ZIERIKZEESCHE NIEUWSBODE DONDERDAG 12 OCTOBER 1939 OPGER Z1ERIK2ÊE5G: (OU&AMT 1707 - 1089 De Kern ABONNEMENT Prijs f 1.50 p. kwartaal, buiten Zierikzee f 1.80. Voor het buitenland flO— p. jaar Afzonderlijke nummiers 5 cent. Ver schijnt dagelijks, behalve 's Zondags. Uitgave: N.V. de Zierikzeesche Nieuwsbode, Zierikzee, Schuithaven B 94 Tel. 32, Postgiro 137677 - Dir.: A. J. de Looze - Uitg.-Red.: M. J. Kosten 96STE JAARGANG No. 14160 ADVERTENTIES Prijs: 20 cents p. regiel, minimum 80 cents Bij contract speciale prijzen. Grootte der letters naar plaatsruimte. „Succesjes" 60 cents. Inzending tot 's morgens 10 uur ONDER DEN SCHIJNWERPER valt de schelle lichtschijn. der we reldpolitiek k>p de Baltische Staten en Finland. Met de Randstaten zijn te Moskofu reeds overeenkom/sten ge troffen, van wederzijdschen bijstand, ter wijl 'mtein. Finland een soortgelijk ver drag ter onderteekemiog wenscht voor te leggen. Maar Finland blijkt voors hands niet bereid te bukken voor Mps- koU'. i Kyösti Kallio, de 'president der Finsche republiek, die na den vrede van Dor pat in 1920 zelfstandig werd Voorzoover bekend, eischt Moskou een drietal ei laaiden in de Finsche Golf op, waarvan het voomaamlste Hoglanld en waar het Russische vlootbases weimsdht te vestigen- Vermoedelijk is het hoofd doel de belangrijke groep der Alaud- eilandCn, aan den ingang van de Both- nische Golf, fusschen Finland en Zweden. Deze eilanden hebben altijd een piufrt van wrijving gevormid tusschen de «mo gendheden, die er omheen liggen. Krachten? het Volkenbondshandvest heeft Finland zich 'moeten bepalen tot het handhaven van de neutraliteit van de Alamd-eil an den, maar onder den in vloed van, de gewijzigde omstandigheden zijmi Finland en Zweden het ten vorige jare eens geworden omtrent het aan leggen, van bepaalde versterkingen. Berlijn hechtte daaraan Zijn goedkeu ring, oiaar Moskou maakte bezwaren; het koesterde de vrees, dat de eilanden een versterkte voorpost van het Derde Rijk in de Oostzee tegen Rusland zfouden worden. Berlijn heeft sedert 28 Sep tember de eilanden aan de belang stelling van de Sowjets overgelaten. Geen wonder dat mten zich in Finland ongerust maakt. Men heeft door de con centratie van het leger, dat een vfb- deseffectief heeft van 25.000 m'aei, aan de Russische grens en het bevel tot evacuatie van de burgerbevolking van Helsingfors, de hoofdstad, Viborg, Tam1- nverfors en Abo, Mosko'u - te verstaan gegeven. dat Finland zich zal verzet ten^ indien het onder den druk vain ge weid wordt gesteld. Ook in< Zweden komlt ongerustheid tot uiting over de plannen der Russen- Niet miinder in Denemarken. Deze drie (mo gendheden, plus Noorwegen, vorm'en het zoogenaamde neutrale Scandinavische statenblok. Zij achten haar politieke be langen onderling nauw verbonden en hechten er groote waarde aan, dat de grenzen van geen harer geschonden) wordt- Met het oog op het lot, dat Finland boven 't hopfd hangt, vragen in het biji- zonder Zweden en Noorwegen zich af hoever de plannen der Russen tha^s in het Oostzeegebied reiken. De ongerustheid in de Scandinavische landen komt grototen deels vOort uit vrees voor het imperialisme van. het Russisch bolsjewisme. Ook in, Italië ko-mit een dergelijke ongerustheid hoe langer hoe sterker tot 'uiting over de bolsjewistische belang stelling der Moskovieten voor den Bal kan^ Hitiers machtspositie- is daarvoor ia de eerste