ZIERIKZEESCHE
NIEUWSBODE
VRIJDAG 22 SEPTEMBER 1939
OPGENOi
ZIERIKZEESCHE COURANT
De Kern
C. J. J. VERTON
ABONNEMENT
Prijs p. 3 taaanden f 1.50, buiten Ziierikzee fl.80
Voor het buitenland pi jaar f10. Afzonderlijke Directeur
nummers vijf cent. Verschijnt dagelijks. Uitgave
Tel. No. 32. Giro 137677
1707-1889
A. J. DE LOOZE Uitgever-Redacteur: M. J. KOSTEN
N.V. ZIERIKZEESCHE NIEUWSBODE - ZIERIKZEB
96STE JAARGANG No. 14143
ADVERTENTIEN
van 1—4 regels 80 cent, van 4 regels enl
daarboven 20 cent p. regel. Reclames 40 cent
p. rógeL Bij contract belangrijke korting
Inzending op den dag van uitgave vóór 10 uur
ONDER DEN SCHIJNWERPER
richt de lichtbundel zich op de drei
gende wolken, welke boven dan horizon
van den Stilieni Oceaan komen opzetten,
waar Japan een grootten mond gaat op
zetten tegen Amerika, niu Engeland en
Frankrijk in Europa hulm handen vol
hebben en Japan, dat met Rusland thans
minder wrijvingsvlakken, heeft, in China
anim of meer de lakens uitdeelen wil.
Tot aan "het uitbreken van. den oor
log in Europa was Engeland in China
en in de Stille Zuidzee de groote te
genstrever van Japan, waarbij Amerika
zich op den achtergrond hield, hoewel t
het scherp toekeek en Tokio in de gaten
hield.
De strijd in Amerika over de neutra-
liteitsw'etten, de scherpe meeningsver-
sc-hillen over de houding van de Ver-
Staten in het JapanSch-Chineesöhe don-
flict, hebben in de waakzaamheid van
Washington geen. verslapping, teweeg kun
nen brengen. De Amerikaansche vloot
is al sedert lang in den. Stillen Oceaan
gestationeerd en de marinedeskundigen
hebben voortdurend met spoed de aan.
Am'erika toebehoorende eilanden op de
Amerikaansch-Japansche route versterkt,
hetzij door bevestigingswerken, hetzij
door het vestigen van vliegtuig;bases. Se
dert 12 Augustus is besloten tot den
aanleg van nieuwe luchfbases, op eiland
jes halverwege Japan en de Vereenigde
Staten. Amerika zendt den. laatsten tijd
geregeld troepenversterkingen, naar de
Philipijuen.
Roosevelt legt niet de geringjste
neiging aan den dag, het handelsverdrag
met Japan te herstellen. Hij heeft onmis
kenbaar blijk gegeven van, het voor-
nemien, wijziging van de Neutraliteitswet
ten door te zetten, zoo dat hij de bevoegd
heid verkrijgt, naar gelang van, oimjstan- 1
digheöen te handelen-
De Vereen. Staten houden de wacht
in den Stillen Oceaan, opdat Japan zijn
betrekkelijke vrijheid van handelen, niet
voor nieuwe avonturen, gebruikt.
Inmiddels heeft Roosevelt in het Ame
rikaansche Congres een, dringend plei
dooi gehouden voor de opheffing van,
het wapenembargo, die de politiek van
Amerika zoodanig beïnvloedt, dat zij da
vreedzame betrekking tusschen de Unie
en vreemde naties benadeelt. t
Roosevelt zeide, dat Amerika steeds, f
zijn uiterste best heeft gedaan om den,
oorlog af te wenden- Wanoeer het tot
een oorlog is gekomen, mloet de regeerinjg.
alles doen, wat in haar vermogen ligt,
oml de Vereenigde Staten buiten den,
oorlog te houden. Naar de oprechte taifee-
ning van "den president Zou zij in dit
streven slagen.
