ZIERIKZEESCHE
NIEUWSBODE
MAANDAG 30 OCTOBER 1939
ZiERlKZBESOff COURANT
H 1707 - 1880
De Kern
ABONNEMENT
Prijs fl.50 p. kwartaal, buiten Zierikzee
fl.80. Voor het buitenland' f 10.P« jaar
Afzonderlijke nummers 5 cent. Ver
schijnt dagelijks, behalve 's Zondags.
Uitgave]: N.V.^de Zierikzeesche Nieuwsbode, Zierikzee, Schuithaven B 94
Tel.,32, Postgiro 137677 - Dir.: A. J. de Looze - Uitg.-Red.: M. J. Kosten
96STE JAARGANG No. 14175
ADVERTENTIES
Prijs: 20 cents p. regel, minimum 80 cents
Bij contract speciale prijzen. Grootte der
letters naar plaatsruimte. „Succesjes" 60
cents. Inzending tot 's morgens 10 uur
ONDER DEN SCHIJNWERPER
staat nog steedls in den lichtkring
der Europeesche belangstelling het land
der duizenden meren, Finland, dat
door Rusland tot voortdurende onder
handelingen 'wordt gedwongen ov^r
kwesties die de zelfstandigheid der vrij
heidlievende Finnen raken. De beide
standpunten liggen ver uit elkaar. Hoe-
Wel men te Helsinki, de witte stad aan
de Finsehe Golf, iets optimistischer ge
stemd over de hangende moeilijkheden,
vervullen ze toch de radeering met zorg.
.De kwestie van een Russisch—Finscih bij
standspact isdhijnt op den achtergrond/
te zijn geraakt. Maar daartegenover ko
men de Russische territoriale eischen op
den voorgrond te staan.
Uitdrukkelijk beroept men zich te Hel
sinki op den tekst vain het FinschRus
sische non-agressiepact. Het eerste arti
kel hiervan luidt, dat beide partijen we
derzijds de onschendbaarheid garandee
ren van de bestaande grenzen tusischen
Finland en de Sowj et-Unie, zooals die
Zijn vastgelegd door het vredesverdrag
van Dorpat in 1920. Dit blijft de onver
anderlijke basis dier betrekkingen tusschen
Finland en Rusland. Beide landen ver
plichten zich af te zien van eenigen vorml
van agressie jegenls elkaar.
Nu Rusland met de Randstaten pacten
afsloot, Waarbij hun onafhankelijkheid
alleen blijft bestaan bijl de gratie van het
Kremlin, tracht Stalin ook Finland weer
onder die macht van Moskou te 'brengen.
De vrijheidlievende Finnen verzetten zich
hiermede met hand en tand, moreel ge
steund doioir de overige Scandinavische
landen en Amerika.
De verklaring van Stalin, dat de Sov
jet-Unie niet voornemens is zich te men
gen in de aangelegenheden van Scandi
navië of de onafhankelijkheid Van Fin
land aan te tasten wordt te Helsinki
hoogelijk gewaardeerd. Ondertosschen
gaat Finland evenwel voiort al zijn hulp
bronnen te cioncientreeren, teneinde op
alles voorbereid te zijn.
Historisch en geografisch behoort Fin
land ook tot de Scandinavische staiten-
groep en zijn zelfstandigheid is het re
sultaat van een eeuwen lange ontwikke
ling en geen schemting van vreemden.
Het heeft na zijn vrijheidskamp in 1917
1918 bewezen, dat het economisch en
cultureel een plaats verdient ais een vrije
natie in de rij der andere landen van
de wereld!. Finland is vredelievend en
iwenscht in harmonie met zijn buren te
leven en provoceert niemand. Het vraagt
geen giften, het vraagt alleen in vrede
te kunnen blijven leven en odafhalnikelijlk
te blijven voor het heil van h Finsehe
volk, voor wie de zee, als eenmaal voor
Czaar Peter de Groioite, het .venster naar
Europa" be teekent.
MONARCHISTISCHE
ACTIVITEIT
voor een nieuwe orde
in Midden-Europa
De „Sunday Dispatch" schrijft, dat de
monarchisten te Leunden, Parijs en Rome
zeer aetiei zijn. De Habsburg-ers werken
in het openbaar en de Hohenzollems in
het geheim', omdat verscheidene leden
van deze familie in Duitschland vertoe
ven en bloot staan aan represailles.
