ZIERIKZEESCHE
NIEUWSBODE
WOENSDAG 11 OCTOBER 1939
OPGEN<
ZIERIKZEESCHE COURANT
DALADIER ANTWOORDT HITLER
De Kern
ABONNEMENT
1707 - 1880
Prijsf 1,50 per kwartaal, buiten Zierikzee
f 1,80. Voor het buitenland f 10,per jaa'.
Afzonderlijke nummers 5 oents - Verschijnt
dagelijks, behalve 's Zondags.
Uitgave: N.V. de Zierikzeesche Nieuwsbode, Zierikzee, Schuithaven B 94
Tel. 32, Postgiro 137677 - Dir.: A. J. de Looze - Uitg.-Red.: M. J. Kosten
96STE JAARGANG No. 14159
ADVERTENTIES
Prijs20 oents per regel, minimum 80 oents
Bij oontraot speciale prijzen. Grootte der letters
naar plaatsruimte. //8uooesje8" 60 oents. Inzending
tot 's morgens 10 uur.
Frankrijk is vastbesloten zich niet te onderwerpen
aan «dictaten» van geweld
Frankrijk zal strijden om een definitieve garantie
voor de veiligheid der naties te krijgen
„Sedert een maand rukken onze sol
dalen voorwaarts op vijandelijk gebied.
In de lucht vermenigvuldigen onze vlie
gers de bewijzen van hun moed. Op zee
verzekeren onze matrozen de vrije ver-
binding tusschen Frankrijk en Zijh lm-
perium, verjagen zij de vijandelijke duik-
booten en hebben zij honderdduizenden
tonnen grondstoffen bestemd voor Duitsch-
land,, in beslag genomen. Ejnlgelamd e|ni J
Frankrijk Zijh meester op den Oceaan
en gij weet. dat zij die de zee 'be-
heerschten. steeds de overwinning heb
ben behaald".
Aldus begon gisteravond die Fransche
minister-president zijn verklaring over het
optreden zijner regeering, haar gedach
ten en besluiten, ingegeven door den toe
stand in Europa.
Tegen Duitsche overheersching
Met nog vuriger geloiof in het volk
en in het lot van het gemeenschappelijk
vaderland deed Daladier een beroep op
de broederschap van Frankrijk, welke
het nogmaals in staat Zal stellen de be
proevingen te boven te komen en het
gevaar te overwinnen. „Wij strijden niet
voor onzen grond en onze haardsteden
alleen, doch nok voor de beschaving
welke verder gaat dan onze grenzen
en welke van ons heeft gemaakt, Wat
'wtiji zijn: vrije en waardige Wezens, die
eerbied hebben vo)0;r hun naaste, die in
staat zijn hun. woord te houden en ge
trouw te zijn aan de groioite cultureele
traditie van het Westen.
Noch Frankrijk, noch Engeland zijtn ten
strijde getrokken voor een soort ideolo-
gischen kruistocht, noch Frankrijk mo'dh
Engeland zijn ten strijde getrokken in
een lust van verovering. Zij waren ver
plicht te strijden, omd^t Duitschland zijh
overheersching wenschte op te leggen
aan Europa. Wie zal thans gelooven dat
het ging om Danzig en den Corrid/or,
of het lot van de Duitsche minderheid?
Duitschland heeft bewezen, dat het of
wel Polen door list wilde overwinnen,
ofwel te vuur en te Zwaard Wilde neer
slaan. Na Oostenrijk, Tsjecho-Sliowakije.
Na Tsjecho-Slowakije Polen. Dit waren al
len étappes op den weg, welke Frank
rijk en Europa zou hebbén geleid toti
de hardste dienstbaarheid!
Garanties voor veiligheid
is een eerste eisch
Herinnerend aan de vage vredesvoor
stellen di0|0fr Hitier vorige Week Vrijdag
gelanceerd, vroeg Daladier:
Hoe kan men deze rede samenvatten?
Op deze wijze: „Ik heb Polen vernie
tigd. ik ben voldaan. Laten wij den strijd
staken. Laten wij een conferentie beleg
gen om mijn veroveringen vast te leggen
en den vrede te organiseeren.
