ZIERIKZEESCHE
N
I1EUWS
B
OI
DE
jpl
1
IIIeÜ
fflijnhardtjés
GROTE KERK
kleine kerk
ZATERDAG 9 DECEMBER 1939!
OPGENOl
ZIERIKZHESCHE COURANT
De Kern
Ds PIJNACKER HORDIJK
0
ABONNEMENT
Prijs f 1.50 p. kwartaal, buiten Zierikzee
fl.80. Voor het buitenland f 10.p. jaar
Afzonderlijke nummers B cent. Ver
schijnt dagelijks, behalve 's Zondags.
17Ö7 - «80
Q^TF lAAR^ANa No. 14210
Uitgave: N.V. de Zierikzeesche Nieuwsbode'^Zierikzee, Schuithaven [B 94
Tel. 32, Postgiro 137677 - Dir.J: A. J. de Looze - Uitg.-Red.M. J. Kosten
ADVERTENTIES
Prijs: 20 cents p. regel, minimum SO cents
Bij contract speciale prijzen. Grootte der
letters naar plaatsruimte. „Sucoesjes" 60
cents. Inzending tot 's morgens 10 uiur
ONDER DEN SCHIJNWERPER
moge, zonder spot en hoon, de aan
dacht eens gevestigd worden op de be
sprekingen, die te Genève zullen worden
gehouden, waar de Volkenbondsraad he
denvoormiddag is bijeengekomen en het
door Finland ingediende beroep op
de agenda is geplaatst. Hierna is de
vergadering verdaagd tot volgende week.
De nieuwe bijeenkomst vangt aan met
de verkiezing van een nieuwen voorzit
ter, omdat Maiski, de vertegenwoordiger
van Rusland te Londen, wegens een po
litieke verkoudheid, binnen moet blijven.
De zitting van de volgende week,
waarin het Finsche beroep zal worden
behandeld, zal door Bolivië gepresideerd
worden, indien het dan nog lid van den
Volkenbondsraad is. Dit is nog onze
ker, daar het aan de beurt van aftreding
is. Indien Bolivië ophoudt lid van den
Raad te zijn, zal het Britsche rijk aan
de beurt komen, maar ook dat zal mis
schien als oorlogvoerend land preferee-
ren de leiding van de beraadslagingen
aan een ander over te laten. Wie in dat
aan (ïien ander over te laten. Wie in
dat geval Raadsvoorzitter zal worden,
is onzeker.
De Zuid-Amerikaansche staat Uruguay
heeft meegedeeld, niet langer lid van
den Volkenbond te willen blijven, om
dat de raad Rusland niet onmiddellijk
uitsloot op het door Montevideo gestel
de ultimatum. Dit impulsieve optreden
van het Zuid-Amerikaansche lid beteekent
als daad niet veel, maar er spreekt een
groote afkeer uit tegen de Sovjets en
de imperialistische politiek van Moskou
tegen de randstaten van Rusland aan
de Oostzee en Finland.
D3 Temps spreekt een wijd verspreide
meening uit in de woorden, dat vooral na
het gebeurde met Finland, het onmogelijk
is zich hooggespannen verwachtingen aan
gaande de broosheid van het pact H i t-
1 e rS t a 1 i n te maken. In geen geval
kan Parijs zijn actie naar zoo'n verwach
ting r egelen. Veeleer wordt het pleit
van de geallieerden gediend door op
heffing van den twijfel, die omtrent de
nauwe solidariteit tusschen beide be
staat. Wie zoo redeneert, houdt met
kennelijke bedoeling rekening met de ern
stige verwarring, die beider samenwer
king in neutrale gemoederen veroorzaakte
Hun moet duidelijk gemaakt worden,
dat dit voor de Westelijke beschaving
een duurzaam gevaar beduidt. Frankrijk
en Engeland zouden zich in het oog
van de wereld verzwakken als zij aar
zelden zich te scharen aan de zijde
van een volk, dat dapper vecht voor de
zaak, die de onzijdigen verdedigen. Hier
bij mag het Amerikaansche vasteland niet
vergelen worden. Deze verontwaardiging
kan een groote, moreele coalitie in het
levei' roepen, waarvan de Fransch-Engel-
sche unie de spil zou zijn. De bijeen
komst van Raad en Assemblée te Genève
openen de gelegenheid hiervan openlijk
te getuigen.
