ZIERIKZEESCHE
NIEUWSBODE
kleine kerk
ZATERDAG 23 SEPTEMBER 1939
OPGEN
ZIERIKZEESCHE COURANT
1707-1880
wmmm msÊSv
De Kern
ABONNEMENT
Pri|s p. 3 (maanden fl.BO, buiten Zierikzee fl.80
Voor het buitenland p. jaar flO. Afzonderlijke
nummers vijf cent. Verschijnt dagelijks.
Tel. No. 32. Giro 137677
Directeur A. J. DE LOOZE Uitgever-Redacteur: M. J. KOSTEN
Uitgave N.V. ZIERIKZEESCHE NIEUWSBODE - ZIERIKZEE
96STE JAARGANG No. 14144
ADVERTENTIEN
van 1—4 regels 80 cent, van 4 regels eni
daarboven 20 cent p. regel. Reclames 40 cent
p. regel. Bij contract belangrijke korting
Inzending op den dag van uitgave vóór 10 uur
ONDER DEN SCHIJNWERPER
staat in den lichtcirkel van de open
bare belangstelling plotseling het land
van Koning Carol. Rumenië, welks mi
nister-president. Calinescu, Donderdag
door moordenaarshand is gevallen. Lang
durige processen tegen de daders van
den aanslag heeft men niet gevoerd, maar
alle negen ter plaatse van de misdaad
voor het vuurpelieton geplaatst en neer
geschoten, bij welke rechtspleging een
groote menigte tegenwoordig was terwijl
de lijken der gefusilleerden 24 lang op
de gerechtsplaats bleven liggen, als af
schrikwekkend voorbeeld voor eventueel©
samenzweerders
Deze ietwat radicale rechtspleging enten-
toonstelling der misdadigerslijken maakt
eep middeleeuwschen indruk in West-
Europa, maar Rumenië is een van de
Balkanstaten en daar heeft men nog een
andere mentaliteit, terwijl het, naar
hef woord van den nieuwen minister
president. generaal Argeseanu, vastbera
den de aangenomen vredespolitiek zal
volgen, waarbij het zal streven naar het
bevestigen van betrekkingen tot vertrou
wen en goede verstandhouding met alle
na'buurstaten.
Koning Carol van Roemenië
Roemenië wil neutraal blijven, uit lijfs
behoud. Zal het dat ook kunnen? Drie
zijner buren hebben territoriale aanspra
ken, welke natuurlijk gevaarlijk kunnen
worden. Rusland heeft in 1919 Ressa-
rabJë aan Roemenië moeten afstaan.
Het gevaar van dién kant leek oorspron
kelijk verminderd door het tot standi
komen van het Duitscb-Russische pact.
Bij de Tsj echo-Siowaakstihe crisis in 1938
bestond n.l. reeds de groote vrees, dat
Rusland, om dit land te hulp te kunnen
komen, door Roemenië zou moeten trek
ken en dat gevaar bestond evenzeer, in
dien Rusland met de geallieerden aan
Polens zijde had gestaan. Roemenië had
dan waarschijnlijk geen weerstand kun
nen 'bieden aan den druk, die geoefend
zou zijn om het te dwingen partij' te\
kiezen. Dit gevaar is voorloopig uitge
schakeld. Bulgarije, met zijn aanspraken
op de D o b r lo e d s j a beteekent even
min een gevaar door de rugdekking, die
Roemenië in dit geval in Turkije heeft
in tegenstelling, met den toestand in
in 1916. Blijft dus Hongarije, dat de
grootste ambities heeft, welke ook bijna
dagelijks verkondigd worden. Hongarije
allétln kan echter tegen Roemenië niets
beginnen en een' aanval vain die zijde
is slechts te verwachten, wanneer de
Hongaarsche aspiraties metterdaad door
Duitschland1 gesteund worden.