Hoewel in West- en Oost-Europa het
kanon over de in herfsttooi gehulde vel
den davert en de metalen vogels hun.
verderfelijke bagage op steden en ver-,
sterkingen laten, neerploffen, maakt Italië j
nog steeds stemming voor bijlegiginjg van j
het geschil tusschen de mogendheden,
niettegenstaande Engeland en Frajnlkrijk j
zich hebben uitgesproken over voort
zetting van den. strijd.' 1
Het ïs duidelijk, zco zeggen de Ita-
liaansche bladen, dat de verantwoorde
lijke politici der Westelijke groote mo
gendheden, niet onmiddellijk kunnen, te
rug mennen, wat zij in deze laatste weken
met zoo groote heftigheid hebben be
weerd, doch daaromtrent moet men mog
niet de hoop opgeven dat zij hun meening
zullen herzien wanneer hum tijd en ge
legenheid word gegeven om de huidige
situatie behoorlijk te onderzoeken.
Deze redeneering, die stellig met me-
deweten en goedvinden van de Duitsöhe
regeering wordt gepubliceerd, is ken
nelijk een voorteeken van een Italiaan-
schen stap tot bemiddeling. In Romein-
sche kringen wordt het niet uitgesloten
geacht (djat Mussolini opnieuw eeni voor
stel zal doen tot het houden van/ een
conferentie van vijf mogendheden, Zoo<-
als jjilij1 dit op 31 Aug. deed. De vijfde
mlogendheid zou ditmaal echter niet Po
len, doch Rusland zijn,.
RUMENIË'S MINISTER
PRESIDENT VERMOORD
door voormalige leden van de
IJzeren Garde", welke vereeni-
ging door Calinescu met kracht
bestreden en ontbonden
Gistermiddag otar kwart vjopr twfee is
die Roemleemsche (minis ter-president Ar-
(mland, Calinesclu te Boekarest vermoord
do(0|r een gnoep gardisten.
De lm|ooird Werd gepleegd op klfe Dfem-
btrovitza brug. De lm|oprd, wiais Wiel over
wogen, drie aut|0i's, eein boerenkar en
een groep stratenmakers, d.le den w'eg
hersteldien, deden er aan melde. Terwijl
een au^o den w'agen van de(m minister-
president aanreed, reed ide boerenkar
voioir dien auto van het slachtoffer, olm!
dien 'chauffeur te beletten dp|0|r te rijlden.
De beidie andere auto's reden links en
rechts naast den auto van den minister
president en een, aantal jongelieden, die
hierin zaten, begohne|n| onmiddellijk miet
revolvers te schieten.
De agent van die Roemleenscihe politie,
Welke dien iminister-president vergezelde
Werd gedooid en zijn chauffeer werld
ernstig gewond,.
De minister-president zelf werd dooir
elf kogels doorboord, waarvan drie heml
in het gelaat troffen. T|0|en mlen het por
tier van den auto van den m!i[n!is ter-p re
sident opende, gleed het lichaaimi van
het slachtoffer |0|p bet trottoir.
De omstanders vluchtten verschrikt weg
Toen d,e pjolitie kwiaim), kon zijl ter plaatse
slechts een dier hiloioirdenaaris arresteeren.
Daden maakten den aanslag
per radio bekend
Benige ,oio(genblikken later kwamen de
moordenaars per auto, voor het radios
station van Boekarest. Zij', verwondden
den portier en wisten <d|0|or te dringelnj
tpt de studiip. Zij: riepen oim!, dat ide
minister-president doior 'een groep gar
disten wias gedood. Men hald1 tien nj!inute|n|
noiodig olm! de Imisdaldigers te overwel
digen, Waarna de omroeper mededeeldie,
d,at het pro.gramimla, dat „door een be
treurenswaardig incident" Iwlerd onder
broken, werd, voortgezet.
Onmiddellijk werden in het geheele
land strenge maatregelent genomen: de
telefo|0|n te Boekarest iwerd, gedurende
twintig minuten geblokkeerd en iedere
verbinding imiet het buitenland verbro
ken. De politie ien het leger naimlen alle
ni0|0|dige tailaatregelen olmi de veiligheid
te handhaven, de verzamelplaatsen van
de gardisten te bewaken en de rumoerige
minderheden in bedwang te houden.