plaats verantwoordelijk; z!ij heeft de bufferstaten,, die Sowjet-Rus- land- van Europa scheidde, vernietigd en de bolsjewisten, aan de grenzen vain het Derde Rijk en Europa Zijn stellingen bezorgd. Is hij bereid of ïtu staat, aan de verdere voortschrijding van het bolsjewismle paal en perk te stellen? DE PRESTATIES DER POOLSCHE VLOOT 2 Duitsche torpedobooten vernield Gedurende den Duitschen veldtocht in Polen, he^ft imien wel van tijd tot tijd gehoord, dat de Duitsche vloot tezelfder tijd, opruiming hield louder de Pooi sche vloot, im'aar van' Pooische zijde hoorde mien, over een eventueel optre den, van deze schepen nimmer iets. Thanis komt Havas met een verhaal, volgerïts hetwelk op 1 September de Pooische torpedobootjager WAcher ero de m!ijn,eoiegger Gryf een ontmoeting ge had hebben met vijf Duitsche torpedor boot jagers, waarin, een Duitsche torpe dobootjager gezonken zlou zijn-" Den vol genden dag brachten de Wicher en de Gryf opnieuw een Duitschen torpedo bootjager tot zinkeneen tweede werd beschadigd. Den dag daarop Wertdi de Gryf bijl het schiereiland Hela door 21 Duitsche vlieg tuigen aangevallen en gedurende 20 minuten gebombardeerd; in dien tusschen- tijd wist hij echter zeven, Duitsche vlieg tuigen pfeer te schieten- Hij werd in be schadigden^ toestand naar de haven van Hela gesleept, waar de Wicher, die even eens aan een luchtbombardement was blootgesteld, met achttien mian van do bemanning gezonken was. Op 4 September wierpen Duitsche vliegtuigen, bo'rnmen op de Gryf, die daarna uitbrandde. Twee Duitsche mijnenvegers zouden voor Hela o.p imijnen dijn* geioopen, ee„i vam de twee een uur voor den wapen stilstand. Van de vijf Pooische diuikböotem zijn er drie in/ beschadigden toestand naar 'neutrale landen gevlucht, waar zij zijn geïnterneerd. OP ZOEK NAAR DUITSCH KAPERSCHIP De «Admiraal Scheer» op den Oceaan Hoewel de grootste geheimhouding in acht wordt genomjein over de plannen van de Britsche imiarihe om1 het Duitsche ka perschip in, het Zuiden van den Atlaur tischen. Oceaan te vernietigen, werd toch gisteravond vernomen, dat thans door Britsche kruisers naar het schip wordt gezocht- Het ©enige tot mu' toe bekende slachtoffer van, den kaper, welke ver moedelijk de slagkruiser Admiral Scheer is, is het Britsche vrachtschip Clememt, dat int het begin van deze maand tot zïn'ken werd gebracht- Dit vermoeden is gegrondvest op de verklaringen van de opvarenden van de Clemlent. Sedertdien, is er niets mieer vernomen van, de Admiral Scheer, noch van eenig ander op dezen kruiser lijkend schip. Blijkbaar poogt het schip njet langs draadloozen, weg in verbinding te ko- anteïi' m'et den Duitschen marinestaf, aan gezien, hierdoor gemakkelijk ziijn posi tie te bepaleni zou zijn- Naar vernomen wordt, heeft de Ad miral Scheer voldoende brandstof voor een, tocht van 10,000 mijl aan boord en indien het ge'en gelegenheid heeft zijn voorraad bij te vullen;, dam m'ag men veronderstellen, dat 'men spoedig weer van het schip zal hoeren of dat het zal pogen, een Duitsche haven te berei ken- De kansen op ontsnappen zijfn. dan gering. SUIKERDISTRIBUTIE OP 16 OCTOBER Één pond per persoon in de veertien dagen üe minister van ^/economische zakon deelt mtedo dat toet ingang van 16 dezer als eerste artikel met de distributie van suiker zal Worden begonnen. Van dien datum af zal men in den winkel slechts suiker kunnen ko.open te