ZIERIKZEESCHE
NIEUWSBODE
Mijnhardtjes
Algemeen Steuncomité 1939.
m
ZATERDAG 4 NOVEMBER 1939
OPGEHOI
ZIERIKZEESCHE COURANT
1707.-1889
een openbare Inzameling van gelden
waa
ABONNEMENT
Ptijs f 1.50 p. kwartaal, buiten Zierikziee
fl.80. Voor het buitenland f 10.p. jaar
Afzonderlijke nummers 6 cent. Ver
schijnt dagelijks, behalve 's Zondags.
Uitgave: N.V. de Zierikzeesche Nieuwsbode, Zierikzee, Schuithaven B 94
Tel. 32, Postgiro 137677 - Dir.: A. J. de Loose - Uitg.-Red,: M. J. Kosten
96STE JAARGANG No. 14180
[ADVERTENTIES
Prijs: 20 cents p. regel, minimum 80 cents
Bij contract speciale prijzen. Grootte der
letters naar plaatsruimte. „Succesjes" 60
cents. Inzending tot 's morgens 10 uur
ONDER DEN SCHIJNWERPER
blijft Finland ini het rosse licht vam de
Sovjetster staan, nu, de „Prawda", int
een uiterst scherp: artikel Erkko's rede
kwalificeert ais een oproep tot oorlog-
De FinSche minister verklaarde het
voorstel van de Sowjetuinie tot vreed
zame onderhandelingen tot een aansla®
op de souvereiniteit van Finland. „De
eisch van de Sowjetuinie", aldus Erkko,
heeft in naalmi betrekking opi de verplaat
sing van de grenslijn in de b,u,urt van
Leningrad over eent aantal kilpjmleters.
Maar van Finsch standpunt is dit Rus-
sisch imperialism®. Er is oen grens aan,
alles. Finland kan niet instemmen met
het sowjetvoorstel en zal de onschend
baarheid en onafhankelijkheid van zijn
grondgebied met alle middelen verde
digen"
Ter.slotte „bedreigde" 'Erkko de Sov
jetunie rechtstreeks door te Zeggfen, dat
hij de krachten kende, waarop. Finland
kon vertrouwen, krachten;, die de neu
traliteit en onafhankelijkheid van Fin
land kunnen verziekeren, ingeval vain eein
bedreiging van zijn veiligheid.
Aldus het Sovjetorgaan, dat- de feiten
ver draait en opzien verwekt in de Scan
dinavische landen), hoewel men daar in
politieke kringen het artikel ka'iml op-
neeimlt en <mieen,t dat het bedoeld is om
Rusiand's houding bij de onderhandelin
gen nog linieer te versterken. Een fraai
staaltje van tactiek o(m| aan de tiontfe-
rentietafel de beste plaats in te neimlen
en de beste brokken te beimiaehtigeini-
Hoewel de positie van Finland delicaat
is, heeft de afvaardiging; te Moskou
de hoop op een regeling! no® niet heele-
tn-Jaal opgegeven.
Senator KEY PUTMAN,
een van de voornaamste yveraars voor de
Amerikaan8che neutraliteitswetwaarbij)
het wapenembargo wordt opgeheven.
De gemengde commissie van het Atne-
rikaanSche Huis van Afgevaardigden, en
den Senaat heeft den door de regeering
voorgestel den tekst van het neutra-
li t e i t s o n t w e r pi g o e d |g e k e u r d.
De aldus in haar definitie ven- vorlm)
vastgestelde wet is vervolgens door den
Senaat goedgekeurd miet 55 tegen 24
stemlmOn en tenslotte ook door het Huiis
van Afgevaardigden. Vanmiddag, gaat de
wet naar het Witte Huis oimi door Roose
velt geteekend te worden. Een proela-
imiatie zal worden uitgevaardigd, waar
bij de wet spoedig in werking: treedt
na de onderteekening door den presi
dent.
