ZIERIKZEESCHE
KIEUWSBODE
Mijnhardtjes
DINSDAG 14 NOVEMBER 1939
OPGEH
ttMK2B&Q& COURANT
1707 - 1680
De Kern
ABONNEMENT
Prijs f 1.50 p. kwartaal, buiten Zierikzee
fl.80. Voor het buitenland f 10.p. jaar
Afzonderlijke nummers 5 cent. Ver
schijnt dagelijks, behalve 's Zondags.
Uitgave: N.V. de Zierikzeeschej Nieuwsbode, Zierikzee, Schuithaven B]!94
Tel. 32, Postgiro 137677 - Dir.: A. J. de Looze - Uitg.-Red.: M. J. Kosten
96STE JAARGANG No. 14188 5
ADVERTENTIES
Prijs: 20 cents p. regel, minimum 80 cents
Bij contract speciale prijzen. Grootte der
letters naar plaatsruimte. „Succesjes" 60
cents. Inzending tot 's morgens 10 uur
ONDER DEN SCHIJNWERPER
worde allereerst in den lichtkegel der
publieke belangstelling geplaatst, de kal-
meerende en geruststellende radiorede
van. minister d e Geer, welke hij
gistermiddag tot Nederland en Koloniën
uitsprak. Men mag hopen, dat het woord
van minister De Geer allereerst in het
buitenland1 zal worden verstaan en eetn.
eind zal brengen aan de verspreiding vafir
valsche of ongegronde berichten over ons
land'. Niet minder dient oins eigen volk
de geruststellende woorden van den pre
mier op zich te laten inwerken. Het is,
na de uitdrukkelijke verzekeringen van
den heer De Geer, ieders plicht, niet al
leen om het 0|0ir niet te leenien aan
looze praatjes, d|0ich vooral ook om aan
de verbreiding daarvan niet mede te
werken. Ieder vervulle zijn da gelijksche
plichten met de rustige vastberadenheid
waarmee de regeering haar zooveel
zwaardere ambt waarneemt.
Toen de oorlog in Polen geëindigd
was en na een korte tusschenpoioize de
spanning in het Westen klaarblijkelijk
toenam, ontstond allengs een situatie, die
althans tijdelijk, aan de kracht en de in
tensiteit van onze mobilisatie andere
eischen stelde dan te voren. Eenige maat
regelen onzerzijds, aldus Jhr. De Geer,
zijn daarvan het gevolg geweest. Het z'ou
een noodlottige dwaling zijn, hieruit op
te maken, dat de bedreiging van onze
grenzen grooter gewiorden is.
De beste waarschuwing tegen die d!wa-
ling ligt misschien in een herin(n|ering aan
den jongsten wereldoorlog. Er zijn toen
verschillende momenten geweest, waar
op bijzondere maatregelen, b.v. een plot
seling intrekken van periodieke en zelfs
van zaken-verloven, zekere vrees en on
rust onder de bevolking veroorzaakten.
Die maatregelen werden toen niet geno
men, omdat het wezenlijk gevaar z'oloi-
veel grooter geacht werd dan te voren,
maar omdat bepaalde omstandigheden aan
onze paraatheid tijdelijk hooigere eischen
stelden. De uitkomst heeft destijds in
al die gevallen de vrees, die onder de
bevolking was opgekomen, beschaamd'.
Een acuut gevaar bestaat thans even
min als in de eerste dagen van Sep
tember.
Toien in die dagen onze geheele weer
macht werd gemobiliseerd, heeft niemand
daaruit een onmiddellijk-bedreigd-zijln van
ons land afgeleid. Die mobilisatie ge
schiedde ook niet, lomdat gewantrouwd
werd het ons van weerszijden gegeven
woord, dat onze neutraliteit zou worden
geëerbiedigd, maar omdat wij verplicht
waren, op alle gebeurlijkheden voorbe
reid' te zijn, verplicht niet het minst te
genover hen, die onze grenzen wildejn
ontzien en die als belligerent© mogend
heden vanzelf elkanders woord minder
vertrouwden dan wij dit zelf doen.
Onze mobilisatie gaf hun den waarborg
di©n zij behoefden. Zij» botod een wedier-
zijdsche beschutting aan allen. Maar wil
zij dit blijven doen, dan moeten haar
kracht ©n omvang pok afhankelijk zijp
van de wisselende omstandigheden. De
regeering heeft geen enkele betrouwbare
inlichting, die haar geloof aan het we
derzijds gegeven woord kan schiokken.
Ook nu vertrouwt zij in de (oprechtheid
van dat woord en vindt daarin een spoor
slag te meer om, stipt neutraal, naar
all© zijden een gelijke waakzaamheid te
betrachten.