Ameri ka heeft zich door het geal
lieerde exportembargo genoodzaakt ge
zien een nota tot Engeland te richten,
waarin het verzoekt, dat de door de
Britsche regeering genomen maatregelen
geen ingrijpen zullen veroorzaken in den
wettigen handel van haar onderdanen.
Intusschen behoudt zij zich al haar rech
ten voor, voor elk geval dat en voor
den omvang waarin inbreuk mocht wor
den gemaakt op die rechten.
Er zijn vele gevallen, waarin bestel
lingen voor goederen van Duitschen oor
sprong door Amerikanen zijn gedaan en
waarvoor zij reeds geheel of gedeeltelijn
betaald hebben, of zich op andere wijze
hebben verplicht. Verder zijn er gevallen,
waarin goederen, die van Duitschland
gekocht zijn of gekocht zouden kunnen
worden, niet gemakkelijk, zoo dit al
mogelijk zou zijn, vervangen kunnen
worden op andere markten, terwijl zij
toch noodig zijn voor de Amerikaansche
koopers ter uiloefening van hun wettig
bedrijf, industrie of beroep.
Wat ook gezegd moge worden vóór
of tegen de maatregelen, die door den
eenen oorlogvoerende genomen worden,
tegen den andere, zij mogen aldus de Ame-
rikaEnsche nota rechtens niet zóó opge
voerd worden, dat zij de rechten uitbrei
den van een oorlogvoerende over neu
trale schepen en hun ladingen of op
andere wijze neutrale staten en hun on
derdanen benadeelen in verband met hun
wettige activiteiten.
DE RAMP
VAN DE „TAJANDOEN"
Da gezagvoerder vertelt
zijn wedervaren
De gezagvoerder van de „Tajandfoien"
de heer J. B. Roeteriink, heeft een dra
matisch verhaal gedaan over de wijze,
•waarop de (opvarenden van zijln schip
hebben getracht het veege lijf te red
den. zoo meldt het ANP uit Looiden.
Na aan land te zijn gekomejni, werd
de gezagvoerder met een anderen offi
cier in een postkantoor o|nidergiebracht,
waar hij vertelde, dat alle passagiers en
een aantal leden va|a de bemanning in
de kooien waren, toen de opitploffing,
Wielke het schip heeft doen [ondergaan,
plaats vond. Na gezegd te hebben, dat
zich 14 passagiers aan bqoird bevonden
onder wie vijf vrouwen, vervolgde de
heer Roeterink:
Het Was een verschrikkelijke ontplof
fing, 'welke zop een schade heeft aan
gericht. dat het schip binnen ee|nf kwar
tier zonk. Gelukkig waren wij in staat
alle passagiers en leden der bemanning
met uitzondering van twee machinisten
en vier zeelieden in de vier reddi|nigbojOi-
ten ten krijgen, vqoir het schip zoinjk!.
Toen begon een grimmige strijd om de
veiligheid.
De ontploffing had dé stookolie aan
de oppervlakte van de zee gebracht en
rond het schip beyond zich spoedig een
hoioig brandend meer, dat zich in de
buurt van het zinkende schip verspreid
de. De bemanningen der reddingbqoten
deden wanhopige piOiginge|ni om huln boo
ten buiten deze oliemassa te houden en
het Was gelukkig, dat alle bqoiten daar
in zijn geslaagd. Ik Weet niet, aldus de
heer Roeterink, lof de „Tajandoen" door
een mijn of door een torpiedo is tot
zinken gebracht. De ontploffing heeft
zich voorgedaan om kwiart over 5 's mor
gens. Het Was donker en bitter koud.
In hun hotel te Weymiouth had een
vertegenwoordiger van bet ANP nog een
onderhoud met eenige opvarenden' van
de „Tajandoen", die na de stranding van
de „Louis Scheid" dpior een Engelsche
reddingbqoit aan land zijn gebracht: De
hoofdmachinist van het vergane schip,
de heer W. v. Maus, verklaarde, dat
drie leden van het machinekamerperso-
neel bij de ontploffing op slag gedood
moeten zijn. De vlammen sl|oiegen onmid
dellijk uit de schqoirsteen, doordat de
stqoikolie vlam vatte. Binnen twee minu
ten begon de loilie uit het schip te loo-
pen en 800 ton zijb (op deze Wijze ver
loren gegaan.