Het ongeluk is, dat men deze taal
reeds eerder heeft gehoord. Na de an
nexatie van Oostenrijk heeft Duitschland
gezegd: „ik heb Oostenrijk genomen, ik
vraag niets meer". Enkele maanden later
eischte het de Sudeten op en de leider
van Duitschland zeide te München tot
ons, dat wanneer deze eisch voldaan
Zou zijn. hij' niets meer zou vragen. En-
EDOUARD DALADIER
„Er kan eerst vrede zijn, wanneer
garanties zijn verkregen voor de veiligheid
kele maanden later maakte Duitschland
I zich meester van geheel Tsjecho-Slowa-
i kije. In den Rijksdag zieide men toen
tot de wereld: „Duitschland vraagt niets
meer". Na de verplettering van Polen
is dezelfde verzekering gegeven en ver-
der niets.
Frankrijk wSnseht nog altijd samen
werking tusschen die volken, maar het
is vastbesloten zich niet te onderwerpen
aan de „dictaten" van geweld. Men heeft
de wapens ten aanval opgenomen en
zal ze neerleggen, wanneer het goede
garanties heeft, dat de veiligheid niet
om het halve jaar in gevaar wordt ge
bracht.
Het lot van Polen
zo,u slechts twee mogendheden aangaan,
heeft Hitier beweerd1. Het gaat ook den
Polen aan, aldus Daladier. Mien kan een.
j kaart van Europa teekenen zonder re-
I kening te houden met al deze levende
werkelijkheden, welke de volken zijh, hoch
j met hun tradities of behoeften. Op deze
wijze wordt Europa gevoierd naar de
revoluties en de oorlogen, welke het
gedurende eeuwen in bloed hebben doen
baden.
Indien men werkelijk vrede wil, een
duurzamen vrede, dan moet men be
grijpen, dat de veiligheid der naties
slechts kan rusten op wiederkeerige ga
ranties Welke iedere verrassing uitsluiten
en welke een wal opWerpen tegen iedere
poging tot overheersching.
Indien men werkelijk dén vrede wenscht
en een duurzamen vrede, dan moet men
eindelijk begrijpen, dat de tijd voorbij
is. waarop territoriale veroveringen wel-
I zijn brachten aan den veroveraar.
Na al zijn veroveringen begint Duitsch
land een oorlog met kaarten voor brood,
vleesch. melk en suiker.
De Franschen hebben een afschuw van
al deze dienstbaarheid. Zij' willen, dat
een Europa ontstaat, dat bevrijd zal zijn
van alle bedreigingen met een aanval.
Winterhilfe in Duitschland
Een sombere rede van den Führer
De hervatting van het werk voor de
hujlp in, den winter (Winterhilfs-werk)
waarin het geven van pakketten van een
pond levensmiddelen, alsmede het af
staan van oude schoenen en, kle'eren,
terwijl de mogelijkheid omi zich njeuwe te
kunnen aanschaffen twijfelachtig is, met
eenige bezwaren gepaard gaat, kwam
vcor vele Duitschers onverwacht.
De redevoering, welke de Führer bij
deze gelegenheid heeft genouden, was
ini menig opzicht opmerkelijk, niet zöp-
zeer door den inhoud van zijn .uit!è|*
tingen over de buitenlandsche situatie,
dan, wel door den toon waarop deze
werd uitgesproken-
„Wij waren d'it jaar gedwongen naar
de wapenis te grijpen", betoogde Hitler.
In, enkele weken is de staat, die het
brute alst tegenL ons meende te kunnen
optreden, neergeslagen, c'ank zij de
dapperheid van onze soldaten en de
prestaties vam. enze aanvoerders.
Een. ding staat vast. De vijand zal
ons niet vernietigen, noch oeconomisch,
npch militair, en een Duitsche capitulatie
Zuilen, ze niet beleven- Ik heb mijn be
reidwilligheid om vrede te sluiten kond
gedaan: Duitschland is besloten den strijd
door 'fe zetten als mijn aanbod afge
slagen zou worden. Noch de ellende
van het cogcnblik, noch de aankondiging
van den dulur van den strijd zullen ons
miurw «naken- Wat de vijand wil kan
hij krijgen.
Ik "heb een moeilijken weg ingeslagen
pjm] Duitschlandi van Versailles te be-
vrijdem De weg voor ons kan moeilijker
zijn, die, welke achter ons ligt in de
laatste twintig jaar. Wij worden ge
sterkt door de nu voltrokken gemeen
schap van het iheèle Duitsche volk. Wij
zijn bereid alle offers te brengen om
den. strijd omi het bestaam te voeren.
