ZIERIKZEESCHE
NIEUWSBODE
Mijiihardtjes
VRIJDAG 10 NOVEMBER 1939
OPCiEH
Z1ER1KZEEKKS COUBAKT
1707 - 1889
DE AANSLAG TE MÜNCHEiN
Prima Voorburg
en Schillen.
De Kern
C. J. J. VERTON
a
ABONNEMENT
Prijs fl.50 p. kwartaal, buiten Zierikzee
fl.80. Voor het buitenland! flO.— p. jaar
Afzonderlijke nummers 6 cent. Ver
schijnt dagelijks, behalve 's Zondags.
Uitgave: N.V. de Zierikzeesche Nieuwsbode,^Zierikzee, Schuithaven B 94
Tel. 32, Postgiro 137677 - Dir.A. J. de Looze - Uitg.-Red.M. J. Kosten
96STE JAARGANG No. 14185
ADVERTENTIES
Prijs: 20 cents p. regel, minimum 80 cents
Bij contract speciale prijzen. Grootte der
letters naar plaatsruimte. „Succesjes" €0
cents. Inzending tot 's morgens 10 uur
Door het oog van de naald
Helsche machine In het plafond verborgen
Wie ook den aansjag op den' Diuitschan
Rijkskanselier te Müncheni gcplee:gd mo-
ge hebben» het is een zeldzaam1 brutaal
stuk, dat de daders hebben bedreven,
oim! in het plafond van! den zeker met
zorg bewaakten „Büpgerbraukeiler", waar
in de Führer miet acht zijner voor
naamste medewerkers een bezoek bracht,
een heische machine hebbem kommen eln
"durven plaaitsen.
De schade in den Bürgerbraiukeiler is
zeer groot. Die middelste zuil, die het dak
draagt, is door de ontploffing ineenge
stort en van het plafond zijn zjulke 2'ware
stukken, juist op de sprekerstrihuine mid
den in de zaal gevallen, dat het puin
daar drie m'eter hoog ligt.
Het is een wonder dat Hitier en z'ijn
medewerkers aan deze ramp zijn ont
komen.
Hitier zelf zoiu, als hij 20 minuten
langer had gesproken, hoogstwaarschijn
lijk door het puin gedood z'ijn. Gewoon
lijk spreekt hij op 8 November in den
Bürgerbrawkeller van half negen tot tien
uur 's avonds. Ditmiaa] sprak hij van 8,10
uur tot 9,05 .uiur, teneinde Zijn trein naar
Berlijn nog te kinnen halen. Dat wisten
zij, die de bomi neer legden en het uur
werk cp 9,21 stelden natuurlijk miet.
Hitiers trein was reeds vertrokken tpen
o'p het stal'on de aansjag bekeml werd.
Men kon hem dus pas veel later op
een ander station: onderweg paar Ber
lijn op de hoogte stellen.
Waar moet men de daders zoeken
De beoordeeiin'g van den: aanSlaigi in de
Bürgerbraukejler is, hangende het onder
zoek. (uiterst moeilijk en moet zich be
perken tot vermloedens, Eenerzijds ver
mijdt de Diuitsche p.ers dan ook het uit
spreken van v e r o m d e r s t e 11 i n g e n
over de daders, anderzijds uit zij zich
echter met gropte stelligheid over de
draadtrekkers en indirecte schuldigen.
Wie hebben de atmosfeer geschapen, zoo
vraagt zij, waarin de gedachte aan een
aanslag kon ontkiemen? Zij, die hebben
verkondigd, dat Hitier mOet wopden ver
nietigd en dat heeft o.a. Ghamberlain' ge
zegd. Aldus luidt het antwoord van de
Duitsche pers.
Men acht het een verdacht ver
schijnsel, dat men ini Engeland 2100
snel het vermoeden heeft uitgesproken
dat de bom' in een belendende keldier zou
hebben gelegen. Dit is overigens niet be
vestigd M©n heeft veeleer te do'en gehad
miet een heische machine miet tijdlont,
die in' het werk van het plafon»! was
verborgen en w'ei p;pi ziu'lk een wijze
dat de draajgzpil het mioest begeven
en aöowei de spreker op het podium!, dus
den führer, als alle imenschem in zijn
nabijheid, dus Zijn naaste vrienden en
medewerkers, onder het neervallend puin
zotiü hebben bedolven. Het toestel moet
daar handig zijn verstopt.