Voor Rumenië draait dus voorlopojg
het neutarliteitsprobleem om de kwestie
der Duitsch-Rumeensche betrekkingen. Dat
voiOiloopig als in 1914, Duitschland
het meeste belang heeft bij een neutraal
Roemenië is duidelijk, en dit belang blijft
bestaan zoolang Rumenië Duitschaind Zijn
producten, als granen, hout, petroleum,
vleesch. vetten enz., verkoopt. Rumenië
is daartoie ongetwijfeld bereid. De beta
ling van die goederen is geen bezwaar,
daar Duitschland, dat van veel export
markten afgesneden is, zijn export naar
Rumenië kan intensifieeren en dat ook
al do^t. De groote moeilijkheid zit ech
ter in het transport der goederen. Alle
leveringen naar Duitschland moeten thans
óf via den Donau óf per spoor via,
Hongarije gaan. De Domau is tenminste
drie maanden per jaar door ijs onbe
vaarbaar en bovendien, veThindert de IJze
ren Poort het gebruik van lichters van
groote tonnage. De weg overland is nog
moeilijker, daar hiet hier gaat om het
transport van honderdduizenden wagons
en Roemenie geen wagons beschikbaar
BEGROOTING
SOCIALE ZAKEN
f 3 millioen voor distributie
De begrooting van sociale Zaken ver
meldt een totaal aan verhoiogingew van
ruiimi 25 rcvillioen in vergelijking met de
begrooting voor 1939, en een totaal aan
verminderingen van ruim 13 möllioen.
Tot de v e r h o O g i n g e n behooren 20
millioen voor kosten, verbonden aan de
uitbreiding van d;e werkverschaffing, 3
millioen voor distributie van levensmid
delen, 8 ton voor bijdragen voor weder
opneming van arbeiders in het bedrijfs
leven en 5 ton voor bestrijdingen van
de werkloosheid.
Vermindering© n zijn o.m_.bij
dragen aan het invialiditeits- en ouder-
doimisfonds bijna 41/2 miillioen «m uitgaven
in de plaats tredend van de uitkeering
aan het werk loosheidssubsidiefionds 8
millioen.
De verhcoging van den subsidiepost
met f 35000, ter bestrijding van de tuber
culose is noodzakelijk gebleken in ver
band met het feit, dat «nfet het de laat
ste jaren voor dit doel uitgetrokken be-
j drag de tuberculosebestrijding niet op
peil kan blijven. De handhaving van het
eenige jaren geleden verminderde totale
bedrag der subsidie beteekende de facto
de laatste jaren telkens een verminde-
ring van het rijksaandeel in de totale
kosten der tuberculosebestrijding. Dever-
schuiving naar 'de particuliere instellingen
die daardoor werd veroorzaakt, kandoor
deze instellingen niet langer worden op
1 gevangen. De thans voorgestelde ver
hooging is noodzakelijk omj in de toe
komst een sprongsgewijze verhoogiing van
veel grooter omvang te voorkomen.
Dat juist in de hpidige moeilijke tijds-
omistandigheden, waarvian. tal vain ge
zinnen d&n invloed oindervin|den en waar
door 'de gezondheidstoestand der kinderen
in labieL evenwicht verkeert, de kinder-
uitzending van zoo groote prophylactische
waarde is, behoeft geen betoog. Met het
oog op de vitale belangen van. de volks
gezondheid, welke hier in het gedinig
zijn, vraagt de minister verhooging; van
den post met een bedrag van f35.000
aan, waardoor-de subsidie f196,500 wordt
LANDBOUW-CRISISFONDS
draagt een zeer voorloopig karakter
De 'b'egrojOitmg van het landhouw'-dri-
sisfonds draagt, zlqoals bij de indiening;
van vorige |Ojntwerp-begroo tingen vooir
dit fonds rnileenmlalen (qnider de aandacht
is gebracht, een zeer voiojrioopig karakter
Deze onzekerheid, is uiteraard onder
d,e huidige omstandigheden nog belang
rijk' grooter dan anders reeds het geval
is. Oimltrent de kwestie of, en zlqo j,a,
in welke imiate die landbbjUw-'cirisismaat-
regelen, in 1940 ztullen worden gehand
haafd, kan nog in geenejni deele een jqor-
deel worden gev|oirmd, pimld'a.t Zulks ge
heel afhangt van de vraag, hoe de po
sitie der voedselvoioirziening hier te lande
zi'c!h, (mlede in verband 'met onzen ilnl-
en uitvoer, zal ontwikkelen.
Eenzelfde onzekerheid biedt de beant
woording van de vraag, in hoeverre de
minister van oecOnioimdsdhe zaken pa-
dat inmiddels in het blo embolienbedrijf
een bedrijfsorgaan is Opgericht voort
gang. zal kunnen lm'ak$i met de overne
ming van d,e totstandkoming en uitvoe
ring d,er lain dho-u w-Cr is ism'aatregelen door
de bed rijfsgenopten
Geraamd, wordt, dat in 1940 ongeveer
25.000 kleine boeren vpoir steun in aan
merking zullen ko|men, terwijl de steun
gemiddeld' f100 per kleinen boer zal be
dragen.
