I2MIKZEESCHE
NIEUWSBODE
DONDERDAG 26 OCTOBER 1939
OPGEN
ZKRUaSSCHE COURANT
De Kern
DE STRIJD IN DE AETHER
ABONNEMENT
1797- 1889
Prijs f 1.50 p. kwartaal, buiten Zierikzee
fl.80. Voor het buitenland f 10.p. jaar
Afzonderlijke nummers 5 cent. Ver
schijnt dagelijks, behalve 's Zondags.
Uitgave: N.V. de Zierikzeesche Nieuwsbode, Zierikzee, Schuithaven B 94
Tel.]32, Postgiro 137677 - Dir.: A. J. de Looze - Uitg.-Red.: M. J. Kosten
96STE JAARGANG No. 14172
ADVERTENTIES
Prijs: 20 cents p. regel, minimum 80 cents
Bij contract speciale prijzen. Grootte der
letters naar plaatsruimte. „Succesjes" 60
cents. Inzending tot 's morgens 10 uur
ONDER DEN SCHIJNWERPER
heeft zich gisteravond die Brits che
minister van Koloniën, Autholny Ede|ni,
geplaatst, toen hiji voor de radio een
rede hield' over de samenwerking tus-
schen Engeland en zijn zelfbesture|njde
koloniën. Ofschoon menigeen zich het ver
loop van den oorlog heel anders Vppir-_
gesteld had, meende Eden toch te m|oigen"
zeglgien, dat Hitler in de nauwelijks twee
maanden het initiatief reeds verloren
had. In het Oosten hadden Rusland en
Turkije zijin weg (geblokkeerd en in het
Westen zou weldra blijken, dat hiji took
daar iniets te verwachten had. De duik
boot wias een wapen gebleken, dat (geen
beslissing kan brenge», en de BritiSche
koopvaardijvloot had nog niet één pror
cent van haar uitgaande en bin|nie|nikomein-
de tonnage verloren. Een Duitseh offen
sief in het Westen duchten de gealli-
den geenszins- De Winter zal im Duitsch
land ongetwijfeld harder gevloeid worden
dan in Engeland en Fra|mkrijk.
Al deze factoren Wlaren hoopgevend
en ofschioon Eden den ernst va(m deini
toestand niet wilde verkleinen, was er
toch bij1 niemand ©enige twijfel aan de
uitkomst van dezen oorlog, die in zoo<-
veel opzichten belangrijk verschilde van
dien van 1914/18- Toen hadden slechts
enkelen besef getqoind van de dingen
die op 'het spel st|onden. Thans weet
iedereen Waarom1 het gaat en waarom
deze opgedrongen oorlog niet langer ont
weken kan worden.
„Wij vechten niet tegen een mam of
voor rectificatie van grenzen, aldus Eden,
maar uitsluitend tegen de Woordbreuk
van Duitschland en tegen de stelling,
dat Hitler's Wlil onder alle (omstandig
heden en tot eiken prijs in Europa imioet
zegevieren".
De leiders ider Nazi's beweren van hun
kant dat zijl tot den (oorlog jgiadhvloogen
werden, maar deze bewering houdt |geen
stand tegen het feit, (dat Duitsche troepen
als indringers te Warschau ien Praag!
staan met veronachtzaming Vain Hitler's
Woord. Wij, aldus Eden, vechten daaren
tegen voor de vrijheid van alle landen,
klein of groot, om in vrede en veiligheid'
te kunnen bestaan.
Van alle pogingen na den vorigefn oor
log |0im.' een betere Europeesche
huishouding te stichten hebben de
meesten gefaald, maar het Britsche ge
meentebest heeft een goed voorbeeld ge
geven, hoe een Wereldhuishoiuding kan
bestaan van onderling onafhankelijke ep.
vrije elementen. De gro;0|te dominions stu
ren hun ministers om te Eoinden mCt ide
Bngelsche samen te Werken, omdat zijl
de vrijheid evenzeer beminnen als wiji
en 'erkennen dat Wijl strijden voioir de be
ginselen van vrije samenwerking.
Twintig jaar geleden hadden wij reeds
dezelfde idealen en nochtans strijden wijl
thans iweer tegen denzelfidien vijand. Maar'
daar,om moeten wij: ddtmlaal ook beter
toezien, dat iets goeds uit dezen oorlog
zal geboren WOirden en wij! moeten vooral
den na-por log winnen en geen schijjnf-
vrede sluiten, die opnieuwi gelegenheid
zou geven tot het breken van verdragen
en verplichtingen, het opvoeren van de
bewapening en de zege van het begin
sel, dat macht oiok recht is.
