ZIERIKZEESCHE
■"■"■HIRES®
NIEUWSBODE
DINSDAG 17 OCTOBER to39
T707-W8»
De Kern
LUCHTAANVAL OP DE BRITSCHE VLOOT
ABONNEMENT
Prijs f 1.50 p. kwartaal, buiten Zierikzee
f 1.80. Voor het buitenland flO— p. jaar
Afzonderlijke nummers 5 cent. Ver
schijnt dagelijks, behalve 's Zondags.
Uitgave: N.V. de Zierikzeesche Nieuwsbode, Zierikzee, Schuithaven B 94
Tel. 32, Postgiro 137677 - Dir.: A. J. de Looze - Uitg.-Red.M. J. Kosten
96STE JAARGANG No. 14164
ADVERTENTIES
Prijs: 20 cents p. regel, minimum 80 cents
Biji contract speciale prijzen. Grootte der
letters naar plaatsruimte. „Succesjes" 60
cents. Inzending tot 's morgens 10 uur
ONDER DEN SCHIJNWERPER
van de sterke politieke lampen is men
druk aan 't teekenen op de kaart van
Europa, die de laatste jaren zulke in
grijpende veranderingen heeft ondergaan,
dat zij, die reeds lang de schoolbanken
achter zich lieten, uit den atlas van
tegenwoordig niet meer wijs kunnen wor
den. Met het aanschaffen van nieuwe
kaarten doet men het best in|o.g even
te wachten, want het aardrijkskundig
beeld van Europa heeft zich door de
verdeeling van Polen al weer gewijzigd.
En wie weet Welke grenzen er straks
in Noord- en Zuidoost-Europa getrokken
zullen worden. De gekleurde lappende
ken krijgt een andere vakverdeeling, ter
wijl ook de kleunen anders gemengd
worden. Het beeld wordt haast kalei-
doscopiseh; ook van de politieke scha
keering. want wie had kunnen verwach
ten. dat Duitschland en Rusland, wielke
beide botsende ideologieën propageerden,
in de Europeesche botsing „getrennt"
zouden miarcheeren om1 „vereind Zuschia-
gen".
Rusland liet Duitschland de vrije hand
in Polen, of liever, stak geen hand uit
om de Polen te helpen tegen den over
weldiger. En nu schijnt het. dat Rus
land als tegenprestatie voor deze wel
kome hulp de vrije hand eischt in Fin
land en Zwedien en Noorwegen. Dit kiomt
dus hierop neer, dat na de Randstaten,
Litauen. Estland en Letland, de Sovjet-
Unie. Finland, Zweden en Noorwegen ge
heel naar zijn hand z'oiu willen zetten
De eerste stap tot deze onderneming
zou den eisch zijn om zelf de Aaland-
eilanden te bezetten.
Schijnbaar is de Sovjet-Unie een be
trouwbare bondgenoot van het Derde
Rijk. in feite echter heeft dit zich meer
geïsoleerd dar. ooit. Het heeft Tsjecho-
slowakije er. Polen vernietigd', maar daar
voor in de plaats direct aan zijn grenzen
de grootste, in de toekomst, wellicht
machtigste militaire mogendheid gekre
gen- Het bevindt zich ini werkelijkheid
in den toestand van volledige utili
taire o. m s i n g e li n g, waarvoor Hit
ier altijd de groote vrees aan den dag
heeft gelegd. In „Mein Kampf" verkon
digt hij de stelling, dat het Derde Rijk
niet tegelijkertijd twee groote militaire
mogendheden op zijn grenzen kan ver
dragen en dat het daarvan minstens éé|n
mo^t vernietigen.
Hitier heeft, uit vrees voor Engeland
en Frankrijk, met de Sovjet-Unie een
compromis gesloten, ten koste van de
Duitsche belangen in het Oostzee-gebied1.
vermoedelijk ook op den Balkan, die
zich onder leiding van Italië vaster aan
eensluit. Moskou kan thans van het Der
de Rijk practisch eischen wat het ver
kiest. Of het dit zal doen, is een andere
zaak. Het zal hoogstwaarschijnlijk, al
thans voorlnopig, niet het onderste uit
de kan vragen, teneinde de positie van
Engeland en Frankrijk miet onevenredig
tegenover Duitschland te versterken en
aldus de diplomatieke positie van de sov
jet te verzwakken. Voorloopig blijft de
diplomatieke samenwerking problematiek.
