IZIERIKZEESCHE
N
IIEUWS
BO!
Dl
E
Éj
1
Bloemkool-soep 6dp.w
.Mijnhardtjes
P0ULET-S0EP 6ctp.bM
jVoor nuttige geschenken: H. J. BAX|
WOENSDAG 22 NOVEMBER 1939
OPOEM(
tZEESCHE CO
BRITSCHE VERGELDINGSMAATREGELEN
TEGENOVER DE DUITSCHE METHODES
De Kern
ABONNEMENT
1787 - 1888
PASTE IAARGANG No. 141<
>5
Prijs f 1.60 p. kwartaal, buiten Zierikzee
fl.80. Voor het buitenland1 flO.— p. jaar
Afzonderlijke nummers 5 cent. Ver
schijnt dagelijks, behalve 's Zondags.
Uitgave: N.V. de Zierikzeesche Nieuwsbode, Zierikzee, Schuithaven B 94
Tel. 32, Postgiro 137677 - Dir.A. J. de Looze - Uitg.-Red.M. J. Kosten
ADVERTENTIES
Prijs: 20 cents p. regel, minimum 80 cents
Bij contract speciale prijzen. Grootte der
letters naar plaatsruimte. „Succesjes" 60
cents. Inzending tot 's morgens 10 uur
DADER VAN DEN AANSLAG
TE MUNCHEN GEPAKT
G«orge Eiser, een Müochener,
8 November gearresteerd
Officieel wordt gemeld, dat de per
soon, die verantwoordelijk wordt geacht
voor den bomaanslag te München, is
gearresteerd.
Himmler, de chef der Gestapo, deelde
mede, dat hij Georg Eiser heet, 36 jaar
oud en uit München afkomstig is.
Hij heeft reeds een bekentenis afgelegd.
Voorts wordt gemeld, dat de politie
twee personen heeft gearresteerd, die
een leidende positie bij den Britschen
Geheimen Dienst zouden be&leeden, die
worden verdacht van medeplichtigheid
aan den bomaanslag.
Himmler heeft verder nog medegedeeld,
dat Eiser is gearresteerd in den nacht
van 8 November, toen hij trachtte over
de grens naar Zwitserland te vluchten.
Reeds op 14 November heeft Eiser
volgens een mededeeling van Himmler
tegenover de speciale commissie van on
derzoek een bekentenis afgelegd, nadat
bij de nasporingen de verdenking op
hem was gevallen.
Hij heeft verklaard weken lang te heb
ben gewerkt aan het plaatsen van de
helsche machine in een der pilaren van
den Bürgerbraukeller. Het uurwerk kon
144 uur of zes dagen loopen.
Na weken arbeid de tijdbom
in een zuil ingebouwd
Terstond na den aanslag werden alle
Duitsche grenzen gesloten en werd de
grenscontrole verscherpt. Onder de nog
denzelfden nacht gearresteerden bevond
zich een man, die op illegale wijze de
Zwilsersche grens trachtte te passeeren.
Dit was Georg Eiser.
Uit hetgeen het onderzoek der speciale
commissie had opgeleverd bleek, dat
Eiser op een of andere wijze met den
aanslag in verband moest staan. Onder
den last van het uitvoerige bewijsmateri
aal en na talrijke confrontaties legde
Eiser, na eerst hardnekkig te hebben ont
kend, op 14 November een volledige be
kentenis af. In een wekenlangen minuti-
euzen arbeid had hij in een der zuilen
van de Bürgerbraukeller de tijdbom in
gebouwd.
Eiser regelde de wekker
Het plan voor den aanslag werd reeds
in September of October 1938 gemaakt.
In Augustus 1939 werd de ruimte in
orde gemaakt, waarin de bom zou wor-
HiMMLER,
chef van de geheime Duitsche Staatspolitie
den geplaatst, de lading werd op den
zevenden dag voor de betooging in de
Bürgerbrau aangebracht. De volgende da
gen trachtte Eiser herhaaldelijk het uur
werk te plaatsen, waarin hij pas in den
.nacht vanj 4 op 5 November slaagde.
Eiser vertrok daarop onmiddellijk -om
zich via Stuttgart naar zijn in Zwitser
land op hem wachtende lastgevers te
begeven, doch om bepaalde redenen keer-
Jcïe hij op 7 November des middags naar
München terug. Het gelukte hem in den
nacht van 7 op 8 Nov. nogmaals den
Bürgerbraukeller binnen te dringen, om
zich nog eens door persoonlijk te luis
teren, te overtuigen, dat het uurwerk
likte. Hij had niet vergeten voor het
dempen van het geluid te zorgen. Hij
herhaalde de proefin den loop van den
nacht eenige malen. Toen de morgen
aanbrak reisde Eiser per spoor via Ulm
naar de grens, welke hij in den c^aarop-
volgenden nacht bij Konstanz poogde te
overschrijden. Hij werd daarbij aange
houden. Eiser zou volgens Himmler -in
contact staan riïet Otto Strasser, de lei-
dar van het Zwart Fnomt en met deinj
Britschen Geheimen Dienst.
