{ZIERIKZEESCHE
KIEUWSBODE
GROTE KERK
ZATERDAG 30 SEPTEMBER 1939
OPGEN<
onderwijs
De Kern
ABONNEMENT
Prijs p. 3 maanden f 1.60, buiten Zierikzee f 1.80
Voor het buitenland p. jaar f10. Afzonderlijke
nummers vijf cent Verschijnt dagelijks.
TeL No. 32. Giro 137677
ZKMKZEESOS COURANT
1707 - 1880
Directeur A. J. DE LOOZE Uitgever-Redacteur: M. J. KOSTEN
Uitgave N.V. ZIERIKZEESCHE NIEUWSBODE - ZIERIKZEB
IÜI
96STE JAARGANG No. 14150
ADVERTENTIEN:
van 1—4 regels 80 cent, van 4 regels en)
daarboven 20 cent p. regel. Reclames 40 cent
p. regel. Bi) contract belangrijke korting
Inzending op den dag van uitgave vóór 10 uur
ONDER DEN SCHIJNWERPER
valt het scherpe licht, op de
Duitsch-R.ussisChe r i Clh 11 ij n e n
in Europa, ina de .onderteekening va|n)
het accoiord. tusscfhen von Ribbentrop en
Moloiov, welker oogmerken in de „Esser
National Zeitumg" warden uiteengezet en
beschouwd als een uiteenzetting van het
standpunt der Duitsche regee
ring.
In dat artikel wordt |o,Jml. gezegd: Duitsc'h-
lands belang in het zuidoosten bestaat
hierin, dat de natuurlijke betrekkingen
van deze „ruimte" met haar natuurlijke
partners, die reeds thans een bijna idiefini-
tieven vorm1 hebben, beh|0ud,en en ge
garandeerd blijven. Daarom is een neu
trale Bialkanruiimlte imiet een ge
waarborgde eaonotóische stabiliteit en
verhoudingen, die vriji züj'n van conflict
stof, tusschen het Duitslche Rijk en zijn
vrienden het doel van Duitschlanld.
Ook Rusland, dat in nieuwe en natuur
lijke vriendschap imiet Duitschland is ver
bonden, geeft duidelijk te kennen, dat
het denzelfden wensdh heeft. Da-armlede
is de nachtmerrie van een DuitSch-Rus-
sisChe vijandschap, waarvan E-ngeland
trachtte te profitêeren, van deze volken
weggenomen.
De neutraliteit van België en Ne
derland en haar eerbiediging do.qr
Duitschland en Frankrijk is een histori
sche voorwaarde getwforden vooir een
naast elkander leven van Frankrijk elni
Duitschland. De vernietiging van dit „nie
mandsland" zou 'het geheel e probleem
der Duitsch Fransc'-he nabuur
schap in vollen histpirisdhen en psy-
Choliogischen otmlvang weer op het tapijt
brengen.
Duitschland, eerbiedigt het Fransdhe en
tenslotte pok het Emgelsche beginsel, dat
België en Nederland tot geen partij! mlo-
gen toetreden. Duitschland doet dat ter
wille van de Belgen en de Nederlanders,
maar ook. ter Wille van de daardoor
vergemakkelijkte pacificatie tusschen
Frankrijk en Duitschland, die steeds het
doel is geweest van de Duitsdhe politiek.
Nu tusschen Duitschland. en Rusland
een natuurlijke en duurzame Wending i|n>
den vonrn.^ hunner betrekkingen is tot
stand gekomen, 'welke door de gemeen
schappelijke oplossing van de Poolsdhe
kWestie is beproefd en fen uitvioier ge
legd, is de eisch .in zake het iduurzaaml
uit d. e B, a 11 i s c h e r u i 'ml t e verwijderd
houden van vreemde belangen en belang
hebbenden een belangrijk DuitschRus
sisch doel gewjorden. Het is derhalve een
gebod van het (©ogenblik om langs den
weg van overeenkomst tusschen Duitsch
land en Rusland het probleem der Bal-
tisChe landen tot een vpor den Europee-
söhen vrede alleen bevorderlijke, vfooir
de gro|ate mogendheden -natuurlijke, en
vojor de volken gelukkige oplossing te
brengen.
In officieele kringen te Londen be
schouwd, men het Russisdli-Duitsldhe vre
desaanbod als een -enorme bangmakerij,
die erop gericht is Engeland en Frankrijk
van den oorlog te doen afschrikken en
vooral er op berekend Frankrijk en En
geland, van elkaar te scheiden.