De Stoomvaart Maatschappij Nederland
deelt mede, dat de passagiers en de ge
redde leden van de bemanning van het
motorschip „Tajandoen" in goedeln' Wel
stand te Plymouth zijn en dat, i|ndieln/
een en ander verlqopt zooals Zij ver-
Wacht, de geredde leden van de beman
ning van de „Tajandoen" Dinsdag in
N e d e r 1 a n d kunnen (worden verwacht.
De reis zal waarschijnlijk via Calais en
Brussel worden gemaakt. Opik de passa
giers kunnen desgewieinscht van deze ge
legenheid gebruik maken of per vlieg
machine naar Nederland reizejni.
Naar men ons meldt, heeft de minis
ter van waterstaat een commissie inge
steld. aan Welke wordt fopgedragein op
korten termijn van advies te dieiruefni loim-
trent de vraag of, en z/oio ja welke,
extra-maatregelen in deze bijzondere
tijdsomstandigheden getrioffen zoudelm kun
nen worden ter verhoiogi|n!g van de vei
ligheid van schepen en hun opvarenden
in verband met de heerschende gevaren
ter zee.
TWEEDE KAMER
Voortzetting behandeling
van de Defensiebegrooting
In de zitting van Vrijdagmiddag heeft
de Kamer de behandeling van de Defen
siebegroting voortgezet waarbij negen
sprekers het woord hebben gevoerd.
De heer Tilanus (CH) had lof voor
het optreden van den Minister, doch be
pleitte de uiterste zuinigheid bij alle on
derdeden van onze weermacht, o.a. wat
het benzineverbruik betreft. Voorts drong
spr. nogmaals aan op periodieke aftre
ding van de leden van de leger- en
vlootcommissies en zou het voor ontspan
ning beschikbare geld nuttiger besteed
willen zien.
De heer van Poll (RK) gaf eveneens
uiting aan zijn vertrouwen in den Minis
ter. Spr. was echter niet gerust t.a.v. be
paalde staatkundige strevingen in ons
leger en het geestelijke voedsel van de
militairen. Hij drong er op aan, dat de
eenheid in het leger zooveel mogelijk
zou bevorderd worden. De materieele uit
rusting van het leger achtte spr. be
vredigend.
De heer Bajetto (RK) was het ook eens
met 's Ministers beleid. Deze spr. drong*
aan op snelle vervanging van verouderde
vliegtuigen en verbetering van de oplei
ding tot vlieger.
Ook over het Marinebeleid was spr.
niet geheel tevreden en hij kwam op
tegen de wijze waarop voor den bouw
van slagkruisers propaganda wordt ge
voerd.
De heer Suurhoff (SDAP) besprak de
opleiding tot reserve-officier en was van
oordeel dat deze uit den troep moeten
worden gerecruteerd. Verder wees spr.
op de verwarring die er heerschte bij
de inbeslagneming van scholen e.d. Spr.
meende, dat te veel openbare en te wei:
nig bijzondere scholen zijn bezet. Ten
slotte drong spr. aan op verstrekking
van regenkleeding aan militairen.
De heer van Houten (CDU) hield een
principiëel betoog over de volksverdedi
ging en kwam o.a. op tegen het instituut
van de veldpredikers. Verder drong spr.
aan op algemeene zuinigheid, aflossing
van oudere lichtingen, uitbreiding van de
zakenverloven en schrapping van het
blad van de CDU van de lijst van ver
boden bladen.
De heer van der Goes van Naters
(SDAP) becritiseerde de wijze van paar
denvordering en bepleitte uitbreiding van
het O. en O.-werk, zoomede optreden
tegen de NSB.
De heer Ruijs de Beerenbrouck (RK)
kwam op voor goede verdediging van
onze overzeesche gebiedsdeelenvooral
van Oost-Indië en zware bewapening van
de vloot. Spr. vroeg verder de aandacht
van den Minister voor de personeels
kwestie en de geestelijk verzorging van
de marine.
De heer Kersten \(SGP) sprak zich uit
voor versterking van de weermacht, doen
drong aan op zuinigheid. Verder betwij
felde spr. de noodzaak van de haastige
inundatie welke heeft plaats gevonden
en verzocht hij losmaking van de veldpre
dikers van de reglementen, benevens
maatregelen tegen het vloeken en alco
holgebruik in het leger. Tegen O. en O.
had spr. bezwaar, evenals tegen het in
dienst zijn van de vele artsen.