De ramp van de „Simon Bolivar"
Nog 86 vermisten
In aanvulling op de laatste gegevens
geeft de directie van de KNSM thans
het volgende overzicht omtrent het aan
tal geredden en vermisten van de „Simon
Bolivar".
Eerste klasse: aantal passagiers 93; ge
red 65; nog vermist 28.
Tweede klasse: aantal passagiers 100;
gered 76; nog vermist 24.
Derde klasse: aantal passagiers 72; ge
red 57; nog vermist 15.
Van de bemanning zouden volgens de
laatst ingekomen berichten in totaal, met
inbegrip van den gezagvoerder, negentien
man worden vermist en wel van den dek-
dienst drie, machinedienst vier, civielen
dienst elf.
Het grensincident bij Venlo
betrof de arrestetie van twee leden
van den Britschen Geheimen Dierst
Uit Berlijn wordt gemeld, dat de
chef van de Britsche Geheime Dienst
voor West-Europa met een mede
plichtige is gearresteerd, toen hij
op, 9 November bij Venlo de grens
trachtte te overschrijden.
De te 's-Gravenhage bestaande Centrale
van de Britsche Geheime Dienst voor
West-Europa heeft sinds geruimen tijd
getracht in Duitschland complotten te
doen smeden en aanslagen te organisee-
ren alsmede contact tot stand te brengen
met door hem vermoede revolutionnaire
organisaties. Op grond van een even mis
dadige als onnoozele inlichting door
Duitsche emigranten verkeerde men bij
de Britsche Geheime Dienst in de mee
ning, dat zich in den staat, in de partij
en bij de weermacht een oppositie be
vond, die het doel had in het rijk een
revolutie te doen ontstaan.
Onder deze omstandigheden werd aan
ambtenaren van den veiligheidsdienst der
S.S. opgedragen contact te zoeken met
deze Britsche terreur- en revolutiecentrale
ifi Den Haag. In de meening'werkelijk te
onderhandelen met revolutionnaire Duit
sche officieren, onthulden de vertegen
woordigers van de Britsche Geheime
Dienst den Duitschen ambtenaren hun
voornemens en plannen en om een duur
zaam contact met deze vermeende
Duitsche officieren te kunnen onderhou
den leverden zij bovendien een draagbaar
zend- en ontvangtoestel, waarmede de
Duitsche Geheime Staatspolitie tot iOip den
dag van heden het contact met de Brit
sche regeering in stand heeft gehouden.
Op 9 November trachtten de leiders
van dezen Britschen Geheimen Dienst voor
Europa, de heeren Best en kapitein Ste
vens, de Nederlandsche grens bij Venlo
naar Duitschland te overschrijden. Zij wer
den daarbij door de hen bewakende
Duitsche organen overweldigd en als ge
vangenen aan de Staatspolitie overgele
verd. De met elkander in strijd zijnde
mededeelingen betreffende hun gevangen
neming, nl. of deze nog op Nederlandsch
dan wel op Duitsch gebied is geschied,
worden op het oogenblik onderzocht.
Gasmaskers voor de bevolking
Levering ook op afbetaling
In antwoord op vragen van het Tweede
Kamerlid, den heer Steinmetz, betreffende
de verstrekking van gasmaskers aan de
bevolking bevestigt de Minister van Bin-
nenlendsche Zaken, dat de Regeering den
dienst der posterijen heeft ingeschakeld
voor de distributie van gasmaskers onder
de bevolking en dan is bepaald, dat deze
gasmaskers bij den dienst slechts ver
krijgbaar zullen zijn tegen betaling van
f 5,50 of f 3,50, naar gelang van de ge-
wenschte uitvoering.
De regeering acht bij hernieuwde over
weging geen voldoende termen aanwezig
om van overheidswege algemeen aan de
bevolking gasmaskers te verstrekken.
Een zelfde standpunt moet ook worden
ingenomen te|m aanzien van het minder
draagkrachtige deel der bevolking.