Het blad bericht vervolgens, dat 011 \o
van Habsburg een legioen vormt o'm
toet het Framsch-e leger te strijden. Hij;
heeft een geheim' memorandum overhan
digd aan de Fransche regeering en het
Vaticaan, wiaarin hij Zijn plannen tot een
nieuWe orde in Midden-Europa uiteen
zet, n.l. een nauwe samenwerking tus
schen de staten, 'welke zijn voort gekomen
uit 'het oude Oostenrijk-Hongarije.
Prins Starhemberg voert een le
vendige politieke actie met de drie ge
noemde regeeringen, Hij heeft oak een
onderhoud gehad met Benesj, die eer
tijds een tegenstander Whs van Hablsburg,
doch die thans, tezamen met talrijke
Tsjechische emigranten bereid schijnt tot
verzoening en samenwerking. Oioik zou
den geheime besprekingen 'wonden ge
voerd tot herstel van de Habsburgers
in Hongarije.
ZooWel naar de inleen ing van aarts
hertog Otto van Habsburg, als van de
legitimisten, mioet 't vraagstuk van
het D-onaubekken opgelost worden
dooir samenwerking van de suocessiesta-
ten der vroegere dubbel-mionarchie o'm
die landen zoowel van Berlijn als Van
Moskou onafhankelijk te maken. Aan deze
taak Wijdt zich thans de aartshertog in
OTTO VON HABSBURG
koestert plannen tot h.et vormen van
een nieuwe orde in Midden i
Parijs, Zijn broer Aartshertog' Robert in
Londen >en zijn andere broer, aartsher
tog1 Felix in de Vereenigde Staten. Men
zegt daarentegen niets te weten van' een
uitvoerig memioranduto, dat tot de Fran
sche regeering en het Vaticaan gericht
Zou zijn.
Het Fransche hlad „Tlntransig-eant"
voegt hieraan foe: Prins Starhemberg
heeft in Parijs reeds een onderhoud .ge
had toet ex-president Benesj van Tsje-
cho-Slioiwiakije over een plan tot nauwe
samenwerking tusschen Oostenrijk, Tsje-
chorSlowaklje en Hongarije.
KORT EN BONDIG
In vebrand met den verjaardag van
I de vroegere Tsjechische republiek toeb-
ben talrijke Tsjechen te Praag gedemon
streerd zonder incidenten te verwekken.
Velen verschenen op straat met een zwar-
t te das en de kleuren van de Tsjechische
republiek in het knoopsgat; de geheele
betobging verliep rustig. Slechts enkele
personen beleedigden geüniformeerde
Duitschers of riepen „Heil Bienesj!"
Vijftien werden er door de Tsjechische
politie en gendarmen gearresteerd. In
een beschouwing over den Europeeschen
oorlog en de positie van Italië,
kjotot het blad' „Teiegrafo" to:t de con
clusie dat er niets in Europa zal beslist
Worden zonder Italië hierin zijn stem
laat hooren. De positie van Italië ten
aanzien van het Eunopeesche conflict
aldus het blad wordt uitsluitend be
paald tdoior het eigenbelang van het
koninkrijk en zal niet beïnvloed worden-
door eenige buitenlandsche diplomatie of
I ideologie. Dr. Frank N. W. Buchman,
richtte Zondagavond van Boston Station
j W-RML 'zich vo|0ir de microfoon tot die
heeie wereld' in een rede, getiteld: Mot-
reeie herbewapening, een wereldphylosoi-
j phie voor een wereldcrisis, als vervolg
op zijn radiorede over het antwoord op
I de crisis. Deze rede Zal hedenavond half
acht -door de Nederl. -omroep Algemeen
programma in het Nederlandseh worden
uitgezonden!. De Amerikaansche zaak
gelastigde te Berlijn heeft het departe
ment van buitenlaindsche zaken medege
deeld, dat hij er gistermiddag door den
Duitschen minister van marine van ifm
kennis gesteld is, dat de C i t y o, f Flint
met de Amerikaansche bemanning aan
bbord zich nog in de haven van Moer-
mansk bevindt. Zoodra het ontwerp
to,t wijziging der Amerikaansche Neutra-
liteitswet. wet zal zijn gewiorden, zullen
belangrijke Britsche vliegtuigbe
st e 11 i n ge n worden uitgevoerd, terwijl
volgens een bericht van gezaghebbende
zijde de regeeringen van Frankrijk en En
geland onmiddellijk een order van 5750
vliegtuigen ter waarde van bijna 450
millioen dollar zullen plaatsen. Vol
gens het Nioorsche handels- en scheep-
vaartblad „Norges Handels og Sjofart-
stidende". aldus meldt het DNB, bedraagt
de totale tonnage van verlo,ren ge-
gane scheepsruimte, uitgezonderd
de Duitsche. ongeveer 300-000 ton. Enge
land1 boekte het grooitste verlies, n.L
199.912 ton. Frankrijk 42.719 ton, Duitsch-
landl 32.271 ton. Noorwegen, heeft het
grootste verlies van de Scandinavische
landen, n.l. 19.955 toto Te Berlijn ver
neemt „United Press" van bevoegde zijde
dat tot nu toe 19 Britsche vliegtuigen, bij
luchtaanvallen op de Duitsche kust. zijn
neergeschoten. Daartegenover verloren de
Duitschers, bij hun aanvallen op Engeland
drie vliegtuigen, terwijl een Duitsche krui
ser werd beschadigd.