De heer de Visser (CP) besprak de
klachten van de mobilisatieslachtoffers
e.d. en diende een motie in, waarin om
een commissie werd gevraagd om die
klachten te onderzoeken. Deze motie
werd ondersteund door de CDU en zal
dus in behandeling komen.
De heer Wijnkoop (CP) bepleitte de
volkomen afzijdigheid van Nederland in
dezen oorlog en noemde hetgeen voor
de gemobiliseerden wordt gedaan, vol
komen onvoldoende, evenals de beveili
ging van schepen en zeevarenden. O. en
O. moest volgens spr. in handen zijn van
de regeering en dient gericht te zijn op
den vrede.
De vergadering werd verdaagd tot
Dinsdagmiddag 1 bur. Dan komt Minister
Dijxhoorn aan het woord.
VERSCHILLENDE BERICHTEN
Vasthouden van Nederlandsche schepen
door de Duitichers
Zooals bekend oefent de Duitsche ma
rine controle op de neutrale scheepvaart
in de Oostzee. Daartoe worden de sche
pen aangehouden en ter onderzoek naar
controlehavens verwezen. Door deze con
trolemaatregelen worden ook Nederland
sche houtbooten getroffen. Het oponthoud
dat Nederlandsche schepen den laatsten
tijd ondervinden, varieert thans van 4 tot
12 dagen. Het is opmerkelijk, dot Duitsche
schepen met gelijke ladingen en dezelfde
neutrale bestemmingen aan zulk een lang
durig onderzoek niet worden onderwor
pen. Uit een en ander wordt de indruk
verkregen, dat de Duitschers op deze
wijze hun eigen scheepvaart, die zich op
de oceanen niet meer kan vertoonen, in
de Oostzee een geforceerd emplooi trach
ten te verschaffen.
Eon diefachtioe ekster
Bij de politie te Oosterbeek (Geld)
zijn verscheidene aangiften gedaan van
vermiste zilveren en gouden voorwer
pen, waaronder ringen en zelfs een gou
den armband ter waarde van f 80, die
uit slaapkamers ontvreemd waren.
Aanvankelijk bleek geen spoor van de
daders te vinden, totdat ontdekt werd,
dat een tamme ekster zijn diefachtige
neigingen had botgevierd.
Da distributie van erwten
De minister van oeconomische zaken
deelt mede, dat gedurende het tijdvak
van Zaterdag 9 December a.s. tot en met
Zondag- 7 Januari a.s. de met „5" genum
merde bon der rijksdistributiekaart recht
geeft op het koopen van een half kilo
gram groene erwten of spliterwten.
Goed nieuws voor de kampeerders
Door samenwerking van de besturen
van den Kon. Ned. Toeristenbond ANWB
en de Ned. Kampeerkaarten Centrale is
besloten tot een reorganisatie van laatst
genoemd lichaam, welke een groot be
lang voor de kampeerders zal beteekenen
De Ned. Kampeerkaarten Centrale zal
met ingang van 1 Januari 1940 met be
houd van eigen naam overgaan in den
ANWB. De kampeerbelangen 'zullen in de
toekomst behartigd worden door een
Raad van Beheer, waarin naast de ANWB
ook de Alg. Ned. Kampeer Vereeniging
en de Ned. Toeristenkampeer Club ver
tegenwoordigd zullen zijn en waarin ook
de tegenwoordige leden van den Raad
van Toezicht zullen overgaan.
Als onmiddellijk gevolg van deze re
organisatie zal de prijs van de persoon
lijke kampeerkaart tot op de helft wor
den teruggebracht.
UITBREIDING SUIKERBIETENTEELT
GEWENSGHT
als invoer van rietsuiker
niet regelmatig plaats vindt
In een onderhoud, dat wij met den
heer J. M, van Bommel van Vloten te
Goes, lid van Gedep. Staten van Zeeland,
lid van het Dag. Bestuur van de Coöp.
Suikerfabriek Dinteloord en van den
Bond van Coöp. Suikerfabrieken in Ne
derland hadden, kwam ook de vraag
ter sprake of het in de tegenwoordige
omstandigheden niet gewenscht is, dat
de teelt van suikerbieten in ons land
wordt uitgebreid.
