jZIERIKZEESCHE
NIEUWSBODE
HEUMATIEK
•VRIJDAG 29 SEPTEMBER 1939
OPGENOI
ZUERIKZKSCHE COURANT
De Kern
ABONNEMENT
Prijs p. 3 taaanden f 1.50, buiten Zierikzee fl.80
Voor het buitenland p. jaar f10. Afzonderlijke
nummers vijf cent Verschijnt dagelijks.
Tel. No. 32. Giro 137677
1707 - 1B80
Directeur A. J. DE LOOZE Uitgever-Redacteur: M. J. KOSTEN
Uitgave N.V. ZIERIKZEESCHB NIEUWSBODE - ZIERIKZEB
96STE JAARGANG No. 14149
ADVERTENTIEN
van 1—4 regels 80 cent, van 4 regels ea
daarboven 20 cent p. regel. Reclames 40 cent
p. regel. Bij contract belangrijke korting
Inzending op den dag van uitgave vóór 10 uw
ONDER DEN SCHIJNWERPER
staat Warschau in de schaduw van
den krijg, die de kansen voor Polen deed
keeren en zich aan de oprukkende Duit-
sche troepen." na taaie verdediging, moest
overgeven. Vandaag zullen de Duitschers
Warschau binnentrekken en de Poolsche
troepen de wapens moeten strekken.
Warschau, dat ruim 20 jaren geleden
in opstand kwam tegen het Duitsche gou
vernement P i 1 s u d s k i, is thans weer
in Duitsche handen. Bij het uitbreken van
den wereldoorlog was de stad nog altijd
in Russische handen. De slag bij War
schau in 1914 werd zelfs door de Rus
sen gewonnen. In 1915 trokken de Duit
schers er echter in triomf binnen. Polen
werd onder Duitsche beheer gesteld, de
gouverneur-generaal zetelde in Warschau.
Het was generaal van Bes el er. Drie
jaar heeft dit bestuur geduurd: toieh
werd "het 'bij den opstand, onder lei
ding van Pilso.edski omvergeworpen.
De Duitschers werden van het Poolsche
grondgebied verdreven en de republiek
werd uitgeroepen.
Maar reeds dadelijk werd de jonge
republiek uit het Oosten belaagd. De Rus
sische roode revolutie had zich voltrok
ken en de zegevierende roode legers
trokken naar het Westen om hun oude
provincie te heroveren. Tot vlak bij
Warschau waren de Russen in 1920 al
gevorderd; het scheen onmogelijk, dat
Polen zijn vrijheid zou kunnen blijven
verdedigen. Maar door hulp van den
genialer. Franschen generaal Weygand,
die met 100-000 Franschen naar Polen
gezonden werd, wisten de Poolsche troe
pen door het front van hun tegenstan
der heen te breken 'en het op te rollen.
Door dit „wonder van, de Weichsel" was
de Russische aanval gebroken: Polen was
een vrij land. Niet langer dan twintig
jaar heeft deze vrijheid geduurd. Een
vreemde vlag wappert boven de muren
van Warschau.
Nu Polen uit de rij der Europeesche
naties is verdwenen heeft men in het
K r em 1 i n druk geconfereerd en een
overeenkomst gesloten tusschen de Duit
sche en Russische regeering, die Duitsch-
land1 als grondslag wenscht te beschou
wen voor een duurzamen vrede in Oost-
Europa en als basis, om, met andere
bevriende mogendheden Italië voor
stellen te doen die een einde kunnen
maken aan den tusschen Engeland em
Frankrijk met Duitschland uitgpbrotoen
oorlog. Mochten deze eerste landen ne
gatief op deze voorstellen rea-
geeren en daartoe bestaat groote kans,
dan geeft Dutschland Engeland de schuld
van het voortzetten van den oorlog en
zullen Duitschland en Rusland nagaan
welke maatregelen daartegen zullen moe
ten worden genomen.
In ons overzicht van Dinsdag schreven
we dat men in Rome vredesvoorstellen
tegemoet zag, wanneer Polen onder den
voiet geloopen was en de Duitsche troe
pen naar het Westfront zouden worden
overgebracht, doch 'vóór daar een ern
stig tegenoffensief wordt ingezet.
