(ZIERIKZEESCHE
NIEUWSBODE
DONDERDAG 21 SEPTEMBER 1939
OPGENOr
ZIERIKZSSCHE COUQAKT
ENGELAND IS VASTBERADEN
De Kern
ABONNEMENT
Ï7Q7- 1880
Prijs p. 8 taaanden f 1.50, buiten Zierikzee f 1.80
Voor het buitenland p. jaar f10. Afzonderlijke
nummers vijf cent. Verschijnt dagelijks.
Tel. No. 32. Giro 137677
Directeur A. J. DE LOOZE Uitgever-Redacteur: M. J. KOSTEN
Uitgave N.V. ZIERIKZEESCHE NIEUWSBODE - ZIERIKZEB
96STE JAARGANG No. 14142
ADVERTENTIEN:
van 1—4 regels 80 cent, van 4 regels eau
daarboven 20 cent p. regel. Reclames 40 cent
p. regel. Bij contract belangrijke korting
Inzending op den dag van uitgave vóór 10 uur
Europa te verlossen van een steeds terug-
keerende angst voor Duitsche aanvallen
In Zijn 'wlekelij'ksche overzicht heeft de
Engelsche premier, Chamberlain, in het
Lagerhuis, een overzicht gegeven van den
oorlogstoestand., welk overzicht in het
kort aldus kan Worden samengevat:
„Het is nog te vroeg, zich definitief
uit te spreken over die imlotievjen en ge-'
volgen van het optreden dér Sovjet-Unie
in Polen. Wel is Waar hebben Frankrijk
en Engelandi de nederlaag ider Pooisdhe
legers niet kunnen afwenden, imlaar zij
verliezen hun verplichtingen /niiet uit het
oog en zullen dien strijd voortzetten. Hit
ler's rede heeft geen Wijziging in den
toestand, gebracht. Zij bevat toezeggingen
in den trant van die, 'welke hij i(ni de af-
geloopen jaren verliopdhend, heeft als dat
zijn ooigimlerken diende.
Engelands doel blijft: Europa te ver
lossen van dien steeds terugkeerenden!
angst voor Duitsche aanvallen. Geen be
dreigingen zullen Engeland en Fralnkrijk
afhouden van het bereiken van dit doel.
Ter zee worden voiortdurend Duitsche
d,uikbOoten geattaqueerd; er zijn er reeds
6 of 7 vernield,. Chalmberlain is overtuigd',
dat de duikbootbedreiging snel geheel
verdwenen zal zijn. Onidajnks de klappen
die wij oploiopen aldus de premier
zullen de noodige grondstoffen efni
levensmiddelen Engeland 'bereikefrn.
De belangen dier neutralen z'ijln gelijk
aan d,e Engelsche. Ons doel is: den (neu
tralen handel te handhaven. Er Zal (niet
verhinderd Worden, dat de neutralen voor
hun eigen gebruik in hun (normlale be
hoeften voorzien.
Ten slotte zei die de premier: „De re
geering zal zich niet laten meeslepen
in avonturen. Wij en ofaze bondgenoot en
moeten overtuigd, Zijn, dat onze opera
ties bijdragen tot de overwinning". -
Antwoord aan Hitier
Sprekende over de door Hitier te Dan
zig gehouden rede, zeide Chalmberlain,
dat deze geen Wijziging in den toestajnld!
brengt, die Engeland het hoofd zal bieden
Chamberlain zeidie, dat de uiteenzetting
van Hitler van de gebeurtenissen biet als
juist kon Worden aanvaard. De rede be
vatte verzekeringen van die soort, „'wel
ke Hitier in de afgeloiopen jaren steeds
naar voren heeft gebracht, wanneer het
dienstig Wös voor Zijn doel". Onder de
vele verkeerde voorstellingen wenschte
de 'minister-president op te mierken de
verklaring, dat de Fransche rag ee ring aC-
cOord, ging mlet d e 11 a, 1 i a a n s c h e
beim'i ddel ingsvoiorstellen, ter-
W'ijl d,e Britsche regèering (Weigerde hier
in te treden. Het antwoord hierop Wordt
gegeven door het cio!m|miuniqué, dat door
het officieele Italiaansdhe nieuwsagent
schap is gepubliceerd, op 4 September
en wiaaruit duidelijk bleek, dat de Fran
sche en Britsche regeering een gelijke
houding hadden aangenomeim.
Ons algemeen doel in dezen
strijd is bekend: het is Europa te ver
lossen van een voortdurende e|n steeds
terugkeerende angst voor een Duitschen
aanval en de volken van Europa iln staat
te stellen hun onafhankelijkheid, e|n, hun
vrijheden te bewaren. Geen bedreigtnigcja
zullen ons, of omzie Fransche bofmdgemoo-
ten afhouden vam dit voornemeini. De
Biritsehe regeerinig! heeft de
zen oorlog niet gezo,cht.