Men is te Londen van mlseniiag dat
d.eze overeenkomst erger lijkt dan zij'
in werkelijkheid is en hoe dan pok niets
verandert aan den stand van zakeln. Men
legt er dan nadruk ,op dat alle factoren
der huidige situatie -reeds een rnlaand ge
leden dopr de geallieerden Werden voor
zien.
„Indien Engeland en Frankrijk het Duit
sche vredesaanbod van de hand wijzen,
verklaarde gebeim'rat Schwidt tot de
journalisten op een persconferentie, „dan
gaat het voor Duitschland omi Zijn be
staan, en dan gaat Duitschland over tol
het offensief. Wij verlangen van Enge
land en Frankrijk geen capitulatie. Wij
verlangen slechts, dat deze staten gaan
inzien, dat Polen verloren is en als
oorlogsdoel vervalt, en dat daar
om niets ons m'eer verhindert, aan de
groen,e tafel plaats te nemen".
Maandag komt het Bngelsche Lagerhuis
bijeen, 'waarin Chamberlain in zijin te hou
den uiteenzetting over den toestond, zal
spreken -over d:e Duitsch-Russitsohe vioor-
stell-en.
Zon op: Zon onder:
1 Oct. 6,01 17,38
2 Oct. 6,03 17,36
Maan op: Maian onder:
1 Oct. 18,51 8,59
2 Oct. 19,25 10,04
15 JAAR
AMSTERDAM-BATAVIA
De moderne luchtweg naar Indië
Op 1 October is het vpor degene, die
de geheele ontwikkeling: der Inidië-route
heeft meegeleefd, mlerkwiaardig ,om een
blik terug te slaan, en terug te denkep
aan vlucht No. 1, die pp 1 October 1924
in Amsterdam in het éémmptorig vliegtuig
HNA-CC Imiet v-an der Ho PP, van
Weerden Poel lm' -a in en van den
Broeke een aanvang naiml.
21/2 jaar duurde het, tot 15 Juni 1927,
voordat -weer een schare bijeen stond
op Schiphol olm! een afsldheid, bijl te wo
nen: het vertrek v,an de éénlmlotorige
HNA-DP, met Geyseodprffer, Scbo-lt-e en
Weber en den eersten passagier, -den
Heer van Lear Black imiet Zijin be
diende. Dit Wias (de aanvaang van de
eerste heen- en weervludht, -en het |was
juist 3 jaren na vlucht No. 1, dat de 3e
vlucht een aanvang niaimi Imet de Post
duif, de HNA-EA, Imiet Koppen, Frijns
en EllPmlan in de stuurhut. Dit was het
eerste driehilotorige toestel, -dat op het
traject Amsterdam—Batavia werd inge
zet. Pas een jaar later begon een reeks
regelimlatig-e vluchten, waa-rbiji als eersten
d,e vier vliegtuigen der KNILM naar hun
bestemlming op Java 'wierdien overgevlogen
Wiji geven hier nog eens de nalm!en
der pioniers van dien tijld: Kappen,
Kengen, v-an Herk, vertrek 13 September
1928; Moll, van Haselen, Elleman (de
zelfde Eliemlan van de Postduif, die
thans nog bijl de KNILM in Indië werk-
zaam' is); dan Prillwitz, Wegn-er, Lisher
en vervolgens SChptt, Waltm'ann, Beaton.
De vertrekken lagen Imiet een wleék tus-
schenruim'te. Na d.e KNILM-vliegtuigen
volgde nog -de HNA-EN m'et S 'm1 i r n o f f,
Aler -en Veenendaal -en twiee -rnlaand enj
later nog, -eens hetzelfde vliegtuig, doch
thans {m'et nieuwe regist ra tieteekens PH-
AEN im'et Frijns, Duiim'elaar en Biruyne-
steyn.
En wieer duiu-rt het -een jaar, tot 12
September 1929, -eer d;e nieuwe reeks
inzet, de vluchten 10, 14 -enz. tot -en imet
17. Allen d.riemjotOirige Fokker-vliegtuigen,
die im'et de Postduif voor de eerste maal
op d.e route wa-ren geplaatst. Met deze
17e vlucht op 12 DedefmJbar 1929, uit
gevoerd, door T-epas, P-ell-ens en Wieber,
sluit d,e reeks der v -o o r b e ir e i id ie n d e
proefvluchten. En dan, 25 Septem
ber 1930, begint de 14-daagsche Id-ienst.
W.ijl beginnen dan imet de 18e vlucht
en wanneer opj 1 October 1931 de Iwleek-
d-ienst in-zet, wordt het j-ournaal van de
45e vlucht aangevangen.