In é?en gtehopden1 persconferentie heeft
president Roosevelt zijn voldoening
te kennen; gegeven oVer de groote meer
derheid, Waarlmiede het Huis van Afge
vaardigden de opheffing, van het em
bargo op wapenen heeft (goedgekeurd
en hij gaf zijn toeste'mlmlnig tot het pui-
bliceeren van de volgende verklaring':
,.Ik ben verheugd' dat het wetsontwerp,
aan de Vereenigde Staten huln histori
sche positie van neutraliteit terug heeft
gegeven"- Verder deelde de president
m'ede, dat hij een aantal proclamaties zal
Uitvaardigen, wanneer de wet ondertee
kend zal Zijn, waarbij de toepiassinig van
de wet zal worden gerejgeld.
Twee factoren hebben vooral de weeg
schaal ten gunste vam de regeering toen
doorslaan
le. De rede van Molotow, die de hou
ding der Vereeniigjde Statem gegispt heeft.
2. De Russische druk opi de Scandina
vische Janden, jegens welke de Vereenijgi-
de Staten groote sympathie koesteren
wegens huin gieim'eensöhapipelijke belan
den-
Op initiatief en onder Voorzitterschap van H.KH. Prinses Juliana is te Den
Haag]opgericht het //Algemeen Steuncomité 1939", ten einde in-één orgaan te centra-
liseeren de ondersteuning van hen, die in deze zorgvolle dagen bijstand behoeven.
Deze hulpverleening zal mogelijk zijn voor hen( die gemobiliseerd zijn en voor
hen, die, zonder gemobiliseerd te zijD, door den oorlogstoestand in hun bestaan be
dreigd worden en niet voor regelmatige steun van Overheidswege, van de zijde van
de Kerk of van particulieren in aanmerking komen.
Wat betreft de gemobiliseerden, voorzoover zij of hun gezinnen in omstandig
heden verkeeren, dat de wekelijkeohe soldij en de kostwinnersvergoeding niet vol
doende zijn of hulp voor hun bedrijf of gezin noodzakelijk is, zal, na een ambtelijk
onderzoek, hulp door het Steuncomité verleend worden.
Teneinde het «Algemeen 8teunoomité 1939", waarvan plaatselijke afdeelingen
niet zullen worden opgericht, dooh dat centraal zal werken, in staat te stellen in
de vele en dringende behoeften te voorzien, zal, gelijk de Regeering dit wensoht, in
alle gemeenten
aan huis en op straat gehouden wordon en wel in de week van 1318 November a.s.
Ondergeteekenden, die het Comité van aanbeveling te Zierikzee vormen,
bevelen deze collecte met alle warmte bij U aan.
Hoe grooter Uw gave is, hoe meer hulp kan worden gegeven.
In deze gemeente zal de oolleote aan de huizen en op straat gehouden worden
op 16 NOVEMBER e.k.
Het Comité,
Jhr. Mr. J. SCHUURBEQÖE BOEYE. Ds. J. J. P. VALETON.
P. F. WITTERMAN8. Ds. A. N. PIJNACKER HORDIJK.
Mr. C. J. B. DU CROO. Ds. L. A. F. REDDINGIÜS.
J. CATSHOEK. Ds. H. HOOGENDOORN.
Pastoor L. BRINK.
TWEEDE KAMER
Dinsdag stemming over het
werkverruimingscrediet
Het wetsontwerp, -waarover gisteren het
debat liep, verhoogde het crediet vopr
werkverruiming anet 30 millioen. Dit is
een voortzetting vani de, zpnder deze
nieuwe 30 imillioen de 200 .mllliioen reeds
aardig naderende, credietem tiein behoeve
van het werkfonds, al is dat werkfonds
zelf dan opk opgegaan ini den nieuwen
rijksdienst, waaronder thans pok de be
moeiingen dier rijksoverheid .m!et de werk
verschaffing vallen.
Voor de werkverschaffing (puiltuiuir-tech
nische werken enz.) werden tot dusver
subsidies a fonds perdu pit het werk'-
lopsheidssuibsidiefionds verleend. Dit o a.
