zierikzeesche!
iniMHBHBBSlfl
NIEUWSBODE
M^nhardtje
VRIJDAG 17 NOVEMBER 1939
De Kern
C. J. J. VERTON
fesa
L/PIIHAn 17 KJnWCMRPD 1Q"*Q WAAKln
ABONNEMENT
OPCiEN^^H
fesCHE CQURAWT
i7©7
Prijs fl.B0 p. kwartaal, buiten Zierikze-e
fl.80. Voor het buitenland flO.— p. jaar
Afzonderlijke nummers 5 cent. Ver
schijnt dagelijks, behalve 's Zondags.
Uitgave: N.V. de Zierikzeesche Nieuwsbode, Zierikzee, Schuithaven B 94
Tel. 32, Postgiro 137677 - Dir.: A. J. de Looze - Uitg.-Red.: M. J. Kosten
96STE JAARGANG No. 14191
ADVERTENTIES
Prijs: 20 cents p. regel, minimum 80 cents
Bi) contract speciale prijzen. Grootte der
letters naar plaatsruimte. „Succesjes" 00
cents. Inzending tot 's morgens 10 uur
ONDER DEN SCHIJNWERPER
valle nog eens het licht op de wei
gering van Duitsche dijkte op het aanbod
van go^de diensten dopr België en Ne
derland gedaan, met als motief dat qoik
^Engeland en Frankrijik weigerden. De
partijlen geven elkaar de schuld, evenals
in het gewone leven, wanneer twee par
tijen vo,or de grpene tafel verschijnen.
Het zou belachelijk zijn als het niet
zoo tragisch was. De waarheid is een
speelbal in den mond der diplomaten,
welke een tijJd van hoogqoin junctuur be
leven, nu de diverse machten geneed
staan elkaar naar de keel te vliegen.
Het wachtwoord der Verbondenen luidt:
Tsjechië en Polen moeten hun onafhan
kelijkheid1 terugkrijgen, waartegenover
Duitschland' stelt, dat de oqrlioig zal moe
ten worden gevoerd, totdat de Britsche
heerschappijl bezwijkt!
Duitschland1 verwijlt Engeland niet al
leen, dat het geen besef heeft voor de
revolutie, welke sedert *1933 in Duitsch
land aan den gang is, maar noemt in één
adem daarbij de Russische revolutie van
1917 en schrijft aan Engeland kortzichtig
heid toe, omdat het niet genoeg oog
heeft gehad voor de nieuwe loirde, welke
daaruit voortspruit. Men schijnt nu al
weer vergeten dat men daarvoor in
Duitschland voor den 23en Augustus 1939
ook geen oog had en men tot op dien
datum Engeland zelfs sympathie vqpr het
bolsjewisme verweet. Slechts met Iwei-
nig variatie borduren Duitsche bladen op
het stramien: het gaat alles tegen Enge
land en Engeland is van alles de schuld.
Rusland volgt dit illustre voorbeeld en
geeft Finland1 de schuld van de mis
lukking van de onderhandelinge(ni te Mos
kou. De Sovjetheeren zetten de Zaak fi
naal op z'n kop. Zij beweren niet meer
of minder, dat de neactionnaire élemen
ten in Finland1 er van droometn Rusland
binnen te vallen en het rijk tot aaini de
Siberische grenzen te bezetten. De lei
dende kringen zouden stelselmatig leu
gens over de Sovjetunie verspreiden en
haar staatsorganen beleedigen. Dat is al
lemaal de schuld van Engeland, dat, al
leen maar om ztijln propaganda ingang te
laten vinden, twintig jaar lang met ver
lies handel o,p Finland heeft gedreven.
De verklaring in ocfficieele kringen, dat
zij een overeenkomst met het Kreml wen-
schen, is volgens de Sovjetpers niet meer
dan bedoitterij, om de (openbare meening
van de wereld op een dwaalspoor te
leiden. Tegenover die bonze leidende
kringen stelt men dan de massa van de
Finsche bevolking, die er oprecht op;
uit is om vriendschappelijke betrekkin
gen met de Sovjetunie tot stand te
brengen.