gen inlevering van een nader aaim te wijzen bpn der rijksdistributiekaart. Het rantsoen, dat men op dien bon, die gel dig is van 16 October tot en met 29 dezer, kan verkrijgen, bedraagt een halve kilogram suiker. De bon is in het ge- heele land, geldig; imfen kaïn dus koop en in welke plaats en bijl welken [winke lier men wil. Teneinde een goeden gang va|n zaketni te verkrijgen, is het uiteraard noodza kelijk, dat de winkels op 16 October in derdaad over voldoenden voorraad suiker kunnen beschikken. Om dit te bereiken is het noodzakelijk gebleken (om gedurende vier voorafgaande dagen, n.l. a.s. Don derdag, Vrijdag, Zaterdag en Zondag (12 tot en met 15 dezer) aan de winkeliers te verbieden suiker aan de consumen ten af te leveren. Deze onaangename maatregel is helaas onvermijdelijk, omdat, vil men de win kels met suiker vullen, men ze niet van boven kan volgieten en van bened'ejni la- laten leegloop en. Zelfs nu moet het pu bliek met aandrang verzocht worden ohi op Maandag a.s. niet dadelijk alle bons tegen suiker in te willen wisselen, iwant ieder kan begrijpen, dat wanneer alle 8i/2 millio®n Nederlanders op ééjn dag ieder bet hun toegedachte pond suiker zou den koopen, geen enkele winkelvoorraad daartegen bestand zou zijln. Wellicht in November reed« verhooging van hei rantsoen Absoluut zeker kan men er van zijln, dat. al zou 'het dan niet dadelijk Maan dag Zijn, iedereen in den loop van deze periode de toegewezen hoeveelheid sui ker zal kunnen krij'gen. Deze distributie van suiker imtmers geschiedt niet, pmldat er werkelijk sui ker-gebrek is in Nederland, miaar alleen olm) te zjoirgen, dat iedere Nederlander een gelijke hoeveelheid suiker zal klin ken verkrijlgen. De suikerbieteno|qgst is in Vollen gang en alleen pimdat ziji tnog niet verwerkt is,, iwordt beginnen tmtet een jniet te groote hoeveelheid, te distribueeren. Dit kwan- tu'ml van 1/2 kg in de veertien dagen off wiel 250 gram! in de week is ongeveer 3/4 van het normiale huishoudelijke ver bruik, dat gemiddeld pp pijn 330 gram per hoiafd der bevolking per week wordt geraamd. Naar het zich laat aanzien, zal spoedig, wellicht reeds in Nioyeiml- ber, het rantsoen verhoogd, kunnejn Wor- Het verbod van benzine-gebruik op Zondagen Geen uitbreiding van de uitzonderingen Naar aanleiding van de vele vragen, welke inlzJake het verbod van het ver bruik vani benzine op Zon- en feest dagen, aan de militaire autoriteiten, aan de radio-om'roep-oontröle-oottnim'issie en aan het departement worden gericht, brengt de minister van oeconomische ziaken, het volgende ter algamteene ken nis: tiet verbod van het verbruik van ben zine op Zon- en feestdagen is uitge vaardigd met het oog op de moeilijk heden, welke in de toekomst in de voorziening van motorbrandstoffen kun nen optreden- De voorraad van de ver schillende aardolieproducten speelt hier bij een, rol. Op dit verbod is een niet on aanzienlijk aantal uitzonderingen ge maakt- Ontheffing van het verbod is niet mogelijk, zOodat aanvragen tot ont- helfing niet k'unnen worden ingewilligd Ook het vragen, van bewijzen van vrijen doortocht is niet op zijn plaats, o;m|;ia,t deze bewijzen, daarvoor niet worden verstrekt. Na ernstig onderzöek is gebleken, dat aam verzoeken tot het opnemen in de beschikking van uitzonderingen voor autoritten «met bepaalde particuliere of zakelijke doeleinden, geen gevolg kan worden gegeven, omdat een