Aangenomen wiqrdt, dat in 1940 55 mil
lioen kg 'bjoiter zal worden geëxporteerd,
waarvan 35,000,000 kg |m!et oen uitkee
ring van f 0,55 per kg en 20,000,000 kg
met een van f0,70 per kg, hetgeen d,us
in totaal een bedr% vordert van
f 33,250,000.
Geraamd wordt, dat in 1940 vjopr het
departement van sociale zlaken 2.000.000
blikken tom'aten, snij-, prpink-, spek- e(n
sperciebo|Oinen zullen worpen geconser
veerd..
BERICHT. Ondergeteekende bericht [al zyn
cliëntèle dat hy niet dienst
plichtig is dus ook niet in dienst
is. Verzoeke vriendelyk hiervan
nota te nemen.
Bel. a&nb., Frans Murk
Dames- en Heerenkapper, Pedicure
Havenplein 378, telefoon 235
heeft voor 'het transport naar het buiten
land. Het gevaar is dus niet denkbeeldig,
dat Duitschland er toe zal komen ter
plaatse deze kwestie te komen organi-
seeren.
DE WIERINGERMEER
In 1940 de laatste verpachting
Aan de memorie van toelichting tof
de begro.oting der rijksafdeeling van het
openbaar lichaam de Wieringermeer voor
1940 is bet volgende ontleend:
In 1940 zullen de laatste vpor drai-
neering in aanmerking kopiende grol
den. ter oppervlakte van ongeveer 1000
H.A., van drain'eerbuizen Worden vopr-
zien. Daarmede hangt samen het op de
gewenschte diepte brengen van de sloo-
1 ten, .waarin deze buizen uitmlopden.
Weder zullen eenige grohdverbeterings-
werken, in hoofdzaak bestaand© uit diep-
spitten, waarmede de hier en daar op.
geringe diepte onder een, z'amalaagi voor
komende klei aan de oppervlakte wordt
gebracht, in werkverschaffing worden uit-
gevoerd1.
j Voortgegaan zal worden met denbosch-
aanplant in 'het Noord-Opstelijke deel van
den polder, alsmede met den aanplant
1 langs de wegen eh bij1 boerderijen.
I Bij den ppzet van het bouwprogramma
j wprdt aangenomèn, dat in 1940 de laat-
J ste gronden in pacht zullen kunnejn wor-
den uitgegeven. Voor zoover thans reeds
kan worden nagegaan, zullen moeten
worden gesticht 84 boerderijen voor de
gewjone uitgifte op 1 November' 1940 en
50 boerderijtjes voor het gemengde ak-
kerbouw-tuinbouw en akkerboujwi-veeteelt-
bedriji. Verder zullen nog eenige boe
renwoningen en eepjge 'bijgebouwen biji
bedrijven moeten worden gesticht, terwijl
12 ontginningsschuren tot normale boer
derij' moeten worden ingericht.
In 1940 zal o.ok een gebouw, waarin
de verschillende beheersdiensten blijvend
kunnen wprden gevestigd, mo.eten wor
den gesticht.
De Wieringermeerdijk blijkt hier en
daar nog eenigszins te Zakken. Vopr wel
licht in 1940 uit de voeren werken tot
verho.oging van den dijk wordt een post
van f50.000 uitgetrokken.
De radiodistributle en de
luchtbescherming
De minister van büïtenlandsche zaken
heeft ter kennis van de bevoegde auto
riteiten gebracht, dat, met betrekking tof
het gebruik, van die geleidingen welke
bestemd1 zijn voor de doorgift van de
beide Nederlandsche omroepprogramma's
ten behoeve van den luchtbeschermings
dienst het volgende wordt bepaald:
De doorgifte van de beide Nederland
sche omroepprogramma's moet te allen
tijde onverkort en gelijktijdig worden ge
handhaafd, d.w.z. over de daarvoor be
stemde geleidingen mogen uitsluitend de
Nederlandsche programma's en mededee-
lingen van regeeringswege worden door
gegeven waaronder mededeelingen van
den luchtwachtdienst.