Hobwel de koppen in de kranten blo-
vSn de teksten van de Engelsche cm
Fransche antwoorden iop het Neder 1.-
B©lgische aanbod' van goede
d'i©nsten suggereeren, dat deze ant
woorden neerkomen op verwerping, is
er in Italiaansche politieke kringen een
neiging aan te nemen, diat het laatste
woord' nioig niet is gesproken en dat
ten minste eenige aanmoediging moet zijln
gegeven aan Brussel en Den Haag om
de pogingen tot bemiddeling vonrt te
zetten.
De antwoorden van Engeland efm Frank
rijk hebben de bruggen niet verbrand.
Het antwoord van Engeland verschilt in
éé1n opzicht van vroegere ministerieel©
verklaringen, m.l. dat het niet als essen
tieel© voorwaarde voor vredes-onderhan-
deiingen herhaalt, dat er wijziging moet
komen in de regeering of in het regimie
va?i Duitschland', dioich alleen een ver
andering in de politiek van de huidige
Duitsche regeering. In dergelijke omstan
digheden zegt het blad het niet onmoge
lijk te achten een formule te vinden om
d© nesteerende moeilijkheden te overwin
nen. Inmiddels wordt het officieel ant
woord van Duitschland m©t spanning
verbeid».
Britsche lijnboot vergaan
11 kinderen verdronken
Het Britsche lijnvaarluig Sirdhana is
gisteren in de wateren van Singapore
gezonken.
Officieel wordt medegedeeld, dat elf
Aziatische passagiers, meerendeels kin
deren, het leven verloren hebben en dat
negen anderen vermist worden. Een offi-
cieele verklaring voor het ongeluk wordt
niet gegeven, maar geloofd wordt, dat
het schip op een mijn geloopen en in
een kwartier tijds gezonken is. Een on
derzoek wordt ingesteld.
De Sirdhana was een schip van 7745
ton en was eigendom van de British
India Steam Navigation Company.
Aan boord van de Sirdhana bevonden
zich ook 187 Chineesche gedeporteerden.
De meesten hunner zaten gevangen ach
ter een traliehek in het voorruim, doch
zij werden gered, doordal een Engelsch
inspecteur van politie vijf schoten op
het slot van het hek loste. Terwijl het
water het ruim instroomde, haastten de
gedeporteerden zich het schip te verlaten,
Nederland via vreemde zenders
Wij missen een wereldomroep
Als er één betoog geweest is, dat bij
uitsték verdiende in dezen kritieken tijd
via een eigen Nederlandschen wereld
omroep naar alle landen ter aarde ver
spreid te worden, dan was het zeker
wel dat van minister van Kleffens. Men
zou de woorden van den minister in
alle Europeesche en in eenige Oostersche
talen naar alle werelddeelen hebben moe
ten verspreiden, dadelijk nadat ze uit
gesproken waren en dan natuurlijk op
de tijdstippen, welke in de diverse lan
den het best voor de ontvangst geschikt
zijn. In één slag zou men dan alom in
de wereld geweten, gehoord hebben, hoe
Nederland pal en onzijdig, maar zeker
niet onverschillig staat temidden van de
branding.
Gelijk alle oorlogvoerende en andere
landen op, hun beurt volkomen volgens
hun goed recht de redevoeringen hunner
voornaamste overheidspersonen geregeld
den aether in slingeren om zoo ver
en zoo luid mogelijk gehoord te wor
den Maar helaas, over een wereld
omroep beschikken we nog altijd niet en
we zouden ook niet durven beweren, dat
de vorige week bij de begrotingsbehan
deling in de Tweede Kamer met vol
doende klem en klacht op een bespoe
diging van de afhandeling van deze
aangelegenheid is aangedrongen
Omgekeerd evenredig aan de aandacht,
welke Nederland aan zijn wereldomroep
schenkt, is die, welke de buitenlandsche
nationale en wereldomroepen aan Neder
land wijden, de laatste dagen meer dan
ooit. Alle alarmeerende en grotendeels
onjuiste en overdreven, althans veelal
gekleurd? berichten, welke in de buiten
landsche pers omtrent ons land circu
leerden, vonden hun weerklank, vaak nog
hun versterking, in den omroep op alle
golven. En er stond onzerzijds geen om
roep ^tegenover, die in de voornaamste
vreemde talen de verkeerde berichten
corrigeerde en hel werkelijk objectieve
Nederlandsche nieuws recht deed weder
varen tegenover zooveel tendentieuse be
richten. Wèl missen we veel door het
ontbreken van een eigen wereldomroep
het kan niet genoeg herhaald worden.