Een mooi voorbeeld hoe het moet
heeft Turkije igegeven, dat in dien Vorigen
oorlog tegenover de geallieerden stond
en dat niet dopr aggnessie maar door
onderhandelingen! herziening van de vre-
desbepaliingen heeft verkregen, zoioalsdie
tenslotte zijn vastgelegd in het verdrag
van Montreux. Wij gelooven, vervolgd i
Eden, dat de geallieerden de gelegen
heid ohi! een nieuwie wereldorde te schep
pen na den vrede thans niet aulleln laten
voorbijgaan.
Daaruit moet in de eerste .plaats een
hechter Europeesche vplkengeimieensichap
geboren iw|orden. Wij gelooven is samen
werking, in religieuze verdraagzaamheid,
in het recht en goede trouWl en
Wij willen niet langer de vereering van
een agressief nationalisme, dat geen
rechten van anderen kent. Wainineer wij
dit einddoel gestaag voor oogen houden
dan zullen Wij niet falen want het is het
doel Waarnaar het beste Ideel van het
menschdom allerwegen streeft.
Zuid-Afrika zal, volgens dien te Bonden
aangekomen minister R e i t z, vechten met
al degenen die vrij w'enschen te zijn.
Zuid-West-Afrika wil 'de Unie behouden,
lOimdat 2/3 van de 'bewoners burgers van
Zuid-Afrika zijn. De nat-soc. in dat deel
deel van Afrika Zijn geïnterneerd, even
als die iin idie vroegere republieken woon
den.
SARADJOGLU,
de Turksche minister van buitenland-
sche zakendie met de Engelsche en
Fransche diplomaten een contract
sloot, dat van invloed is op de poli
tiek in den Balkan.
OPSCHORTING
ONTSLAG DIENSTPLICHTIGEN
De ouderen moeten rog blijven
Ingediend is een ontwerp van wet tot
opschorting van (ontslag aan dienstplich
tigen. De memorie van toelichting luidt
als volgt:
Krachtens art. 43, eerste liid, der
Dienstplichtwet zou met ingang van 1
October 1939 ontslag uit den dienst plaats
hebben van dienstplichtigen:
a. voor zoover Zij' den rang van onder
officier of dien van [officier niet beklee-
den, indien zij in 1939 40 jaar o,ud wor
den;
b. voor zoover zij den rang van onder
officier of dien van loifficier niet be-
kleeden, indien z'ij in 1939 45 jaar oud
wprden.
De buitengewone omstandigheden, op
grond1 waarvan tot algemeene mobilisa
tie is overgegaan, hebben het raadzaam
gemaakt, de sterkte van den land- en
de zeemacht voorshands niet belangrijk
te verminderen. In verband hiermede is
gebruik gemaakt van de in art. 45, eer
ste lid. der Dienstplichtwet neergelegde
bevoegdheid om het 'ontslaan van de
hiervóór bedoelde dienstplichtigen tot na
der order uit te stellen.
De datum, met ingang waarvan het
ontslag eerlang zal kunnen wordiejnj ver
leend, hangt ten nauwste samen met de
ontwikkeling van den interlniationalien po-
litieken toestand. Het wordt daarojm niet
wenscheiijk geacht, dezen datum thans
reeds vast te leggen.
DRIE KLM'ERS NAAR NAPELS
Vertrek begin der volgende W8ek
Nadat reeds ©enigen tijd geleden de
principieel© toestemming was verkregen
van de Duitsche autoriteiten om) 3 vlieg
tuigen van de KLM over Duitseh gebied
naar Napels te laten vliegen, is thans
in overleg met de desbetreffende instan
ties de route vastgesteld. Het zullen de
Oehoe, de Reiger en de Emoe zijn, die
in het begin van de volgende week naar
het Zuiden vertrekken. Zij moeten daar
bij evenwel een omweg maken. Van Am
sterdam gaat de tocht naar Kopenhagen,
vandaar beoosten van Berlijn naar Wee-
nen en vervolgens naar Venetië en via
Rome naar Napels.
De route is zóó gekoZen, dat de vlieg
tuigen zonder bijzondere voorzieningen
kunnen worden overgebracht. Er zijn voi-
Reitz igiatf uiting aan de vrees, dat ier
wellicht (misverstand ontstaan is wat be
treft de houding van Zuid-Afrika tegen-
flver den porlog. Ik kan u verzekeren,
Zojoi zeide hij: wttjl in Zuidl-Afrika zijn
ons er ten volle van bewust, dat indien
de Duitschers zouden slagen, wijl ide eer
sten zullen z'ijn, die ten onder gaani.
