzakkruiser wordt nog sterker door
de zelfmoord van den commandant Hans
Langsdorff, die in zijn hötel te Buenos
Aires door een revolverschot een einde
aan zijn leven heeft gemaakt.
Dinsdagavond had men Langsdorff het
laatst gezien. Hij sprak toen met de offi
cieren van de Graf Spee. Tegen de
journalisten zeide hij: Vandaag is er
geen nieuws, maar morgen is er waar-
sehijnlijk een groot bericht. Vroeger op 1
den avond had Langsdorff met de be- 1
manning gesproken, waarbij hij de laat- j
ste instructies gaf en klaarblijkelijk toe
spelingen maakte Oip zijn dood. Spre-
kende over de 36 leden van de beman
ning. die in den strijd zijn gedood,
zeide hijEenige dagen geleden was
het jullie droeve plicht de laatste eer
te bewijzen aan jullie doode kameraden. 1
Misschien zullen jullie in de toekomst
nog eens hetzelfde moeten doen". j
Voor hij den dood zocht heeft ka
pitein Langsdorff een brief aan den Duit-
schen Ambassadeur te Buenos Aires ge
schreven, waarin hij zegt, dat hij, toen
hij opdracht kreeg om zijn schip tot
zinken te brengen, het plan opvatte om,
nadat de bemanning van boord was ge
gaan, aan boord van zijn schip te sterven.
Vandaag wordt kapitein Langsdorff mét
militaire eer begraven.
T erwijl het avontuur van het Duitsche
vesizakslagschip nog nawerkt, eischen
twee andere gelijktijdige oorlogsfeiten
van belang de aandacht van Europa op:
de Duitsche aanval uit de lucht op Brit-
schc koopvaardij- en visschersschepen in
de Noordzee en het luchtgevecht boven
de Duitsche Noord-Westkust. Uit deze
twee oorlogshandelingen zou men kun
nen afleiden, dat beide partijen bezig
zijn haar strijd in de lucht een
scherper karakter te verleenen dan waar
door hij zich tot dusver kenmerkte.
Op het eerste gezicht is men geneigd,
in den onverwachten, zeer methodisch
uitgevoerden waaiervormigen aanval van
de Shetlandeilanden tot Portsmouth een
manoeuvre te zien tot het afleiden van
de aöndacht van den „Graf Spee".
Anderzijds kan men er evengoed een
antwoord in zien opi de recente ver
scherping van de Engelsche economische
blokkade. Zij doen zich dan voor als
een ondersteuning en verscherping van
de economische contra-blokkade, die
Duitschland door zijn duikbooten- en mij-
nenoorlog tegen Engeland heeft ingesteld.
Voor zoover de aanvallen der vliegtuigen
zich richten tegen treilers, is het een
economische tegenoorlog in klei
nen s t ij 1. Verscheidene dezer weerloo-
ze treilers werden getroffen. Of een
dergelijk economisch hulpoffensief uit de
lucht in belangrijke mate kan bijdra
gen tot het doen slagen van de con- 1
tra-blokkade valt te betwijfelen.
kA et hun bevriende bondgenooten, kou
de en sneeuw, vechten de vrijheid
lievends Finnen tegen de roode legers,
die, hoewel sterker in aantal, minder
goed toegerust blijken wat hun bewa
pening betreft, zoodat tallooze onder
danen van vadertje Stalin, die heden
zestig jaar werd, in de besneeuwde bos-
schen van Karelië den dood vinden. In
het hooge Noorden bij Petsamo heerschen
thans temperaturen van 30 graden onder
nul en het schijnt dat de koude nog
toeneemt. Hier hebben de Russen ver
sterkingen ontvangen en moesten de Fin
nen terug, maar op de Karelische land
engte, waar de roode troepen na een
zwari artillerie-voorbereiding, tot den
aanval overgingen, gesteund door tanks
van allerlei soort, waren de Finnen aan
de winnende hand. Al deze aanvallen
werden afgeslagen, terwijl de Finnen hun
stellingen konden behouden. Mannen en
vrouwen staan schouder aan schouder
in dezen ongelijken strijd, waarin het
recht aan hun zijde is. Maar wat be-
teekent recht, als men daar geen macht
achter kan plaatsen in de nieuwe aan
gebroken periode van onrecht en zucht
naar expansie en overheersching!
