ZIERIKZEESCHE
NIEUWSBODE
DONDERDAG 12 OCTOBER 1939
OPGER
Z1ERIK2ÊE5G: (OU&AMT
1707 - 1089
De Kern
ABONNEMENT
Prijs f 1.50 p. kwartaal, buiten Zierikzee
f 1.80. Voor het buitenland flO— p. jaar
Afzonderlijke nummiers 5 cent. Ver
schijnt dagelijks, behalve 's Zondags.
Uitgave: N.V. de Zierikzeesche Nieuwsbode, Zierikzee, Schuithaven B 94
Tel. 32, Postgiro 137677 - Dir.: A. J. de Looze - Uitg.-Red.: M. J. Kosten
96STE JAARGANG No. 14160
ADVERTENTIES
Prijs: 20 cents p. regiel, minimum 80 cents
Bij contract speciale prijzen. Grootte der
letters naar plaatsruimte. „Succesjes" 60
cents. Inzending tot 's morgens 10 uur
ONDER DEN SCHIJNWERPER
valt de schelle lichtschijn. der we
reldpolitiek k>p de Baltische Staten en
Finland. Met de Randstaten zijn
te Moskofu reeds overeenkom/sten ge
troffen, van wederzijdschen bijstand, ter
wijl 'mtein. Finland een soortgelijk ver
drag ter onderteekemiog wenscht voor
te leggen. Maar Finland blijkt voors
hands niet bereid te bukken voor Mps-
koU'. i
Kyösti Kallio,
de 'president der Finsche republiek,
die na den vrede van Dor pat in 1920
zelfstandig werd
Voorzoover bekend, eischt Moskou een
drietal ei laaiden in de Finsche Golf op,
waarvan het voomaamlste Hoglanld en
waar het Russische vlootbases weimsdht
te vestigen- Vermoedelijk is het hoofd
doel de belangrijke groep der Alaud-
eilandCn, aan den ingang van de Both-
nische Golf, fusschen Finland en Zweden.
Deze eilanden hebben altijd een piufrt
van wrijving gevormid tusschen de «mo
gendheden, die er omheen liggen.
Krachten? het Volkenbondshandvest heeft
Finland zich 'moeten bepalen tot het
handhaven van de neutraliteit van de
Alamd-eil an den, maar onder den in
vloed van, de gewijzigde omstandigheden
zijmi Finland en Zweden het ten vorige
jare eens geworden omtrent het aan
leggen, van bepaalde versterkingen.
Berlijn hechtte daaraan Zijn goedkeu
ring, oiaar Moskou maakte bezwaren;
het koesterde de vrees, dat de eilanden
een versterkte voorpost van het Derde
Rijk in de Oostzee tegen Rusland zfouden
worden. Berlijn heeft sedert 28 Sep
tember de eilanden aan de belang
stelling van de Sowjets overgelaten.
Geen wonder dat mten zich in Finland
ongerust maakt. Men heeft door de con
centratie van het leger, dat een vfb-
deseffectief heeft van 25.000 m'aei, aan
de Russische grens en het bevel tot
evacuatie van de burgerbevolking van
Helsingfors, de hoofdstad, Viborg, Tam1-
nverfors en Abo, Mosko'u - te verstaan
gegeven. dat Finland zich zal verzet
ten^ indien het onder den druk vain ge
weid wordt gesteld.
Ook in< Zweden komlt ongerustheid tot
uiting over de plannen der Russen- Niet
miinder in Denemarken. Deze drie (mo
gendheden, plus Noorwegen, vorm'en het
zoogenaamde neutrale Scandinavische
statenblok. Zij achten haar politieke be
langen onderling nauw verbonden en
hechten er groote waarde aan, dat de
grenzen van geen harer geschonden)
wordt-
Met het oog op het lot, dat Finland
boven 't hopfd hangt, vragen in het biji-
zonder Zweden en Noorwegen zich af
hoever de plannen der Russen tha^s in
het Oostzeegebied reiken.
De ongerustheid in de Scandinavische
landen komt grototen deels vOort uit vrees
voor het imperialisme van. het Russisch
bolsjewisme.