Het Roode Kruis zal een deel van de
opbrengst als onderdeel van het Winter
hui pwerk ontvangen- Ieder moet thans
■niet denken aan de grootte van zijn
persoonlijk offer, maar slechts aan hen,
die het allergrootste offer mloeten bren
gen-
Eenj. nie,uiw volksliehaaml Snoet uit de
zen strijd voortkomen- Alles imloet dit
jaar overtroffen, worden. Wij zullen den
Vij .md toonen, die méént Ons volk te
kuininen ontbinden, dat het Duitsche volk
steeds hechter te samen, zal staan. Wiat
wij gemeenschappelijk mloeten lijden, dat
Zullen; wij verdragen- De beslissing over
oorlog of vrede ligt niet méér bij ons".
Opmerkelijk is, dat deze redevoering
werd uitgesproken alvorens nog Dala
dier en Chamberlain zich over de kwes
ties van, den dag hebben uitgelaten.
Voor zoover dat nioiodig was, heeft
dieze redevoering als vplkomén ontnuch
tering gewerkt op degene die noig| illu
sies koesterde omtrent hetgeen zon neer
komen op een capitulatie van Engeland
uit angst voor de eigen courage. Over
de mogelijkheid van daadwerkelijke
hulpverleening door Rusland wordt nau
welijks m'eer gesproken,-
FINLAND IN DE KNEL
Helsinki en Wiborg worden ontruimd
In een radiorede heeft de Finsche mi
nister van binmenlandschie zakejn, de bévol-
king van de steden Helsinski en Wiborg
aangespoord, deze steden Zoo spoedig
mogelijk vrijwillig te verlaten, voior de
Finsche regeerimg genoodzaakt is daar-
toi0 dwangmaatregelen te treffen.
De minister verklaarde, dat de poli
tieke toiestand niet onrustiger of slech
ter is geworden, doch het is beter thans
de maatregelen rustig uit te voeren, dan
later verhaast.
Voor het evacueeren van beidé steden
zullen b'ijzondene treinen beschikbaar zijh.
Degenen, die niet buiten de stad bijl fa
milie onderdak kunnen komen, zullen
door de regeering een plaats krijgen
aangewezen. Eigenaars van auto's die.
wegens gebrek aan benzine, geen ge
bruik van hun wagen mochten maken,
hebben verlof gekregen, de auto's in de
beide komende dagen voor de evacuatie
te gebruikten.
Deze verontrustende maatregelen heeft
de Finsche negeering moeten nemen, in
in verband met het kloppen op' de deur
door Rusland, die ook in Finland binnen
gelaten wienscht te worden. Ér zijn nog
wel geen Russische troepen aan de Fin
sche grens geconcentreerd1, maar de gar
nizoenen zijn versterkt.
De te Kopenhagen verschijnende Na
tional Tidende schrijft, dat de onderhan
delingen te Moskou niet slechts een pro
bleem voor Finland1 vormen, maar voor
het geheele Noorden. Het probleem is
des te ernstiger, omdat de besprekin
gen te Moskou deel uitmaken van een
veel grooter proces, dat een zeer groot
gevaar meebrengt voor het Noorden en
voor geheel Europa. Denemarken volgt
de laatste ontwikkeling tuschen Finland
en de Sovjetunie met de grootste aan
dacht, daar men gevoelt, dat indien Sta
lin verder in het Oostzeegebied door
dringt. de sovjet-invloed zich verder naar
het westen zou kunnen verbreiden. De
soldaten van het Rooge leger trekken
niet alleen het Oostzeegebied' binnen; het
bolsjewisme vergezelt hen!
KORT EN BONDIG
Radio Rpmia heeft een artikel van den
prefect van Bolzano aangehaald, "waarin
Wordt medegedeeld, idat de regelingen
voioir dien uittocht der Duitsdhers uit
Zuid-Tirol vpdgens het Duitsch-ItaJiaan-
sche verdrag gereed gekomen zijn. Som
mige Duitsdhers Zijn reedis vertrokken.
In ant'wtoiord, op een vraag in het Emr
'gelséhe Lagerhuis heeft de minister voor
die Economische oorlogsvoering de ver
zekering gegeven, dat al het mlojgjelijké
zal Wlorden gedaan io|m) te voorkomen,
dat neutrale schepen worden opgehou
den of dat hen overlast Wondt aangedaan'
bijl de uitoefening van de oorlogsrechten.