K. L. OESCHj
chef van den generalen staf van het
Finsche leger
HET RESULTAAT
DER STAATSLEENING
„De leening heeft niet opgebracht
wat wenschelijk ware geweest".
(Minister de Geer).
Daarover zal iedereen het eens zijn,
al kan men er over van meening ver
schillen, of het bedrag van honderd mil-
lioen, waarvoor werd ingeschreven, toch
nog niet tot een zekere bevrediging kan
stemmen. Immers men kan de dingen
tegenwoordig van tal van gezichtspun
ten uit beschouwen en al naar gelang
het licht der omstandigheden er op valt,
zal men ze donkerder of helderder kun
nen zien. Blijven wij er van uitgaan,
dat het een vrijwillige leening was en
geven wij ons er voorts rekenschap van,
dat optimisme heden ten dage een luxe
is, dan is een bedrag van honderd mil-
lioen, opgenomen tegen een rente, wel
ke beneden die van de open markt
bleef, stellig geen kleinigheid.
Zou het succes, zoo vraagt men zich
uiteraard nu af, grooter zijn geweest,
indien de regeering het rendement der
leening meer in overeenstemming had
gebracht met dat, hetwelk thans met
ter beurze genoteerde staatsfondsen en
gemeenteleeningen valt te maken?
Zou hel publiek m.a.w. zooveel meer
ingeschreven hebben, indien de koers van
uitgifte iets beneden pari was gesteld,
de rente bijv. geen 4, doch 41/4 pet.
zou zijn geweest dan wel dat de aflos-
singsvoorwaarden voor den belegger aan
trekkelijker waren gesteld?
Het zijn vragen, waarop niemand met
zekerheid een antwoord kan geven. Zoo
veel staat echter wel vast in zijn
toelichting heeft de minister daarop te
recht de aandacht gevestigd dat er in
de geschiedenis geen voorbeeld is, waar
uit zou kunnen blijken, dat in oorlogstijd
een leening kan slagen, indien men daar
bij slechts de markt volgt. In den vori-
gen wereldoorlog waren het een reeks
van semi-gedwongen leeningen.
TWEEDE KAMER
Geen verlaging der leerlingentchael
In de avondzitting van de Kamer, die
kwart over 1 eindigde, heeft de minister
van onderwijs de vele sprekers, die al-
gemeene beschouwingen hielden over de
onderwijsbegrooting, beantwoord.
Met de meeste maatregelen zullen groo-
te kosten voor 's-lands kas gepaard gaan.
Spr kon zijn medewerking daaraan niet
verleenen. Het gaat hem terharte, maar
de nood dwingt. De defensiemaatrege
len, noodig voor het behoud van het
volk, doen afzien van vele maatregelen.
Inderdaad moet met andere belangen dan
de militaire rekening worden gehouden.
Naar verbetering van het onderwijs moet
voortgegaan worden. Maar er is ook
verbetering mogelijk zonder nieuwe uit
ga/en. Daarop moet allereerst de aan
dacht zijn gevestigd. Het totaal der on-
deiwijsbegrooting spreekt al duidelijke
taal. Daar komen bij de uitgaven der
gemeenten. In totaal 205 millioen uit de
overheidskas. Daarbij komen de vele
millioenen, door particulieren uitgegeven.
T.a.v. de leerlingenschaal staat het
meeste al in de mem. van antwoord.
Deze is bij herhaling verhoogd, verslech-
teid. Niemand wilde die. De financieele
omstandigheden dwongen. Doch die zijn
zeker niet verbeterd. En de toekomst
is onzeker; wie weel, of maatregelen niet
weer ongedaan moeten worden gemaakt.