VERSCHILLENDE BERICHTEN
Moord op veekoopman
Vrijdag is te L e i d s c h e n d a mi een
afschuwelijk toisdrijf gepleegd, waarvan
de 48-jarige veehandelaar C. v. d. H.
uit di,e gemeente het slachtoffer is ge
worden. Een als korporaal gekleede toan
heeft heml in een auto mee wetien- te
lokken en hem1 toen, den hals afgesneden-
De dader is voortvluchtig.
Om! kwart voor vier beide dien middag
een -als korporaal gekleede imian aan d-e
wening van den veehandelaar C- v. d.
H- te Leidscbendam. De heer d-es buizes
was niet thuis, maar de huishoudster,
die opendeed, zei, dat 'hij' omi vier uur
thuis werd verwacht. V. d. H. was naar
de Leidsehe yeemiarkt gegaan en kwam
inderdaad o-m| 4 uur th,uls. De korporaal
wia-chtte heml in zijn woning io-p-. De huis
houdster had dit toegestaan en had hem
éeh kop \hee gegeven.
De korporaal zeide tO|t van der H-,
dat zijn 'kapitein hem wilde spreken over
een leverantie van koeien voior het leger
en hij' verzocht van der H- met hem in
zijn auto naar den kapitein te rijden. De
veehandelaar voldeed aan dit verzoek en
reed om' even vier uur met den kor
poraal weg.
Oimf half vijf vonden voorbijgangers
tegen den berml van den Oostvlietweg
het lijk van Van der H. Zij waarschuw
den de 'politie*, die het lijk naar het
gemeentehuis vervoerde. Onmiddellijk be
gonnen de rijks- en 'gemeentepolitie een
uitgebreid onderzoek.
Vrijdag Zijn in den/ omtrek gezi-en ze
keren G- G., vroeger wonende te Leid-
schendami, die zich in eenige jaren niet
in de gemeente had vertoond en diens
broer C. G., eveneens vroeger aldaar
woonachtig, beiden bekend onder de vee
handelaren. C. G. is indertijd verdacht
van den aanslag op', den veekoopman
van der Valk te Voorschoten, die des
tijds in zijn huis is overvallen, waarbij
teen een groot bedrag werd gestplejn.
G. G. voldoet eenigszins aaln het sig
nalement vain- den z.g. korporaal.
Vermoedelijk is roof het mlotief tot
de misdaad geweest. De portefeuille van
het slachtoffer toet pj.m. f3000, is niet
teruggevonden.
W.elrijcfer overreden
Op den provincialen weg Zuidbroek
Groningen is Zaterdagmiddag, vermoe
delijk door den sterken wind, een ver
keersongeluk gebeurd, waarbij de 60-
\ari-ge M. Martena uit Muntendam om
het leven is gek-ombn.
De -toan was per rijwiel op weg naar
Groningen. In de gemeente Z u i, d b r o e k,
bij de fabriek „Motke", wilde hem| een
truck met treiler p-asseeren. Juist op
dat oogehbli'k zwaaide de man, do-o-r
den wind gegrep-en, naar links en een
aanrijding was onvermijdelijk. Hij mloet
vrijwel opj siag dopd zijn -geweest.
De bestuurder van de vrachtauto tracht
te op "het laatste -opgenblik nog de aan
rijding te voorkom-en door uit te wijken.