W-iji kunnen de geheele geschiedenis der
Indië-route hier niet in bijzonderheden
vermelden. Wiiji giaven dit pv-erzieht slechts
o-ml te toionen, hoe langzaami in den aa'n-
vang het tellen d.er vluchte-n ging en
hoe geleidelijk eerst door den week-
dienst, daarna door -den 2 X wekelijk-
schen dienst, die op 12 Juni 1935 begon
en tenslotte door bet inzetten van dein;
dienst driemaal per 'week op 2 October
1937 de telling der vluchten snel voort
spoedde.
Bijl de voorbereiding van den lucht-
dienst op Indië i-n het jaar 1927, 1923 en
1929 heeft men niet kunnen bevroedelni
h-oe dit luchtverkeer er heden ten dage
uit zou zien. Men heeft toen niet kunlnert
droomien van 3 diensten per week, va-n
vliegsnel'heden van 280 K.M. per uur,
reizen van 51/2 en 6 dagen en -evenmin,
dat in 1939 d-ojor een oorlog het pra-chtig
bedrijif- wio-rdt iontw|richt.
Beperking verbruik van
benzine op Zondag
B,iji nadere beschikking van de Minister
van Economische Zaken zijin ten aajnlzien
van het vertrad, |oiml op Zondagen en al-
gem'een erkende Christelijke feestdagen
na des voor middags vijtf uur benzine of
benzol te gebruiken t)0|t bet doen rijden
van motorrijtuigen o-nder de uitzonde
ringen nog opgenomen
Motio-rrijtuigen, blijkens het ke-nt-eekien
thuisbehoorend, in het buitenland, echter
mlet uitzondering van Ned.-Inidië, Suri
name ren Curasao.
Voorts is de uitzonderingsbepaling voor
motorrijtuigen, in gebruik bij geneeshee-
ren, verloskundigen -en verplegers, ten
behoeve van de uitoefening van hun be
roep, uitgebreid tot artsen, veeartsen, ver
loskundigen, verplegers en verpleegsters"
TensLotte ziji in herinnering gebracht,
dat het verbod niet het goederenvervoer
betreft.
Het verbod is slechts -een t ijl d olijk en
is het afstemmen
'"met de nieuwe
Philips toestellen.
Hebt U al kennis gemaakt
met den schitterenden Philips
735 A van fl. 142 50? Negen
drukknoppen, linodyne sys
teem, dus geen omschakelen
meer van de eene golfband
naar de andere, en feillooze
automatische afstemming.
Kristalheldere weergave,
goede kortegolf-ontvangst,
en een kast, die een lust is
voor het oog. Vraag ons eens
om demonstratie van dit
ideale toestel'
Fa. W. J. Weltevreden
Erkende
Philips Radio Service
Telefoon 199
Z I E R I K Z E E
Weg te Rotterdam, Iwlaar Zijl kort 11a aan-
koimlst (Overleed, Het 5-jarig Zoontje van
mevr. K., dat op den bagagedrager miee
reed,, kwam er Zonder eemig letsel af.
5teun tot den hoogste f 1.455,000
De minister van oeQanoimisdhe zaken
heeft bepaald, dat uit het Lamidlbo-uiwi-
crisisfonds laan hen, die als teler vanj
gewassen van den tuinbo,u|wl Zijin aan
gesloten bijl de stichting Nederlandsch-e
Groenten- -en PruitCentrale en op den
dag -der uitkeering geacht kunnen wlor-
den hun bedrijf alsnog uit te oefenen,
steun zal wiorden verleend to|t een be
drag van ten hologste f 1,455,000.
I
j rechtzaken
Rechtbank te Middelburg
1 Vrijdag 29 September.
J J. J. d,e J., 40 jaar, 'wierkmian, twjom-en-d-e
te ZierikZe-e, Wegens het op 20 Mei
1939 te Go-lijnsplaat en van daar per
beurtschipper naar Rotterdam „dieren
(kippen ©n hanen) nopdeloos vervoeren;
op pijnlijke en kwellende Iwjijfze", to-t
f25 boete subsidair 15 -dagen hechtenis;
met vernietiging van het vonnis Vajni den
Kantonrechter te ZierikZee van 2 Aug.