Dregeering is tegen veria-
Een mooi Kerstgeschenk
vindt U bij
Kunsthandel Frans Murk
ging der leerlingenschaal, ze
zal steeds overwegen, of daartegen kan
worden overgegaan. Spr. zou niets lie
ver. Hij blijft diligent, ook t.a.v. de
kweekelingen met acte en de bovental
lige onderwijzers krachtens art. 56 sub 2
Het heeft den minister verwonderd dat
zijn lezing te Utrecht zooveel be
langstelling trok. Een half jaar tevoren
trok een rede die niet. Het is een ver
schil of men minister is of niet.
De rede was geen program. Ze ver
meldde alleen de verschillende wenschen
Spr. kon daar alleen spreken als poli
tieke volgeling van dr. Bos, bevorderend
dat openbaar en bijzonder onderwijs niet
tegenover elkaar staan. Verbetering
en verniewing moeten uit het
onderwijs zelf voortkomen. De
openbare school moet opkweeken tot
christelijke en maatschappelijke deugden.
Spr. heeft gezegd, haar te zien ajs een
gelijkgerechtigde richting naast de an
dere. De minister ziet die richting als
een Christelijk-humanistische. Hij erkende
ook het goed recht van het confes
sioneel onderwijs. Spr. protesteert erte
gen 'ailsof hij de openbare school den
nek wil omdraaien. Hij wenscht zijn
krachten te besteden voor het onderwijs
in Nederland. Spr. heeft gewezen op de
belangstelling van ouders voor de open
bare scholen, niet ter vervanging der
overheidszorg. De minister zou die be
langstelling gaarne willen zien buiten
de overheidszorg om. Dat rijke scholen
tot klassenverlaging zouden overgaan,
was geenszins de bedoeling.
Spr. had gemakkelijk een groot werk
program kunnen opzetten. Maar voor
een periode van 2 jaar noemde spr. al
leen de volgorde van eenige onderwer
pen. Dit was een quaestie van eerlijkheid.
Spr. heeft een wetsontwerp waarin de
formeele kant der spelling ge
regeld wordt, gelijk voor overheid en
school. Een wetsontwerp is beter dan een
Kon besluit. De regeling zal ook gelden
voor overzeesche gewesten. Dat het ad
vies nog niet is binnengekomen, betreurt
spr. De spelling zelve zal niet in de
wet geregeld worden; daarbij komen
K021. besluiten en algemeene maatrege
len van bestuur.
De molie-Wendelaar tot verlaging leer
lingenschaal, werd met 48 tegen 22 stem
men verworpen.
Voor stemden de liberalen, sociaal-
demoeraten, nationaai-soeialisten, christen
democraten en communisten.
KORT EN BONDIG
De opvarenden van de Graf Spee
vertoeven moig te Buenos Aires. De of
ficieren mogen daar blijven em er zich
vrijl bewegen, mits zij zich verbinden
niet te probeeren de Argentijtasehe hoofd
stad te verlaten. Den minderen/ schepe
lingen is dit aangenaam verblijf echter
ontzegd; zij zullen geïnterneerd werden
op het eiland Martin Garcia in demi Rio
de la Plata. De commandant van de
voormalige Duitsche vestzakkruiser „Ad
miral Graf Spee", welke ,vooir de Zuid-
Amerikaansche kust door de bemanning
in brand werd gestoken, heeft door een
revolverschot een eind aan zijini leven
gemaakt. Vandaag wordt Hans Langs
dorff met militaire eer te Buenos Aires
begraven. Hoever, de voorzitter van
het Amerikaansche comité vioor hulp aan
Finland, heeft een bedrag vain 100.000
dollar gezonden aan Risto Ryti, deini Fin-
schen minister-president. Dit bedrag is
beijengebracht bij' openbare inschrijving.