Hierdoor reed d-e zware wagen van den
Weg af en -geraakte in het Winschoter-
diepi, dat evenwijdig met den wegloopt-
De bestuurder w'ist zich te redden-
Arrestant ontsnapt
Een internationale oplichter, die dezer
dagen te Naarden werd gearresteerd, zou
Vrijdag -naar Amsterdam worden over
gebracht- Tjjdens dit vervoer, dat ge
schiedde in de auto, waarmee de ver
dachte zelf had geopereerd, is de -mian
erin geslaagd op tot nu foe on
opgehelderde wijze te ontsnappen- en
sindsdien is hij- onvindbaar.
Varen op schepen van belligrenten
voor eigen risico
Naar het ANP verneemt heeft d>e Duit
sche reg-eering haar standpunt ten aan
zien van het varen van neutrale ofnider-
danen op koopvaardijschepen van 'oelli-
-grenten in nota's a,an de peuraleini ken
baar gemaakt. De Duitsche regeering is
van oordeel dat, aangezien iop grond, I
van de tot nu toe opgedane ervaringen j
te verwachten is, dat Fransche en En-
gelsche koopvaardijschepen in oonvooi of
met gedpofde lichten zullen varen dan
wel gewapenden tegenstand tegen aaior 1
houding zullen bieden, onder da ne|ni van 1
neutrale staten, die van deze schepen ge-
bryik maken, zich blootstellen aan ge- 1
varen, indien tengevolge van bovenstaan-
de gedragingen oorlogshandelingen tegen
deze schepen zouden worden ondernomen
»^-"7ACKT VAN SMAAK -PRU5 7Q ct
Brieven uut Schouwen
'tKan weer 'n schepje meer leie ncie
m'n strak twï poind in de dri'e weeken
kriege, 0,ewè m'n d'r nie mee oeve te
mossen in de pap. Ma noe de -eëste
suukerpeen in suuker om-e-zet bin, is
't erregste vö de zpetekouwen weer elee.
De butter is ok ni-e goekaop tegenwoor
dig. Affijn vet smaere ma, dan is ze
gouw op; in de mollek, die io.or ok
dierder ek emorreke, oewè ik daevan
niet te vee toot ma dae bin uusouwens
die dae vee van m-otte vö d-e hasten.
In zó gae langzaem ma zeker de zaek
nae bdove, lomda te zaek de leëgte in
gaet. wae wilder ni-e trek bie betrokk©
bin. Alleene 't miensevleis dat oor goe
kaop. 'tls wat te zeggen, dat 'r meer
hekke buuten 't ekken laope -dan d'r
in, terwi'ei daaj' zu nie op kan la-ete
pakke. vö da zu nog meer ongelukken
maeke op te waerelt. wae iederen-
deën genogt is, alleêne ni-e vö d'ebzug-
tego, want tie nooit gen-ogt.
Die witte vergifpaeltj es oore ok dierder.
Affij-n daer oor tojg a vee te vee an elurkt
o-k du klein® vintjes, die amper van on
der in boove uut t'r broek kornme. De
sigaaren zu pk a dierder oore, in wè
benee d-e zes cent. In mien tied ao,je d'r
zesse vö 'n dubbeltje, ®in die wa-ere nog
beter dan noe eëne van vuuf sent. Toe'k
tat zei. kreeg te vrouwe lugt. „Da gee
niks", zei zu, „jie stopt tog a te vee
sigaaren; da's ma diere, nie goe vö je
liggaem, in vö je vesje, in vö d-e schoöne
herdienen, die pas opange". Ik zei niks,
ma dpcht fiks. „Ei'j o,ort", vroog'k, „da
m'n in gin vier maenden t(ee) kriege?
„Wat", Zei Zu-, in gaf Ie katte, die op
t'r schoot lag te slaepen, 'n poester, dat
'tbeëst onder de taefel vloog, in dee d'r
bril uut. „Gelokkeg da'k nog tied-eg wat
van 't-durrep m-ee-e-brogt want tee,
dae kan'k kompleet nie buute". Toe zu
mien gezigt zag, behreep zu da zu beet-
e-nqome wier, in toe k't uut mekaore
dee. gehopte zu mee t'r muule nae m'n,
ma bleef tog nie boös. Genogt vö deeze
keer. Saluut!
JOöS VAN JAO-NE.