En we komen dientengevolge noodge
dwongen in een ongunstiger positie dan
alle andere landen!
Het antwoord van de Duitsche pers
k©nm©rkt d© antwoorden als vierkant af
wijzend'. De nadruk wordt gelegd op het
verschil tusschen de houding van Duitsch
land' ©n die van Engeland efrij Frankrijk,
ten opzichte van het aanbod' van Kor
ningin Wilhelmina en de|ru Koni|ng der
Biel gen. Engeland en Frankrijk hebbein)
zich gehaast pm op het Duitsche ant
woord vooruit te loopen. Ondanks dat
zal Duitschland bet aanbod nauwkeurig
onderzoeken. De Engelschen en Fraja-
schen zijn blijkens hun antwoordejra voor
nemens om Groioit-Duitschland territoriaal
te verbrokkelen, zij trachten de schuld
van hun ©igen afwijzing van het bemid
delingsvoorstel aan Duitschland tpp te
schrijven.
Maar zoolang het antwioord van Hitier
zelf niet is verschenen op het aanbod'
van Nederland en België, Zoolang z!al men
de persuitlatingen vpior kennisgeving mioe-
ten aannemen. Het feit dat Den Haag"
en Brussel hun poigingen voortzetten om
de belligrenten achter de tafel te krijgen,
dioiet vermoeden dat men daar eenig
licht 'Ziet in den duisteren tijd.
ONZE NEUTRALITEIT
Hernieuwde Duitsche bevestiging
Het A. N. P. meldt dat het Duitsche
Nieuwsbureau gisteravond in zijn dienst
voor het buitenland de volgende mede-
deeling heeft opgenomen:
B e r 1 ij n, 13 November. Van semi-
officieele zijde werdt gemeld:
Een der voornaamste onderwerpen van
de internationale pers van de laatste
dagen was het z.g. Duitsche voornemen
om Nederland en België binnen te ruk-
ken- i i Ij (4 Ui
Van Duitsche zijde bestond, naar men
in Berlijnsche politieke kringen verklaart,
geen aanleiding ten aanzien van deze
procedure in de Engelsche en Fransche
en in een deel van de neutrale pers
stelling te nemen, want de Duitsche hou
ding tegenover de neutrale staten is on
dubbelzinnig vastgelegd en bekend.
Naar men weet zal Duitschland, vol
gens zijn duidelijke verklaringen, de neu
traliteit van Nederland en België zoolang
eerbiedigen, als Engeland en Frankrijk
deze neutraliteit respecteeren en als Ne
derland en België zich zelf in staat too-
nen hun neutraliteit strikt te handhaven.
De afkomst der Roosevelt's
De president gelooft geen woord
van de Zeeland-geschiedenis
Nadat ik op Tholen geweest was om
„plaatselijke kleur" te verzamelen en met
een mooie afbeelding van het familie
wapen der Roosevelt's, zooals dit voor
komt in het Stadhuis van Oud-Vossemeer,
in mijn bezit, voelde ik mij voorbereid
om den President alles te -vertellen, wat
hij wenschte over waar hij vandaan kwam
en hoe en wanneer. Aldus V. Pearce
Delgado, een Amerikaansehe journaliste,
die na eenige wederwaardigheden tot den
ongekroonden koning der Ver. Staten op
het Witte Huis werd toegelaten.
„Ilc geloof geen woord van die Zee
land-geschiedenis", zei de President. Ik
geloof, dat het allemaal een groot op
gezet reclame-zaakje is, dat een van jul
lie heeft bedacht om de toeristen van
de vaste route weg te lokken. Er bestaat
in onze familie een overlevering, dat de
Roosevelts ergens bij Haarlem vandaan
komen. Omstreeks 1850 leefde er een
Van Roosevelt in of bij die stad en ik
heb eens gehoord, dat er vroeger een
klein dorpje bij Haarlem heeft bestaan,
dat Rooseveld heette".
Ik vroeg den President, hoe ver zijn
archiefstukken in Amerika teruggingen
en hij vertelde mij, dat hij zelf eenige
bijzonderheden omtrent Claes Martens-
zoon reeds uit den tijd van 1640 had op
gediept en ook over Nicolaas Marten, die
een „trapper" (pelsjager) was op de Up
per Rivier (Hudson) bij Fort Orange in
1646. Maar de absoluut authentieke stuk
ken waren de doopacten. Die van Chris-
tiaan Roosevelt, 28 October 1650, is in
geschreven in de archieven van de
Nederlandsch Hervormde Kerk in New-
York.