Brutaal is hier 'n te zwak woord om deze
soort propaganda te brandmerken. De
Finnen droomen niet vajni een bezetting
van Rusland, maar vreezen een aanslag
op hun duur verworven onafhankelijkheid,
die ze met Duitsche hulp in 1917 be
vochten op de Sioivejts. De Finnen Zijn
paraat, betoogde de leider der delegatie
te Moskou.
Wij zijn niet een volk, dat voioir de
eerste maal en zeker ook niet voior de
laatste maal in moeilijkheden wordt ge
wikkeld, doch economisch waren *wij
reeds onafhankelijk van Rusland, toen
wijl een onderdeel vormden van het Tsa
renrijk. Gaarna zijn wij bereid1 om met
de Sovjets handel te drijven, doch vol
strekt noodzakelijk is dat voior ons niet.
Finlands rol kan men niet vergelijke|ni
met die van Turkijle, ten aanzien van
de Sovjet-Unie. Wij hebben immers geen
pact met Engeland en Frankrijk. Rusland
heeft van onzen kant niets te vreezeinl-
Wij hebben een vredesverdrag met de
SoiVjet-Unie, waarin de Finsch-Russische
grenzen zijin vastgelegd. En bovendien
hebben wij een niet-aanvalsverdrag met
Rusland gesloten, dat agressiedaden over
en weer uitsluit. Die pijlers blijven voor
ons van kracht. Het is Rusland dat steeds
het initiatief neemt om zich te beveili
gen. Aldus dr. Paasikivi.
En wat wil nu eindelijk de Duce? Naar
het schijlnt is voor geen mogendheid van
Europa de weg zqo/ moeilijk en ondui
delijk als voor Italië. Het heeft voior
de verwezenlijking van zijn Middelland-
sche Zee- en Afrikaansche politiek op
de Duitsche kaart gezet, toen de Fran-
sche staatslieden Rome te verstaan gaven:
wijl staan geen duimbreed gronds van
ons legitieme bezit af. Mussolini heeft
echter nooit bij Frankrijk onderhandelingen
ingeleid1, maar verlangd dat dit vanzelf
met concessies voor den dag zou komen.
De Duitsche politiek is tenslotté» een weg
gegaan, dien Mussolini niet wilde, dien
van den oorlog. Hij zag in de verdra-
TWEEDE KAMER
Voorloopig geen oorlogsbrood
Pachtwetherziening op til
De teleurstellende mededeeling in de
memorie van antwoord, dat de voorraad
veevoer in Augustus 1939 niet minder
groot is geweest dan in Augustus 1938,
was volgens den minister blijkens zijn
gisteren gegeven antwoord aan de Ka
mer, door de heeren Bierema en Van der
Sluis niet geheel begrepen. Het was
slechts een antwoord op een aldus ge
formuleerde vraag. Ofschoon hij, ook met
het oog op het buitenland, over dit on
derwerp niet te veel kon zeggen, wilde
de minister zijn antwoord nu wel in de
zen geest aanvullen, dat de voorraad
veevoer in Augustus 1939 grooter was
geweest dan ten vorigen jare.
Van de tarwe nu zijn volgens minister
Steenberghe zeer groote voorraden aan
gelegd, oorlogsbrood kan dus
voorshands uitblijven; vermoede
lijk, aldus de minister, stellen de consu
menten het toch nog liever zonder rogge
en aardappelmeel, hoeveel goeds ook over
oorlogsbrood te zeggen moge zijn. Dit
beteekent, dat er van eigen bodem meer
rogge als veevoer overblijft.
Is sinds 1 September 1939 de positie
slecMen geworden? Integendeel, aldus
minister Steenberghe; zij is op dit oogen-
blik in belangrijke mate gunstiger dan
bij het uitbreken van den oorlog. Ten
eenenmale dwaalde mr. Rost van Ton
ningen, toen hij het deed voorkomen, als
of aanvoer van voedsel overzee onmoge
lijk is geworden door de overbekende, in
ons Oranjeboek gewraakte Britsche maat
regelen.
Wij kunnen wel degelijk graan overzee
verkrijgen. Maar dit sluit eventueelen
aankoop in Oost-Europa, b.v. in het door
mr. Rost van Tonningen als Duitschland's
leverancier genoemde Rusland, niet uit.
