ZIERIKZEESCHE
NIEUWSBODE
Kiespij"
'AKKBRTJt^
kleine kerk
ZATERDAG 7 OCTOBER 1939
OPGEN<
ZnfRIKZSSCHECOURANT
lm
DE DUITSCHE DOELSTELLINGEN DOOR
HITLER UITEENGEZET
Uit Stad en Provincie
ABONNEMENT
Prijs p. 3 maanden f 1.50, buiten Zierikzee f 1.80
Voor het buitenland p. jaar f10. Afzonderlijke
nummers vijf cent Verschijnt dagelijks.
Tel. Na 32. Giro 137677
1707 - 1880
Directeuri A. J. DE LOOZE Uitgever-Redacteur: M. J. KOSTEN
Uitgave N.V. ZIERIKZEESCHE NIEUWSBODE - ZIERIKZEE
96STE JAARGANG No. 14156
ADVERTENTIEN
van 1—4 regels 80 cent, van 4 regels enl
daarboven 20 cent p. regel. Reclames 40 cent
p. regeL BJJ contract belangrijke korting
Inzending op den dag van uitgave vóór 10 uur
Hitier heeft in zijn rede in den Rijksdag negmaals uiteengezet, waarem naar
zijn meening de inval in Polen gerechtvaardigd was. Hij deelde mee, dat de
verliezen aan Duitschen kant bedroegen 10,572 gesneuvelden, 30,322 ge
wonden en 3404 vermisten. Vervolgens verdedigde hij de overeenkomst met
Rusland en stelde hij de vraag, waarom de oorlog zou moeten voortduren
nu het lot van Polen beslist is. Hitier deed geen bepaalde voorstellen, doch
gaf aan Vat de Duitsche doelstellingen zijn en HOE DE VREDE GEREGELD
KAN WORDEN.
De doelstellingen van de Duitsche regeering zijn de volgendeBillijke regeling
van de Duitsche grenzen, welke in overeenstemming is met de ethnoiogische
en sociale situatie. Verscheidene rassen in het geheele onder Duitsche souve-
reiniteit staande gebied en in geheel Zuid-Oost-Europa moeten de hun toekomende
plaats krijgen. Streven naar regeling van het Joodsche vraagstuk. Het opnieuw
opbouwen van de handelsbetrekkingen met alle landen. Het opbouwen van
een Poolschen staat, welks veiligheid door geen intrigues tegen een van
deze landen zal toestaan.
Versailles is vervallen en Duitschland heeft geen eischen meer dan die van
een billijk koloniaal gebied. Een mogelijke vredesconferentie zou verder de
kwestie yan afzetgebieden en de muntkwestie moeten regelen, een beperking
van wapening en nieuwe regels voor het oorlogsrecht moeten vaststellen.
zicht brengt de voorzichtigheid nu een
maal met zich mee te bedenken, dat het
toch altijd beter is wat te vroeg dan
te laat te zijn. zoo voegde men er aan
to|0. Er zal vermoedelijk nog wel meer
dan een maand gemoeid zijn met de
voorbereiding van het in te voeren stel
sel van ramtsoeneering van de beschik
baar te stellen hoeveelheid benzine, zoo
dat er nog wel enkele Zondagen zullen
komen, waarop de stilte op den weg
zal heerschen.
i VERSCHILLENDE BERICHTEN
Noodlottige botsing
I Vrijdagim'idldag pjml |op|geveer half zes
fietste iO,p den rijksweg Breda—Rppzem-
daal onder het gehucht Bos sehein-
ho of d (je 63-jarige landbouwer A. As-
senbliok uit Ettem- Hij was iuiit een zijweg
den, rijksweg opgereden, doch tegelijker
tijd kwaim) uit de richting Breda een
vrachtauto van de firimia Heiligers te
Zun.dert.Vermoedelijk doordat de man
hardhoiorend is, bemerkte hij dezen auto
niet, imlet het gevolg, dat hiji gegrepen
t en op slag gedood Werd. Het slachtoffer
laat .een, vrouw en vier kinderen achter.