In Engeland en Frankrijk was men tot
nu toe van oordeel dat deze voorstel
len geen zin hebben: De strijd tegen,
het Nazibewind gaat verre boven het
vraagstuk der Poolsche onafhankelijkheid
uit. Men dient zich echter rekenschap te
geven van den prijs en de consequen
ties. De strijd tegen het regiem van;
Hitier ging van den aanvang af tegen,
zijn ongeremden Drang in Midden-Euro
pa. Kan men door Hitler ten val te bren
gen dezien Drang blijvend into,omen? Kain
men ongedaan maken wat 't regiem van
Hitier heeft gewrocht? Kan men ver
hinderen, dat. moöht het Derde Rijk het
onderspit delven, een ander expansio
nisme met minstens even sterke driften,
den loop. die zou vrijkomen, neemt? Moe
ten Engeland en Frankrijk daarvoor vech
ten? De naaste toekomst zal het leeren!
VLIEGTUIG CONTRA
SLAGSCHIP
Wie heeft gelijk
Reuter meldt uit Londen, dat de vijan
delijke vliegtuigen., welke Di«sda|g jl. het
Britsche smaldeel op de Noordzee heb
ben aangevallen gebruik hebben gemaakt
van de laag hangende wolken om boven
de slagschepen te duiken. Andere vlieg
tuigen vlogen op 4000 meter hoogte en
maakten eveneens gebruik van de be
wolking om de kruisers aan te vallen.
Het vuur van het Britsche afweergeschut
was evenwel zoo doeltreffend, dat geen
der meer dan twintig vliegtuigen een
doel kon vinden.
Verder wordt vernomen, dat Dinsdag
middag een eskader vliegtuigen een Brit-
schen onderzeeër, welke beschadigd naar
huis terugkeerde, volgde. Gedurende deze
manoeuvre deden de vliegtuigen een
vruchteloozen aanval, waarbij twee wer
den neergeschoten.
In welingelichte marine-kringen te Lon
den wordt bovendien verklaard, dat ten
gevolge van het toenemend beheerschen
van de zee door de Britsche marine!,
de Duitsche duikbooten worden wegge
dreven van de Britsche eilanden en thans
voornamelijk optreden langs de kust van
Scandinavië, Zuid-Amerika en Japan.
Het Duitsche Nieuwsbureau schrijft, dat
de Britsche radio* heeft beweerd, dat bij
den aanval van Duitsche vliegers op de
Britsche marinestrijdkrachten de Duit
schers geen succes hebben gehad1. De
Duitsche radio* stelt hier tegenover dat
op 26 September omstreeks drie uur in
den) middag Duitsche vliegtuigen een
deel van de Britsche vloot hebben aan
gevallen tusschen de Noorsdhe en Schot-
sche kust in de Noordzee. Ben groiot,
vliegtuigmoederschip van het modernste
type kreeg een voltreffer van het zwaar
ste kaliber op het dek, waarna een he
vige ontploffing volgde. De Duitsche ra
dio vraagt tenslotte „waar is de Royal
Ark?" Op deze vraag van den Duitschen
omroep heeft Reuter vernomen, dat het
antwoord luidt: „Het vliegkampschip
Royal Ark ligt veilig in het aangewezen
station". Betreffende de Duitsche berich
ten over eer» bomaanval op een Brit-
schen zwaren kruiser nabij het eiland
Man verneemt Reuter nog, dat in deze
berichten geen waarheid1 schuilt.
DE DUITSCH-RUSSISCHE
OVEREENKOMST
Een vredesvooistel is op komst
Het DNBi deelt mede, dat de bespre
kingen tusschen von Ribbentriop em Molo-
tov, waarbijl look Stalin tegenWIoordig was,
vannacht hebben geleid tot drie over-
eenkomnlsten.
De eerste bevat een definitieve rege
ling van de kwiesties, die voortvloeien
uit het vervallen van den Poiotschen staat,
welke regeling Wlord.t beschouwd als
zeker fund.a'mient voiqr een duurzamen
vrede in Oost Europa. Duitschland en
Rusland geven uiting ,aan de opvatting
dat bijl deze overeenstemtmiing de werke
lijke belangen van alle volken wiorden
gediend ioim) aan den thans tusschen
Duitschland eenerzijids en Engeland e|ni
Frankrijk anderzijds, bestaarden oorlogs
toestand een einde te imlaken. De beide
regeeringen zullen daartoe gemeenschap
pelijk, eventueel in overleg, met andere
bevriende tmtogendheden, trachten dit dioel
zJoloi spoedig Imlogelijike te bereiken.