De diplomatieke medewerker van de
„Sunday Dispatch" schrijft dat Hitier een
nieuw „g e w ij z i g d" vredesplan zou
willen aanbieden, hetwelk door bemidde
ling van neutrale diplomaten aan de ge
allieerden zou worden overhandigd. De
overhandiging zou samenvallen met het
inzetten van een Duitsch offensief op
het. Westelijk front. De nieuwe voorstel
len zouden omvatten
le De schepping van een internationaal
gegarandeerden Ppolschen staat met uit
sluitend' Poolsehe inw,oniers, met een uit
weg naar zee, doch economisch en stra
tegisch ten nauwste met Duitschland1 ver
bonden; 2e. De status quo der tegen
woordige Europeesche grenzen; 3e. De
terugkeer der voormalige Duitsche ko
loniën. of althans speciale faciliteiten in
deze koloniën; 4e. Hervorming van de
Europeesche handelspolitiek; 5 e. Een
grootere mate van autonomie voor Bo
il emen ien Moravië; 6e. Hergroepeering
der Europeesche minderheden; 7e. Een
non-agressiepact op langien termijn tus-
schen Duitschland, Groot-Brittaninië, Frank
rijk en Italië; 8e. Inwilliging van eenige
van Italië's territoriale eischen.
Indien dit bericht juist is, zou heit
kunnen wijzen op de groiote waarde,
welke Hitlier hecht aan het einde van
den oorlog, voordat hij aan l'het West
front gedwongen wiordt slag te leveren
waartoe hij zich schijnt op te maken.
Hoog- en laagwater te Zierikzee
Hoogwater: Laagwater:
18 Oot. 16,04 18,22 11,46
CAJANDER,
de minister-president van Finland, dat
door de eischen van Rusland in het
nauw is gehraclit, maar hoopt dat de
crisisbui binnenkort over zal dryven.
HET VIERDE FRONT
Vrijwillige burgerlijke dienst
Er is niets op dit ondermaansche. dat
blijft steeds zooals het geweest is. Al
les is aan veranderingen onderhevig. Op
dezen regel is de oorlog niet de beves
tigende uitzondering. Integendeel, de
Krijgsgeschiedenis toont op iedere blad
zijde aan. hoe de voortschrijdende ont
wikkeling en ontdekking zich ook in de
wijze, waarop qorlog gevoerd' iwjordt,
sterk kon doen gelden.
Lang liggen de tijden achter ons, dat
de ridders miet hun onderzaten ten krijg
togen. Hoe waren zij uigerust? Wat voor
strijdmiddelen stonden hun ten dienste?
Nu gaan de aanvoerders met legercorp
sen ten strijde in geheel andere uitrus
ting en met totaal andere strijdmiddelen.
Vroeger had men twee fronten, waar
op gestreden kon wordente land en
te water. Onze vaderlandsche geschiede
nis heeft ons geleerd, dat ons volk in
oude dagen onverschrokken strijders ge
weest zijn. Speciaal menige zeeslag ge
tuigt daarvan en onze zeehelden zijn
Zoo talrijk, dat in onze groote steden in
bepaalde wijken straat bij straat naar
een zeeheld1 genoemd kan worden. ZoO-
velen zijn er.
In den wereldoorlog 1914—1918 is daar
nog 'een front bijgekomen: het front in
de lucht. Sedert echter is de luchtvaart
met reuzenschreden vooruitgegaan en
deze vooruitgang wordt gedemonstreerd
in de vreeze, die alom gevoed wordt
voor de verschrikkingen, welke vanuit
dit nieuwe-derde-front de mensehen be
dreigen.
De illustraties van die verwoiestingen,
aangericht door de luchtbombardemen
ten te Warschau, zeggen sprekender dan
welk! betoog dan ook, dat deze ver
schrikkingen erger nog zijn dan de stout
ste vermoedens doen verwachten.
En van deze aanvallen uit de lucht
is ook de burgerbevolking het slacht
offer. Men dient dit goed te begrijpen.
Want het Jbeteekent dit: Het is niet
meer zoo: dat ergens in de verte ge
streden wordt in de vijandelijke of in
het eigen land. maar het is zoo gewor
den: dat ieder land, dat in oorlog komt,
geheel oorlogsterrein worden kan. Dat
heeft hiel derde front, dat in de lucht,
bewerkstelligd.
