ZIERIKZEESCHE
NIEUWSBODE
DINSDAG 10 OCTOBER 1939
OPOEH
ZIERIKZEESCHE COURANT
1707 - 1880
De Kern
ABONNEMENT i
Prijs p. 3 "maanden fl.60, buiten Zierikzee fl.80
Voor het buitenland p. jaar f10. Afzonderlijke
nummers vijf cent. Verschijnt dagelijks.
Tel. Na 82. Giro 137677
Directeuri A. J. DE L.OOZE Uitgever-Redacteur: M. J. KOSTEN
Uitgave N.V. ZIERIKZEESCHE NIEUWSBODE - ZIERIKZEE
96STE JAARGANG No. 14158
ADVERTENTIEN
van 1—4 regels 80 cent, van 4 regels eni
daarboven 20 cent p. regeL Reclames 40 cent
p. regeL Bij contract belangrijke korting
Inzending op den dag van uitgave vóór 10 uur
ONDER DEN SCHIJNWERPER
iwlordt nogmaals het fellelicht der
openbaarheid gericht op de Oostzee-
s t a te Uu die door de vierde Poolsche
verdeeling in de kiem! zijn geraakt. R|us-
lamd en Diuitschiand nem'en h|U)n> ka|ns
waar. Rusland wil weer aan de Oostzee
een- 'machtspositie innemen. De droom
van Tsaar Peter wordt door Stalin
voortgezet. Verschil is er alleen, in de
methode, waarmee de Runs zich, vroeger
en- niui, naar de Oostzee een weg heeft
weten te banen.
Vroeger, zoo. in, het begin van de acht
tiende eeuw, ging er 'n jarenlange bloe
dige strijd aam vooraf, alvorens Zweden
bereid was om, voor het spotkoopje van,
f 3.600.000 aain Tsaar Peter een belang-
rijs deel varn» de Baltische landen af te
staanu
Nu, in, 1939, is men te Moskou gaan in-
z'iöDi, dat .vriendschapsverdragen" toch
rncg altijd iets voordeeliger zijn. En dluS
vliegt de eene Baltische minister na den
andere naar de Russische hoofdstad toe,
omi daar het vonnis over de onafhanke
lijkheid van» z'ijn land mede te ondertee
kenten „als dienstig voor het welzijn
van beide naties"....
Onder leiding van Stalin heeft zich
in de eens zoio sterk internationaal ge
richte Sowjet-Umie een steeds sterker
worden de nationaal-Riussische tendens
ontwikkeld.
Ook Stalin hoorde, evenals Tsaar Peter,
heel in dp verte den lokkenden roep van
de Oostzee golven;, die voor hem on
weerstaanbaar is geworden. De geschie
denis herhaalt Zidh!
Een Duitschland? Dat gaat een aantal
Letlanders en Estlander terugvoeren naar
ret Rijk, waarin ze volgens den Führer
thuishoorem.
Hitier heeft aan alle Diuitschers in
Letland, zcowe] aan die met Diuitsche
als die met Lettisehe paspoorten, een
'U'itmcodiging gezonden naar het vader
land terug te keeren. De luitnoodiging
geldt voor ten» naaste bij zestigduizend
perscimen van Duitschen bloede. Het
grootste deel heeft hier reeds geslachten
lanig gewoond. Soirnjmigen beroepen er
zich op, afstammelingen te zijn van de
Teutoons che ridders [uit de 13de eeuw,
die met de kolonisatie van het oostelijk
gebied vatT,. de Oostzee begonnen.
Deze repatrieerin'g beteekent het ein
de van een van 'Duitsehlands oudste ne
derzettingen. Eenzelfde m'aatregel zou
worden, geno;mlen voor de Duitschers in
Estland en eiders, m'aar het is nog
onzeker of ook de Duitschers aan .de
Wolga, de Duitsche Mennioinnieten en alnl-
dere Duitsche nederzettingen in Rusland
er in begrepen zullen wiorden.
De uittocht is reeds aangevangen. Uit
de havenplaatsen Libau en Wmdauwlordt
gemleld, dat Duitsche transportschepen
daar reeds aangekomen zijn olm deze
volksverhuizing te helpen voltrekken. Het
kan geen verbazing wekken, dat er zoo
gaufw in deze havens een begin wordt
gemaakt miet deze beweging, want hier
gaat Ruisland zijn vlootbasis aanleggen
eni zijn garnizoen installeereln, met het
doel de Oostzeelanden zoio snel miogelijk
den» sikkel en hamer in handen te dnulk-
ken,.