Ten behoeve van den luchtbescher
mingsdienst. dus ook bij luchtgevaar en
bii het houden van oefeningen, waarvoor
door den minister toestemming is ver
leend', mag uitsluitend gebruik worden
gemaakt van de extra-programma-moge
lijkheden. Indien een radio-distributie-in
richting niet o ver extra-programma-mo
gelijkheden beschikt, kan die inrichting
derhalve niet in den luchtbeschermings
dienst worden ingeschakeld.
TWEEHONDERDDUIZEND
WERKLOOZEN
Stand op 9 September
Op 9 September jl. wiaren bij' de or
ganen der openbare arbei dsbeimliddielingr
ingeschreven 270.304 'werkzoekenden
(253.305 Im'annen on 16.999 vrouwen). Van.
hen waren 201.161 (189.413 !m!anne|n en
11.748 vrouwen) werkloos en 51.773 per
sonen diojor overheidshulp te werk ge
steld bi} ultuu r-techn isdhe en admini
stratief daarmede gelijkgestelde werken.
Blijkbaar waren er dus 17.370 personen
als werkzoekende ingeschreven, die in j
het vrije bedrijf werkten, dolch ander
werk zochten.
Op 1 Juli 1939 geschiedde een telling-
van het aantal geheel werklooZen en het
aantal tewerk gesteldien bijl werkverrui
mingen onder de als werkzoekende i(n|- 1
WAARSCHUWING I
Op verzoek van de bevoegde autori
teiten miaken Wijl die ingezetenen van
Zierikzee er op attent, dat te beginnen
imlet aanstaande MAANDAG 25 SEPT|.,
iederen Maandaglmlorg'en tusschen 11 elm
12 ujur volqrmiddag, de sirenes 0Pi 't Raad
huis en op de Zuidhavenpqort eenige
(malen in werking zullen worden gesteld,
Zulks in verband tmlet noodzakelijke con
trole op deze instruimenten.
Wanneer dus op genoemd tijdstip si
renengeloei over die stad klinkt, behoeft
imlen zich niet ongerust te maken.
geschrevene bijl de organen der open
bare (arbeidsbemiddeling. Totaal waren
geheel werkloos 186.852 omlannen en te
werk .gesteld bij werkverruimingen 59,562,
tezalm'en 246.414. Het aantal geheel werk-
loiois Zijlnde vrouwen bedroeg 9,581.
Vergelijkt imfen het icijfer der geheel
werklooZe ien te werk gestelde im'annen
tezlalmlen imiet het overeenkomstige Cijfer
van 1 'Juli 1938, dan blijkt, 'dat in den
lo|op van een jaar het totaall |m!et 51.221
of 17 pelt. is teruggelopen.
VERSCHILLENDE BERICHTEN
Gevaarlijk spel
Een tragisch on'geval heeft Vrijdag
avond |0|ml kwart v|oor negen plaats ge
vonden in een étagew|o|ning te Almls t e r-
d, a lm1, bewoond door die fa|milie W.., in
de Korte Koirstj espoortsteeg. Ben twin
tigjarige Zoon 'Was in de kamier (m!et 'zijn
dienstplichtigen neef', die 2 dagen ver
lof had,. Zijl bezichtigden ide dienstrevol
ver van den Imdituir en deze Wilde het
wapen voor zijn ineef demlonsteer!e|n). Hij
was in de veronderstelling^ diat dit niet
geladen was en trok dé haan piver, dlotch
tot zijln griqote onsteltenis volgde er eien
Schot, dat zijn neef in de 'b|orst trof.
DeZe zakte ineen. Hevig ontsteld, riep
de (militair o|ml hulp. De geneeskundige
dienst was spoedig ter plaatse en ver
voerde het slachtoffer naar het binnen
gasthuis. De politie arresteerde den mi
litair en bracht hem1 over naar het bureau
Het slachtoffer ko|n in het ziekenhuis
niet doqr de politie worden verboord.
Zijn kameraad doodgeschoten
Bi} het kasteel Rivieren onder Vioie-
ren daal (L.) richtte Vrijdagmiddag de
soldaat van Poorten, die daar* op wacht
stond, bi} Wij'ze van grap zijn geweer
op Zijn kameraad,, den 21-jarigen siqldaat
Meulenbroek uit den Haag. Het sthiöt
ging af en ernstig getroffen stortte M.
neer. Geestelijke en geneeskundige hulp
waren spoedig ter plaatse. Kort na het
gebeurde is M, overleden. Het stoffelijke
Rumenië's positie in het huidige
internationale conflict
Begrooting voor sociale zaken
voor 1940, twaalf millioen hooger
Laatste verpachting van gronden
in de Wieringermeer in 1940
Op 9 September waren er nog
meer dan 200.000 werkloozen
De Zomertijd eindigt Zondag
den 8an October e.k.