Bovenstaande z)m de kern genoom^
kunnen twlorden van de Rijksdag rede van
Hitier, Waarvan we gisteravond, in een
deel van onze uitgave, de korte inhoud
konden opnemen. De indruk van deze
met spanning verwachte rede is, dat veel
herhaald Werd uit vroegere redevoerin
gen en andere officies ie en publicistische
uitlatingen van Duitsche zijde. De lange
uiteenzetting zal de volkeren, die gereedi
staan elkander aan te vallen, nauwelijks
tot elkaar brengen. In wat Hitier zei
over de tioekoimlstige miogelijkheden van
toenadering en samenwerking ziet !men
geen aanbod t|ot vrede, ta'aar een ver
klaring van bereidwilligheid van Duit
sche zijde, over vredesmloge 1 ijkhed'en te
praten.
Het twleede stadium zou een wapen
stilstand tusschen Duitschland en zijn te
genstanders imbeten zijn, gezien het feit,
d,at Hitler in zijn rede duidelijk heeft
gezegd, dat onder het dreunen van de
kanonnen niet onderhandeld1 kap wor
den. Ein pas als imlen tot dien Wapen
stilstand heeft besloten, zjop een vredes
conferentie bijeen kunnen w|ordie|ni ge
roepen.
Men moge in dit commentaar oen aatn-
Wijizing zien, dat die vage denkbeelden
die Hitier zelf heeft geuit, in Duitsche
regeeringsk ringen als basis van cjoPdrete
actie zijn gedacht en dat men in Ber
lijn bereid, is over practisdhe m|oigelijk-
heden via, den bemiddelaar mot Londen
en 'Parijis te praten, waarbij Hitier, naar
hiji verklaarde, bereid is het odium1 van
angstig te zijn len zich z'wak te voelen
op zich te nemen terwölle van het be
reiken van het gr,o|0|te d.oel, verhindering
van de dreigende catastrofe.
Woorden alleen niet voldoende
Op gezag van de Engelsche regeering
is nog gisteren een verklaring gepubli
ceerd met commentaar |0ip Hitler's rede,
waarvan wordt gezegd, dat het eerste
deel, dat in hoofdzaak een overzicht is
van de afgeloppen gebeurtenissen, vol
verdraaiingen der Waarheid' is, Welke ge
makkelijk dopr heel de wereld herkend
kunnen worden.
De twieede helft van de redie van Hit-
Ier behelst W|at' Hitier beschrijft als
„nog een paar vredesvoorstellen".
In hun hui dogen vorm zijin deze voor
stellen in vele opzichten vaag en duister.
Opgemerkt Wordt echter, dat zijl geen
voorstel behelzen betreffende een her*
stel van door Duitschland aan andere
volken aangedaan onrecht.
„Desalniettemin zullen ziji oin der wierpen
WOrden aan een madw gezette bestudee
ring in overleg met de regeeringen van
die Dominions en van de Fransehe repu
bliek. Het is echter noodzakelijk te her
inneren aan twee dingen:
1. dat geen vredesvoorstellen kans
hebben aanvaardbaar gevonden te Wlor-
den, Wielke niet daadwerkelijk Epropa
bevrijden van de bedreiging met agressie,
en
2. dat de verzekeringen, d'ie door de
Duitsche regeerkig in het verleden zijin
gegeven bijl vele gelegenheden wiaarde-
lo|o|s Zijn gebleken en dat thans iets
meer dan woorden noojd'ig zal zijin om
het vertrouwen te vestigen, dat de es-
sentieele basis voor den vrede moet zijiai'
Frankrijk afwijzend
Afgezien van de oude thema's, waarop
Hitier naar zijn gewoonte terugkomt
het Verdrag van Versailles, de Duitsche
levensruimte, de (onverbrekelijke band
tusschen Duitschland. ien den Führer
onderscheidt, naar men In Parijs vast
stelt, de redevoering zich diopir enkele
bijizondere trekken.
In de eerste plaats dopjr het oyinismja,
Waarmede hiji niet gevreesd heeft Polen
te beieedigen, niet alleen in Zijin leiders
maar zelfs in 'Zijn colmbattanten, en iin
de tweede plaats door zijn persoonlijken
hoogmoed. Hitler's toorn blijft geforceerd
en demagogisch. Zijin aanval op de Eo-
gelschie ministers Wlordt een persoonlijke
zaak, Zopals vroeger die aanvallen op
Scbusdhmigg 'en Bienesj
In de internationale politiek dient Hit-
Ier zich aan als een kampioen vppr den
Europeeschen vrede en vrijheid. Havas
'wijst o.p die gebleken onjuistheden van
vroegere verklaringen van Hitier, o|ml als
volgt te eindigen: in dit licht mfoot men
die verklaringen beoiotdeelen, die ge
mengd zijin miet bedreigingen, waarmede
bijl zijn rede eindigt. Een soimlmiatie aan
de andere mogendheden |0|m: de exploi
tatie van Midden- en Oost-Europa af te
staan voor iedier bevel, voor lederen
wlensch van Duitschland, als een Duits'ch
kolpiniaal gebied, ziedaar de grondslag,
Waarop Hitier den vrede in Eunofpa iw'il
grondvesten.