VISSCHERIJBERICHTEN
De b'esomming der te T h o 1 e n binnen
gekomen vissch-ersvaartuigen wias vorige
week niet hoog. Het gemiddelde bedroeg
van 2 t|e(t 5 tobben. De prijs is als vo
rige week. Zeebaars of zalm werd1 wei
nig aangevoerd. De omzet van mos
selen voor buiten- en binnenland was
deze week weer lager als vorige week.
3500 ton van 100 kilogram, meest -om-
geschopnde, werd verzonden, hoofdzake
lijk voor Belië. De handel in oesters was
zeer matig en de prijzen weinig rendabel.
Economische Berichten
Voedingsmiddelen sinds Juli met
9,7 pet. gestegen
Het eooniamdsidh bureau van den oen-
tralen Bond van Ned1. Verbruikerspoiope-
raties geeft de volgende gegevens pyer
-de prijsstijgingen van een aantal kruidii-
nierswaren. De prijzen uit d-e week van
1621 October Wiord-en vergeleken met
die uit d-e week van 24—29 Juli. Gege
vens kwamen binnen van twiptig coöpe
raties.
Belangrijke prijsstijgingen kwamen voor
bij havermout (plim. 9 °/o), kaas (pim).
50 o/0), eieren (bijna 30 °/o), boter (14
o/o), bak- en braadvet (9 <y0)5 zachte zeep
(32 o/o), thee (8 o/o), lucifers (12 o/0),
pruimen (14 o/0) -en rozijnen (8 o/o).
Tusschen 2 en 5 procent bedroegen
-de prijsstijgingen bij1 groene erwten, sla
olie, kaarsen, abrkmen en gedroogde ap
pelen. Niet, of met minder dan 2 pet.
stegen de prijzen van vermicelli, gries-
meel, custardpoedier, tarwebloem', rijst,
toargarine, suiker en koffie.
Uiteraard komien de pr ijsverhoiogingen
van boter en margarine, die een gevo-lg
zullen zijn van d-e verhoogiug idler hef
fingen, nog niet ten veile in d-e hier
gegeven cijfers tot uiting. Niettemin
moet geconstateerd 'worden, dat de prij
zen van de voedingtsmiid'd-elen, die men
gewoonlijk in een kruidenierswinkel haalt,
sinds Juli met 9,7 o/o zijn gestegen.
Rusland's territoriale eischen
blijven Finland verontrusten
Otto van Habsburg droomt van
nieuwe orde in Midden-Europa
Radiorede van Minister Steen>
berghe op Woensdag 1 Nov. a.s.
Op bon 2 van de distributie
kaart 1 kilogram suiker
P. de Potter nam afscheid van
het onderwijs te Brouwershaven
Sterke nachtvorst
Een kilogram suiker
op bon no. 2
Geldig van 30 October
tot 20 November
De Minister van Economische
Zaken deelt mede, dat gedu
rende het tijdvak van Maan
dag 30 October tot en met
Maandag 20 November de met
2 genummerde bon van de
Rg ksdistributiekaart recht
geeft op het koopen van een
kilogram suiker.
Zon op: Zon onder:
31 Oot. 6,54 16,33
Maan op: Maan onder:
31 Oot 18,54 10,02
Hoog- en laagwater te Zierikzee
Hoogwater: Laagwater:
31 Oot. 4,26 16,31 9,43 22,09
KERKNIEUWS
Geref. Kerk,
ZIERIKZEE. Woensdag 1 N-o-vember,
dankdag, 10 en 6 uur, ds. E- Theunis
te Oostzaan.
Chr. Geref. Kerk.
Woensdag 1 November, -dankdag,
9,30, 2 -en 6 uur, ds. Hoo-gendoom.
Ned. Herv. Kerk.
BRUINISSE. Woensdag 1 November
-dankdag, 9,30 en 2 uur, ds. Marsman;
7 uur, ds. Boeke, voor het Ned. Bijbel-
genoioitschap.
Geref. Gem.
Woensdag 1 November, dankdag,
(9,30, 2 e(n 6 uur» ds. W-. C. Lamain van
Rotterdam.
Geref. Kerk.
Woensdag 1 November, dankdag,
9,30 ds. Un-ger, 2 uur, ds. Spoelstra van
Anna Jaooba-P|Older.
Oud-Geref. Gem.
Woensdag 1 November, dankdag,
9,30, 2 en 6,30 uur, -de heer Mieras uit
Axel.
ST.-PHILIPSLAND. Ger. Gem. Woens
dag 1 Nov. (Dankdag), 9.45, 2 en 5.45
uur. ds. A. Verhagen van Middelburg.