Zon op:
Zon onder:
23 Sept.
5,47
17,57
Maain op:
Maian onder:
23 Sept.
15,37
0,24
De Rumeeniche president is door
IJzeren Gardisten vermoord
Frankrijk weet goed waarvoor
het vecht zegt Daladier
Zonder tolheffing kwam er geen
brug over de Zandkreek
Rumenië zal, afschrikwekkende
voorbeelden stellen
Radio Luxemburg heeft haar uit
zendingen gestaakt
Plaatselijke regenbuien
ARMAND CALINESCU f
de Rumeenschepremier, dia door oud-leden
van de „IJzeren Gardewerd vermoord
De moordenaars gegrepen
De ministerraad1 hield onmiddellijk in
het koninklijk paleis ondier voorzitter- j
schap van den koning een vergadering1,
welke tot zes uur heeft geduurd. Tot
minister-president ad interuhi
werd' Baliff benoemd, tot minister
van binmenlandsche zaken Marinesco'. De
ministerraad heeft besloten de neutra
liteitspolitiek strikt voort te zeten.
De leider van het coimplot te
gen minister-president Calinescu en Zes
van zijn helpers zijn gearresteerd1. De lei
der is de advocaat Dumitnesco, de hel
pers! zijn studenten in de medicijnen.
Dumitrescu is zes weken geleden uit de
Subkarpatische Oekraïne teruggekeerd1.
De arrestanten verklaarden individueel
te hebben gehandeld en een „gebaar te
hebben willen maken". Naar hun zeggen
behoorden zij tot de oude „brigade van
de ridders van den dood" waarvan mel
ding werd gemaakt bij de terechtstelling
van Codreanu, den leider van de IJzeren
garde. j
Aan bedreigingen ontbrak het Calinescu
toen allerminst. Zijn leven was bij voort
during in gevaar en de Roemeensche ge
heime politie ontdekte menig complot
gericht tegen zijn leven. Codreanu werd
eerst veroordeeld tot twee maanden gev.
straf en vervolgens werd1 zijn zaak ver
wezen naar den krijgsraad, die hem tot
tien jaar dwangarbeid veroordeelde. Toen
koning Carol zijn bezoek aan Londen j
bracht, trachtten vrienden van Codreanu
hun leider uit zijn gevangenis te ver
lossen. Zij werden met Codreanu allen
ter plaatse doodgeschoten.
Dit feit bezorgde Calinescu de haat j
van fle geheele uiterste rechterzijde in
Roemenië.
WAARSCHUWING
Op verzoek van die bevoegde autori
teiten taltaken wij die ingezetenen van.
Zierikzee er op attent, dat te beginnen
taifet aanstaande MAANDAG 25 SEPT).,
iedieren Maandagmorgen te 11 uur voor
middag, de sirenes op het Raadhuis en
op die Zuidhavenpojort enkele oogemblik-
ken in wierking zullen Worden gesteld,
zulks in verband met noodzakelijke con
trole op deze instrumenten.
Wanneer dus op genoemd tijdstip si
renengeloei ipver de stad klinkt, behoeft
tallen zich niet ongerust te jnaken.
anlitlalletij
Zaterdag
verschillende Koekjes
Appelbollen
Vleeschbroodjes
Croquetten
Pariser Soezen
VERRENIEUWSTRAAT ZIERIKZEE
Hoog- eo laagwater te Zierikzee
Hoogwater: Laagwater:
23 Sept. 10,45 23 27 4,09 16,53
TWEEDE KAMER
Brug oyer de Zandkreek
Tot mog toe kwanten in de week,
waarin de Staten-Generaal op plechti
ge wijz'e werdcn geopend, zelden, of
nooit wetsontwerpen in openbare be
handeling. Donderdagmiddag echter heeft
de Kamter, nadat zij zich van haar ge-
gewone huishoudelijke besognes, als het
trekken der afdeelingen. en het benoe-
imlem van leden van commissies, had ge
kweten, daarvan afwijkende een aantal
wetsontwerpen op Waterstaatsgebied be
handeld en aangenomen.