Het is ontvangen in de eerste week ma
de oprichting van het comité. Gene
raal Franco heeft lopdracht gegeven, dat
de meeste vliegvelden in Spanje aaini den
landbouw teruggegeven zullen worden»
De politieke junta heeft verder besloten
een nationale arbeidsorganisatie
op te richten, maar het voorbeeld van
de Italiaansche „Lavonoi", om den ar
beiders de bescherming van den staat
te verzekeren, -r- Tijdens een lunch van
het koloniaal instituut te Parijs heeft
de Fransche minister van mariinie, Cam-
pinchi, medegedeeld, dat 30 tot 35 Duit
sche onderzeeërs tot zinken zijm ge
bracht door de Britsche marine, terwijl
de Fransche marine er zeker 10 heeft
vernield. De Italiaansche minister van
nationale opvoeding, Bottai, heeft bij de
opening van eem te\n toonstelling „het Ita-
iaansche boek" te Athene in tegenwoor
digheid van den Koniinlg, den minister
president en vele autoriteiten, in een toe.
spraak de groeten overgebracht van Mus-
solini en het Italiaansche volk aan het
Grieksche volk. De minister herinnerde
er aan, hoe de |oude Grieksche en
Romeinsche beschaving elkaar heb
ben aangevuld en betoogde dat deEuro-
peesche beschaving zonder Athene en
Rome geen beteekenis zou hebben.
In Finland gaat het gerucht, zoo bericht,
de correspondent van de „National Ti-
dende", dat Sdanof, de rechterhand vala
Stalin, bijgenaamd de Russische kroon
prins. in ongenade zou zijn gevallen,
omdat hij zou hebben aangeraden de
veldtocht in Finland op een ontijdig
oogenblik <en zonder voldoende voorbe
ding te beginnen. Aan een noenmaal
in Lancashire heeft de Engelsche minis
ter Burgin meegedeeld, dat zijn depar
tement van bevoorrading tusschefm 3 Sepu
temper en 12 December orders had
geplaatst voior een waarde van 225 mil
lioen pond. Hierbij waren 70 millioen
geweest vqor aanschaffing van grond
stoffen ien textielgoederen, 50 millioen
voor geweren, munitie en uitrustingen
en 45 millioen vioor aanschaffing vans
transportmiddelen vioor de troepen in
Frankrijk. De Denen, die in Duitsch
land wonen, ku'nmen dit jaar niet, zooals
hun gewoonte was, met het Kerstfeest
naar hun land gaan. De Duitsche auto
riteiten willen wel een visum voior de
uitreis geven, doch weigeren een visum
voor den terugkeer. Voor de Nederlan
ders schijnt dezen maatregel niet te
gelden.
LAND- EN TUINBOUW
U-enuitvoer In November
Volledig 'overzicht van de uitvoer van
uien over de maand November, wat wij
voernamen uit De Tuinderij:
Zeeuwseh-Vlaanderen 230.000
Tholen en St.-Philipsland 2.122.000
N.Z.-Beveland en Walcheren 3.091.000
Schouwen en Duiveland 2.659.000
Goeree en Owerflakkee 7.017.000
Noord-Holland 752.000
Limburg 84.000
Groningen e|m Friesla|nld 1.000
Gelderland
Rotterdam 362.000
Amsterdam 69.000
Westland 1.000
Zwijndrecht 2.000
Totaal.... 16.380.000
LANDBOUW EN VEETEELT
Voor onze Pluimveehouders
Het machinale uitbroeden van kuikens
zal met het oog op de tijdsomstandig
heden worden beperkt tot 80 pet. van
vorig jaar.
Tevens is besloten, dat de pluimvee
houders, die geen eigen broedmachine
hebben, doch de kuikens koopen en
dat is de groote meerderheid niet méér
kuikens mogen bestellen dan 80 pet. van
het aantal, dat zij vorig jaar hebben ge
kocht, benevens dat bij de distributie van
voeder rekening zal worden gehouden
met dit toegestane maximum aantal. Met
het oog op de onzekere toekomst der
veevoederpositie, waarborgt de regeering
niet, dat voor dit beperkte aantal ook
inderdaad voeder beschikbaar zal zijn.
Wanneer de vooruitzichten dienaangaande
m de naaste toekomst daartoe aanleiding
geven, zal het percentage van 80 dan
ook worden verlaagd.