Wiij! nemen een enorm© strategische pioi-
sitie in, wij: produceeren iruim1 driekwart
van 's werelds goudvoorraad. Daarom1 ma
ken Wiji ons geen illusie wat er met ons
gebeurd zou zijin, indien Wiji niet de we-
derkeerige vriendschap en bescherming
hadden genoten van de landeni in het
Britsdhe Rijk. Ons lot is verbonden met
de overwinning 'en daarom! staan wij
hecht naast onze vrienden. Aldus deze
steml van Zuid-Afrika.
doende tusschenlandingen om het aan
brengen van extra-benzinetalnjks ohnoiodig
te ima.ke£.
Zooals bekend heeft de vlucht van de
drie vliegtuigen tot sdjoiBl uitbreiding van
de drie vliegtuigen tot doel uitbreiding
van het materieel, dat in gebruik is
op de lijn naar Indië en om, wanfnieer
eventueel wordt besloten tot een driemaal
wekelijkschen dienst op Indië, voldoende
vliegtuigen beschikbaar te hebben in het
beginpunt Napels.
Nu de vliegtuigen inderdaad worden
overgevlogen, zullen de plannen Voor eeini
eventueel© tweede Zuid-Afrika-vlucht ge
makkelijker te verwezenlijken z'ijn.
VERKEER EN VERVOER
Het rijverbod op Zondag
Het verbod |oim' op Zondag gebruik te
miaken van motorrijtuigen g|eldt, zooals
bekend is, alleen voor personenauto's. Het
blijkt in ide practijk echter niet zooi een
voudig Olm1 nauwkeurig uit te wraken wat
onder een personenauto moet iwiondien
verstaan. Wagens, die er uitzien als luxe
auto's, Wlorden wel degelijk in veel [ge
vallen voioir vrachtvervoer gebruikt. Is
de lading echter ter bestemder plaatse
afgeleverd ©n rijidt de Wagen leeg tenmg,
dan blijkt uit niets meer, dat de rit ge
maakt is vo|or vrachtvervoer ©n komt I
de bestuurder dus in aanmerking voor j
een bekeuring. Omgekeerd is het vopr-
gekomen, dat imienschen, die louter voor
hun plezier reden, wat goederen achter
in hun auto legden oim! te trachten op (die
manier de controleereindie ambtenaren f
Wijs te maken, dat ziji ,,ih vrachtvervoer"
reden.
Zo|oi doen zich tal van gevallen voor,
die aanleidingi (gieven tot min of meer
ernstige moeilijkheden.
De Kjon. Ned. Toeristenbond ANWB,
heeft ide aandacht van den Minister vam
Ecorn|oimlsche Zaken op deze mioeilijfche-
den gevesti)g|d. Deze is bereid gebleken
rekening te houden imlet de belangen vajoi
hen, die op deze iwlijlZe dppr het rijver
bod iwlorden gedupeerd en heeft den
ANWB bericht, dat hij) aan den Minister j
van Justitie en aan de Burgemeesters alis i
Ho|0|fden der Politie heeft verzocht ©enige j
soepelheid te betrachten met betrekking
tot het xijverbloid op Zondag, in het bijt-
zomder iwiat betreft de mioftorrijtuigen, die
niet dienen en niet zijin! ingericht vopr
het vervoer van pers|0|men.
VERSCHILLENDE BERICHTEN
Importsigaretton worden duurder
De prijzen van verschillende iirdport-
sigaretten zijn reeds met vijf cent per
pakje v«rhiOiogd1. Alle impjoirtsigaret-
ten zullen |Zeer waarschijnlijk deze prij's-
stijging volgen, maar de prij'zen van het
binnenlaindsch fabrikaat blijven voiorloo-
pig ongewijzigd1. Verdere wijzigingen van
de verkoopprijzen van sigaretten wprden
voorloopig niet verwacht. j
Gaen theedistributie
De voorraden en de te verwachten aan
voer van thee voor de eerstvolgende
maanden zijn van dien aard, dat er oog
geen aanleiding bestaat om nu reeds een
d'istributi e regeling vo or thee in
te voeren. Wel is het natuurlijk d'opr de
bijzondere internationale joimstandighedeo
mogelijk, dat de aflevering aan den klein
handel hier en daar eens even hapert.
Ook blijken er winkeliers te zijn, die
uit voorborg een rantsoeneering vopr hun
klanten toepassen-
Geen gewild artikel
De gro|oite volksbeweging, welke zich
in Aims ter daim voioirdeed, laat 'Zich:
het beste als „de run op het gasmalsker"
kenschetsen. Men klofn Zich in enkele zit-
tinigslokalen van den Geneeskundigen
Dienst de maat laten nemen voor gas
maskers ©n kreeg dan het officieel© for
mulier, dat imeai op het hoofdpostkantoor
(met de specie) kan inleveren, waarop
thuisbezorging van het gasmasker zal (ge
schieden.