Zooals bekend zijn de bemloeiïingen
van dit 'Departement veelzijdig en, uit
gebreid. De naasting vani een lokaal
spoorweg in Friesland, eenj brug met
tolheffing in Zeeland en de kosten
van een technisch-eclonom'ische afdeeling
in hoofdzaak ter voorbereiding van een
koppeling der electridteits-oentrales, zijn
achtereenvolgens de parlementaire revue
gepasseerd.
lm, het begin der vergaderinig heeft
imlr. van Schaik, die op voordracht van
de Kamer door H.M. de Koningin op
nieuw tot voorzitter is benoemd, een.
suggestieve rede gehouden, waarin hij
betoogde dat thans de politieke strijd in
het binnenland naar den achtergrond be
hoort te worden geschoven. Ook het
beroep o'mi zich te richten op „den geest
van eigen historie en van eigen natio
nale traditie", waardoor de eenheid
wordt versterkt, mioge m'en in de Kamfer
en in den lande verstaan.
Het goedkeuren van een tolheffing va|d
een te bauwen brug Over de Zandkreek,
is slechts im'et de tegen-aanteekening va|m
dien heer De Mardhaint et d'Anscmbourg
(nsb) zonder hoofdelijke stem|ming aam-
vaardi. Het provinciaal bestuur vlam Zee
land, wiil namlelijk de brugverbindrnjg
tusschen Noord- en Zjuid-Beveland fima(tt-
'c'ierem door middel van een tolheffing
gedurende 25 jaar. Praktisch koimt dit
hierop neer, dat Jmtem het veergeld dioioir
een tijdelijk bruggeld zal vervangen. Na
tuurlijk, de heer en De Marc'hant et d'An-
semblourg (nsb) 'en Krijger (ch) hebben
stellig gelijk: tollen z'ijta uit den tijid.
Maar d,e Minister van Waterstaat, onder
steund door dhr. Mes (rk) klon rnlet
reden opmerken, dat men hier voor de
keuze staat: een bxuig-met-tol of geen
brug. Onder dien hoek gezien, zullen
ook de Zeeuwbche automobilisten met
het tijdelijke tolgeld vrede hebben.
VERKEERSFONDS 1940
Ingediend is Id'e begrojofting vain het
Verkeersfomdis v)0|or 1940. In de Membrie
van Toelichting liezen wiijl:
De Minister wijst in vergelijking met
de begrooting van het vorig, jaar or
op, dat de uitkeering uit hiqofdst. IX (Wa
terstaat) der Rijksbegroioting f3.873.495
lager kon wlorden bepaald dan het in
die begrooting voor 1939 deswege op
genomen bedrag, zOodat deze uitkeering
op f25.853.055 is geraamd De omstan
digheid, idat de dekking van het bedrijfs
verlies van die N.V. Nederlanid'sche Spoor
wegen, dat voior 1939 op f22.000.000
Werd; geraamid, ook voor 1940 Kvfeer lager
kan worden vastgesteld nl. 2.5 im'ill-
gulden is hiervan de voioirnaaimlste
oorzaak. Het leindicijfer van de totale
uigaven op den gewonen dienst bedraagt
f 63.45889 tegen f 65,982,697 in 1939.
Op dezen dienst wordt voor Iwegen
in Zeeland f 147,000 aangfevraagd. Op
den kapitaal dienst is f429.000 uitgetrok
ken.
FRANKRIJK STRIJDT VOOR
EEN RECHTVAARDIGE ZAAK
opdat het niet verpletterd worde
onder een regime van terreur en
moreele verwording
Na Hitler en Chamberlain, heeft thans
ook Daladier, de Fransche premier, voor de
microfoon het zijne gezegd over den nog
maar 20 dagen ouden oorlog len over
zijn bezoek aan het Fransche front in
het Westen, waar de soldaten weten
waarvoor ze strijden. Zij strijden, omdat
de oorlog ons werd opgelegd door
Duitschland1, omdat sedert drie jaren zijn
verslindende eerzucht Europa geen en
kelen dag van veilige rust meer liet.