RECHTZAKEN
Rechtbank te Middelburg
Ter openbare terechtzitting der Arr.-
Rechtbank te Middelburg is beëedigd als
waarnemend deurwaarder bij' de Arron-
dissements-Rechtbank te Middelburg en
het Kantongerecht te Zierikzee, ter stand
plaats Zierikzee, in de vacature, ontstaan
door het met ingang van 1 Jan- 1940
verleende eervol :ontslag aan den heer
J. de Regt deurwaarder bij: genoemde
gerechten, de heer G. van Duin, candi-
daat-deurwaarder, wonende te Zierikzee.
Kantongerecht Bergen-op-Zoom
De Kantonrechter te Bergen op Zoom
heeft voor wat het eiland Tholen betreft
de volgende vonnissen uitgesproken
H. S. te Poortvliet, wegens overtre
ding van het Motor- en Rijwielreglement,
tot teruggave aan de ouders.
C. G. te Poortvliet, overtreding
De tragedie van de .Graf Spee"
•n haar commandant Langsdorff
Sneeuw en vorst de natuurlijke
bondgenooten der Finnen
De vrijwillige methode om
geld te leenen is mislukt
Kerstfeestviering ten Paleize
wordt 1e Kerstdag uitgezonden
Voortgezette zitting van de
Provinciale Staten van Zeeland
Om het vriespunt
De echte
zijn niet rond, maar Zijn hartvormig.
Zon op: Zon ander:
22 Deo. 8,10 15,47
Maan op: Maan ondtr:
22 Deo. 13,21 3,20
Hoog- en laagwater te Zierikzee
Hoogwater: Laaigwater:
22 Deo. 11,13 23,53 4,48 17,15
a - -ii' -
van de Leerplichtwet tot f 3 of 3 d.
A. v. d. W. te S c h e r p e n i s s e, over
treding van het Motor- en Rijwielregle
ment, tot 2 piaal f10 of 5 dagen voor
elke boete.
L. v. H. te S t.-A n n a 1 a n d, ter zake
als voren tot 2 maal f2 of 2 dagen
voor elke boete.
Voorts wegens overtreding van hetzelf
de reglementH. P. S. te Poortvliet
tot f 5 of 5 d.; C. P. te St.-Maar-
tensdijk 2 maal f 10 of 2 maal 5 d.
A. B. te Scherpenisse tot f 50 of
20 dagen.
Wegens overtreding van de Planten-
ziektewetF. S. te St.-Annaland f25
of 10 d.; F. S. te id., zelfde boete; L. G.
te id. tot f25 of 15 d.; L. G. te id.
zelfde boete.
Overtreding van het Wetb. van Strafr.,
art. 427A. v. d. S. te Poortvliet,
twee boeten van f 15 of 2 maal 10 d.
RADIONIEUWS
U tzending Kerstfeestviering ten Paleize
Het ligt in de bedoeling van Prinses
Juliana en Prins Bernhard, dat de Kerst-
feestviering met het personeel ten pa
leize Noordeinde, te 's-Gravenhage, op
den Eersten Kerstdag, om 4 uur n.m.,
door de radio wordt uitgezonden, in het
bijzonder voor de gemobiliseerden te land
en ter zee, die de Kerstdagen niet in
huiselijken kring kunnen doorbrengen.
«KERK EN VREDE»
Het hoofdbestuur van „Kerk en Vrede"
heeft aan de Synoden en Kerkeraden
der Christelijke Kerken, van alle gezind
ten in Nederland, een Adventsboodschap
gezonden, waarin o.m. gezegd wordt:
„Daarom is het de roeping der Kerk om,
in plaats van zich gelaten over te geven
aan den gewelddadige loop der dingen,
tot heilige onrust te dwingen. Haar be
staansrecht is te leven uit de spanning,
die de tegenstelling tusschen wereld en
Koninkrijk Gods wekt. Verbeurt zij dat
recht, dan zal zij op den duur aan ver
wereldlijking ondergaan".