Het derde front schiep meteen het
vierde: de bevolking van ieder land, dat
in den krijg wordt betrokken.
Nog andere gevaren dan die uit de
lucht bedreigt dit vierde front: de ge
volgen eener blokkade, de afsnijding van
voedseltoevqer, kunnen zulke afmetingen
aannemen dat het front achter de troe
pen ineenstort. Dat was de ervaring in
Duiitschland in 1918.
Het verschrikkelijke is, dat het vierde
front geen strijdmiddelen ter beschikking
heeft om offensief |oip te treden. Haar
houding is een zuiver defensieve. Wat
de practische strijdmiddelen betreft, blijkt
dit al uit den naam „afweergeschut".
Er is echter geen wezen op aarde,
dat niet op de een of andere manier
zich verdedigen kan. goo oiok de bur
gerij het vierde front in oorlogs
tijd'. En het is zeer noodig, dat het iop
zelfverdediging bedacht is, want dit vier
de front is van de grqoitste beteekenis
vqor de drie andere frointen, welke ge
roepen zijn gewapenderhand het vader
land' te verdedigen.
Echter en dit is een zeer miooie
kant aan de werkzaamheid van het vier
de front, dat het niet behoeft te wachten,
totdat inderdaad de nqoid aan den man
gekdmen is, maar dat het nu reeds!
de handen uit die mouwen kan steken.
Derhalve werd het nu reeds gemobili
seerd wordt die burgerij, die niet het
offer van gemobiliseerd te worden 'hoeft
te brengen, nu reeds georganiseerd in
den „Vrij willigen Burgerlijken Dienst",
daartoé door de regeering in 'het leven
geroepen en gesteld onder een specialen
regeerings-commissaris.
Hoe de «Gressholm» verging
Een onderhoud met den kapitein
Het ANP heeft een oegenb'lik gelegen
heid gehad dien kapitein van het veron
gelukte Noorsche motorschip Gressholm
te spreken. Onopgesmukt verhaalde hij,
dat zijn schip de vorige week van Sta-
vanger via Christiasond naar Antwerpen
was vertrokken. Om de mijnenvelden heen
dicht langs de Engelsche kust, had hij1
gepoogd' de gevaren zooveel mogelijk te
vermijden.
Maar Vrijdagavond, tien minuten over
zeven, raakte het voorschip een mijn.
Het gebeurde nabij de plaats, waar in
vredestijd het Engelsche lichtschip Smuth-
knol ligt. 35 mijl ten Noordoosten van
Great Yarmouth. Met een geweldige ex
plosie zqoi vertelde hij vloog het
voorschip in de lucht. Wij allen dachten
dat het schip onmiddellijk in de diepte
zo,u verdwijnen. Daarom streken wij' zoo
vlug mogelijk twee reddingsboioiten. Be
trekkelijk zonder veel moeite konden wij
hierin overstappen. Wij Zagen dat wij
■miet ons achten waren1', drié matrozen
(misten wij. Wij 'hebben ze nooit weer
gezien.
De kapitein vertelde verder dat hij
en de andieren groot geluk hadden ge
had'. Want in de buurt voer ook de
Emmi. De afstand zal niet verder dan
zes mijl zijn geweest. Aan boord' van
dit schip had men de ramp zien gebéu
ren. Men had gezien, dat het voorschip
door een |ontzettende explosie in de lucht
was gevlogen en onmiddellijk had de
kapitein den steven gewend om zqo, mo
gelijk hulp te bieden. Dat viel niet mee.
Het was pikdonker en er woei een harde
wind. Toch was de kapitein er in ge
slaagd' de twee ronddobberende reddings
sloep j es te vinden en de schipbreukelin
gen aan boord' te nemen.
,,Hebt u nog iets mee kunnen nemen,
kapitein?"
„Nee, niets! Daar was geen tijd meer
voor. We konden alleen aan eigen lijfs
behoud denken meer niet; het voor
schip was direct in de golven verdwe
nen. We hebben nog tot den vplgendep
morgen in de omgeving gezocht; We
hoODten de drie vermiste matrozen nog
te vinden, al was deze hoop zeer gering.