cpntröle daarop practisch anjet mogelijk is. Daartegenover is het openbare ver voermiddel taxi, huurauto met chauf feur en; autobus geheel vrijgelaten, waardoor in, zeer vele gevallen mfoeiJijk- heden; kunnen worden ondervajngen. Het is de regeerinlg bekend, dat de verbodsbepaling een last op een aan tal houders van, motorrijtuigen legt. De regeering is er echter van overtuigd, dat dit offer, dat door het algemeen belang 'm deze ernstige tijden wordt gevorderd, m'et berusting zal worden ge bracht- De maatregel, welke van tijde- lijken, aard is, zal, Zoodra de omstandig heden zjulks vorderen, door een alge meen© distributieregeling worden ge volgd. Voor het overigie is de regee ring overtuigd, dat aan een distributie regeling hoe goed opgezet en uit gevoerd deze ook m|oge zijn. voor het zakenleven meer bezwaren verbon den» zijn dan aan de huidige regeling. Een oordeel van dr. H. Colijn over den huldigen inter nationalen toestand Dr. H. Golijn, welke deze week maar Genève vertrekt, heeft, voor hiji joins land tijdelijk verlaat, aan een medewerker van de Crt. een interview toegestaan, waar in de oud-premier o.m. betoogde: Dr. H. COLIJN Het ©enige, dat althans eenig houvast schenkt, zijn deze overwegingen: le. er is g«en oorlogskartstoeh t2e. men deinst terug voor het volledig inzetten der aan wezige vernielingskrachten; 3e. men kan elkaar eigenlijk niet goed aan 't kleed komen; 4e. een langdurigen oorlog is zelfs voor de rijkste landen de zekere weg maar den fimancieelen afgrond. Men zou hierop de conclusie moeten laten volgen, dan de kansen op vrede binnen niet al te lamgie|n| tijd (nog niet zoo hopeloos schijnen. Maar dan ver geet men ééfn ding. Dit n.l.: hoe worden waarborgen tegen herhaling verschaft? En hoe w|0ird,t het Eyropeesch concert Weer hersteld1, d.w.z. hoe krijgt men Duitsehland er toe zijn these los te laten, dat het alleen pf dat het met Rusland saam de zaken van 'het continent van Europa in 'het Oostem en Zuid-Opsten wel regelen zal. dat Engeland en Frank rijk daarmede niets te maken hebben, Daarin ligt m.i. de hoofdmoeilijkheid. Dien eisch zullen de 'heide Wester- sche machten m.i. blijven afwijzen. Daar entegen zullen Zij1 aan dien van waar borgen tegen herhaling van eenzijdige wilsoplegging blijven vasthouden en die waarborgen zijn uitsluitend te verkrijgen door samenwerking van de Europeesche grootmachten, d.w.z. door herstel van het Europetesch concert. Maar dat werpt juist de Duitsche these onderstboven, dat Duitsehland alleen of Duitsehland en Rus land saam de uitsluitend geïnteresseer den zijn bij' de regeling der verhoudin gen in Centraal-Oost- en Zuid-Oost- Europa. Zuiver zakelijk gezien behoeft men niet te Wlanhopen aan die mrlogelijkheid j^an een vrede in eene niet al te veii verwijderde toekomst, maar als men acht geeft op wat achter de feiten ligt, is het in elk geval voorzichtiger olm! m'et een vrij' langen oorliogsduur te rekenen". KORT EN BONDIG Blijkens aan de Kamer van Koop handel te Rotterdam door den directeur der directe belastingen, invoerrechten en accijnzen aldaar verstrekte gegevens heeft het havemverkeer gedurende de maand September bedragen: binnengekomen te Rotterdam 412 schepen (v.j. 1407) met een totale inhoud van 610.018 ton (v.j. 2.191.249). Te Parijs zijln kaarten voor rantsoeneering van levensmiddelen niet noodig gebleken. De hallen krij'gen da gelijks ©en ruimen