Indien in de localiteit de gelegenheid
zou worden geschapen om minder draag-
krachtigen, die zulks wenschen, bij wijze
van afbetaling in het bezit van een
gasmasker te stellen, is de Minister in
beginsel bereid aan zulk een plan mede
werking te verleenen.
tegen Gevatte koude, Koorts, Griep
TWEEDE KAMER
Da zelfstandigheid der gemeenten
V ijw. Burgerlijke Dienstver leening
Bij het begrootingsdèbat over het De
partement van Binnenlands .he Zaken heeft
dit vraagstuk der gemeentel ij ke
zelfstandigheid een kern der be
sprekingen uitgemaakt. Achtereenvolgens
hebben de heeren Wendelaar (lib.), Wa
genaar (a.r.), Sweens (r.k.), Steinmetz
(r.k.), Thijssen (sdap), De Visser (comm.)
Donker sdap) en Diepenhorst (ar) er in
allerlei toonaarden over geklaagd, dat
het Rijk den gemeenten het leven moei
lijk maakt. Op den 31sten December van
dit jaar eindigt de geldigheidsduur van
het Werkloosheids-Subsidiefonds.
Wel heeft nu minister Van Boeijen in
het schriftelijk overleg medegedeeld, dat
men van plan is de werking van deze
wet met een jaar te verlengen.
Maar de gemeenten moeten nu maar
In het Lagerhuis heeft Chamberlain aangekondigd, dat de Britsche
regeering represailles zal nemen in verband met de uitbreiding
der Duitsche mijnenvelden Uitvoer van goederen van Duitschen
oorsprong zal onderworpen worden aan inbeslagneming op zee
In het Engelsche Lagerhuis heeft Min.
Chamberlain, die weer capabel schijnt te
zijn voor zijn ambt oen verklaring af
gelegd', waarin hij lOi.m. betoogde:
„De Britsche regeering is niet voorne
mens toe te laten, dat de Duitsche me
thoden van oorlogvoering voortduren),
zonder Britsche vergeldingsmaatregelen.
Ik moge het Huis er aan herinnerem
dat gedurende den vorigen oorlog, bij
wijze van gerechtvaardigde represaille,
voor de duikbootaanvallen op koopvaar
dijschepen, exporten van Duitschen oor
sprong of van Duitsche eigenaars, op
zee in beslag zijn genomen. De vele
schendingen van het internationale recht
en de meedoogenlooze ruwheid der Duit
sche methoden hebben de Britsche re
geering ertoe doen besluiten thans een
dergelijken koers te volgen. Binnenkort
zal een „order in council" verschijnen,
waarbij aari dit besluit uitvoering zal
worden gegeven".
Onze koopvaardij opnieuw bedreigd
De Nederlandsche koopvaardij moge
met het verlies van die „Simon Bolivar"
en den do,od van ettelijke tientallen op
varenden en passagiers wel verreweg het
zwaarst getroffen zijn in het afgeloopen
weekend, dat voor de scheevaart op de
route van de Noordzee naar hen Ejw-
gelsch Kanaal zoo buitengewoon nood
lottig is geweest, ook de aankondiging
van de represaillemaatregelen, die minis
ter-president Chamberlain gisternamiddag
in het Engelsche Lagerhuis heeft gedaan,
heeft hier te lande in reederskringep
groote ontsteltenis gewekt.
Deze maatregelen, die bedoeld Zijn om
Duitschland' te treffen, worden in die eer
ste plaats en vooral gevoeld1 als een
zwari slag voor de Nederlandsche koop
vaardij. Veroorzaakt het onderzoek van
onze thuisvarende koopvaardijschepen i;n
de Engelsche wateren al vele moeilijkhe
den van even oiaaamgenamen als kost
baren aard, het wordt xiu nog veel en
veel erger.
Console op de uitvarende
schepen toegepast
De ondergang van een Nederlain'dsch
schip wordt mede als aanleiding geno
men. Maar Nederland heeft dit zeker niet
gewenschl. Controle op uitgaande sche
pen beteekent verlies van een grpot d®el
der lading voor den duur van den 'oor
log. oponthoud voortaan van allo schep ein
die de Engelsche wateren passeeren, nóg
meer extrakosten wegens wachten en
dientengevolge nog grootere verwarring
in de afvaartschema's met al wat daar
uit voortvloeit.
Wanneer zal de nieuwe regeling in-
igaan? En hoever zal zij strekken? Het
grip „goederen van Duitschen oorsprong"
kan pp vele en velerlei wijzen geïnter
preteerd' wprden. Daar zullen ooksom
mige Nederlandsche exportartikelen on
der vallen. Nu nog in veel hoogere mate
dan tijdens den wereldoorlog. Immers,
pnze industrie is sedertdien veel inten
siever geworden. Zij vervaardigt som
mige artikelen, die als half-fabrikaten uit
Duitschland hier worden ingevoerd of
waarvoor Duitsche grondstoffen dan wel
waarin Duitsche onderdeelen verwerkt
worden. Het economische leven van Ne
derland en dat van Duitschland zijn zoo
nauw met elkaar verbonden dat het niet
mogelijk is het eene te treffen en het
andere niet te schaden.