(ook echter de regeling' der arbeidsvoor
waarden, en'z.) onderscheidt de werk
verschaffing van de werkfondswerken (ci-
viel-technische werken enz.), die pit de
verleende credietem werden gefinancierd
waarvan er heden weder een aan het
oordeel der Kamer was onderworpen.
Het werkloosheidssubsidiefpndswaar
uit vopr de werkverschaffing giepiut werd,
staat er echter niet schitterend voor; dies
zijn thans, overeenkomstig een reeds ten"
vorigen jare door de regeering geopperd
p'lan, op den kapitaaidienist dier bsgroio-
ting van sociale ziakeni (die nogj niet in
behandeling is geweest) f 20 millioen. aan
gevraagd voor kpsten verbonden! aan de
uitbreiding van de werkverschaffing. Dat
is een növfuimi, dat door mliuister van dein
Tempel verdedigd wordt dpor een be
roep op het feit, dat verschillende wer
ken in werkverschafifng uitgevoerd, v':oor
het nageslacht van de grootste be-
teekenis zijn ent onze peoonioimlische kracht
opi duprzaimh Wijz'e versterken- Als voor
beeld noemde de mlinister de pnitwatering
van Westelijk Noord-Brabant. v-
De minister gaf te verstaan, dat na
1 April van bet volgende jaar wel weer
nieuwe tientallen, millioenen ztouden rnloe-
ten worden aangevraagd voor de werk-
fendswerken, hoewel deze slechts aa:n
gemiddeld 4000 a 5000 Imenschen werk
geven- Die rente is 'minimaalgemeenten
betalen gewoonlijk niet mieer dan 2l/o
plet. Als daarbij nog andere tientallen
millioenen geleend Worden voor de
Werkverschaffing, millioenen waarvan vol
gens den minister Zelf geen interest ver
kregen 'Zal worden, behport de aandrang
te sterker te worden naar een herstel
van en terugkeer tot het nprm|ale be
drijfsleven, waarvoor j.]. Donderdag de
heeren Bieremia en S lotemaker de Bruin'e
een wanro pleidooi hebben gevoerd.
Ofschoon er op) dit «ogenblik aan de
werkverschaffing en de werkfondswer-
Reeds staan bijna achthonderd en tach
tig vliegtuigen voor de geallieerden voor
verscheping (gereed, waarvan het groot
ste gedeelte zich al te New York in de
depots pf de hangars der vliegvelden
bevindt.
kén samen even 50 000 manden aan dein
arbeid zijn, hoopt de regeering dit aan
tal (dat over de 70.000 is geweest) tot
80.000 of 90 >000 pimhoog te brengen, al
2Joui Zij hierop geep eed willen doen'.
Oó'k dan echter blijven npg bijkans
200.000 werkloozen over. En de ïeeniings-
schuld zal voortdurend stijgen.
Dinsdagmiddag1 1 uur koim't de Kamer
bijeen- Dan wordt over het wetsontwerp
gestemd.
Kostwinnersvergoeding
wordt opnieuw verhoogd
De kostwinnersvergoeding voor mili
tairen, welke lomlamgis reeds gebracht is
vain f 17,50 op f21 per week, zal op
nieuw) worden verhoogd' ein gebracht
wioirdien op f28 per week, omldat den
minister van Defensie .gebleken is, dat
de bestaande regelingen onvoldoende
wapem. 1 i
In speciale gevallen zaj men oog boven
die genoemde bedragen kunnen gaainu Re
kening zal worden gehouden miet het
loon, dat Ide kostwinner vóór het pmder
de wapenen gaan had en naar dit loon
bedrag wordt als regel viervijfde ver
goed, niet inachtneming van het maximum
van f28.