Uit de gepubliceerde documenten blijkt
dat ziji herhaaldelijk 'haar bereidwillig
heid, heeft getoond een vreedzame rege
ling door onderhandelen tot stafnjd1 te
brengen.
Geen avonturen
De Engelsche bulldog heeft Zijn tanden
in de Zware kluif gezet en hij zal imiet
taaiheid, volhouden to|t „the bitter end",
tot Europa van voortdurende dreiging
verlost raakt. Deze vastberaden houding
blijkt vooral uit de slotwoorden van
Chalmberlain's Lagerhuisrede, waarin hij
zegt, diat de Britsche regeering 'zich niet
Zal laten meesleepen in avonture|ni, Wel
ke niet zijn goedgekeurd doior d:e 'mili
taire raadgevers, mlet wie Wliji in het
nauwste contact on (Wederkeerig ver
trouwen samlenjwlerken.
Er is geen offer, waarvoor zij 'Zullen
terugschrikken, er is geen operatie, wel
ke wij niet zullen ondiernemlc(n), op voor
waarde dat onze verantwoordelijke raads
lieden, onze bondgenioioteja 'en wij'Zelf
overtuigd Zijtn, dat het een bijdrage is tot
de overwinning. Wat [Wij evenwel Imiet
zullen doen, is ons storten i|nj avomture(n(,
welke Wleinig uitzicht geven op suöces
Op dit oogenblik van den loio.rloig kan,
ik nog niet zeggen, aldius de premier
wiaar en Wanneer d,e beslissende macht
vereenigd; zal Zijn, of Wanneer het be
slissende oogenblik Zal komen. Dit hangt
af van die gebeurtenissen, wielke niöm'a|nd
kan voorzien. De io|mlvang van c(n|ze voor
bereiding en het feit, dat wij! ons grond
vesten op de veronderstelling, da,t de
oorlog ten imimste drie jaar k'an duren,
verzekert, dat wijl onze kracht geleide
lijk Zullen versterken om alies wiatjnloge
komen het ho|0|fd, te bieden.
Ongeregeldheden in Bohemen
en Moravië
Muitende garnizoenen
In bevoegde kringen verneemt het En
gelsche ministerie van voorlichting, dat
op 17 September in Bohemen en Mo
ravië een revoliutiounaire beweging iis
begonnen- Hieraan vooraf gingen demon
straties van arbeiders, die Zaterdagavond
te Praag aanleiding hebben igegevem tot
ernstige botsingen tusschem de bevolking
en de Duitsche autoriteiten, in het bij
zonder S.A. afdeeiingem. Aam beide zij
den werd gebruik gem'aakt van schiet
wapens en naar het schijnt is het aan
tal slachtoffers vrij aanzienlijk.
Tmsschen 17 en 19 September von
den in verscheidene plaatsen van Bo
hemen en Moravië relletjes plaats, o-a.
te Pardubice, Pibran, Pilsen, Tabor, Si-
sek en Brunn- lm de laatste plaats nar
men leden van de Duitsch-TsjechiscJhe
gemeenschap deel aan de actie van ie
Tsjechen. Op 19 September breidde de
beweging zich uit tot Westelijk Slowa
kije. De Slowaaksche garnizoenen te Ru-
zioberok, Zilina, en Trencim begonnen te
m'uiten en ongeveer 15.000 soldaten wer
den ontwapend.
Toen de Duitsche autoriteiten bemerk
ten, dat zij niet te doen hadden m'et
plaatselijke uitbarstingen, doch m'et een
georganiseerde beweging, werden on
middellijk de krachtigste maatregelen 'ge
nomen. Hel apntal der gearresteerden
loopt in de duizenden en dat der exe
cuties in de honderden.
Zoolang "de gevechten duurden, wer
den Zij m'et verbetenheid gevoerd en
geen van de beide partijen wilde wijken.
In het verloop van den opstand is een
aanzienlijke materieele schade toege
bracht- Bruggen van beianigrijke spoor
wegen en wegen zijn buiten 'gebruik ge
steld, brand weerstations vernield, spoor-
wegmaterieel beschadigd, fabrieken en
machines zwaar beschadigd, somjs im'et
behul'p van bommen.
HET BELEG VAN WARSCHAU
Radiorede van Lipinski
Kolonel Lipinski heeft gisteren voor
/adiozender Warschau II een redevoe
ring uitgesproken, waarin* hij o.mi. zeide:
De druk van den vijand op de voor
stad Praga wordt met zware verliezen
voor den aanvaller weerstaan. De ver
dediging! is niet alleen lijdelijk, maar
ook actief. „Wij verdedigen ons, maar
bestoken den vijand eveneens en hebbetn
hem ver teruggeworpen naar zijin uit-
gangslinies. In den Westelijken sector is
de vijand teruggeslagen".