De heer van Vloten deelde hieromtrent
mede, dat de regeering in de jaren van
de landbouwcrisis de teelt van suiker
bieten heeft beperkt tot 72 pet. van
de oppervlakte van vóór de crisis, ter
wijl 80.000 ton Java-suiker en 15.000 ton
Surinamesuiker mochten worden inge
voerd.
In de laatste jaren worden in Neder
land nu uitgezaaid pl.m. 42 a 45.000
H.A. bieten. Daarvan worden verkregen
ongeveer 1600 miljoen k.g. bieten, die
bij een normaal rendement van 14 pet.
opleveren, omstreeks 224.000 ton suiker.
Hoeveel is nu het Nederlandsche ver
bruik? Het werkelijke huishoudelijke ver
bruik en datgene wat in suikerhouden
de goederen wordt opgegeven, bedragen
samen ongeveer 220.000 ton. De Ned.
productie en de Ned. Consumptie dekken
elkaar dus zoo ongeveer. Maar naast
j deze consumptie verbruikt Nederland nog
j veel suiker voor de suikerverwerkende
j industrie, die de suiker in den vorm
van suikerhoudende goederen exporteert.
Wanneer men met dezen vorm van
soikerverbruik rekening houdt, heeft Ne-
j derland een suikertekort. En dit tekort
j werd in de laatste jaren in hoofdzaak
aangevuld door de leveringen uit Java
en Suriname.
Terecht wilde de regeering deze in
dustrie zooveel mogelijk in werking hou
den, maar dat beteekent dan ook, dat
wanneer de aanvoeren van Java en Su
riname niet meer regelmatig plaats heb
ben, wij hier in Nederland een .suikerte
kort hebben. Omdat deze aanvoeren niet
meer met zekerheid te verwachten zijn,
heeft de regeering waarschijnlijk tot sui
kerdistributie besloten.
De zekerheid dat deze aanvoeren zul
len plaats hebben, worden hoe langer
hoe kleiner. Daarom is het noodzake
lijk dat de regeering weer uitbreiding
gaat geven aan de suikerbietenteelt.
Daar komt bij, dat de suikerbiet in
dezen tijd van schaarschte aan veevoe
der van groote beteekenis is vanwege
de zeer groote hoeveelheid pulp en me
lasse, die worden geproduceerd en van
wege de voedingswaarde van de suiker
bietenkoppen en bladeren.
Zoowel voor de suikervoorziening van
den mensch, als voor de voedselvoorzie
ning van het vee, is uitbreiding van
de bietenteelt naar de meening van den
heer van Vloten op het oogenblik gebie
dend noodzakelijk.
Amerika protesteert tegen de
Engelsche scheepvaartcontrole.
Passagiers en bemanning van de
«Tajandoen»» Dinsdag in ons land
Uitbreiding van de su'kerbieten-
teelt gewenscht geacht.
Van 11 t/m 29 December
1 K.G. su'ker op bon nummer 6
Provinciale subsidies restauratie
historische monumenten.
Tegen Hoofdpijn, Kiespijn, Migraine
De echte zijn niet rond, maar hartvormig.
Zondag 10 December
's voormiddags 10 uur
Ds REDDINGIUS
TekstLucas 5 4
Onderwerp Advent brengt ons
naar de diepte"
VEREEN. IstifTinviLa HERVORMDEN
ZONDAG 10 DECEMBER,
's avonds 7 uur
VEREEN. IStiJjinnicj HERVORMDEN
10 Deo.
11 Deo
Zon op: Zotn onder:
8.00 15,45
8.01 15,45
Maan op: Maan onder:
10 Deo 7,08 15 53
11 Deo. 8,06 16 45
Nieuwe Maan 22,05
Hoog- en laagwater te Zierikzee
Hoogwater: Laqgiwater:
10 Deo 2,02 14 22 7,33 19,50
11 Deo. 2,49 15,10 8 15 20 32
YERKOOPINGEN
ZONNEMAIRE, 8 December. Ten over
staan var. notaris J. J. van dein Einde
te Zierikzee werd alhier op heden in
het openbaar verkochtGemeente Bom-
tmenede: Huis, tuin en erf, kad. C. 83
en 84, groiqt 6 Are 30 c.A. voor f263.
Kqoper de heer J. A. van der Bijl Jz.