De tweede Roosevelt, die in 1658 in
Amerika is geboren, was Nicolaas; hij
stierf in New-York in 1742. Hij werd
begraven in een grafkelder in diezelfde
Hollandsche kerk en op dien grafkelder
was hetzelfde familiewapen aangebracht
als dat, wat tegenwoordig door de fa
milie Roosevelt wordt gevoerd. Het kwam
in mij op, dat wij in Holland zoo druk
bezig waren geweest de Roosevelts van
voorouders en familiewapens te voor
zien, dat wij geen tijd hadden gehad om
te overwegen, of zij er zelf misschien
al uitstekende konden bezitten!
VERSCHILLENDE BERICHTEN
Finscha houtboot gestrand
Met inspanning van alle krachten is het
de bemanning van de Nicolaas Marius
gistermiddag gelukt de negentien opva
renden van de Finsche houtboot, welke
Zondagavond nabij Terschelling is ge
strand, behouden aan land te brengen.
Reeds Zondagavond laat was de motor-
strandreddingboot uitgevaren om de be
manning van de houtboot van boord te
halen, doch zij wilden het schip nog niet
verlaten. Gistermiddag evenwel was de
situatie voor de opvarenden aanmerkelijk
veranderd, aangezien er een zware dei
ning stond en er een zeer krachtige
branding was.
De Nicolaas Marius werd daarom om
streeks half drie wederom door den mo
tortractor Zeepaard te water gebracht,
teneinde te trachten de opvarenden van
de houtboot in veiligheid te brengen. Na
een hevigen strijd met de golven is men
er tenslotte in geslaagd de opvarenden,
waaronder een Hollandsche loods, op
Terschelling aan land te zetten.
De positie van de Finsche houtboot,
welke 2000 ton groot is en op weg was
naaf Zaandam, wordt ongunstig geacht.
Huisknecht aangehouden
Eenigen tijd geleden was de huisknecht
van een dokter in de Vondelstraat te
Amsterdam er met zes honderd gulden
van door gegaan.
Thans is deze man, een Amsterdammer,
te Rotterdam aangehouden en op trans
port gesteld naar de hoofdstad, waar hij
in het bureau Leidscheplein is opgeslo
ten. Hij heeft reeds bekend het geld te
hebben weggenomen. Honderd gulden
waren nog over. Van de overige vijfhon
derd had hij de man van de wereld
gespeeld.
Da korting op de gameente-salarissen
Het hoofdbestuur van het Nationaal
Verbond van gemeenteambtenaren heeft
dezer dagen vergaderd, ter bespreking
van het vraagstuk van de prijsstijging.
Het hoofdbestuur sprak als mee
ning uit, dat de laatste salariskorting
van 5 pet. in vele gemeenten is inge
voerd, uitsluitend op wensch der regee
ring, zonder dat de financieele toestand
dier gemeenten daartoe noopte. Waar
de salarissen van de laagstbezoldigde
ambtenaren volgens het hoofdbestuur
geen enkele mogelijkheid tot bezuiniging
meer bieden en de kosten van het levens
onderhoud regelmatig toenemen, kwam
de wenschelijkheid tot uiting de laatste
salariskorting van 5 pet., althans voor
de laagst bezoldigden, ongedaan te maken
Spion in Volendammer costuum
„Ergens in ons land" bij een verster
king, stond Zaterdagmiddag een man in
Volendammer kleederdracht prentbrief
kaarten te verkoopen. Er waren veel sol
daten aan het werk, en op den weg
bevonden zich enkele voorbijgangers. Een
van de burgers zeide tot den Volen
dammer, dat hij toch beter de prent
briefkaarten kon verkoopen als de sol
daten vrij hadden. De man antwoordde
hierop, dat hij toch ook moest leven,
doch zijn antwoord had een meer buiten-
landsch dan Volendamsch accent, hetgeen
natuurlijk argwaan wekte.
De burger deed den commandant mede-
deeling van zijn ervaring. De Volendam
mer werd gearresteerd, waaruit bleek,
dat men een goede vangst had gedaan.
De man was inderdaad een vreemdeling.
In den rug van zijn Volendamsche pak
was een fotografietoestel gemonteerd,
waarvan de ontspanner zich in een van
de knoopen aan de voorzijde bevond.
In het toestel bevonden zich enkele films,
waarop opnemingen verricht waren. Ze
zijn natuurlijk in beslag genomen en zul
len ontwikkeld worden.
tegen Moeheid en „Halfziek gevoel"
Uit de Nieuwsbode
van vóór vijftig jaar
Van 13 19 Nov. 188 9. In den tijd
van 10 jaar hebben uit Scherpenisse
34 jongelui na afgelegde examens een
rijks- of gemeentebetrekking kunnen krij
gen.