Zondag 24 September
v.m, 10 uur
ds Reddingius
TekstJesaja 11:5 en 9d
Onderwerp
//Men zal nergens leed doen''
jinnicf HERVORMDEN
,overs;clh|0|t is overgebracht naar het mili
taire hio-spitaal te Maastricht. De dader
was Zeer looder den indruk.
Financiëel Weekoverzicht
22 September.
Het koersverloop op de beurzen van
Amsterdam en New-York, de belangrijk
ste fijjancieale centra in de neutraal ge
bleven landen, is geheel onberekenbaar
geworden; de stemming wisselt met den
dag. Het is alsof twee krachten tegen el
kaar inwerken. Eenerzijds verwacht men
zo.owel in Amerika als hier te lande
een toenemende bedrijvigheid voor ver
schillende bedrijfstakken, die tot een uit
gesproken vasbe stemming zou leiden in
geval de politieke gebeurtenissen op een
oorlog van langen duur wijzen. Ander
zijds houdt men, uiteraard hier te lande
meer dan aan de overzijde van den
Oceaan, rekening met het feit, dat uit
een lang aanhouden van den oorlog vopr
de neutralen steeds grooter moeilijkhe
den moeten worden gevreesd.
De binnenl. beleggingsmarkt is
gedurende de geheele verslagperiode
Zwak gestemd1 geweest; de indiening van
de Begrooting, de aankondiging van ver
hoogde belastingen en de instelling van
een Leeningsfonds in den geest va|m dat,
hetwelk tijdens den Weerldoorlog in het
leven geroepen werd, hebben geen bij
zondere uitwerking op het koersniveau
van| de staatsfondsenmarkt gehad. De
thans vigeenende Dividend-en Tantième- I
belasting zal worden vervangen door een
belasting op de winsten (dus niet alleen
op de uitkeeringen. zooals tot nu toe)
van naamlooze vennootschappen, waar
van een meerdere bate van circa f40
millioen wordt verwacht.
Op de buitenlandsche beleggingsmarkt
heeft zich een verdere daling voltrokken
voor Deensche obligaties in guldens.
Fransche staatsobligaties in guldens wa
ren onregelmatig.
De aand'eelenmarkt beglon de
week in zeer flauwe stemming, iwerd
daarna vast en sloot goed prijshoudend.
Nederlandsche industriesandeelen verheu
gen zich niet in de gunst van het pu-<
bliek. De moeilijkheid zich een oordeel1
te vormen omtrent de consequenties van
den oorlog voor de afzonderlijke onder
nemingen. draagt daartoe bij. Hierbij be
hoeft men nog niet eens aan market!
leaders, zooals Philips' of Lever
unie te denken, maar zulks geldt ook
b.v. voor een fonds als Fokkpr. Men
zou geneigd zijn dit fonds, een aandeel
in een vliegtuigfabriek, als het Neder
landsche oorlogsfonds te beschouwen. Dit
is echter geenszins het geval: deze aan-
'deelien zijn sedert het uitbreken van den
oorlog met niet minder dan circa 100
pet. gedaald, hetgeen waarschijnlijk hoof d-
zakelijk in verband' tooet worden gebracht
imetj het hier te lande uitgevaardigde
uitvoerverbod voor vliegtuigen.
Een beter hart heeft het publiek in,
de laatste wieken r u b b e r a a n d e e 1 e m
toegedragen. Daarvoor valt, zelfs afge
scheiden van die mögeijke, maar niefl
met zekerheid te beoordeelen, gevolgen
van den oorlog wel iets te zeggen, want
de statistische positie is lang niet slecht.
Het heeft weinig nut zich fe verdie
pen in de vraag, hoe dit proaiuct
over de afzonderlijke ondernemingen zal
zijn verdeeld, doch wel verdient 'het feit
Ide aandacht, dat een rubberoogst op
basis van b.v. 70 pet. qnotomi en een
dp.orsneeprijs van 40 cent per 1/2 h-gV
een waarde van f 364 millioen zal heb
ben, of 20 pet. meer dan de uitvoer?
van 431.674 ton, ter gemiddelde waarde
van 349/lfiict.per l/o k.g. in hel zooi gun
stige jaar 1937, ad' f 298 millioen.
j (ROBAVER).