Ook in, Italië ko-mit een dergelijke
ongerustheid hoe langer hoe sterker tot
'uiting over de bolsjewistische belang
stelling der Moskovieten voor den Bal
kan^ Hitiers machtspositie- is daarvoor
ia de eerste plaats verantwoordelijk; z!ij
heeft de bufferstaten,, die Sowjet-Rus-
land- van Europa scheidde, vernietigd en
de bolsjewisten, aan de grenzen vain het
Derde Rijk en Europa Zijn stellingen
bezorgd. Is hij bereid of ïtu staat, aan
de verdere voortschrijding van het
bolsjewismle paal en perk te stellen?
DE PRESTATIES
DER POOLSCHE VLOOT
2 Duitsche torpedobooten vernield
Gedurende den Duitschen veldtocht in
Polen, he^ft imien wel van tijd tot tijd
gehoord, dat de Duitsche vloot tezelfder
tijd, opruiming hield louder de Pooi
sche vloot, im'aar van' Pooische zijde
hoorde mien, over een eventueel optre
den, van deze schepen nimmer iets.
Thanis komt Havas met een verhaal,
volgerïts hetwelk op 1 September de
Pooische torpedobootjager WAcher ero de
m!ijn,eoiegger Gryf een ontmoeting ge
had hebben met vijf Duitsche torpedor
boot jagers, waarin, een Duitsche torpe
dobootjager gezonken zlou zijn-" Den vol
genden dag brachten de Wicher en de
Gryf opnieuw een Duitschen torpedo
bootjager tot zinkeneen tweede werd
beschadigd.
Den dag daarop Wertdi de Gryf bijl het
schiereiland Hela door 21 Duitsche vlieg
tuigen aangevallen en gedurende 20
minuten gebombardeerd; in dien tusschen-
tijd wist hij echter zeven, Duitsche vlieg
tuigen pfeer te schieten- Hij werd in be
schadigden^ toestand naar de haven van
Hela gesleept, waar de Wicher, die even
eens aan een luchtbombardement was
blootgesteld, met achttien mian van do
bemanning gezonken was.
Op 4 September wierpen Duitsche
vliegtuigen, bo'rnmen op de Gryf, die
daarna uitbrandde.
Twee Duitsche mijnenvegers zouden
voor Hela o.p imijnen dijn* geioopen, ee„i
vam de twee een uur voor den wapen
stilstand.
Van de vijf Pooische diuikböotem zijn
er drie in/ beschadigden toestand naar
'neutrale landen gevlucht, waar zij zijn
geïnterneerd.
OP ZOEK NAAR DUITSCH
KAPERSCHIP
De «Admiraal Scheer»
op den Oceaan
Hoewel de grootste geheimhouding in
acht wordt genomjein over de plannen van
de Britsche imiarihe om1 het Duitsche ka
perschip in, het Zuiden van den Atlaur
tischen. Oceaan te vernietigen, werd toch
gisteravond vernomen, dat thans door
Britsche kruisers naar het schip wordt
gezocht- Het ©enige tot mu' toe bekende
slachtoffer van, den kaper, welke ver
moedelijk de slagkruiser Admiral Scheer
is, is het Britsche vrachtschip Clememt,
dat int het begin van deze maand tot
zïn'ken werd gebracht- Dit vermoeden is
gegrondvest op de verklaringen van de
opvarenden van de Clemlent.
Sedertdien, is er niets mieer vernomen
van, de Admiral Scheer, noch van eenig
ander op dezen kruiser lijkend schip.
Blijkbaar poogt het schip njet langs
draadloozen, weg in verbinding te ko-
anteïi' m'et den Duitschen marinestaf, aan
gezien, hierdoor gemakkelijk ziijn posi
tie te bepaleni zou zijn-
Naar vernomen wordt, heeft de Ad
miral Scheer voldoende brandstof voor
een, tocht van 10,000 mijl aan boord en
indien het ge'en gelegenheid heeft zijn
voorraad bij te vullen;, dam m'ag men
veronderstellen, dat 'men spoedig weer
van het schip zal hoeren of dat het
zal pogen, een Duitsche haven te berei
ken- De kansen op ontsnappen zijfn.
dan gering.