Zij willen een einde maken aan een
systeem van voortdurend alarm, dat ons
driemaal in étjn enkel jaar dwong onze
toevlucht te nemen tot een, mobilisatie
van onze strijdkrachten, welke den boer
losrukte van zijn grond, het economi
sche leven verlamde en de gezinnen uit
elkander scheurde. Zij strijden, omdat
zij niet willen, dat Frankrijk verpletterd
wordt onder een regime vani terreur en
moreele verwording welke de hitleriaan-
sche pverheersching reeds over zoovele
bedrogen en gemartelde volkeren doet
j heerschen. Deze heerschappij der terreur
bestaat sedert jaren in Duitschland. Zij
wierp zich op O o s t e n r ijk, op T s je-
cho-Slowa kije; thans werpt zij zich
op Polen. Alle inspanning, waarmee wij
tot het einde hardnekkig hebben gepoogd
den vrede te redden, iedere edelmoedige
actie, die door de hoogste zedelijke en
politieke autoriteiten van Europa en de
Vereenigde Staten werd ondernomen, de
krachtsinspanning van Engeland, het ini
tiatief van de Italiaansche regeering, dat
alles kon slechts op een mislukking uit-
loopen, omdat tot de vernietiging van
Polen van tevoren in het geheim was
besloten.
Frankrijk is op z'n hoede
Wanneer Hitier, na Polen te hebben
vernield1, zegt, dat 'hij om niets meer
vraagt, niets van Frankrijk wenscht en
zijn grenzen zal eerbiedigen, dan weten
de Franschen. dat hij niet zal nalaten,
indien 'hij daartoe in staat zou zijln'.
Frankrijk te vernietigen, zooals hij Oos
tenrijk en Tsjecho-Slowakije vernietigde
en zooals hij bezig is Polen te vernie
tigen.
„Me in Kampf" waarschuwt oins.
Staat er niet geschreven, dat mtenj
Frankrijk moet isoleeren en verslaan.
Duitschland' heeft getracht in andere lan
den propaganda te overen, welke de ont
leding van ons vaderland beoogde. Het
heeft getracht met geld steun te ver-
Ieenen aan autonomistische bewegingen,
om onze provincies van elkaar te schei
den. Er werden landkaarten verspreid
waarop ons land1 als geamputeerd en
lontbondem werd voorgesteld. Op con
gressen en feestem verschenen Elzassers
EDOUARD DALADIER,
de Fransche premier
onze soldaten willen een einde
maken aan een systeem van voort
durend alarm
Men zocht naar verraders in Bretagne
en den Elzas.
Duitschland veranderde zijn methodes
niet. Hij zocht onder de Franschen een
Seiss-Inquart, die zijn vaderland moest
verraden. Het hoopte een Haeha te vinden.
Maar onder de Franschen bevinden zich
geen verraders. Het eensgezinde dappere
volk staat vastbesloten rond zijn vlag,
waarop de woorden „vrijheid of dood"
geschreven staan.
Kalm en vastbesloten
Er is een ding, waaromtrent hij zich
niet zal kunnen vergissen en dat is uw
liefde voor Frankrijk. Die liefde voor
Frankrijk heeft steeds weer het wonder
verwekt, dat ons herstel tot stand bracht,
telkens wannieer wij in gevaar verkeerden.
In de beproevingen wordt de nationale
gemeenschap een steeds vuriger verbroe
dering.
Wij gaan tot den oorlog over, omj
Frankrijk te redden van slavernij. Wij
nemen alle binnenlandsche maatregeletni
voor de economische discipline, opdat het
geheele land1 deelneemt aan de gemeen
schappelijke krachtinspanning.
Wij zijn kalm en vastbesloten. Wij' zijn
niet als de vijand, gekweld door de vrees
v<jor ©en langen oorlog. Wij denken aan
de algeheele overwinning, een overwin
ning, die wij reeds als verkregen be
schouwen. W ij w ii 1 en een vrede op
solide grondvesten, wij willen
Frankrijk definitieve veiligheid brengen,
hetgeen sedert drie jaar door de onder
nemingen van Hitler onmogelijk was.
De beproeving is zwaar, de opofferin
gen zull-en smartelijk zijni, aldus besloot
Daladier, maar Frankrijk heeft grootere
gevaren overwonnen.