Bijl de mógelijke uitzonderingen wor
den genoemd] de gevallen, waarin het
gezinshoofd minder dan f15 per Week
verdiende. Deze koimien door de nieuwe
regeling in een gunstiger positie te ver
keeren. Bijl het bepalen der kostwinners
vergoeding zal verder ook rekening wior-
den gehouden miet het hoogere loom, dat
in het vrijie bedrijf is verdiend .of bij sei-
zoenwierkzaamihedien ihadi kunnen zijln, ver
diend!. .1 I i
Tegen Gevatte koude. Koorts, Griep
Ze zijn niet rond, doch hartvormig.
VERSCHILLENDE BERICHTEN
Vernieling van schuilkelders
De lieve straatjeugd heeft .een nieuw
object van vermaak gevonden. Het ver-
imlaa'k van dergelijke domme jongetjes
bestaat imieestentijds in vernieling zonder
aanzien van de dingen- Thans moeten
de schuilkelders het ontgelden- Ini de
Linnaeuisbuiurt te A mis ter dam; hebbeni
zeven knaapjes vam 'elf tot veertien jaar
den schuilkelder aan het Iepenplein
welke^ reeds daags tevoren (grondig dopr
opgeschoten jonge nis onder handen ge
nomen was (pmder andere was het wacht
huisje vernield en waren] de houten
planken losgemaakt) verder geruï
neerd. De politie heeft hen aangehou
den* Het zevental zal zich voor deni
Kantonrechter hebb'em te verantwoorden-
Smokkelarij van umformkleeding
Donderdagavond is bijl het grenskan-
tooir Rammelbeek aangehouden de Neder
lander G. A. M. A. uit Dene kamp, die
iin een auto, "waarin zich biji later onder
zoek militaire Meeding len andlere uni-
fo.rmkieeding bevonidi, gepakt in twee
koffers, over de Nedlerlandsche grens
probeerde te kolmien. De auto en de
koffers zijln in beslag genomen. A. is
in verzekerde bewaring gesteld.
Nader wordt gemield, dat de aangehou
dene, die 25 jaar is, reeds eenige jaren
als chauffeur in Dmitsdhland werkzaam
"Was. Hoiewel auto's naar Duitschland
meestal niet aan een onderzoek "wtordletn
onderworpen, was zulks ditmaal wel het
geval en .de inspecteerendie grensbeambte
ontdekte twee koffers, welke o.a. uni
formen van de rijkspolitie, het Neder-
landsche leger, de marechaussee en de
posterijien. bevatte.
A. beweerde van Iden inhoud en de be
stemming der koffers niet op die hoogte
te 'zijn. Hoe de koffers in den auto 'waren
gekomen, zeide hiji aanvankelijk niet te
weten,.
De .grenspost stelde zich onverwijld
met den burgemeester van Denekamp in
verbinding. Deze stelde, met de militaire
autoriteiten, dadelijk een onderzoek in
en liet bijl dien vader vain den gearresteer
de, die eigenaar van den auto. is, huis
zoeking verrichten. Deze huiszoeking
leverde evenwel niets op.
Biji een nader verhoor verklaarde' A.
jr., dat hijl twee mannen, van Duitsche
nationaliteit uit Duitschland naar Am
sterdam hadi gebracht. Wat zijl daar moes
ten doen, wist hiji niet. Later verklaarde
hijl, dat hijl opdracht had de koffers naar
Notrdihom te brengen. Ook de vader heeft
een verhoor ondergaan, (doch deze ver
klaarde van Ide gedragingen gap zijn zoon
niets te hebben geweten.
Motor ontploft
Gistermorgen is te Ho o ge veen de
47-jarige betonfabrikant O. Klijinsmia, ter
wijl hiji bezig was miet het aanzetten van
den fahrieksmioitor in de werkplaats aan
die Willemskade, door het ontploffen van
den motor zeer ernstig gewond,. Kort
daarna is hijl overleden.
Vrachtauto te water gereden
Gisteravond olmlstreeks 7 uur reed
langs de Molenstreek te Veen d a ml een
vrachtauto' met aanhangwagen, eigendom
van de N.V. De Friesche Kip te Leeuwar
den, met een snelheid van omstreeks
45 km per uur over den breeden weg.