In welingelichte kringen op het Vati-
caan WOrd.t volgens Havas medegedeeld,
dat de Heilige Stoel thans inlichtingen
heeft ontvangen uit het door het roode
leger bezette deel van Polen. Deze in
lichtingen bevestigen, dat masisa-execiu-
ties zijn uitgevoerd,, waarvan vooral de
grondeigenaars en de geestelijkheid het
slachtoffer zijn geworden. Maarschalk
Göring heeft aan dien Russischen maar
schalk Wonotsjolow een Fi edeler Stordh
vliegtuig aangeboden vopr 's maarschalks
persoonlijk igebruik. Het toestel is ont
worpen vtopr langzaam vliegen, bezit dus
een geringe landingssoelheid en kani dwjs
volstaan met kleine landimgst er re i)nen.
Het zal maar Moskou Iworaen gevlogen
aopir kolonel Ascherbrenner, de Duit
sche ludhtattaiché te Moskjoiu. Een dier
drie bruggen over het kanaal tusschen
Wjdmau. en Heerbruigg, in het Rijlndal biji
St. Gallen (Zwitserland) is doior een ont
ploffing vernield- Twee militairen zijn
daarbiji om' het leven gekomenMaar
schalk Tsjang Kai Sjek heeft 150.000
Ghineesche dollars uitgedeeld] aan de
overwinnende Chineesclhe troepejni aan 't
front van HjOienan, als belooning voor
het sucoes. De bevolking der aarde
is thans volgens onze statisltici 2095
millioen zielen, van wie siechts 718 imiill.
Christenen zijn, alaoioj slechts een derde
gedieelte. De onderverdieeling van dit
derde gedeelte is aldus: 18 o/0 Roiomhch
Katholiek, 10 o/0 Proitestantscb, 7 °/o
Oostersch-Orthloidox. Het Zweedisdhe
stofomlsdhip „Vistula" is op 40 mijl ten
Noordoosten van de Sbetlamdéilanidejni
getorpedeerd, Negen man zijn geredl, een
reddingboot mét negen imian wordt jniog
verm'ist. De „Vistula" is 1018 ton groot,
Wierd in 1919 gebouwd en is eigendom
van de A.Bi. Sylvia, Billners Koiimpiort
te Gothenburg. Zijl Was op weg naar
Huil imlet een lading- stukgoederen.
Een verpleegster, die Dinsdag te Londlen
met haar collectebus im ü,e ambtswoning1
van dien Lord mayor Van Lomdeln} rond
ging voor een collecte ten bate van het
fonds voor het Roode Kruis, heeft loirdi
Nuffield, ontm|oet, die tot haar verba
zing een 'chèque van 100.000 pond ster
ling in d,e bus liet glijden. Lord' Nuffield
had, dit bedrag beloiofid, wanneer in to
taal 250.000 pond, bijeengebracht zou/zijn
De mobilisatie kost België thans 10
taillioen francs per dag. Bedenkt men
daarbiji, dat die militaire uitgaven voioir
10,800,000 francs op dien gewlmen
eveneens voor ruim een milliard, op de
buitengewone begrootiog voorkomen, d,s{rï
bereikt men een totaalcijfer van 6 milli
ard, per jaar, Wat ongeveer de helft is
van het totaal bedrag v,an de gewione
begroioiting van vorig j,aar. De Brit-
sche minister van Luchtvaart, eir Kings-
ley Woodi, heeft in het Lagerhuis een
overzicht gegeven van de prestaties der
Britsche luchtmacht tijdens den oorlog.
Hijl besprak de paraatheid van het luoht-
wlapen, zijn propaganda- en verkennings
tochten, wiaarbiji ;oi.a. de geheele Sieg
fried,linie door foto's in kaart gebracht is
VERSCHILLENDE BERICHTEN
Een soldaat voor de kerk
In de Nederdiüitsch Hervormde genteen-
te te R ij s w ij k (Z.H.) heeft zich een,
merkwaardig conflict tusschen den pre
dikant dier gemeente ds. P. L. L. Post
en, den militairen commandant der tijde
lijk aldaar gelegerde miilitairem afge
speeld. Op een der 'eerste Zondagen dier
mobilisatie heeft ds. Post een predikatie
geho,uden;» welke door dezen coimlmandant
ontoelaatbaar voor militairen geacht
werd. Het bijwonen van door dezen pre
dikant te leiden godsdienst-oefeningeln'
werd verboden en. des Zondagsmorgens
werd eera wacht bij de kerk geplaatst.
Ds. Post heeft daartegen protest aamge-
teekend bij den commandant vam het
veldleger. Deze heeft ma ingewonnen
advies van, den officier van justitie bij1
de rechtbank te 's-Gravenhage verklaard,
dat de bewuste preek inderdaad niet
ontoelaatbaar vp,or militairen was en1
heeft het bevel, dat geen. militairen de
door ds. Post te leiden, godsdiemstoefe-
nJngen mocht bijwonen, doep intrekken.