Tegen concurreerende condities is de mi
nister tot aankoop van graan ook daar
volgaarne bereid. „En Roemenië?", vroeg
daarop do nat.-soc. afgevaardigde, die
zich blijkbaar toch niet al te zeer met
Rusland wilde encanailleeren. „Ik ben
niet van plan, mijn heele leverancierslijst
te geven", luidde het rappe antwoord
Naast het probleem van den toevoer
van voedsel is er het vraagstuk der
„zelfvoorziening". Thans zouden
bij vrije markt de prijzen van tarwe en
rogge nog een stuk beneden de richt
prijzen van f9 en f 11 blijven. Middeler
wijl hebben wij de Pachtwet gekregen,
doch daarmede zijn de klachten in gee-
nen deelo verstomd. Minister Steenberghe
heeft terloops medegedeeld, dat een uit
gebreid voorstel ter bescherming van den
pachter gereed ligt, dat in overleg met
den minister van justitie is samengesteld.
De hoofdzaak is echter, dat gewaakt
worden tegen zoodanige werking van den
landbouwsteun, dat de verpachter daar
van op den duur alleen profijt trekt.
Ten einde dit te voorkomen, heeft de
minister met nadruk het volgende ver
klaard: „Ik ben niet bereid, bij een vol
gende vaststelling van de richtprijzen re
kening te houden met de verhooging van
pachtprijzen boven het peil van 1 Sept.
1939, tenzij er in bepaalde gevallen bij
zondere redenen zijn voor verhooging
van de onkosten van den verpachter.
De minister is voorstander van een
redelijke belooning van den landbouw.
Maar hij blijft op zijn hoede. Toen dr.
Bierema hem had verzocht, het volgend
jaar de richtprijzen nog iets hooger te
stellen, omdat de wet van de afnemende
meer-opbrengst zou medebrengen, dat de
kosten per productie-eenheid stijgen naar
mate de productie hooger wordt opge
voerd, gaf de minister het volgende
sceptische antwoord: „bij betrekkelijk la
ge prijzen is vaak de opbrengst veel
hooger dan bij hooge prijzen".
gen met het Derdie Rijk slechts een in
strument, dat goede diensten kon be
wijzen voor diplomatiek manoeuvreeren
en politieleen druk.
De politieke entente tusschen Hitler
en Stalin heeft Mussolini bovendien ifn
een lastig parket gebracht; de positie
van Italië zoowel |op den Balkan als
in de Middellandsche Zee werd er door
verzwakt en in gevaar gebracht. Italië
kon niet tegelijkertijd1 zooiwel het Pan-
Germaansche als Pan-Slavische imperia
lisme in zijn belangsfeer verdragen.
Spanje heeft sedertdien duidelijk zijn
sympathieën naar het Westen gekeerd.
Het is voor Mussioilini niet gemakkelijk
een definitieve plaats te kiezen in deze
onklare situatie. Hij zoekt hoe langer
hop duidelijker naar een nieuw evenwicht
voor zijn politiek en wel op den Balkan.
SIR JOHN DILL,
chef van het eerste legerkorps van het
Britsche expeditieleger in Frankrijk
DE REDE VAN MIN. DE GEER
Het Eerste Kamerlid Ridder van Rap-
pard heeft den voorzitter van den raad
van ministers de volgende vragen gesteld:
Wil de minister mededeelen, waarom
Zijne Excellentie zijn geruststellende ra
dio-rede naar aanleiding van den inter
nationalen toestand pas Maandag, den 13
dezer, des namiddags ten een ure, heeft
uitgesproken?
Ware het, ter voorkoming van de pa
niekstemming, welke in de laatste dagen
der vorige week in sommige gedeelten
des lands, met name in Overijssel en Gel
derland naar thans is gebleken vol
komen noodeloos heeft geheerscht, niet
beter geweest, zoo Zijne Excellentie zich,
onmiddellijk nadat de regeering voorne
mens was verscherpte militaire maatre
gelen te treffen, tot het Nederlandsche
volk had gewend?