Even voordat men de brug biji de stroo^-
cartonfabriek de Vrijheid moest passee-
ren, schoot de auto geheel naar links,
kwam niet op de brug maar schoot er
langs -heen in het kanaal, kantelde -da
diook bijina geheel onder water. Met een
schippersbootje heeft mien getracht den
bestuurder uit de cabine te halen. Pas
na 20 minuten is dit gelukt. De bestuur
der "was 'echter reedis overleden, Zoo
dat geneeskundige hiulp van de inmid
dels gearriveerde geneesltundigen niet
meer kon baten. Later heeft men onder
zocht, ot we'llieht inoig een tweede slacht
offer 'was te vinden en na eern uur oiader
Water te hebben gezocht haalde men nog
;een tweede slachtoffer naar boven.
De namen van de slachtoffers zijn W.
Sybrandi, ongeveer 27 jaar, uit Leeuwar
den en A. v. d. Wpude, ook ongeveer
27 jaar, uit Holwerd.
Het vierde voorschot van suiker
In aansluiting aan het reeds vroeger
bekend gemaakte, zal het 4e voorschot
van suiker omstreeks 6 November wór
den verstrekt. De toewijzingen hiervoor
zullen rechtstreeks aan die detaillisten
worden verstuurd.
In afwijking van het vroeger bekend
.gemaakte zullen de toewijzingen, welke
.gebaseerd zijn op de ingeleverde bonnen
no. 1, ook rechtstreeks aan de detaillis
ten worden toegestuurd".
De detaillisten moeten zich in de ko
mende week niet bijl het distributiekan
toor vervoegen om deze toewijzingen af
te halen.
Zon op:
Zon onder:
5 Nov,
7,03
16 24
6 Nov.
7,05
16,22
Maan pp:
Maan ondor:
6 Nov.
13,31
6 Nov.
0,41
13,59
Hoog- en laagwater te Zierikzee
Hoogwater: Laagjwater:
5 Nov. 7,54 20 45 1,35 14 04
6 Nov. 913 22,11 2,47 15,18
-p—
Naar een Zeeuwsch Woordenboek
,.Het Zeeuwsche dialect ligt mij, als
j secretaresse van de Zeeuwsche Vereeni-
i ging vopr dialectenonderzoek, na aan het
hart: sedert tien jaren reeds, is deze
vereenigin® bezig, materiaal te verza-
melen vopr een algemeen Zeeuwsch
woordenboek een werk, dat ,even boeiend
en belangwekkend ais nopdig is, want
het dialect is van groot belanlg voor de
geschiedenis van onize taal, vooral een
dialect als het Zeeuwsche, met zij'n rijk
dom van woordenschat", aldus imej. dr,
H. C. Ghijsen, in de vergadering van het
Zeeuwsche Genootschap; voor Weten
schappen- De vereeniginlg is thans met
haar lijfeten tot de letter ,L gekomen:
bijna 6500 woorden zijn behandeld: de
letter K alleen reeds bevatte 1500 woor-
den-
1 POSTVTELEGRAAF-TELEFOON
I Nieuwe aansluitingen:
.39 Oosterland: F.a Kestelpo, en Capelle.
27 Bruinisse: Wi. N. Schilperoprt, beurt-
i schipper.
Vieruallen aansluiting:
27 Bruinisse: Wed. L. Schilperport.
Telegraaf- en Telefoonverkeer
j In het in staat van beleg verklaarde
gebied kan het militaire gezag ten op
zichte van het telegraaf, en telefoonlver-
i keer alle m'aatregelen gelasten, welke
het in het belang vanl den staat noodig
oordeelt. In een laigeitfeenie bekendma-
king wordt het in staat van bel^g; ver-
klaarde gebied het telefoon- en tele-
graafverkeer formeel geschorst. Echter
blijven de ontheffingen, welke sinds het
Kon- besluit van 15 April zijn verleend
ook nu voorloüpig van kracht. Ini den
feitelijken toestand koimlt hiermee geen,
verandering.