De premies op de samenzweerders
Immers er is nauwelijks reden olm. aan
te nemen, dat het toezicht vam de politie
siap is geweest, ook al werd aanvan
kelijk de Führer in eigen persopni niet
verwacht. Men pleegt in zluuke om
standigheden igeruimen! tijd voor den aan
vang van de vergadering! het heele ge
bouw na te zien em bovendien te con-
troieeren wie het geboiuw in- en) uitgaan.
Merkwaardig is, dat zich onder de ge
arresteerden eenige politiemannen bevin
den, hoewel het natuurlijk mogelijk is
dat men 'eenige hunner heeft aangehou
den opi grond vam verdenking van fma-
latigheid^ Toen men aanvankelijk np.g
dacht aan een eenvoudige bom', die bij
voorbeeld in een actemap zou- zijn neer
gezet, heeft ,mien de verlichting te Mürn-
chen laten ontsteken om de ontsnapping
in de diuistemis te voorkomen. Later
scheen het echter aannemelijker, dat de
samenzweerders reeds vroeger waren ge
vlucht Himtoler, een nieuwe belooning
van 300,000 miark in deviezen uitlovend
bij de reeds beloofde 600.000 Mark, geeft
te kennen dat de sporen naar het buiten
land voeren. Welk buitenland wordt er
niet bij gezegd. Naar het schijnt zoekt
de politie ook in het binnenland.
Naar het Duitsche Nieuwsbureau ver
neemt bevonden zich gisteravond np.g
28 slachtoffers van den aanslag in de
ziekenhuizen. Zestien hunner z'ijn erjni-
stig gewond, de tien anderen kUjnnein
zeer binnenkort pntsjagen worden. Vain
twee zwaargewonden is de toestand Zorg
wekkend. Een dertigtal personen, dieon-
beteekenende womdeji hadden opgeioopen,
konden zich naar h|u,is begeven, na in
de ziekenhuizen verbonden te zijp. Het
aantal dooiden bedraagt acht.
TWEEDE KAMER
Nederland's internationale positie i
en neutraliteitspolitiek j
In de Donderdag gehouden vergadering
van de Tweede Kamer heeft de Minister j
van Buitenlandsche Zaken, Mr. E. N. van
Kieffens in zijn antwoord pp de alge-
meene beschouwingen een uitvoerige uit
eenzetting gegeven van onze internatio
nale positie en de buitenlandsche poli
tiek der regeering. i
Spr. begon met er op te wijzen dat
Nederland in de internationale politiek
wellicht slechts een bescheiden rol kan 1
spelen, doch het is de regeering emstj
met haar voornemen, het mpreel pres
tige, dat ons land in de wereld ge
niet. ten volle in te zetten wanjniesr mocht
blijken dat de kans bestaat om een po
ging te doen tot het bij elkaar brengen
der partijen, waarvan goede uitslag met
eenigen grond mag worden verwacht. 1
Nederland staat ten deze trouwens niet
alleen. De samenwerking met België en 1
met de andere Oslostaten is qoik in dit
opzicht hartelijk en naar alle zijden wel-
gemeend'.
De regeering is ook in dit lOipzicht 1
diep doordrongen van haar verantwoor
delijkheid. Wat zij in de eerste plaats
op; fyich zelve van toepassing acht is
het woord uit de memorie van antwoord,
dat omzichtigheid hier voortvarend
heid dient te temperen.
Wat het aanbod van goede dien
sten betreft, merkte de Minister op,
dat de .bijeenkomst die Maandagavond en
Dinsdagochtend heeft plaats gehad, be
perkt is gebleven tot een bespreking van
het aanbod van goede diensten. Andere
onderwerpen zijn niet behandeld. Er
zweeft geen enkele geheimzinnigheid om
deze samenkomst, evenmin als eenige in-
fluer.ceering van buiten daaraan debet
is geweest. Het spijt spr., dat hij in
eenige buitenlandsche persorganen moest
lezen, dat men in dit aanbod niet veel
meer meende te moeten zien dan een
manoeuvre, een soort uiting van beducht
heid voor gevaren, die Nederland en Bel
gië zouden bedreigen.