Zaterdagmorgen, bij hqt aanbreken van
den dag, hebbien we het achterschip van
de Gressholm nog een klein eindje b'o-
ven water zien drijven. Het kon echter
niet lang meer duren of oiok dit zou
onder de oppervlakte van het water ver
dwijnen. .Ook de drie vermiste matrozen
hebben we niet kunnen vindein1. Zij zul
len waarschijnlijk door de explosie m
het water zijn geslingerd en verdronken.
POOLSCHE VLUCHTELINGEN
IN ROEMENIË
Doelloos zwerven duizenden
dakloozen rond
Het jaimfnrerlijke lot" van de 80.000 Pool
sehe burgers en soldaten» die naar het
gastvrije Roemenië 'Z;ijn gevlucht, tart
elke beschrijving, nu de regen is ga ami
vallen en de winter in al zijn Balkan- j
strengheid weldra zijn intocht zal doen.
De ongelukkigen. die drie weken .ge
leden over de grens trokken, brachten.'
hun kostbaarste bez'ittingen mee iin. den
vormi van juweelen, anderen hun spaar
penningen in zloty's, die nu na&e"
noeg waardeloos zijn. Dé moesten be
zaten slechts de kleeren, waarin zij
vluchtten. Al die mlenschen dwaleni door
Roemiemië, geven aan autoriteiten, veel
zerg en leveren een schouwspel op van,
diepe ellende. Hun gastheeren en gast
vrouwen, de Roemenen, hebben hen met
ontroerende hartelijkheid ontvangen- Er
zijn onaanzienlijke straten in Boekarest
waar tenminste een derde deel van. de
bewoners verscheidene behoeftige Polen
herbergen. In de armelijke dorpen, die
over het Roemeensche platteland ver
spreid liggen, worden kleine groepen
MAURICE GUSTAVE GAMEUN,
de opperbevelhebber der geallieerde legers,
heeft den vertegenwoordiger van de n Temps"
verzocht het publiek mede te deelen dat
de oorlog nog nauwelyks is begonnen en
dat het geduld, veel geduld moet hebben
Polen welkom) geheeten en verzorgd miet
warme, z'ij het ontoereikende gastvrij
heid. i
Het vluchtelingenvraagstuk is er niet
mee opgelost- Een doelloos zwerven
schijnt deze nie'uwe dakloozen te hebben
aangegrepen- Zij kunnen niet tot rust
komen, verlangen naar hun vaderland,
waarheen zij niet kunnen terugkeeren
en worden geplaagd door gedachten aam
verwanten, die Zij hébben achtergelaten
Of z'ij rouwen o*m| het verlies van hun
dierbaren, die gevallen zijn iin den strijd.
De vluchtelingen gaan van plaats tot
plaats imiet zware bundels, die gelei
delijk lichter 'wlorden als zij zaken van
waarde, die ze bevatten, moeten inruilen
voor voedsel.
Ondanks de gastvrijheid van particu
lieren is er overal een tekort aan on
derdak. Iin vele dorpen Zijn omtspamnings-
zalen en ongeventiieerde schuren voor
de vluchtelingen gerequireerd. Zij over
nachten er, samengepakt in de bedor
ven lucht-
Hitier overlegt met Stalin over
den huidigen toestand
Duitiche bommenwerpers vielen
Engelsche oorlogsschepen aan
Duizenden Polen dwalen doel
loos in Rumenië rond
Honderd millioen gulden voor
defensie aangevraagd
De wedstrijd Holland België
stuit op vele bezwaren
Iets zachter
Zon op: Zon onder:
18 Oot. 6,30 17,00
18 Oot.
Maan op: Maan onder:
12,25 21,14
Verscheidene organisaties zooals het
Roemeensche >en het internationale Roo-
de Kruis en de Vereeniging vafe- chris
telijke jongemannen trekken zich het lot
der rampzaligen aan, trachten wat orde
te bremgen in de verwarring en zoeken
naar middelen om' hen tegen ziekte en
de strenge ko,ude, die straks kan worden
verwacht, te beschermen.