Wanneer deze poging evearwlel zonder
resultaat zal blijivien, d*an wordt daar-
im'ede het feit vastgesteld, dat Engeland
en Frankrijk verantwoordelijk 'z'ijln voor
de voortzetting van den oorlog, waarbijl
in geval van vioiortduur van den oorlog,
de regeeringen vain Duitschland en Rus
land elkaar iwlederzijldisch over de ver-
eischte maatregelen zullen -raadplegen.
De tweede overeenkojmist bevat de re
geling der nieuwe grenzen van Duitsch
land en Rusland in Polen. Iedere inmen
ging van d,erde pfclogenidheden in deze
grensregeling, welke door -de wiederzijid-
siche regeeringen als definitief wordt be
schouwd., zal van' de hamd worden ge
wezen. Duitschland -en Rusland zullen
ieder in hun gebied aan wieerszijiden van
de vastgestelde linie de vereischte nieuwe
staatszaken op zich nemen.
De derde overeenkomst bevat de brief
wisseling over de ecioinomisfche samenwer
king tusschen Duitschland en Rusland,
welke overeenkomst ten doel heeft de
economische betrekkingen en goederen
verkeer tusschen beide landen te ont
wikkelen.
Algemeen steuncomité 1939
Initiatief van Prinses Juliana
Op initiatief van HKH Prinses Juliania
wordt de oprichting voorbereid van een
Algemeen Steuncomité 1939, tot leniging
van aiooden, ontstaan door de buiten
gewone onhandigheden. Het Nationaal
Fonds voor Bijzondere Nooden en de
Koninklijke Viereenigjnig voor Steun aan
Miliciens zijin uitgenqadigd hunne orga
nisaties voor dat doel beschikbaar te
stellen.
Gedwongen benzine-besparing
Minder auto's Zondags op den weg
De minister van Economische Zaken
heeft de volgende beschikking uitgevaar
digd:
Het is verboden op Zondagen en al
gemeen erkende Christelijke feestdagen
des vo.ormiddags vijf uur benzine Lof ben
zol te verbruiken tot het doen rijden
van motorrijtuigen.
Deze beschikking verstaat onder alge
meen erkende Christelijke feestdagen: den
Nieuwjaarsdag, den tweeden Paaschdag,
den Hemelvaartsdag, den tweeden Pink
sterdag, alsmede den Eersten en Twee
den Kerstdag.
Van het verbod is uitgezonderd het
verbruiken van benzine of benzol tot
het doen rijden van: a. militaire motor
rijtuigen; b. motorrijtuigen, in gebruik bij
openbare diensten -en bedrijven; c. mo
torrijtuigen, in gebruik bij' leden van het
Corps Diplomatique, van het Corps Con
sulaire en van het Permanente Hof van
Internationale Justitie; d. motorrijtuigen,
in gebruik bij geneesheeren, verloskundi
gen en verplegers, ten behoeve van de
uitoefening van 'hun beroep; e. motor
rijtuigen, dienende en ingericht vo*or zie-
kenvervoer; f. motorrijtuigen, in gebruik
bij geestelijken, ten behoeve van de uit
oefening van hun ambt; g. motorrijtui
gen, dienende tot het vervoer ter zake
van begrafenissen; h. motorrijtuigen, als
bedoeld in artikel 1, onder f, van het
„reglement autovervoer personen"; i. mo
torrijtuigen, als bedoeld in artikel 1, on
der h* en i., van het „regement auto
vervoer personen"; j. motorrijtuigen, niet
dienende en niet ingericht voer het ver-
voer van personen; k. motorrijtuigen,
voorzien van *een door of namens den
chef van den generalen staf afgegeven
bewijs' van vrijen doortocht.
Deze beschikking treedt met ingang
van heden in werking.
De onder h* en i bedoelde motorrij
tuigen zijn: autobussen, taxi's en huur
auto's. Deze vallen dus niet onder het
verbod van rijden op Zondag.
DE ECONOMISCHE DEFENSIE
VAN NEDERLAND
De minister van «economische zaken
heeft aan beide kamers der Staten-Gene-
raal een nota doen toekomen betreffende
de tot medio September genioimen bui
tengewone maatregelen op oeoomoibisch
gebied.