Met dit nieuwe initiatief is gewacht
tot ©en zoodanig tijdstip, dat niemand
kan beweren, dat Nederland eii België
zich 'hebben willen opdringen of op den
voorgrond plaatsen, laat staan dat zij
deze of gene oorlogvoerende partij' een
bijzonderen dienst hebben willen bewij-
zen. Daarom is gewacht tot een tijdstip,
waarop 'een ieder moest erkenmiem dat
de, overigens wel zeer voorloopige, for
muleering van de standpunten der oor
logvoerenden niet voldoende is gebleken
olm! contact in te leiden. Aangaande (de
verhouding van Nederland ten opzichte
van de oorlogvoerende partijen is Ne
derland zoowel tegenover Engeland en
Frankrijk als tegenover Duitschland op
gekomen tegen een onredelijke uitbrei
ding van het begrip „contrabande".
Ernstige bedenkingen werden vonrts i/m-
gebracht tegen het wegnemen uit aan
gehouden schepen van postzakken. Ook
is met klem opgekomen tegen het van
bjoord halen van Duitschers, die pp neu
trale schepen Worden vervoerd.
Spr. stelt er prij's op te doen uitko
men, dat het wel een volkomen ave-
rechtsche voorstelling van zaken is, wan
neer buitenlandsche persorganen het doem
voorkomen als zou de houding van Ne
derland in wezen neerkomen op hulp
aan de Britsche maatregelen en
dus op inbreuk van onze (onzijdigheid.
Wat den Volkenbond betreft, wil spr.
geen oude schoenen weggooien. Kan Ne
derland een rol spelen bij de internatio
nal© rechtsorde, dan zal die kans niet
voorbij worden laten gegaan. We moeten
niet het weinige wegwerpen dat er nog
is, om anarchie in de samenleving der
volkeren te verbannen.
Er is voorzichtigheid1 bepleit in topen-
bare meeningsuitingen. Spr. brengt een
saluut aan de Nederlandsche pers die
haar taak begrijpt; klachten van buiten
hebben spr. niet of nauwelijks bereikt.
In dit opzicht overtreft geen land het
onze. Er zijn een paar persorganen die
een uitzondering maken. Spr. kan de
verzekering geven dat de staat van be
leg niet zal worden afgekondigd tenzij
absoluut noodzakelijk. Ten aanzien van
de neutraliteit zegt spr., dat haar waar
de eerst blijkt in tijden als deze.
Onze zelfstandigheid dient door 'Onszelf
te worden verdedigd en beschermd. Het
Nederlandsche belang is dan in over
eenstemming met het algemeen belang
van Europa. Geen land' kan zich aan
onZ© zelfstandigheid vergrijpen zonder
dat zich dat later wreekt. Afgezien van
aanvankelijke schijnvoordeelen, is niemand
die zich aan Nederland vergreep, daar
ooit wel bij; gevaren.
Spr. verwijst tenslotte naar de troon
rede van Koning W;llem III in 1866:
„In dezen emstigen tijd behoort 'ons volks
bestaan naast God in zichzelf zijn hecht-
steni steun te zpeken". (Levendig ap
plaus).
De begroeting van buitenlandsche za
ken wordt z.h.st. goedgekeurd en
de zitting verdaagd tot Dinsdagmiddag
ééfn uur.
KORT EN BONDIG
Naar de oorrespondent van de Arbei
derspers te Genève verneemt, zou het
dezer dagen gepubliceerde Havas-beridht
dat de bekende Duitsche grootindustrieel
Fritz Thyssen uit Duitschland naar
Zwitserland gevlucht is, juist zijn. Thys
sen Avoont reeds eenige weken in het
kleine Ascona, in het Zuidelijke gedeelte
van Zwitserland, in het mooie Tesim bij
Locamo. Hij! zou zijn geheele fortuin,
dat verscheidene tientallen mill koenen
marken bedraagt, in Duitschland hebben
achtergelaten. In politieke kringen te
Washington beschouwt men de rede
van Hitler als een antwoord op het
aanbod van Koningin Wi.helmina en Ko
ning Leopold. De inhoud en de toon
van de rede, zooi zegt men, sluiten de
mogelijkheid van vredesonderhandelingen
uit. Men verwachtte hier, dat het in
Den Haag genomen initiatief zou misluk5»
ken. De rede van Hitler brengt een nieuw
bewijs, dat alle pogingen, strekkende tot
het doen staken van den oorlog, tot
mislukken gedoemd zijn. Carol van
Roemenië heeft, naar Stef|ani uit Boeka
rest meldt, besloten zich aan te sluiten
bijt het Nederlandsch-BeigiscJhe vredesini
tiatief en al het mogelijke te doen om)
het te doen slagen. Koning Carol
heeft als eersten stap een telegrami aan
den Engelsc'hen Koning gezonden, waarin
hiji zegt: „Ik geef uiting aan mijn op
rechte wensclhen voor het welslagen van
het nobele Beigisch-Nederjandsche initia-
tiei en steun het van gansoher harte".