aanvoer. In vergelij king tot dagen vam vóór den oorlog zijn de prijzen, hetgeen een wonder schijlnt, zelfs aanzienlijk gedaald. In officieel© Fransche kringen koestert men geen be zorgdheid voor den naderenden winter. Men zegt, dat bet vraagstuk der Fran sche voedselvoorziening opgelost is, al dus Havas. Italië zal voorloopig geen distributie invoeren. Gayda schrijft in het „Giornale d'Italia", dat de voorraden en de aanvulling voldoende zijn v,oor de bevolking, doch deze mag piet verspil len. Hij geeft evenwel te verstaan dat Italië door de omstandigheid gedwongen zou kunnen worden iom tot distrubitie over te gaan. De Britsche admirali teit heeft onthuldi dajt ide luchtaanval Finland ongerust over de plannen van de Sovjets te Moskou De prestaties van de Pooische vlooteenheden in de Oostzee Dr. H. Colijn's visie op de kansen van vrede of oorlog Met 16 October e.k. wordt met de suikerdistributie begonnen Begrafenis van wijlen ds. Ruysch van Dugteren te Zonnemaire Iets koeler Barometerstand van hedenmiddag 2 uur: 13 Oot. Zon op: Zon onder: 6,22 17,18 Maan op: Maan onder: 13 Oot. 7,03 17,21 Hoog- en laagwater te Zierikzee Hoogwater: Laagwater: 13 Oot. 2,43 14,56 7,56 20,25 op een Britsch kruiser-eskader in de Noordzee pp Maandag j.l. blijkens een thans van het eskader ontvangen rap port. vijf uur duurde en dat meer dan honderd bommen werden geworpen. Een lading bommen viel volgens de mede- deeling van de admiraliteit zoo dicht bij, dat een paar bomsplinters op een kruiser terecht kwamen. In de vergadering van de legeroommissie uit de Fransche Kamer heeft de voorzitter, MielLet, me degedeeld. dat den minister-president ver zocht was, maatregelen te treffen voor het naar huis zenden van de oudste ge mobiliseerde lichtingen. Deze kwestie wordt, naar hij zeide, op het oogenblik bestudeerd en het schijnt, dat binnen kort een regeling zal worden getroffen. President Roosevelt heeft tijdens een persconferentie verklaard, dat in den Europeeschen oorlog geen aanbiedingen pf eerste stappen om tot vrede te ko men zijn gedaan. De president gaf te kennen, dat hij' de berichten uit Berlijn, volgens welke hij op zich zou kunnen nemen om te bemiddelen in het conflict, niet ernstig opnam. De roebel heeft in Sovjet-Polen de zloty geheel verdron gen. In de eerste dagen van de Russi sche bezetting was aangekondigd, dat de zloty naast den roebel zou circuleeren^ maar na enkele dagen begon de waarde van de Pooische munt sterk af te nemen en zij' ging voort te dalen met het ge volg, dat de mensehen die in zloty ge spaard hebben. Zwaar zijn getroffen. Robert Elliott, die in vijf - Amerikaansch© staten den electrischen stoel bediend heeft, is op 65-jarigen leeftijd overleden. Tot degenen, die door hem naar den sto'el" geleid werden, behoorden de moor denaar van het kind van Lindbergh, Hauptmann, en de anarchisten Sacoo en Vanzetti. Hoewel hiji zijn ambt dertien jaar bekleed heeft, was hij altijd tegen stander van de doodstraf. Litauscbe politieke kringen leggen er den nadruk op, dat de sluiting van een pact met Sovjet-Rusland een „onontkoombare nood zakelijkheid" was onder de tegenwoor dige omstandigheden. De terugkeer van het gebied van Wilna, met inbegrip van Wilna zelf, doet bij Litauen een gebied vo'egen van ongeveer 13.000 vierkant© mijlen met een bevolking van 600.000 zielen.

Krantenbank Zeeland

Zierikzeesche Nieuwsbode | 1939 | | pagina 1