Wegens smaadschrift veroordeeld
Veertien -dagen geleden heeft voor de
Haarlemsche rechtbank terecht gestaan
een 49-jarige getrouwde vrouw uit West-
zaan wegens smaadschrift. Zij werd er
van verdacht, twee jaar lang anonieme
brieven en briefkaart-en m'et beleedigonL
den inhoud aan' allerlei personen in de
Zaanstreek gezonden te hebben. Hoewel
het b ewijsmateriaal, waarover de Justitie
beschikte, de mogelijkheid van twijfel
vrijwel uitsloot, bleef de vtfouw voor de
rechtbank hardnekkig ontkennen.
D-e Officier van Justitie eischte drie
maanden gev^tr. De rechtbank veroor
deelde de vrouw tot drie maanden voor
waardelijk, rtiet drie jaar proeftijd en
een boete van f75 gulden, subsidiair 30
t dagen hechtenis.
.maatregel. Bijl die iregeerimg is mimi. een
bemzine-rantsoeneering i|ni voorbereiding.
Zoioidra -de benzine-id-istributie een feit zal
zijn geworden (al dan niet gepaard1 gaan
de im'et de vaststelling van -een imiaximum-
snelheid.) Zal -het verbod v|0|0r Zonidags-
ritten Wio-rden ing-etrioikk-en. Aan de sa
menstelling van een distributie-systeem
Wiordt thans göwlerkt.
VERSCHILLENDE BERICHTEN
Kostwinnersvergoeding voor
gemobiliseerden ongewijzigd
1 Op vragen van het Tweede Kamerlid
den heer Posthurnija betreffende die be
rekening van het bedrag van -d-e kost
winnersvergoeding v|0|or gemobiliseerden,
die in werkverschaffingen |wiaren ge-
plaatst, heeft de minister van Defensie
geantwoord,:
I Volar hen, die in d-e werkverschaffing
waren geplaatst, |w|ord-t het daar ver
diende loiojn als grondslag voor het vast-
stellen van het bedrag, van de kostwin
nersvergoeding genomen. Vopr degen-ejni,
die Wisselvallige inkoimlsten genoten
onder welke categorie imfede iw|o:rden be
grepen ziji, d,ie nu -eens in de wierkvcr-
schaffing wiarem geplaatst en dan Weer
steun ontvingen' 'wlQrdi bëdoeide grond
slag 'Zoioveel im|ogelijk gevoilmld, door het
gemiddelde hunner i-nkolmtst-en. Dit ge
middelde zal liggen ben-eden bet loion
en boven den steun. I
De minister is van oordeel, dat de be
staande regeling, wat -het rekening
houden met de werkverschaffingsloon-en
betreft, g -e e n w iji z i ig i in g behoef t.
Dooctalijke aanrijding J
Vrij-dag|midid,ag reed d-e 31-jarige me-
vrou'w' A. N. A. K.—B van Hillegersberg
per fiets naar haar Woning te Vlaardin-
ger—Ambacht. Op dien Kleiweg te O v e r-
s c h i e wilde Ziji een stilsta,an-d-en perso-
nenauto vporbijl -rijden. Zij k'wolm' daar-
dojO|r voor -een best-elEiuto, terecht, die
van d,en anderen kant k'wia'm, De bestuur
der, J. N. uit Overschie, kon niet ver
hinderen, dat mevr. K. Werd- aangereden-
Mevr. K. bleef bewlustelo|0|S en met ern
stige Wlondeu liggen. De juist passeerem-
de im'ej. dr. S., kinderarts te Gouda, ver
leende de eerste ibulp, 'waarna opk d-e
politie-arts, uit Overschie, arriveerde. De
burgemeester van Overschie 'was even
eens spoedig, ter plaatse. Mevr. K. werd
op last van de medici verviopnd- inanj
het gem'eente ziekenhuis aain den Bierg-
Rijkiiandbouwwinterschool te Goes
Vpor h-et toelatingsexamen tot de 1ste
klasse der RijkslandbpiU-wwinterschooil zijn
p;.a. geslaagd: M. van Gastel, Schuddie-
beurs; G. M. Geluk. St.-Maartensdijk; Joh.
Kik, Oosterland; J. G. Klompe, Wissen-
kerke; J. P. W. C. Stpjs, Nie-uwerkerk
en L. Vis, Npordgouwe.