Cord e 11 Huil heeft verlqaard, di
plomatieke rapporten af te wachten over
den bomaanslag te München, alvorens
te besluiten of hiji Hitier zal gelukwen-
schen. Verklaard wordt, dat men er in
officieel© kringen zeker van wil zijn, da,t
de aanslag werkelijk in zijn werk gegaan
is als beschreven werd en „niet behoort
tut dezelfde categorie als de brand in
den Rijksdag". Fritz Kuhn, de leider
van den Duitsch-Amerikaansohe Bund, is
gisteren voor de rechtbank verschenen,
beschuldigd van verduistering vain 14,547
dollar uit de has van den Bond. Kuhn
had, zooials men weet, tevergeefs ge
tracht uitstel van het proces te verkrij)-
gen en de behandeling naar en a|ndere
plaats over te brengen, omdat hiji, naar
hij zeide in New York geen eerlijke pro-
oesvoering kon verwachten. Naar aan
leiding van de voltooiing van het Noorde
lijke stuk van den West wall langs
de Nederlandsche grens, wordt hier op
gemerkt dat de aanleg vain dit werk
moet worden beschouwd als een weer
legging van de beweringen, volgens wel
ke Duitschland het voornemen zou koieste-
ren om de neutraliteit van eenig land
te schenden! Kapitein Gaimard, de ge
zagvoerder vajn de „City of Flint",
heeft verklaard, dat zijn schip zou ver
trekken, wanneer de Lading is gelost.
Zoo mogelijk zou de lading verkocht
worden in Bergen. Het schip had geen
munitie of grondstoffen voor de ver
vaardiging van ontplofbare stoffen aan
boord. Voorts vertelde de gezagvoerder,
dat het routinewerk aan boord zijn ge-
wonen gang iwias 'gegaan, zonder dat de
Duitsche prijsbemianning had ingegrepen.
Onder enorme belangstelling is gister
middag te Brussel het stoffelijk over
schot ter aarde besteld van burgemeester
Adolph Max op de begraafplaats van
St.-Joost ten Ode, een voorstad van Brus
sel. In het Engelsche Lagerhuis 'heeft
Churchill de minister van marine, mede
gedeeld, dat de B.ritsche duikboot
„Oxley" is vernield door een ont
ploffing, w-elke aan een ongelukkig voor
val te wijten is. Vier officieren en 49
manschappen hebben bijl het ongeluk
het leven verloren. Het Nederlandsche
moto r tan ksch ip „Melissa" van
de sn.v. Tank-kustvaart te Rotterdam' is
op weg van België naar Lissabon ter
hoogte van Kaap Raso. bij Cascaes, in
de nabijheid van Lissabon, in den mist
gestrand. Twee sleepbooten slaag
den er met moeite in- de uit zestien kop
pen bestaande bemanning te redden. Ëem
der opvarenden is gewond 'an in een
'ziekenhuis opgenomen.
KERKNIEUWS
ST-ANNALAND. Maandag 13 Nov.,
Bewaarschool, nam- 6,30 uur, ds. Wl'
Baaiji van Tholen.
Woensdag 15 November, Dankdag.
Ned. Herv. Kerk: 9,30 en 2 uur, ds*
Van Griethuijsen.
Ger. Gem-: 9,30, 2 en 5,30 uur, ds*
I Fraanje.
POST-TELEGRAAF-TELEFOON
i D« automatiseering in Zeeland
Dinsdag 14 dezer om 13 uur zal als
tweede automatische telefooncentrale in
Zeeland die te Neuzen in dienst worden
gesteld.
i Burgerlijke Stand van Zierikzee
i
Geboren: 4. Frangois Lodewijk, Z- van
J. J. van den End© en D. J. Timmerman.
Overleden: 3. Krijn de Oude, 69 j.,
wedn. van K. Linders; 7. Pieter R<oedoe,
88 j., wedn. van D. Gerritz; 3. Leendert
de Looze. 72 j., echtg- van M. J. van
den Hoek; 2. Jacomina Helena de Vin,
63 j'., wed. van P. H. Beuzenberg; 8.