Twaalf Duitsche bommenwerpers hebben gisteren
een aanval gedaan op Engelsche oorlogsbodems
in de Firth of Forth (Schotland)
Maandiagtoidaag tusschen half drie en
ha.lt vier hebben Duitsche boto|mienwer-
pers een aanval gedaan op (de ElUgelsdne
oorlogsschepen, die in Firth of Forth
lagen. Twee kruisers meldt het D.N.B.
werden |dioior bb|m|mlen van zwaar kali
ber igetroffien. De aanval geschiedde on
danks het heftige Engelsche afweer-
vuur. Van de Engelsche jachtvliegtuigen,
die van hun kant tejiu aanval op
stegen, werden er ldo|Oir onze strijaee|ni-
heden twee neergeschoten. Twee Duit
sche vliegtuigen (wlorden vermist.
35 dooden en gewonden
In een gemeenschappelijke toededee-
ling van de Britsche ministeriën van ma
rine, luchtvaart en bininenlandscbe vei
ligheid Wordit gezegd, dat de Duits'che
luchtaanval wlaS gericht tegen de schepen
in de Firth of Fioirth en 'door ongeveer
twaalf vliegtuigen werd omdemiqmfcln.
Geen enkel schip heeft ernstige schade
geleden. Een bolm', Welke langs |de huid,
van den kruiser „Southampton" schamp
te, veroorzaakte geringe schade bij (den
boeg en bracht de aldlmiraalsloep en een
achtrieimlssioep t|oit pinken. De Engelsche
verliezen bedragen: (drie (mlan fliaja boord
van de „Southampton" gedood, of ge-
iwloind en zeven a.a|a bpord van dien krui
ser „Edinburgh", Idle allen dioor boto'-
splinters getroffen werden- Verder viel
een b'olm! bij den torpedojager „Mohawlk"
wlaardoqr 25 tmlan getdloou of gewond
Werden.
4 Duitsche vliegtuigen neergeschoten
Ten (mlinste vier Van de 12 tot 14
aanvallende toestellen wend^ni neerge
haald, Waarvan Id'rie door de Britsche
luchtmacht. Het eerste contact tusschen
de Britsche en Duitsche vliegtuigen vond'
plaats ter hoogte van het eiland May,
hij den tmlonld' van de Firth of Forth-
TWee vijandelijke vliegtuigen werden j
toen gedwongen tot qnkele voeten boven
het Water te dalen: zij werden naar zee
teruggejaagd. Ben lamldier Duitsch vlieg
tuig werd boven Dalkeith aangevallen:
het stortte brandend in zee. Bii|ninen een
Wwiartier was een hevig gevecht ter hoog
te van Crail ontbrand, Waarbij eed
tiwleede Duitsche (machine in zee viel.
Een derde aanvaller werd, hij de achter
volging vernield. Twee Duitsche vliegers
werden |do|qr een torpedoboot jagers ge
red, idöch een hunner is later pverl>euie(ri|.
Van de vier leden oier hemianiaing van
een .der boven (die Schiatsche kust neer
geschoten Duitsche vliegtuigen verdronk
er een, twiee werden dopir kogels ge-
do|o|d. De vierde Werd, toet een 'gewon
den arm, gered'. De drie leden van de
bemlanning vafni een ander Duitsch vlieg
tuig, die gedwioingen werd in de heuvels
van Pentland te daiqn, iwerden gevan
gen genomen.
Bomaanval op spoorbrug mislukte
In Edinburgh ging het gerucht, (Jat
drie vijandelijke toestellen de Firth qf
Forth iqpgevlogen waren. Yam apdere
zijde Wierld' (medegedeeld, dat een aan
val WlaS gericht op het gebied van Fioirth
Bridge en Rosyth (een vliqotsteunpu|at
aan den Nolqrldel ijken oever van ae Firth
of F|oirth). De brug werd niet door .boim-
tolen getroffen. Ooggetuigen op den Zui
delijken oever van de Firtli lof Forth
hebben gezien, hoe de Duitsche bolml-
toénWierpers verscheidene pogingen (deoen
olm! een bepaald object te treffen. Zij
Werden door een hevig Vuur terugge
dreven, idoch keeraen herhaaldelijk te
rug. De bommen vielen iin het Water,
Waar g eweldige fonteinen opspoten, Idoch
schade Werd niet aangericht. Andere
boim|men vielen nabij de brug. Dat ideze
niet getroffen werd, bleek uit het feit,
dat toen er spoedig oe treinen overheen]
Icon zien rijden. Vele toenschen 'zodhtejnl
geen schuilplaats op, doch bleven kijken
hoe de Duitsche vliegtuigen wedden te
ruggedreven. j