SUIKERDISTRIBUTIE
OP 16 OCTOBER
Één pond per persoon in de
veertien dagen
üe minister van ^/economische zakon
deelt mtedo dat toet ingang van 16 dezer
als eerste artikel met de distributie van
suiker zal Worden begonnen.
Van dien datum af zal men in den
winkel slechts suiker kunnen ko.open te
gen inlevering van een nader aaim te
wijzen bpn der rijksdistributiekaart. Het
rantsoen, dat men op dien bon, die gel
dig is van 16 October tot en met 29
dezer, kan verkrijgen, bedraagt een halve
kilogram suiker. De bon is in het ge-
heele land, geldig; imfen kaïn dus koop en
in welke plaats en bijl welken [winke
lier men wil.
Teneinde een goeden gang va|n zaketni
te verkrijgen, is het uiteraard noodza
kelijk, dat de winkels op 16 October in
derdaad over voldoenden voorraad suiker
kunnen beschikken. Om dit te bereiken is
het noodzakelijk gebleken (om gedurende
vier voorafgaande dagen, n.l. a.s. Don
derdag, Vrijdag, Zaterdag en Zondag (12
tot en met 15 dezer) aan de winkeliers
te verbieden suiker aan de consumen
ten af te leveren.
Deze onaangename maatregel is helaas
onvermijdelijk, omdat, vil men de win
kels met suiker vullen, men ze niet van
boven kan volgieten en van bened'ejni la-
laten leegloop en. Zelfs nu moet het pu
bliek met aandrang verzocht worden ohi
op Maandag a.s. niet dadelijk alle bons
tegen suiker in te willen wisselen, iwant
ieder kan begrijpen, dat wanneer alle 8i/2
millio®n Nederlanders op ééjn dag ieder
bet hun toegedachte pond suiker zou
den koopen, geen enkele winkelvoorraad
daartegen bestand zou zijln.
Wellicht in November reed«
verhooging van hei rantsoen
Absoluut zeker kan men er van zijln,
dat. al zou 'het dan niet dadelijk Maan
dag Zijn, iedereen in den loop van deze
periode de toegewezen hoeveelheid sui
ker zal kunnen krij'gen.
Deze distributie van suiker imtmers
geschiedt niet, pmldat er werkelijk sui
ker-gebrek is in Nederland, miaar alleen
olm) te zjoirgen, dat iedere Nederlander
een gelijke hoeveelheid suiker zal klin
ken verkrijlgen.
De suikerbieteno|qgst is in Vollen gang
en alleen pimdat ziji tnog niet verwerkt
is,, iwordt beginnen tmtet een jniet te groote
hoeveelheid, te distribueeren. Dit kwan-
tu'ml van 1/2 kg in de veertien dagen
off wiel 250 gram! in de week is ongeveer
3/4 van het normiale huishoudelijke ver
bruik, dat gemiddeld pp pijn 330 gram
per hoiafd der bevolking per week wordt
geraamd. Naar het zich laat aanzien,
zal spoedig, wellicht reeds in Nioyeiml-
ber, het rantsoen verhoogd, kunnejn Wor-
Het verbod van benzine-gebruik
op Zondagen
Geen uitbreiding van de uitzonderingen
Naar aanleiding van de vele vragen,
welke inlzJake het verbod van het ver
bruik vani benzine op Zon- en feest
dagen, aan de militaire autoriteiten, aan
de radio-om'roep-oontröle-oottnim'issie en
aan het departement worden gericht,
brengt de minister van oeconomische
ziaken, het volgende ter algamteene ken
nis:
tiet verbod van het verbruik van ben
zine op Zon- en feestdagen is uitge
vaardigd met het oog op de moeilijk
heden, welke in de toekomst in de
voorziening van motorbrandstoffen kun
nen optreden- De voorraad van de ver
schillende aardolieproducten speelt hier
bij een, rol. Op dit verbod is een niet on
aanzienlijk aantal uitzonderingen ge
maakt- Ontheffing van het verbod is
niet mogelijk, zOodat aanvragen tot ont-
helfing niet k'unnen worden ingewilligd
Ook het vragen, van bewijzen van vrijen
doortocht is niet op zijn plaats, o;m|;ia,t
deze bewijzen, daarvoor niet worden
verstrekt.