Op het tijdstip, dat de internationale
toestand zJoo dreigend was geworden dat
tot algearieene mobilisatie van 's lands
wéermiacht Imloest worden, besloten, aldus
de minister, waren door de regeering
reeds op uitgebreide schaal regeling,en
voorbereid, die het 'mógelijk maakten* op
korten, termiijn te komen tot een doel
treffende organisatie van de oeconoimi-
sche verdediging der Nederlandsche
volkshuishouding.
De distributieregeling
Een belangrijk onderdeel van de voor
bereidende werkzaamheden werd ver
zorgd door de afdeeiing middenstand, n.i.
de distributie van levensmiddelen en huis
houdelijke artikelen aan den eonsuimtelnt
Door reeds in, vredestijd de nood-distri
butiekaarten en de daarbij behoorende
instructies gereed te leggen werd de
mogelijkheid geschapen zoo noodig! op
Zeer korten, termijn over te gaan tot
rantsoeneer in g van het verbruik vajn* be
paalde artike^n- Tevens werd een vol
ledige distributieregelinig! voorbereid.
Dank z;ij de aldus verrichte voorbe
reidende werkzaamheden konden gedu
rende de eerste helft van September, op
basis van. de hierboven genoemde nood
wetten, reeds verschillende maatregelen
worden getroffen-
De voedselvoorziening
Aanstonds is aangevangen, rniet inven
tarisatie van landbouwproducten, veestar
pel en, veevoeder bij iederen akkerbouw
en veeteler, teneinde zoowel de totale
behoefte aa,n. veevoeder als de oogst-
voorraden, te leeren kennel io.a, met
het oog op distributie van* de beschik
bare voorraden. In aansluiting hieraan
zijn v$or een groot aantal producten,
voor de voeding van imlensch en dier vajn
belang, de voorraden bij handel en i|ro-
dustrie opgenomen.
Voor zoover *n,iet reeds pp grond van
de Landbouw-crisiswet 1933 in- en juiit-
voer van voedingsproducten van eejnig
Barometerstand van hedenmiddag 2 uur:
Zon pp:
30 Sept. 5,59
Maan op:
30 Sept. 18.21
Zon onder:
17,40
Maan onder:
7,52
Hoog- en laagwater te Zierikzee
Hoogwater: Laagwater:
30 Sept. 3.48 15,53 8,58 21,25
belang waren gemonopoliseerd, is Zulks
gelijktijdig .met de afkondiging der mo
bilisatie geschied; hierdoor is bereikt,
dat thanis alle in- en uitvoer op voe-
dingsgebied wordt (gecontroleerd do*or de
verschillende centrale landbouw-crisis-
organen, de z.g. centrales, welke alle
bij de o'econioimiische defensiemaatrege
len volledig zijn ingeschakeld.
Bodemproductie
De tijdsomstandigheden, welke beper
king en zelfs afsnijding va|m den invoer
van bodemproducten mede kunnen bren
gen, toeken het noodig de voedselpro
ductie voor mensCh en dier in bepaalde
banen te leiden.
In. de eerste plaats zal het streven
erop gericht 'móeten z'ijn de teelt van
die gewassen, te stimluieeren, welke niet
i'n voldoende mate worden voortgebracht
omi de 'binnenlandsche ooinisumptie te
dekken,, b-v. tarwe.
Ten aanzien van de productie vaini vee
voeder Zal de actie van, den landbouw-
voprIiChtinigsdieos t, welke reeds jaren
gaat in. de richting van eijgien veevoeder-
bouw en van rationaliseiering van het
gebruik der weilanden, krachtig worden
voortgezet-
Distributie van levensmiddelen
Bij den opzet van de distributie is
allereerst uitgegaan, van het standpunt,
dat de handel zooveel mógelijk over de
gewo,n'e kanalen moet blijven foppen- In
de tweede plaats is uitgegaan van de
gedachte, dat distributie niet slechts zal
geschieden, wanneer er schaarsóhte is;
gedistribueerd zjullen worden ook die ar
tikelen, waarvan de productie voldoende
is voor den afzet in Nederland, 'maar
waarbij gevaar bestaat, dat de voor
raden, zullen worden weggekocht. De
distributie zal zoo noodig worden aan-
geviuild met 'een systeem van maximum
prijzen;-
Het hotel-, café en restaurantbedrijf
zal zooveel Imjogelijk intact worden ge
laten-
De uitreiking van de voorloopige dis
tributiekaarten die het karakter had van
een, voorzorgsmaatregel had ondanks het
feit, dat de gemeente-administraties door
de buitengewone omstandigheden met
werkzaamheden, werden overstelpt, een
vlot verloop. Uitreiking van definitieve
bonboeker. volgt later.