Kostwinnersvergoeding
verhoogd
Overeenkomstig het reeds aangekondig-
de voorn, emien daartoe is thans een
Staatsblad verschenen met een Koninklijk
Besluit van, 29 September, tot wijziging
van het dienstplicht-vergoedingsbesluit.
De mlax'muim'-kosiwinjjersvergioeding wordt
gebracht van f2,50 pp f3. In bijzpndere,
door den. Minister van Defensie aan te
wijzen, gevallen kan de vergoeding: op
een; hooger bedrag worden vastgesteld.
De Minjster van Defensie is bevoegd
om, i'n; afwachting van een algeheele
herziening van het dienstplicht-vergoe-
dingisbesluit, gedurende de tegenWioprdiga
buitengewone omstandigheden van dat
besluit afwijkende bepalingen vast te
stellen.
Het besluit wordt geacht in werking
te zijn. getreden mlel ingang van 1 Sep
tember jj.
Beperking van het benzine
verbruik
In verband met de maatregelen, welke
de regeering al getroffen heeft ten einde
grootere spaarzaamheid bij het gebruik
en verbruik van benzine te bereiken,,
(het verbod van autorijden ,op Zondag)
en die zij verder nog zal nemen te
weten gerantsoeneerde distributie heeft
de N.R.C. getracht te wieten te kom'en,
waarom een en ander nopdig is.
Van welingelichte zijde kon men me-
dedeelen, dat de op het o,ogenblik in
ons land aanwezige voorraad benzine
op zich zelf wel voldoende is en dat
zulks ook gezegd kan worden van den
toevoer. Maarregeeren is voor
uitzien en om nu te voprkomen, dat
wij op een bepaald moment tooh eens
Zouden vastloopen, is het wenschelijk ge
acht. tijdig voor eenige beperking van
het verbruik Zorg te dragen. In dit op-
Vechtlustige oudjes
Het gebeurde op de slaapzaal der
mannen in het Oude Marineim- e|n Vropi-
wen,hu is te Middelburg, wa ar het
oiok niet altijd pais en vree is. Ben
.86-jarige verpleegde had blijkbaar de
gra'ni|schap van. den 70-jarigen v- d. B.
opgewekt, want deze imedeverpleegde
heeft z'ijn. ouderen zaalgenopt des nachts
zulk een klap ,op het ppg gegeven, dat
de grijsaard het licht uit z'ijn oogém zal
'moeien, missen- Ter verpleging is hij' naar
het gasthuis overgebracht, terwijl de pp-
litie tegen, v- d. B. procesverbaal heeft
I opgemaakt-
Rotterdamsche Tramweg Maatichappij
Vrijdagmiddag is te Rotterdam' de jaar-
lijksc'he algemeene vergadering; van aan-
deeihouders van de Rptterdamisc'he Tram-
wegmaa(Schappij gehouden,. Aanwezig! wa-
rem negen aandeelhouders, vertege|n!wppr-
digen.de 37 aandeelen, die recht gaven
op 33 stemmen,. De heeren A. F. van
Hal, Sieeboomi em Gposm'an werden tot
I commissarissen' gekozen. De jaarstukken
werdem goedgekeurd, nadat de heer Slee-
boom had gevraagd een, specificatie te
geven van de deelnemingen im ajnldere
mlaatschappijeni, waarop, de. directeur, ir.
A. J. Kuiper, amtw|o|Qirdde, Idat dit op
het oogenbiik niet mogelijk wias.
B,ijl de rondvraag vrjoeg |dhr. Sleeblooms
of er van, de zijde der directie een voor
stel karn worden verwacht vopr de rege
ling v,an de belangen der obligiatiehou-
ders. Im antwoord hierop zei imfr. H. J.