VERSCHILLENDE BERICHTEN
Uit da gevangenis ontsnapt
Naar thans bekend wordt, is het den
35-jarigen chauffeur F. N. te Kerkrade
Donderdag gelakt uit de gevangenis te
Aken te ontsnappen en behouden thuis
te komlen,
N. werd Dinsdag van de vorige week
ia het postkantoor te Aken gearresteerd,
nadat hij een brief poste restante, vopr
voor hem ini ontvangst had genomen-
Die brief- moet enkele honderden mar
ken. aan bankpapier bevat hebben.
Eerst werd N. paar het politiebureau
overgebracht em nog denzelfden avond
werd hij im de gevangenis opgesloten-
N. deelde Zijn. cel met 7 Duitschers, zoo
dot zich aidht personen in de cel bevon|dien
Van den beginne af aan peinsde N.
op middelen» omi tp ontvluchten. Donder
dagochtend 6 uur waagde hij een po
ging, welke 'miet s.uoces bekroond werd-
^Met een. spijker, dien hij had gekregen,
wist hij het slot van. de celdeur te for-
ceerea en dank zij zijn groote liohaa'mls-
kracht kon. hij de de,ur openen. Toen
hiji in 'n langie gang stond, en, deze tejnj
einde liep, daalde hij op goed gelu)k een
trap af- Hij wist mognvaals een gesloten
deur te openen en kwami toen op de
binnenplaats. Daar lag een ladder, welke
'hij tegdni den. 4 a 5 frbeter hoogen muiur
zette. Hij klom op de ladder en. liet
zich aan. de andere zijde van dQn mfoiur
vallen..
Toen/ zette N- het op een loopen.
Spoedig na de ontvluchting werd alarm
in. de gevangenis gemlaakt- Hij hield zich
verkleumd van- de koude, langen tijd
schuil in, een boschje- Veie (uren iheeft
N. rondgezworven, bang te worden ach
terhaald.
Des middags omi half twee bereikte hij
de Rolduiesche bosschen- en spoedig daar
na voelde hij weer Nederlandschen
grond onder de voeten. Een half u|ur
later was N. na deze avontuurlijke ont
vluchting, weer bij vrouw en kinderen-
Vreemde vangsten
Schipper Mojokhoek vain de ,,B.resikens
48" kreeg1 "dezer dagen biji het visschen
in de ScheldemloTiiding! een zwaar voor-
Wierp in het net. Aanvankelijk m'eende
mlen Im'et een mijin te doen te hebhen,
doch tipen imlen er in slaagde het net
langlsziji het schip te halen, ontdekten
de visschers een slchedel van een imiam-
imbet van den zeebodem te hebben op
gehaald,.
i Verder heeft schipper Fenijm bij' het
visschen een schedel van een pmavel-
Wlalvisch opgehaald. Deze vjondsten zOl-
i len, na te zijn schojongeimiaakt, Wbrden
gezonden aan het ZeeuWlscfh Genootschap
der Wetenschappen tè Middelburg.
Doove vrouw overreden
Omlstreeks zeven uur Maandagavond
liep de Wieduwe Ageiink uit Lengel, ge
meente Bi erg, im'et haar kleinzjO|0in van
zes jaar, van 's-Heerenberg naar Lengel.
Plotseling naderde uit ide richting 's-Hee
renberg een goederentrein der Gelder-
sche Traimwtegen. Het jongetje maakte
haar hierop attent, d|0|ch de oudje viroulwt
'm'eende, dat het een auto, Was en Wleek
naar rechts uit, met het noodlottige ge
volg, da,t Zijl onder Ide in volle vaart
Zijinde tralml geraakte, en ongeveer hon
derd mieter wend) Imedegesleurd. De on
gelukkige werd, deerlijk verminkt. Demlar
chinist stopte dadelijk en waarschuWlde
onmiddellijk een (d|okter. Het lijk van
de vrouwi, die |o(p slag getdjood mioet zijin,
is naar het ziekenhuis te 's-Heerenberg
overgebracht.
Rare arrestanten
Het bureau Warhibesstraat te Amster
dam herbergt spjmls eigenaardige arres
tanten. Was het Donderdagnacht een
nilan, die uit protest Zijn jiasjmjoulwi naar
binnen wterkte, Vrijdagnacht Wlas er een
lotgenoot, die het Weer anders aanpakte
De mian Wlas aangehouden, olmldat hij
na een royaal pffer aan BaCchus, uit
louter baldadigheid tijdens een dnomken-
mensrel in een café een ander een pep-
houder had ontfutseld'. Een gering ver
grijp maar de politie ooirdeelide het
beter dat hij! den nacht in de Cel zou
doorbrengen.