Is de minister bereid, in den vervolge,
voor zoover zulks noodig mocht blijken,
bijtijds de natie in te lichten?
HET CADEAUSTELSEL
De bestrijders van het cadeaustelsel,
samenwerkend in het Natiomale Comité
tot beteugeling van het Cadeaustelsel heb
ben sinds de laatste weken een om ver
wachten helper gekregen bijl hun strijd'.
Door d*e tijdsomstandigheden is het ca
deaustelsel thans ai.l. zoowel -overbodig
als onbruikbaar geworden.
Juist bijl d© artikelen van dagelijksch
gebruik waarbij1 het cadeaustelsel wordt
toegepast, is dooir de veranderde ver
houding tusschen vraag en aanbod dit
verkoopsysteem overbodig geworden.
Orders voor cadeau-artikelen wqrden
er bijna niet meer geplaatst.
Het comité heeft er bijl den minister
van oi6conomische zaken op aangedron
gen thans zoodanige stappen te willen
nemen, dat spoiedig wettelijke bepalingen
aanhangig kunnen worden gemaakt.
D;e minister heeft inmiddels het blovan-
genoemd comité verzocht op de hoogte
te wprden gehouden van de /ontwikke
ling van den toestand.
Mogelijk zal het nu niet lang meer du
ren en Nederland sluit zich aan biji de
landen, waarin het cadeaustelsel reeds
dioor wettelijke maatregelen aan banden
is gelegd, ter bescherming van het al
gemeen belang.
SIKORSKI,
de minister-president van de thans in
Parys zetelende Poolsche 'ri
OPTREDEN VAN DEN HEER
KUPERS TE PARIJS
Op vragen van het Tweede Kamerlid
Rost van Tonningen imi verband1 met het
door het bureau van het Internationaal
Verbond van Vakvereenigingen opgestel
de manifest.inzake den oiorloig tusschen
Diuilschland1 en Engeland en Frajnjkrijk,
heeft de voorzitter van den raad van
ministers geantwoord, dat kan worden
medegedeeld, dat onafhankelijk van het
al dan niet vooraanstaan van het be
treffende Kamerlid, van zijln al dan niet
behooren toit 'een bepaalde partijl, en van
het al dan niet „steunen" van het ka
binet op die partijl, de ministers de be
doelde medewerking in de huidige om
standigheden minder juist achten, al
kan zij', als komende van een individueel
'burger, geen afbreuk doen aan de door
de regeering gevoerde neutraliteitspolitiek
Op de vraag of, tot herstel van het
vertrouwen in de neutraliteitspolitiek van
ons land, het uittreden uit het kabinet
van de twee tot de sociaal-democrati
sche partij1 behoorende ministers is be
vorderd, wordt geantwoord, dat er niets
van dien aard is overwogen, reeds om
dat het vertrouwen in de neutraliteits
politiek van ons land geen herstel moe
dig heeft.
KORT EN BONDIG
In verband met de smokkelarij van
uniformen, waaronder ook die van
personeel van de Nederlandsche spoor
wegen, heeft de directie van de N.S. be
sloten voor 't geheele personeel van hoog
tot laag identiteitsbewijzen in te voeren,
voorzien van pasfoto en handteekening
van den houder. Ieder van het personeel
heeft het recht bij gemotiveerd wantrou
wen den plicht een hem onbekend per
soon, die zich voordoet als spoorwegamb
tenaar of -beambte, naar zijn identiteits
bewijs te vragen. Het aantal dooden
als gevolg van den brand op het Mara-
caibo-meer wordt thans geraamd op on
geveer veertig. De eerste cijfers, welke
aanzienlijk hooger luidden, blijken onjuist
te zijn geweest. De stad Lagunillas
welke geheel van hout was gebouwd, is
volkomen vernield. De schade wordt
geraamd op vier millioen bolivares (1 bo
livar f 0,59). Onder de slachtoffers zijn
geen vreemdelingen. Het reddingswerk
wordt voortgezet. Een groot aantal men-
schen is in ziekenhuizen opgenomen.