De Duitsch-Russische doeleinden
in Europa gepubliceerd
De regeering overweegt rant-
soeneering en distributie benzine
Vijftien jaar luchtvaart tusschen
Nederland en Ned. Oost-lndië
Kostwinnersvergoeding voor ge
mobiliseerden ongewijzigd
Vergadering Dag. Bestuur der
Zeeuwsche Landbouw-Maat.ij
Zondag 1 October
voormiddags 10 uur
Ds. PIJNACKER HORDIJK
VEREEN. innig HERVORMDEN
Hoog- en laagwater te Zierikzee
Hoogwater: Laagwater:
1 Oot. 4,16 16,25 9,29 21,55
2 Oot. 4,42 16,54 10,02 22,26
Financiëel Weekoverzicht
29 September.
Zoo sterk was d£ indruk van de veer-
tiendaagsche hausse voor bepaalde fond
sen na het uitbreken van den oorlog,
dat het publiek zich vrij lang niet ver
trouwd heeft kunnen maken met de ge
dachte, dat door den achteruitgang ge
durende de laatste twee weken de aan
vankelijke koerswinsten mieerendeels ver
loren Zijn gegaan, terwijl de koersver
liezen nog vergroot zijn.
Het grootste deel der ind-ustrieele
aandeden was en is zwak g e-
siemd en, d-e thans hooger dan bij het
uitbreken, van den oorlog woteerende
fondsen zijn gemakkelijk te teilen- Hiertoe
behoor^n o.m. aandeelen Vereenigd-e Blik-
f'abrieke.n,, die deze week een interlmi-
dividend van 8 pet- aankondigen (tegen
een dividend van 6I/2 Pct- over het
geheele jaar 1§38), Brocades—Stheemlan
en van Gelder Papier.
Sch eep va art,aan,d ee r^n waren
eerder gedrukt; m'en begint zich te re-
aliseeren^ dat de stijgende vra-chtnotee-
ringen gedeeltelijk de weerspipgtelin-g van
gestegen kosten zijn, -maar ook, dat de
Nederlandsche reederijen niet steeds de
-tarieven, op de Londensche -markt kun-
men volgen en dat vele schepen zijn
opgelegd. De Regeering betaalt voor de
door haar gecharterde booten slechts -mis
tig verhoogde prijzen., terwijl het lucra
tieve vervoer tusschen, buitenlands-che ha
vens toestemlming van het Rijksbureau
„Zeescheepvaart" is vereischt. Natuurlijk
blijft desondanks de vrije vaart loonend.
Voorkeur wordt aan, den dag gelegd
voo-r de aandeelen van ondernemiiingen
welker werkkring practisch bujten de
oprlogszöne lig1!, Zooals Java-Chin,a-Ja
pan, Lijn, Koninklijke Paketv,aart-Mij.
Wat de kolonial-e aandeelen betreft,
hebben, suikeraandeelen slechts m'atig van
de hausse geprofiteerd, doch de winsten
relati-ef goed k-unP-en handhaven. Wij
hebben, in vroegere overzichten de aan
dacht er op gevestigd, ho-e belangrijk
de grcoite liquide middelen, van spmimige
maatschappijen, zijn, cm'dat deze daardoor
in staat gesteld worden minder gnopte
winsten uit bet suikerbedrijf door ont
vangsten -uit belegging aam te vullen.
Stijgt de s iU|i k -e r p r ij s en daarmede
dè winst pier qu-intaal, dan wordt het
aandeel uit de liquide mi-d,delen in het
totaal der ontvangsten minder belang
rijk. Grootere winsten Scheppen echter
voor -dis maatschappij-en met thans min
der bevredigende liquiditeit de kans, deze
geleidelijk te verbeteren.
Meer belangstelling dan de bimme|Qi-
lan-dsche aand-eeien vond de Am'erikaan-
sche afdeeling, al concentreerde deze zich
niet m'eer op de „war babies", «paar
herontdekte ook Amis ter dam, zijn voor
liefde volor s po o rW-egsh ar e s, die -dan.
ook sterk op den^ voorgrond traden. Met
de spoorwegaandeelen zijn o-ok de spe
culatievere soorten spoorwegleeningen
niiet onbelangrijk gestegen- Er zijn nog
genoeg volgelingen van Wall Street te
vinden, vooir wie het Makelijkscbe cijfer
der wagonverladingen een niet -minder
nauwkeurig bestudeerde index van de
inidustrieele 'bedrijvigheid des lands is,
dan, het percentage der bedrijvigheid in
de staalindustrie.
Men weet hoe gevoelig die bedrijvigheid
in de staalindustrie en hoe gevoelig dien
tengevolge opk staaiaandeel-en voor eon-
jlUnctuireele invlo-eden zijn- Het zio-u ech
ter v-erkeerd Zijn*, te veronderstellen, dat
aandeelenkoersen en bedrijvigheid vo-1-
komën parallel lpopen (Robaver)