In plaats echter van deze gelegenheid
gebruik te Imlaken olmi Zijin noes uit te
slapen, kleedde hijl zich uit en begon
zijin kleeren aan reepjes te scheuren,
tpt er niets imleer joiver Wias van zijn
garderobe dan flaUden en eein overjas',
Wielke zich niet zOO makkelijk scheuren
liet. De politie heeft Zaterdagochtend Ide
cel aangeveegd, en den man miet als
eenige dekking deze overjas rustig laten
zitten.
Strooper schoot op jachtopziener
In het Huis van B.eWiaring' te Z u t-
fen is opgesloten de 32-jarige landbou
wer J. Wi. v. Wl, uit de buurtschap
Rietmiole (gem. Neede"). De landbouwer,
die in de omigeving goedi bekend is,
'wlas daar aan het stroppen. Hij; Werd
ontdekt door een jachtopziener, die hem
spimlmleerde om halt te houden. De stroo
per dacht hier miet aan en sloeg op de
vludht. De jachtopziener achterv|oilgde
den strooper en 'bracht heml danig in
het inaUw. De landbOuWler wist niet beter
te doen dan eenige schoten op zijn ach
tervolger te lossen, Welke echter geen
doel troffen. Hiji Wist te ontkomen, De
jachtopziener had, hem! echter herkend
en later kon de rijks- en gemeentepo
litie hemi arresteeren. De landbouwer
zal zich Wegens poging tpt doodslajgj
hebben te verantwborden.
Hondenkar en vrachtauto
Te Horssem in het Land van Maas
en. Waal is Zondag de ongeveer 55-jarige
koopman, P. Caliaars, die daaV miet zijn
homdekar reed, aangereden door 'een mi
litairen vrachtauito, doordat hij op het
hcorem van de signalen verkeerd uit-
SIKORSKI,
de premier van de in Frankrijk op
gerichte Poolsche regeering, welke de
recruteering van een Poolsch legioen leidt
week. De wagen werd versplinterd, C.
werd een, eind meegesleurd en bleef
toen bewusteloos liggen. De auto kwam
im de sloot terecht en werd beschadigd.
De inzjttenden kwamen miet den schrik
Vrij.
C. werd met een, schedelbreuk en in
wendige kneuzingen naar het St. Ca-
'nisiiu|sziek:enhuis te Nijmegen vervoerd,
waar hij gistermiddag is overleden,.
Houtboot op mijn geloopen
Omtrent het mijnongeluk van de Fin
sche houtbpot nabiji Terschelling, waar
van gisteren nog een telegram' Werd, (ge
publiceerd, kan nader Woirden g'emeld, dat
het schip „de Indra" is.
De imlotorreddingsboot Nicplaas Marius
is in den mididag op haar post te Mids-
land, teruggekeerd. Gerapporteerd Wierd,
dat niemand van de bemanning va|n) de
„Indra" meer aan bloprd wias. Men neemt
aan, dat alle opvarenden met de red-
dingsloepen, die pok niet meer wierden
aangetroffen, zich inaar de beide andere
schepen, die inimidld'els de reis hebben
voioirtgezet, hebben begeven. De InJra
ligt met het voprschip onder water en
helt sterk vo|arover. Het Finsche schip
bevindt zich zes mijl uit den wal, dus
juist in het Bngielsche mijnenveld,.
De mlotjorreddingboot Brandaris, die op
Weg was naar Harlingen, om1 te Wprdiën
gerepareerd, is nog terugjgeripepen, doch
men durfde het schip, dat een diepgang
heeft van 1 lm'. 50 niet naar het Fiinsche
schip te sturen in verband met het miju
nengevaar.
De schipbreukelingen zijn dpoir de 2
andere houtschepen, die deel uitmaakten
van het oonypoi, aan boord, en mede
naar IJ'mluiden genpmen, Waar 2 gewon
den in het ziekenhuis Zijn opgenomen.
Zijl Wlaren er evenwel niet ernstig aan
toe, zpodat zijl zidh te voet er heen kon
dien begeven. Naar de schepelingen me
dedeelden Zijn bij de rainfp twee opva
renden verdronken, n.l. de le machinist
en de tremlmer. De „Eriksborg" is Maan
dagnacht met de overige 18 geredden
van het schip opgestioomfd, naar Amster
dam!. De „Karin" welke bestemd is voor
Za,andam, is van Finsche nationaliteit.
De Indra is een schip van bijna veer
tig jaar oud,. Het heeft een inhoud van
2072 bruto toin en is eigendom van de
Nautic Stea'mlship Comfpany te Abö. Het
is van oprsprong een Nederlandsch schip
n.l. de Loppersum. Het is eenige m'alen
van nationaliteit veranderd.