Rotterdam wordt het slachtoffer
De Rotterdamsche haven verspeelt er
opnieuw verkeer mee. De nu genomen
Engelsche maatregel treft Vooral wat er
nog is overgebleven van het stukgoed'-
vervoer. Massale goederen werden bijna
niet meer uitgevoerd'. Het kolenvervoer
uit het Roergebied naar Scandinavië ging
reeds lang o ver de Duitsche Noordzee-
havens, omdat deze vervoerweg goedkoo-
per is tengevolge van de hooge molest-
premies, die voor de andere route gelden.
Het vervoer van kolen naar Italië is
een tijd lang tamelijk wel op peil ge
bleven, doch in den aatsten tijd is het
vrijwel geëindigd. De kolen worden nu
van Ruhrort per schip naar Maninibeim).
gebracht en vandaar via Zwitserland per
spoor naar Italië vervoerd. Nu zal bin
nenkort ook het stukgoed' verdwijnen,
welks behandeling, al waren de hoeveel
heden veel geringer, per eenheid veel
meer werk geeft in de haven dan het
massagoed.
De oorlogvoerende partij, die de zee
beheerscht, snijdt Duitschland af van de
over zees che gebieden. Maar o,ok de neu
trale scheepvaart wp,rdt het slachtoffer
daarvan, evenals het aantal have)n,s, waar-
onder Rotterdam.
Engeland treft maatregelen tegen
Duitsche strijdvoering
Dader van den aanslag op Htler,
George Eiser, aangehouden
Het grensincident te Venlo door
Duitschen Dienst opgehelderd
Zes en tachtig opvarenden van
»5imon Bolivar" worden vermist
Gasmaskers zal het Rijk ook op
afbetaling verstrekken
Droog weer
Zon op:
Zon onder:
23 Nov. 7,35
15,57
Maan op:
Maan onder:
23 Nov. 14,26
3,25
Hoog- en laagwater te Zierikzee
Hoogwater:
Laagwater:
23 Nov. 12,10
5,45 18,06
afwachten,, volgens welke normen de 26
millioen, welke voor dit begrootingsjaar
in de plaats zullen komen van de sub
jectieve bijdragen volgens het Werk
loosheidsfonds, feitelijk tot ver
deeling zullen komen. Wij betwijfelen nu
reeds, of de Minister- zal kunnen aan-
toonen, dat de centrale Regeering den
zwaar geplaagden gemeenten het finan
cieels houvast wil verschaffen, dat haar
thans te eenenmale ontbreekt. Groote
gemeenten, als Amsterdam en Rotterdam,
moeten werken met geweldige tekorten.
En de toch reeds netelige toestand wordt
haar nog hachelijker gemaakt, omdat
zelfs vastheid ten opzichte van de afge
loopen jaren tot de vrome wenschen
behoort.
Op de begrooting van Binnenland-
sche Zaken voor het jaar 1940 paraisseert
een post van 65.000 gulden voor het in
te voeren toezicht van rijkswege op de
V r ij willige Burgerl ijke Dienst
ver 1 e e n i n g. Daarentegen worden de
subsidies voor de Vrijwillige Burgerwach
ten en den Bijzonderen Vrijwilligen Land
storm verlaagd. De coördinatie, welke de
minister hier in uitzicht stelt, komt dus
min of meer ten nadeele der oudere
lichamen tot stand. Een Kamerlid als
mr. De Wilde (ar.), die door vorige
functies met deze zaken wonderwel op
de hoogte is, vroeg zich af, of aan dit
gecentraliseerde toezicht naast de in
spectie van de burgerwacht en van de
luchtbescherming, wel behoefte bestaat.
Mr. Wendelaar heeft herinnerd aan het
arrest van den Hoogen Raad omtrent
„overtreding" van de Zondagswet
van 1815, door een voetbalclub in Zwaag-
westeinde; als de minister werkelijk tot
wijziging van de Zondagswet overgaat,
zal hij inderdaad verstandig doen, ook
zeer geloovige menschen, die geen be
zwaar tegen voetbal, e.d. op Zondag heb
ben, niet tegen zich in te nemen.
Natuurlijk was ds. Zandt het daarmede
niet eens. Hij fulmineerde tegen iedere
sportbeoefening op Zondag. Maar ook
tegen dancing- en bioscoop-bezoek. Alle
bioscopen moeten worden gesloten. Niet
alleen op Zondag, maar gedurende de
geheele week, waarvan natuurlijk niets
komt, zooals de redenaar zelf wel weet.-
HOOFDPRIJZEN STAATSLOTERIJ
Trekking van 22 November.
f 10-000: 10167. f1000: 13220. f400:
15969. f100: 17746.