Zondag 17 November werd in de
Chr. Ger. Gem. te Zierikzee ds. M.
Keulemans bevestigd door ds. P. Sie-
mense te Oosterland.
Aan den heer J. F. C. v. Schaik
te Woensel is door Ged. Staten uitstel
verleend tot het inzenden der plannen
voor den aanleg van een gedeelte locaal-
spoor en stoomtramweg Zierikzee, met
overbrugging van het Zijpe, over den
Slaakdam naar Roosendaal.
Op 1 October 1889 bleek, volgens
het verslag der Vereeniging Ambachts
school te Zierikzee, negen leerlingen
deze inrichting te bezoeken.
In de Luthersche Kerk te Zierik
zee werd bevestigd ds. J. A. Helper
Sesbrugge dp or ds. H. L. Dohr te Rot
terdam.
Te Nieuwerkerk werd ds. G,
B. Fijnvandraat bevestigd door zijn oom
ids. E. Cèsar Sbgers, pred. te Leiden.
In den Dijkraad der Waterkeering
van het Calamiteuze Waterschap Stave-
nisse, werd ter voorziening in de perio
dieke aftreding van L. J. Dorst, deze
weer No. 1 geplaatst.
Minister de Geer wierp olie op
de woelige baren
Brussel en Den Haag werken
verder aan de toenadering
Ons land voelt het gemis van
een wereldomroep
Roosevelt zelf gelooft niet aan
zijn Zeeuwsche afkomst
De ziekenhuisplannen op Schou
wen— Duiveland in de raden
Iets kouder
15 Nov.
Zon op: Zon ond©r:
7,21 16,08
Maan op: Maan onder:
15 Nov. 11,01 19,59
Hoog- en laagwater te Zierikzee
HoogwaterLaagwater
15 Nov. 5,00 17,16 10,37 22,49
KORT EN BONDIG
Naar R©uter meldt, heeft men thans
de 34 lijken, die zich nog bevonden in
het achterschip van de Thetis, alle
geborgen. Dit geschiedde doior een red
dingsploeg van mijnwerkers, die het wa
terdichte schot en een deel van dien
bodem hebben weggebrand met een oxy-
ac©tyleento,estel. Een met benzine ge-
lad©n schip is to,t omtp 1 oiffing ge-
komen, toen het in de handelshaven te
Brest gelost werd. Verscheidene leden
der bemanning en havenarbeiders die juist
aan boord waren gegaan, zijn om het
leven gekomen. De Britsche regeering
heeft om redenen van militairen aard
besloten, in Noord-China zooveel troepen
t© handhaven als noodzakelijk is voor de
bescherming der eigendommen en de
handhaving d©r orde. Het besluit is ter
kennis gebracht van de verschillende re
geeringen, die volgens het protocol van
1901 eveneens garnizoenen in China on
derhouden. De Fransche ambass. Arsène
Henry, heeft 'n nota gezonden aan Nomoera
den Japanschen minister van buitejniland-
sch© zaken, waarin hij mededeeling doiet
van de terugtrekking van troepen van
het Fransche garnizoien in Noord-China.
De Neue Zürcher Zeitung meldt, dat
in de Duitsche stad Konstanz Zon
dag tegen middernacht brand is uitge
broken. Het vuur was in Zwitserland
duidelijk zichtbaar. De brand woedde in
een huis in de Adolf Htlerstrasse. Vol
gens genoemd blad zou hierin een ka
zerne van de S.S. gevestigd Zijn. De
stagnatie in het telefoonverkeer maakte
het niet mogelijk nadere berichten hier-
piver te geven. Een ongebruikte lucht-
poistzegel van New-Foundland van 60
dollarcent is gisteren op een Lpindensche
poslzegelveiling verkocht voor 300 pond
sterling. De zegel was er een van 300,
welke zijn uitgegeven ter gelegenheid van
de vlucht van de Pinedos van New Found-
land naar Rome in Mei 1927. Een
krantenverkooper te Portsmouth, die Vrij
dag zijn bladen vlugger kwijlt hoopte
te geraken als hij het voornaamste nieuws
een beetje zpiu aandikken en derhalve
schreeuwde: „Speciaal nieuws; Duitsch
land valt Holland binnen" is gisteren door
den politierechter tot twee maanden gie-
vangenisstraf veroordeeld wegens het ver
spreiden van valsche nieuwsbe
richten, die oprust onder de btevplking
hadden kunnen veroorzaken.