KORT EN BONDIG
Teneinde een soepele regeling bij
de uitvoering van eventueele distributie-
maatregelen te waarborgen en de mo
gelijkheid1 te scheppen, dat daarbij ten
volle rekening wordt gehouden met plaat
selijke belangen en omstandigheden, heeft
de minister van oeconomische zaken be-
sloten distributie-inspecties in te stellen. 1
i Op het Deensche eiland Fanoe is
een Duitsch militair vliegtuig gedaald.
Een lid van de bemanning bleek gewond
te zijn en is in een ziekenhuis opgeno-
men. De drie andere inzittenden zijn ge
ïnterneerd. Men acht het mogelijk, dat
het toestel bijl een gevecht in die nabiji-
heid' getroffen is, doch- bevestiging van 1
dat-vermoeden heeft men niet gekregen.
Iin welingelichte kringen op het Vati-
caan wordt medegedeeld, dat de Heilige
Sto;el thans inlichtingen begint te ont
vangen uit het door het Rpode Leger
bezette deel van Polen. Deze inlichtin
gen schijnen te bevestigen, dat massa-
executies zijn uitgevoerd, waarvan vooral
de grondeigenaars en de geestelijkheid
het slachtoffer zijn geworden. In een
te Luik, ten stadhuize gehouden alge-
meene vergadering van aandeelhouders
der Coöp. Vereeniging „L'Expositon In
ternational de l'Eau" is mededeeling ge
daan van de financieele resultaten der
tentoonstelling. H,oewel het aantal bezoe
kers de verwachtingen overtrof heeft de
vroegtijdige sluit ng waartoe, tengevolge
van de internationale gebeurtenissen,
moest worden overgegaan, tot een ramp-
spoedigen toestand aanleiding gegeven.
Van het kapitaal der Coöp. Vereeniging,
ten bedrage van 17 millioen francs, zal
geen centiem aan de aandeelhouders kun- j
n©n worden terug betaald. Benesj, de
vroegere Tsjecho-Slpwaaksche president,
heeft te Parijs een redevoering uitge
sproken voior de Tsjechen in Parijs, waar
in hij o.m. zeide: „Wederom gaan Wijl
strijden aan den kant van Frankrijk eni
wederom zullen wij' overwinnen". Voor
mij bestaat er geen twijfel aan, dat de
Tsjecho-Slowaaksche republiek opnieuw
vrij zal zijn. De teleurstellingen zullen
wellicht nog talrijk zijn. Laat ons echter
het vooTbeeld' waardig Zijn, dat het Tsje-
cho-Slpwiaaksdhe volk, dat in het land
gebleven is, ons biedt door heldhafti-
gen tegenstand tegen den aanvaller.
Van bevoegde zijde wordt gemeld dat
de Regeering besloten heeft rijkssteun
aan de „Zeeland"-lijn te verleenen. Over
den vorm wordt nog overleg gepleegd
tussehen de vier hierbij betrokken de
partementen. Men heeft te Ierseke
vernomen, dat de Minister van Defensie
binnenkort zal overgaan tot het eenmaal
per week verstrekken van prima, le kw.
Zeeuwsche mosselen aan het leger.
Van Juli 1937 tot Juni 1939 zijin in Italië
118.000 aanvragen gekomen voor huwe-
lijksleeningen tot een bedrag van in het
geheel 323 millioen lire. 91.000 aanvra
gen tot een bedrag van 151 millioen
werden ingewilligd en 18.000 afgewezen,
aangezien niet voldaan was aan de ge
stelde voorwaarden. 8000 aanvragen zijn
nog in behandeling. Zesten procent der
aanvragen kwam uit Sicilië, 9.7 procent
uit Calabrië Havas meldt uit Zürich,
dat onbekenden Vrijdagnacht in Berlijn
het naambordje ;oip de „Mussolini-platz"
hebben beklad en het opschrift hebben
vervangen door „Stalinplatz". Binnen
enkele dagen zullen 680 Spaansche kin
deren die in België waren opgenomen
tijdens den Spaanschen burgeroorlog,
naar hun land1 terugkeeren. De kinde
ren. die thans niet terug kunnen keerefnj,
zullen begin November volgen. In
de omgeving van Leva (Hongarije) is
een rijke aragoniet-laag gevonden. Dit
in Europa zeer zeldzame mineraal dient
tot 'het vervaardigen van verschillende
voorwerpen. De Hongaarsche regeering
heeftmaatregelen genomen tot .ontgin
ning. Het water, dat vijf weken ge
leden de tsad Tientsin oerstroomde, is
thans geheel teruggeweken. De Japannee-
sche blokkade tegen de Britsche enFran-
sche concessies duurt voort. Het Ja-
panneesche ministerie van landbouw acht
het noodig om het gebruik van rijst te
beperken, omdat door de ernstige droog
te in West-Japan en Korea de oogst
geleden heeft. De minister wil de be
perking bewerken met een beroep op
de wet op de nationale mobilisatie.