Knottenbelt, dat hij deze vraag gaarne
bevestigend Zou beantwoorden, doich dat
de maatschappij npg niet voldoenden
gromd onder de voeten heeft. Er is mo,g
te veel onzekerheid; niettemin hpopt hij
dat er in de toekomlst een regeling zal
kunnen worden getrpffeiiï.
van 1939, verhoogd, zoodat de restric
tie. die in het begin van dit jaar nog
50 pet. bedroeg, thans teruggebracht is
tp,1j slechts 25 pet. De prijs van het
product te Batavia heeft zich niet kun
nen handhaven op het in (h.et midden
dier vorige maand bereikte niveau van
35 ct. per 1/2 k.g. en is teruggeloopen
foit 31 ct., bij welke noteering intusschen
voor de thans meier pnoduceerende on
dernemingen de exploitatie nog rendabel
i§ te achten. 1
Gunstige berichten komen uit Indië om
trent de ontwikkeling van de prijssituatie
vpor J a v a s u i k e r. Het verluidde, dat
de exportprijzen van de NIVAS momen
teel pp teen peil van c.a. f10 per qutn-
taal liggen, zijnde ongeveer het dubbele
van d«n gemiddelden kostprijs der op
Java werkende ondernemingen. Invloed
ging van deze mededeeling op de koer
sen der suikieraandeelen te Amsterdam
evenwel niet uit.
Op de A m e r i k a a n s c h e markt
deden zich deze week geen features voor.
De opleving omvat steeds nieuwe takken
van het bedrijfsleven- De conjunctuurver
betering komt vooral aan de spoorwegen
ten goede; volgens niet-iofficieele berich
ten Zouden 'de bruto-omtvangsten in de
afgeloopen maand' 10 pet., de netto-ont-
vangstein. zelfs 100 pet. gunstiger zijd
dan in September 1938.
Een betrouwbaren barometer voorden
gang van zaken in het spoorwegbedrijf
vormen de wekelijks gepubliceerde cij
fers van bet aantal wagonverladingen.
De cijfers over September van dit jaar
zijn niet alleen belangrijk beter dan in
1938, dpicb zelfs nog slechts een fractie
lager dan die over September 1937, toen
het hoogtepunt in de toenmalige opleving
werd bereikt. Het koiersniveau voor spoor
wegwaarden w!as in die periode echter
aanzienlijk hooger dan thans.
(Rpbaver).
Financiëel Weekoverzicht
6 Octoiber.
Waar men vóór den oprlioig zelfs bij
economische vraagstukken reeds in mili
taire termen dacht, zooals „graan"- of
„productie-veldslag",' behoeft het geen
verwondering te wekken, dat o.ok de cir-
culeerende vredesgeruchten omschreven
werden als een te verwachten „vredes-
offensief'.
Men kan niet zeggen, dat de effecten-
beurzen pp dit offensief met ©en b'e- i
paalde tendens reageerden. Noch hoop j
op 'een spoedig terugkeeren van~ den i
vrede, noch vrees voor een langdurigen I
oorlogstoestand hebben een merkbaren
invloed op de stemming hier ter beurze,
welke de laatste dagen op de obligatie-
markt tamelijk gunstig en op de aan-
deelenmarkt ongeanimeerd was.
De scheidingslijb tusschen de z.g. oor-
logs- en vredes fondsen, die de
belangrijkste factor Was voor de koers- j
vorming in de eerste helft van de vo-
rige maand, begint geleidelijk te ver- j
flauwen. Vergelijkt men de thans gel1-
dende noteeringen met die van enkele
weken vóór het uitbreken van het con- j
flict. b.v. van 15 Augustus j.l., dan blijkt, 1
dat behoudens eenige uitzonderingen.voor- I
namelijk bij rubber- scheepvaart- en sui-
kerwaarden, het koersniveau thans lager is
Voor do derde maal in korten tij'd
is het rubber-contingent, geldig voor
het thans aamgevangen vierde kwlartaal
ZIERIKZEE. De collecte tem behpeve
vam bet verstrekken van wiollen gjoederen
aan 'militairen heeft opgebracht de som
van f 206,16.
In den nacht van heden pp morgen
eindigt de Zomertijd. Men regele van
avond zijn uurwerken, opdat morgen de
klok de juiste tijd aanwijst.
Bienoem'd, t|qt tijdelijk onderwijzer
aan de ULO Schopt, de heer M. A.
Haig'e Jz., te Hoiofddiorp, vroeger to
Ouiwerkerk.
BURGH. Burgerlijke Stand over Sept.
Ingekomen: 18. Maria van der Weel van
Krimpen a. d.-IJssel; 20. Hubrecht Visser
en gezin van Haamstede. Vertrokken: 5.