De ontsnapte gevangenen
De arrestatie van drie der uit ide straf
gevangenis te Haarleim) ontsnapte Duit
schers isi niet zo|oizeer te danken aan
de activiteit der Koninklijke Maréchaus
see, als Wel aan die opmérkinglsgave Van
een- chauffeur der Brabantsche Bulurt-
spoiarwegen en Autobusd,ien(sten (BBA)
op de lijn Breda—Wernhiout girens.
Deze chauffeur kreeg aan het station
Breda drie passagierjs in Zijn bus, (die
zijn aandacht trokken diopr hun Duitsch
accént. Ieder van hen kwiami afzonderlijk
en zijl namen o|ok niet bij; elkaar ip de
bus plaats. Integendeel gedroegen zij!
zich, of Zijl. elkaar in het geheel niet
kenden. De eenige overe.enk]oimst tus
schen de drie manuren was, dat alle
drie een, kaartje naar Zondert namen
en daar uitstapten. Ziji reden dus niet
diojpr tot Wiemhout grens, doch verlieten
elk afzonderlijk en zonder eenige (notitie
van elkaar te nemen die bus op onge
veer een halfuur van de grens.
Daladier antwoordt Hitier op
dient vage vredesvoorstellen
Sombere toon van Hitier bij de
campagne voor winterhilfe
De Russische beer klopt aan
de poorten van Finland
Inkomens en vermogens in Neder
land in de laatste jaren
De uitvoer van uien vertoonde
in September recordcijfers
Plaatselijk eenige regen
3on op: Zon onder:
12 Oot. 6,20 17,13
Maan op: Maan onder;
12 Oot. 5,43 16,55
Nieuwe Maan 20,50
Hoog- en laagwater te Zierikzee
Hoog waterLaagwater
12 Oot. 1,57 14,10 7,17 19,42
Dit feit op zichzelf k)wa|m dien chauf
feur dan ojOik niet vreemd voor.
Doch wiel maakte het zijn argWaan
gaande, dat hij', terugkomende van Wem
hout, |op ongeveer een kwartier van de
grens die drie 'mannen, die te Breda
elk afzonderlijk waren ingestapt en i|p
die bus gedaan hadden of ziji vreemden
voior elkaar waren, nu in eikaars ge
zelschap, druk pratend, in de richting
van de grens zag wandelen.
Zóó vreemd, vond de chauffeur dit, dat
hiji het zekere voor het onzekere nam
en bijl het voorbijrijden van de mare
chausseekazerne te Zumdert den opper-
wachtméester-br igade-comm and ant aldaar
op d,e hiooigte bracht. Deze nam hierop
onmiddellijk zijn maatregelen en zoo
doende gelukte het de drie mannen iop
slechts korten afstand, van de grens asjnl
te houden.
Aanvankelijk ontkenden zij' de ge
vluchte Duitschers te zijn. Dodh tpen bij
fouilleering aan den lijve bfeek, dat hum
onderkleeren gevangenislaumlmers drpie-
gen, Was het pleit spoedig beslist en kon
ontkennen |niet meer baten.
Bovendien had inmiddels de autobus-
chauffeur op het politiebureau te Breda
de drie idtoior hem' vervoerde mannen
van de foto's herkend als drie der te
Haarlem) ontvluchten.
Nieuw anti-„plak" middel
In den nacht van Zaterdag op Zcjnr
dag klonk iop de Heerengradit bijl de
Raadhuisstraat te Amsterdam' het ge
loei van een alarrosirene. Het duurde
niet lang of er verzamelde zich publiek
en oojk d,e politie kwam ter plaatse. Een
familie had visite gekregen en deze vi
site 'wlas waarschijnlijk van plan tot d.iep
in den nacht te blijven. Op versdhillelmde
'wienken van dien gastheer om heejn te
gaan', werd, althans niet gereageerd en
men zag geen kans, de gasten de deur
uit te krijgen. Als laatste redmiddel heeft
mén toen die alarmsirene im Wierki(oig ge
steld, van het kantoorgebouw, waarvan
d,e gastheer concierge is, zoo vertelt de
Msb. Het gevolg was, dat de gastem
verdwenen, onder minder Vriendelijke
opmerkingen van de geheele buurt, die
Wakker was g&Mordien en in grpoten ge
tale op straat st^omd,.
De 'mém heeft van d,e politie een Waar
schuwing! gekregen detigjelijke nachtelijke
grappen in het vervolg achterwege te
laten.