Pieter Anton Kalb, 86 j., ongehuwd.
Gehuwd: 8. W. Knop, 22 j. j.m., en
N. van Dienst, 22 j. j.d.
Zondagartsendienst Zierikzee
12 November: Dr. Van Hoorn en Dr.
Verspyck.
M ARKTBEKIOHT ES
ST.-ANNALAND. Uienveiling van 9
Nov. 1650 balen Rijmsb., gewone f2,58—
2,6980 balen idem', grove f 2,65100
balen idem, driel. f 1,20; 50 bajen idem,
picklers f5,12; 60 balen idem, stek f 1
1,08. Alles per 100 kg-
ST.-MAARTENSDIJK. Uienveiling van
9 November. Broote f2,662,72; blonken
f2,70; drielingen f 1,32; picklers f5,10;
stek f 0,r6.
THOLEN. Boteimoteering. Roomboter
f 0,87Boereboter f0,82 per pond. Eieren
f6,25 per 100 stuks.
Veilinaivaraen. «Da Eendracht* Tholen
Fruitveiling van Woensdag 8 November.
Bergamotte 'd Hiver 3947; Joden peer
43—73; Pondspeer 31—37; Nouveau Poi-
teau 40—55; Gieser Wildeman 55—73;
Kleipeer 38; Emile 'd Heyst 61; Groninger
Kroon 41—66; Goudreinetten 103—149;
Campagne Zoet 47; Ermgaard 62—86;
Zoete Ribbeling 53; Ganzevelien 5376;
Sterappel 41—51; Zure Beijefleur 55—72;
Lanes Prins Albert 10 cent per 10 kg.
Uienveiling van Wioeosdag 8 November
Uien, grove f2,51; gewone f2,70—2,75;
drielingen fl,2l; picklers f5,10 p- 100 kg.
O Bizonder heden over den aanslag
op Hitier te München
Nederland's internationale positie
en neutraliteitspolitiek belicht
Periodieke verloven zullen voor
eenigen tijd worden stopgezet
Bij distributie van benzine ver
valt verbod rijden op Zondag
Rede van mr. P. Dieleman op
de vergadering der Z.L.M.
Nog eenige regen
■anletlallcuj
Prima Gevuld 20 ot per ons
Verschillende Koekjes 16 ot per ons
Appelbollen en Appelflappen
Padser Soezen
Vleesoh broodjes 10 ot
Zwezerik-en Kalfsvleesch Croquetten
Op bestelling voor uw bridge-avondje 1
Schoteltje Huzarensla
VERRENIEUWSTRAAT ZIERIKZEE
V. J Zoo zien ze er uit, dus niet
Xy rond, doch HARTVORMIG.
Zon op: Zon onder:
11 Nov. 7,14 16,14
Maan op: Maan onder:
11 Nov. 7,11 16,31
Nieuwe Maan 8,14
Hoog- en laagwater te Zierikzee
Hoogwater: Laagwater:
11 Nov. 2,20 14,35 7,38 20,03
Predikbeurten te Zierikzee
Zondag 12 November.
Ned. Herv. Kerk,
Nieuwe Kerk. 10 ure, ds. Reddingiue en
7 ure, ds den Bollander van Haamstede.
Kleine Kerk. 10 ure, ds. Valetoo (Voor-
bet. H. Av.) en 7 ure, ds. Pijoaoker
Hordijk.
Luth. Kerk.
Q£10 ure, ds. de Jough van Amersfoort.
Gerei, Kerk.
10 en 6 ure, de. M. den Boer te Oudesohoot.
Chr. Geref. Kerk,.
9.30, ds. Hoogendoorn, 2 Leesdienst en
6 ure, ds. Hoogendoorn.
Leger deB Heils (Postetraat)
10 kapt. F. G. Kremer, 3.30 Openlucht-
werk 't Groentje en 7.30 ure, kapt. F. G.
Kremer.
Gerei. Gem. (St.-Domusstraat)
9.30, 2 en 6 ure, Lee*herk.
Oud-Gerei. Gem.
9.30, 2 en 6 ure, Lreskerk.