P. E|. Pihl naar 's-Gravenhage; 16, H'
Steur naar Wagen'mgen; 20. W. J. van
Almkerk naar Giessendam.
HAAMSTEDE. Door de goede zorgen
van het Coim'ité Ontwikkeling en Ontspan
ning voor Militairen te Haamstede—Burgh
is dezer dagen een derde Ontspaninings-
lokaal ingericht en in gebruik |genpime|n.
Dit lokaal is specia,al bestemld vopr de
Vuur torenbezetting, bestaande pit ma
rine- en genieimlanschappein en is iin de
om'm'iddellijike inmlgeving van dien toren ge
legen.. Thans staan dus drie ontspa|ni-
hingslokaien ter beschikking vöor de vele
hier gelegerde igpmlobiliseerdeni, n.l. te
Westentschouwenin de omigeving vain
het vliegveld' tem bijl den vuprtoren.
Het com'ité is dankbaar voor het vele
dat geschonken is, waardppr de ver
schillende ontspanniingslokaleji geregield
van het noodige konden worden voor-
ziem, 'Zopnls: gezelschapsspelen, boeken,
tijdschriften en couranten. Verder wer-
der werden, honderden kilo's vruchten
verdeeld. Thans bestaat im het bijzonder
nog behoefte aan het betere genre bpe-
keni, rookgerei, enz.
Ook "het aan. de Scbouwsche kuist lig
gende bewakingsschip werd dezer dagien
dopr het comité verblijd met een zending
leesboeken,, spelen, vruchten, rookgerei,
en|z.
Het 'behoeft wel niet gelegd te worden,
dat het comiité in. de toekomst blijft reke
nen op de steun van de Scbpulwsche
bevolking.
Gaarne zal het comité ook z'ijn tus-
schenkomst verleenen voor het breien
van bivakmutsen, polslmbffen, enz1- em voor
de verdeeling biervan Zorg dragen.
OUWERKERK. Burg Stand over Sept.
Géboren,: 9. Wilheimina Pieternella, d. v.
C. J. Zoeter en; J. de Bruine; 24. Catha-
rina Janny, dochter van A. J. A. Bpilijin 1
en M. M. de Witte.
De Kern
Hitler s Rijksdagrede heeft geen
opheldering gebracht
Roosevelt zal geen voorstellen
tot bemiddeling doen
Waarom beperking van benzine
verbruik noodig wordt geacht
Maximum kostwinnersvergoeding
van f2,50 op f3(— gebracht
In den nacht van heden op
morgen eindigt de Zomertijd
en tandpijn overvallen U meest
al onverwachts. Zorg daarom
steeds "AKKERTJES" in huis
te hebben. Ze helpen U direct.
Zondag 8 October
v.m. 10 uur
ds Pijnacker Hordijk
Bed. H. Doop
jitntLü HERVORMDEN
Oot.
9 Oot.
8 Oot.
9 Oot.
Maan op:
0,20
1,38
Zon omder:
17,22
17,20
Maan onder:
14,59
15,30
Hoog- en laagwater te Zierikzee
Hoogwater: Laagwater:
8 Oot. 9,39 22,35 3,02 15,47
9 Oot. 11,18 4,37 17,04
Overleden: 16. Jam Mays, 63 jaar, echtg.
van J. Krijger; 27. Jamnetje Vijverberg,
66 jaar, echtg. van, Joh. Ti'mlm'erimiain.
Lopip der bevplking: Imgekpmlen2.
Johanjna Franeina Maatje van de Stolpe
van Ncprdgouwe; 8. Wiliemtje Hendrikse
van ZferikZ'ee; 16. Janna Sanderse vap
Wpuw; 27. Cornelia van der Maas van
Haaimtstede.
Vertrokken: 1. Janna Kuijper maar Vlis-
simigem; Lena Steur naar Zierikzee;
6. Aberdina Franeina Kuijper maar Zierik-
z'ee; 23- Dirk Bolijn. en gezin maar R'daimt
POORTVLIET. To'en Vrijdagmorgen d©n
landbouwer M. de Groen zijn koeien in
de weide kwam melken, vond hij tot z'ijn
gixjoten schrik ééfn der dieren dood.
Het 'mprnd- en klau!wzeer neetot in
deze geméetnte in erge mate toe, pi.a. is
van den landbouwer Chr. Aart&en een
rund1 aan de gevolgen van deze ziekte
gestorven.