Het bureau van den Engelschen marine
staf deelt mede, dat het Britsche stoom
schip Scala-Shell (706 ton) door een
Duitschen aanvaller tot zinken is ge
bracht in de Portugeesche territoriale
wateren ter hoogte van Zabora, ongeveer
300 km ten Noord-Oosten van Lourenfo-
Marques. Over de identiteit van den
aanvaller zijn geen nauwkeurige inlichtin
gen beschikbaar, maar volgens de berich
ten uit Durban was het een schip van
ongeveer 10.000 ton, wellicht een gewa
pende koopvaarder. De plannen betref
fende evacuatie van burgerbe
volking, bevinden zich in een zoodanig
stadium, dat verwacht mag worden, dat
zeer binnenkort aan de gemeenten, die
eventueel voor een ontruiming in aanmer
king komen, kan worden medegedeeld,
naar welke vluchtoorden de bevolking
in dit geval zal worden afgevoerd", aldus
verklaart minister van Boeyen in de Me
morie van Antwoord over de begrooting
van Binnenlandsche Zaken. De Duitsche
ambassadeur in Ankara, von Papen, heeft
in een interview verklaard, dat het
Duitschlands taak is, de „Vereenigde
Staten van Europa" te stichten.
„Groot-Brittannië", zoo verklaarde de
Duitsche gezant, „is vroeger in de gele
genheid geweest, om een Europeesch ge-
meenebest te stichten, doch na den we
reldoorlog zijn de Engelschen hierin niet
geslaagd, en thans is de beurt aan
Duitschland". Tijdens zijn bezoek aan
Frankrijk is Eden de gast geweest van
de hoofdofficieren van- de Mag in o t-
linie. Tijdens de tafelredevoeringen
heeft een der Fransche generaals Eden
een bronzen penning op de borst ge
speld, dien alle officieren en manschap
pen van de Maginotlinie dragen, met de
woorden „On ne passé pas" erop. De
vertegenwoordigers van de dominions on
dergingen hetzelfde eerbewijs.
Zon op: Zon ander:
18 Nov. 7,26 16,03
Maan op: Maan onder:
18 flor. 12,33 23,09
Eerste Kwartier 23.4]
De politiek van Mussolini blijft
een onzeker element
Minister Steenberghe's antwoord
op de debatten in de Kamer
Had Minister de Geer eerder
moeten spreken
De tijdsomstandigheden maken
het cadeaustelsel overbodig
Wijziging der Pachtwet in staat
van voorbereiding
Nog eenige regen
~)atilelLtlLeuj
In de dagen voor Sint Nioolaas de
van ouds bekende
Boterletters en Gevuld.
Fijne Appelbollen en-Flappen, groote
stukken St.-Nioolaaa met amandelen.
Zaterdag de
bekende Croquetten,
2 Èt 25 ot., Vleesohbroodjes 10 ot.
VERRENIEUWSTRAAT ZIERIKZEE
MIJNHARDTJES HELPEN!
Nietstraks,niethalf, maar direct.
Hevige pijnen worden in korten
tijd verdreven door de bijzon
dere combinatie van genees
middelen in een
Ze zijn niet rond, doch hartvormig.
Barometerstand van hedenmiddag 2 uur:
1 i
Predikbeurten te Zierikzee
Zondag 19 November.
Ned. Herv. Kerk.
Nieuwe Kerk. 10 ure, ds. Valeton (Bed.
H. Avondm.)
Kleine Kerk. 10 nre, di. Reddingius en
7 ure, da. Valeton (Danki. H. Avondm.)
Loth. Kerk.
10 ure, ds. Makkink van Leiden.
Gerei. Kerk.
10 en 6 ure, ds. J. Hindriks te Dassen-
Meeuwen.
Ohr. Geref. Kerk.
9.30, ds, Hoogendoorn, 2 Leesdienst en
6 ure, ds. Hoogendoorn.
Leger des Heils (Poststraat)
10 kapt. F. G. Kremer, 3.30 Openluoht-
werk 't Groentje en 7.30 ure, kapt. F. G.
Kremer.
Gerei. Gem. (St.-Domusstraat)
9.30, 2 en 6 ure, Leeakerk.
Oud-Geret. Gem.
9.30, 2 en 6 nre, Leeskerk.