Na ernstig onderzöek is gebleken, dat
aam verzoeken tot het opnemen in de
beschikking van uitzonderingen voor
autoritten «met bepaalde particuliere of
zakelijke doeleinden, geen gevolg kan
worden gegeven, omdat een cpntröle
daarop practisch anjet mogelijk is.
Daartegenover is het openbare ver
voermiddel taxi, huurauto met chauf
feur en; autobus geheel vrijgelaten,
waardoor in, zeer vele gevallen mfoeiJijk-
heden; kunnen worden ondervajngen.
Het is de regeerinlg bekend, dat de
verbodsbepaling een last op een aan
tal houders van, motorrijtuigen legt. De
regeering is er echter van overtuigd,
dat dit offer, dat door het algemeen
belang 'm deze ernstige tijden wordt
gevorderd, m'et berusting zal worden ge
bracht- De maatregel, welke van tijde-
lijken, aard is, zal, Zoodra de omstandig
heden zjulks vorderen, door een alge
meen© distributieregeling worden ge
volgd. Voor het overigie is de regee
ring overtuigd, dat aan een distributie
regeling hoe goed opgezet en uit
gevoerd deze ook m|oge zijn. voor
het zakenleven meer bezwaren verbon
den» zijn dan aan de huidige regeling.
Een oordeel van dr. H. Colijn
over den huldigen inter
nationalen toestand
Dr. H. Golijn, welke deze week maar
Genève vertrekt, heeft, voor hiji joins land
tijdelijk verlaat, aan een medewerker van
de Crt. een interview toegestaan, waar
in de oud-premier o.m. betoogde:
Dr. H. COLIJN
Het ©enige, dat althans eenig houvast
schenkt, zijn deze overwegingen: le. er
is g«en oorlogskartstoeh t2e. men deinst
terug voor het volledig inzetten der aan
wezige vernielingskrachten; 3e. men kan
elkaar eigenlijk niet goed aan 't kleed
komen; 4e. een langdurigen oorlog is
zelfs voor de rijkste landen de zekere
weg maar den fimancieelen afgrond.
Men zou hierop de conclusie moeten
laten volgen, dan de kansen op vrede
binnen niet al te lamgie|n| tijd (nog niet
zoo hopeloos schijnen. Maar dan ver
geet men ééfn ding. Dit n.l.: hoe worden
waarborgen tegen herhaling verschaft?
En hoe w|0ird,t het Eyropeesch concert
Weer hersteld1, d.w.z. hoe krijgt men
Duitsehland er toe zijn these los te laten,
dat het alleen pf dat het met Rusland
saam de zaken van 'het continent van
Europa in 'het Oostem en Zuid-Opsten
wel regelen zal. dat Engeland en Frank
rijk daarmede niets te maken hebben,
Daarin ligt m.i. de hoofdmoeilijkheid.
Dien eisch zullen de 'heide Wester-
sche machten m.i. blijven afwijzen. Daar
entegen zullen Zij1 aan dien van waar
borgen tegen herhaling van eenzijdige
wilsoplegging blijven vasthouden en die
waarborgen zijn uitsluitend te verkrijgen
door samenwerking van de Europeesche
grootmachten, d.w.z. door herstel van
het Europetesch concert. Maar dat werpt
juist de Duitsche these onderstboven, dat
Duitsehland alleen of Duitsehland en Rus
land saam de uitsluitend geïnteresseer
den zijn bij' de regeling der verhoudin
gen in Centraal-Oost- en Zuid-Oost-
Europa.
Zuiver zakelijk gezien behoeft men
niet te Wlanhopen aan die mrlogelijkheid
j^an een vrede in eene niet al te veii
verwijderde toekomst, maar als men acht
geeft op wat achter de feiten ligt, is
het in elk geval voorzichtiger olm! m'et
een vrij' langen oorliogsduur te rekenen".
KORT EN BONDIG
Blijkens aan de Kamer van Koop
handel te Rotterdam door den directeur
der directe belastingen, invoerrechten en
accijnzen aldaar verstrekte gegevens heeft
het havemverkeer gedurende de maand
September bedragen: binnengekomen te
Rotterdam 412 schepen (v.j. 1407) met
een totale inhoud van 610.018 ton (v.j.