Biij den Geneeskundigen Diienst kwam
m'en Dinsdagavond' handen te kort. Tij:-
dens het (maatuurtje van half acht tot
half tien meldden zich aan de Nieuwe
Achtergracht veertien, aan de Helmers-
straat twaalf gasmasker aispir,anten. Het
Florapark spande ide kroondaar Zit
men nog |op den eersten gasmasker-klant
te wachten I
Van de 850.000 inwbners van de hoofd
stad mieidden zich ergo 26 klanten voor
een gasmasker aan!
Dr. K. H FRANK
is door Hitier benoemd tot gouverneur-
generaal van de door Duitschland
bezette Poolsche gebiedenterwijl Seyss-
Inquart tot diens plaatsvervanger is
benoemd.
Desertie uit het Belgische leger
Een boer in het Ardennesche idloirpje
Lantremange had, 'Zo|0| vertelt idle Brus-
selsche correspondent van die „Timesfj
Zijn lievelingspaard een maand' geleden
aan het Belgische leger mioeten afstaia».
Met ©en .bedrukt gemoed had hij: het
dier vaarwel gezegd, daalr hij' niet ver
wachtte, dat h'ij het spoedig terug Zont
zien.
Maar ziet, plotseling is nu het paard
(weer op het erf van de boerderij' ver
schenen, zonder faotm' en zonder teugels,
nadat het 'met succes uit het leger was
„gedeserteerd!" ©n iden wieg terug had
gevonden naar dien Zop' vertrouwden stal.
Waar het paard precies vandaan is
gekomen, is m|og niet bekend, maar diat
het dier een langen afstand heeft afge
legd, bleek Wei uit zijn uitgeputten toe
stand. En ide boer hoopt, dat de ^deser
teur" nu thuis mag blijven.
Vrachtschip vermist
Sedert 19 October heeft men niets meer
vernomen van het vrachtschip „Onder
neming" van den Hoogeveenscheia miotor-
beurtdienst te Amsterdam, welk schip
met een lading suiker van Rotterdam
op weg naar Leeuwarden, op dien datum
het laatst gezien is in de Oranjesluizen
te Amsterdam,
Engeland zal vechten voor de
vrijheid van alle landen
R Twee Nederlandsche Oostzee-
vaarders zijn over tijd
Voor distributie van thee bestaat
nog geen aanleiding
R Gaen distributie van benzine
verwacht vóór eind December
R De 40-jarigen gaan voorloopig
niet met groot verlof
R Enkele regenbuien
Barometerstand van hedenmiddag 2 (uur:
MAANSVERDUISTERING
In den nadacht van den 28en October
is er Zo|o goed als totale maansverduiste
ring; te 5 uur 14 imiin. treedt (de (maan
in den schadulwkegel der aarde; te 6 uuir
56 min. is de verduistering van de maan
uur '28 min. is d© maan weer geheel
practisch gesproken ctompleet 'en te 8
uur 28 imin. is de tmlaan iweer geheel vrij,;
in ons land is slecht|s fojt aan den maains-
onderganjg], iop[ 6 uur 50 min., dit schouw
spel te volgenWie het er vpor over
heeft althans, zo|0| vroeg op te staan.
Aan boord bevinden zich de schipper
G. Bruinsslot en zijn gezin en 'eejni knecht.
Het schip is 188 ton gro|o!t.
'n Hoopvol cjeluiol
Delufcler ik noq nïef
Van 't West'lijk front nog weinig
Zoo im'elden onze bladen nieuws",
Men is daar blijkbaar huiverig
Voor groote aanvnlsdaden;
Doch aan het pplltieke front
Wordt zeer verwoed gestreden
En daar wordt vaak door zwakkeren
Een zwaar verlies geieden.
De strijders gaan elkaar te lijf
Op alle aethergolvenJ
De volken worden door dien strooimi
Bij tijden haast bedolven.
Elk der partijen tracht haar Zaak
't Voprdeeligst vpor te stellen,
En van zijn gropte liefde vpor
Den vrede te vertellen.
Al zijn do aetherstorm'en pok
Somwijlen onbedaarlijk,
't Is voor de aetherheiden Zelf
Volkomten ongevaarlijk I
Wij hooren hen gelaten, aan
Terwijl we er van drooimien
Hoe eenmaal pit de radio
Weer v re desklanken koimien J.S.