De Britsche admiraliteit deelt mede, dat
Zondagmiddag door den Rritschen pa-
trouilledienst een vijandelijk vjioioteskadier
ten Zuidwesten van Noorwegen wferd ge
signaleerd De Britsche strijdkrachten
trachtten tot een gevecht te komen, dioch
in de duisternis koin de vijand ontsnap
pen. Gisteren is het in het Noordooste
lijk deel van de Noordzee herhaaldelijk
tot een treffen tussehen Duitsche bom
bardementsvliegtuigen 'en Britsche krui
sers en torpedojagers gekomen. Geen en
kel Engelsch schip heeft schade opge-
loepen.
AANBESTEDINGEN
De hoofdbesturen van de aannemers-
bonden hebben besturen van provincies,
gemeenten, Waterschappen, polders en
aindere overheidis en semii|0|verh'eiid|slichai-
men, dringend verzocht een regeling te
W'illen opnemen in de bestekken van de
te houdien aanbestedingen in verbanidl
miet* de stagnatie, welke ontstaan iis ten
gevolge van de bijzondere tijdomstan
digheden. Ten einde de uitvoering van
Werken in de toek^mfst Weer (mogelijk
te (maken en oiolc o(m) uniformiteit te
verkrijgen, verzoeken genoemde bestu
ren ten spoedigste de regeling van de
regeering te willen overnemen.
Duitschers uit Estland en Letland
moeten terug in het Rijk
Instelling van distributie-inspec
teurs voor soepele regeling
4000 landstormers zullen in het
genot van klein verlof komen
De voorgenomen verduisterings
oefening gaat niet door
Finsche houtboot «Indra» bij
Terschelling verongelukt
Weinig of geen regen
Zon op: Zon onder:
11 Oot. 6,18 17,15
Maan op: Maan onder:
11 Oot. 4,22 16,26
Hoog- en laagwater te Zierikzee
HoogwaterLaagwater
11 Oot. 1,04 18,22 6,36 18,57
Uit de Nieuwsbode
van vóór vijftig jaar
Van 915 October 1889. Bij de
te Middelburg gehouden akte-examens
slaagden de dames A. C. Deurioo te
Oud-Vossemeer en C. C. van 'tHof te
Tholen en de heeren A. Boot te Zie
rikzee en C. de Jonge te Stavenisse.
Mej. A. H. C. Ittman is belast
met het geven van onderwijs in de hand
werken aan de Normaalschool te Tholen.
Ds. Helpers-Sejsbrugge heeft het be
roep der Evangel isch-Lutbersclhe gemeen
te te Zierikzee aangenomen.
Geslaagd voor het eerste natuur
kundig examen te Utrecht, de heer W.
Bal van Zierikzee.
Te Leiden slaagde vo.or het eerste
natuurkundig examen de heer J. J. Ver
munt te 's-Heer Arendskerke.
RECHTZAKEN
Een kwakzalver veroordeeld
De rechtbank te Rotterdam) heeft
uitspraak gedaan» in de zaak van den
52-jarigem koopman J. B„ gedetineerd
uit anderen hoofde, die in den zomier
van hel vorig jaar een inwoner van
IJsel'tniojide, die een hartgebrek had, een
leefregel had voorgeschreven», als ge
volg waarvani de m'an ongeveer 4 liter
vocht per dag near binnen kreeg, wel
ke hoeveelheid een zoodanige nadeelige
v^rking op Zijn toestand heeft gehad»
dat hij na enkele weken is overleden.
De rechtbank heeft verdachte Conform)
dén. eisch van het O-M. veroordeeld we
gens dood door schuld, to;t de maxithutmi-
straf van 9 maanden gevangenisstraf.
MARINE EN LEGER
Landstormers naar huis
Van bevoegde Zijde wordt medege
deeld, dat binnen afzienbaren tijd oin|-
geveer 4000 gemobiliseerden, die krach
tens een verbintenis bij den vrijwilligein
Iandstormi waren opgeroepen, met klein
verlof zullen worden gezonden. Ziulks
zal geschieden ingevolge verzoeken der
betrokkenen, die verklaard hebben een
vrijwillige verbintenis slechts te hebben
aangegaan in de meening. bij mobilisatie
niet te zullen worden opgeroepen.