2.191.249). Te Parijs zijln kaarten voor
rantsoeneering van levensmiddelen niet
noodig gebleken. De hallen krij'gen da
gelijks ©en ruimen aanvoer. In vergelij
king tot dagen vam vóór den oorlog zijn
de prijzen, hetgeen een wonder schijlnt,
zelfs aanzienlijk gedaald. In officieel©
Fransche kringen koestert men geen be
zorgdheid voor den naderenden winter.
Men zegt, dat bet vraagstuk der Fran
sche voedselvoorziening opgelost is, al
dus Havas. Italië zal voorloopig geen
distributie invoeren. Gayda schrijft in het
„Giornale d'Italia", dat de voorraden en
de aanvulling voldoende zijn v,oor de
bevolking, doch deze mag piet verspil
len. Hij geeft evenwel te verstaan dat
Italië door de omstandigheid gedwongen
zou kunnen worden iom tot distrubitie
over te gaan. De Britsche admirali
teit heeft onthuldi dajt ide luchtaanval
Finland ongerust over de plannen
van de Sovjets te Moskou
De prestaties van de Pooische
vlooteenheden in de Oostzee
Dr. H. Colijn's visie op de kansen
van vrede of oorlog
Met 16 October e.k. wordt met
de suikerdistributie begonnen
Begrafenis van wijlen ds. Ruysch
van Dugteren te Zonnemaire
Iets koeler
Barometerstand van hedenmiddag 2 uur:
13 Oot.
Zon op: Zon onder:
6,22 17,18
Maan op: Maan onder:
13 Oot. 7,03 17,21
Hoog- en laagwater te Zierikzee
Hoogwater: Laagwater:
13 Oot. 2,43 14,56 7,56 20,25
op een Britsch kruiser-eskader in de
Noordzee pp Maandag j.l. blijkens een
thans van het eskader ontvangen rap
port. vijf uur duurde en dat meer dan
honderd bommen werden geworpen. Een
lading bommen viel volgens de mede-
deeling van de admiraliteit zoo dicht bij,
dat een paar bomsplinters op een kruiser
terecht kwamen. In de vergadering
van de legeroommissie uit de Fransche
Kamer heeft de voorzitter, MielLet, me
degedeeld. dat den minister-president ver
zocht was, maatregelen te treffen voor
het naar huis zenden van de oudste ge
mobiliseerde lichtingen. Deze kwestie
wordt, naar hij zeide, op het oogenblik
bestudeerd en het schijnt, dat binnen
kort een regeling zal worden getroffen.
President Roosevelt heeft tijdens een
persconferentie verklaard, dat in den
Europeeschen oorlog geen aanbiedingen
pf eerste stappen om tot vrede te ko
men zijn gedaan. De president gaf te
kennen, dat hij' de berichten uit Berlijn,
volgens welke hij op zich zou kunnen
nemen om te bemiddelen in het conflict,
niet ernstig opnam. De roebel heeft
in Sovjet-Polen de zloty geheel verdron
gen. In de eerste dagen van de Russi
sche bezetting was aangekondigd, dat de
zloty naast den roebel zou circuleeren^
maar na enkele dagen begon de waarde
van de Pooische munt sterk af te nemen
en zij' ging voort te dalen met het ge
volg, dat de mensehen die in zloty ge
spaard hebben. Zwaar zijn getroffen.
Robert Elliott, die in vijf - Amerikaansch©
staten den electrischen stoel bediend
heeft, is op 65-jarigen leeftijd overleden.
Tot degenen, die door hem naar den
sto'el" geleid werden, behoorden de moor
denaar van het kind van Lindbergh,
Hauptmann, en de anarchisten Sacoo en
Vanzetti. Hoewel hiji zijn ambt dertien
jaar bekleed heeft, was hij altijd tegen
stander van de doodstraf. Litauscbe
politieke kringen leggen er den nadruk
op, dat de sluiting van een pact met
Sovjet-Rusland een „onontkoombare nood
zakelijkheid" was onder de tegenwoor
dige omstandigheden. De terugkeer van
het gebied van Wilna, met inbegrip van
Wilna zelf, doet bij Litauen een gebied
vo'egen van ongeveer 13.000 vierkant©
mijlen met een bevolking van 600.000
zielen.