Aan, de hand van bet bevolkingsregister
ontvangen Nederlanders epi vreemdelingen
een, distributie-stamkaart, welke hun
redht geeft op de verkrijging gedurende
den disiributietijd van bonboeken voor
brood en, bonboeken voor andere levens
middelen en benoodigheden.
De uitreiking van deze kaarten wordt
thans voorbereid en Zal over eenige
weken plaats vinden.
Wanneer iedereen in het bezit is van
een, distributie-staimlkaart zJulllen op ver
toon van deze ^aarl de bonboeken wor-
dei\ uitgereikt- De bonnen dragen slechts
niumlmiers; de bedoeling is, dat te voren
bekend wordt gemaakt, dat op een be
paald nluimlmier -een bepaald artikel te
verkrijgen, is. Vopr brood zullen bijeven-
tueeie distribluitie afzonderlijke bonboe
ken worden verstrekt, omdat deze bonnen
eiken dag gebruikt moeten worden.
De Duitsch-Russische overeen
komst te Moskou onderteekend
Onze economische maatregelen
in verband met den oorlog
Op Zondag zullen minder auto's
óp den weg rijden
Algemeen steuncomité op initia
tief der Prinses opgericht
Nieuwe vervoerbewijzen voor
de militaire verlofgangers
Weinig verandering
JunletliiHetlj
C. J. J. VERTON
Zaterdag
prima St.-Nicolaas
verschillende Koekjes
Pariser Soezen
gevulde Heeren
Vleeschbroodjes
Croquetten
VERRENIEUWSTRAAT ZIERIKZEE
Pas opEr is een R in de maand
de R
Regen, vocht en onbehagen zijn voor
U vaste voorboden van pijn en ongemak.
De komende maanden zijn de maanden
voor Uw rheumatiek. Neem ditmaal bij
tijds Uw maatregelen! Lijdt niet langer
wéfcjr willoos pijnen, die ge voorkomen
kunt. Neem Kruschen Salts! Menschen,
die regelmatig een bloedzuiverende kuur
met Kruschen doormaken, weten niet wat
rheumatiek is. De aansporende werking
van Kruschen Salts op lever, nieren en
ingewanden, zorgt dat het bloed gezui
verd en vrijgehouden wordt van over
daad aan schadelijke zuren, die meer
en meer inwendig Uw lichaam veront
reinigen, oorzaak zijn van de ondrage
lijke pijnen en het leven maken tot een
last. Daarom: wééts geen willoos slacht
offer. Neem Kruschen en doe bet
bijtijdsKruschen Salts, verkrijgbaar
bij apothekers en drogisten a 0.40,
ƒ0.75 en ƒ1.60 (extra groot pak). Fa
brikanten: E. Griffiths Hughes Ltd., Man
chester (Engeland). Opgericht 1756.
Predikbeurten te Zierikzee
Zondag 1 October.
Ned. Herv. Kerk.
Nieuwe Kerk. 10 ure, ds. Pijnaoker
Hordijk.
Kleine Kerk. 10 en 7 ure, dn. Valeton.
Luth. Kerk.
10 ure, da. de Joogb van Amersfoort.
Gerei. Kerk.
10.30 en 6.30 ure, oand. W. H. J. de
Boer van Goes.
Ghr. Geref. Kerk,
9.30, dhr. P. M. Jonker, tkeol. student
te Apeldoorn, 2 Leesdienst en 6 ure,
dhr. P. M. Jonker, theol. student (o. t.)
Leger des Heils (Poststraat)
10 kapt. F. G. Kremer, 3.30 Openluoht-
werk 't Groentje, 7 Openl.werk 't Luitje
en 8 ure, kapt. F. G. Kremer.
Gerei, Gem. (8t.-Domusstraat)
9.30, 2 en 6 ure, Leeskerk (oude tijd)
Oud-Gerei. Gem.
9,30, 2 en 6 ure, Leeskerk (oude tijd)