Er is geen tijd voor het opstellen van
de door allen verwachte berichten, maar
alleen voor het schrijven van bevelen.
Warschau is het centrale punt der ge
vechten geworden. Wij moeten, aldus Li
pinski, om politieke en moreele redenen
het verdedigen en houden- „Wij weten,
dat Lemberg weerstand biedt en bij Kutn0
heftig gevochten wordt, maar het voor
naamste is, dat Warschau stand 'houdt".
Op het oogenblik was het kalm, maar
de hel kon ieder oogenblik volgen, gra
naten en 'blommen konden ga ah rege
nen. Het ergste ko|n komen. Daarom moest
men van de gelegenheid gebruik maken
pm voorraden op te doen.
Tenslotte wekte "kolonel Lipinski de
burgers op te strijden tegen de ver
moeienis. „Onze wilskracht mpet zich
dpen blijken. Dat is meer waard dan 1
tanks en benzine".
De ondergang van de
«Courageous»
578 slachtoffers
Bij den ondergang van de „Courageous"
hebben. 578 man den dood gevonden.
Voor de laatste maal heeft de Britsche
admiraliteit een lijst met geredden ge
publiceerd, waaruit blijkt, dat in totaal
72 officieren en 610 manschappen in vei
ligheid' gebracht zijn. De overige leden
van de bemanning, die 1260 koppen telde,
wordt als vermist opgegeven, aldus
Reuter.
Een der geredden, Tom Hughes, heeft
„United1 Press" verteld van het einde van
den man, die 'het bevel voerde over den
oorlogsbodem. Commandant Jones stond
eenzaam op de brug en salueerde de
witte oorlogsvlag, die boven zijn 'hoofd
wapperde. Intusschen zonk de boot lang
zaam weg. Toen 'het einde naderde, nam
de commandant zijn pet af en wierp die
in de golven. Miet ontbloot hoofd stond
hij daar toen op de^brug, terwijl de boot
nu snel in de diepte verdween en wachtte
den dood af.
Onze voedselvoorziening
Nog geen oorlogsbrood
Suiker is er voldoende
De grootste zorgen die vooral de 'huis
vrouw zich in deze dagen maakt, betreft
de voedselvoorziening voor het gezin in
mobilisatietijd. Zeer velen weten nog uit
ervaring wat dat in den voorlaatsten
wereldoorlog heeft beteekend. Voor deze
dagelijks terugkeerende zorgen bestaat
groote belangstelling van de zijde der
huisvrouw.
Over de suiker schreven we gisteren
reeds. Gezien de 'hoeveelheid, die per
dag in ons land nqo,dig en in voor-)
raad' is, kan men wat dit artikel betreft
gerust zijn.
De groenten en de vruchten zijn
in ruime mate in ons land aanwezig!)
Doordraaien komt nog voor, maar dan
betreft het volgens 'deskundigen bijna al
tijd inferieure kwaliteiten.
Groenten worden ook voor een deel
thans reeds ingezouten. Van tomaten,
die zoo (overvloedig in ons land worden
geteeld', wprdt op het oogenblik tqmaten-
purree gemaakt en daar wordt dan later
weer -«de tomatensoep, die verleden jaar
door het publiek met graagte werd ge
consumeerd. van ingeblikt.
Boter en varkens, om twee an
dere 'belangrijke artikelen tezamen te
noemen, zijn in zoo voldoende mate aan
wezig dat export hiervan mogelijk blijft.
Exporteeren blijft trouwens voor ons land
altijd' noodig om andere zaken te kunnen
importeeren.
Kaas is in voldoende mate aanwezig,
ook al door de moeilijkheden met den
export van dit artikel.
Een artikel, dat niet tot de voedsel
voorziening behoort maar dat voor de
Nederlandsche vrouwen een zeer groote
rol! speelt, is zeep. Ook 'hiervan is.
goede voorraad, waarbij echter de op
merking mag worden gemaakt, dat Ne
derland aan den top staat van de landen
wat het gebruik aan zeep betreft. Dit
bedraagt n.l. niet minder dan 11 kilogram1
per hoofd per jaar.
De tarweoogst, zoo belangrijk voor het
hoofdvoedsel van het Nederlandsche volk,
het brood', is meegevallen, ondanks het
uitvriezen van veel tarwe. Voor de
naaste toekomst zijn ten deze geen moei
lijkheden te verwachten. De voorziening
reikt practisch to,t aan den volgenden
oogst en voorlopoig schijnt er weinig
kans te !b estaan op invoering van Z.g.
oorlogsbrood1.
Van peulvruchten is een behoorlijk
kwantum, zoowel b.v. van grpene erwten
als van capucijners, aanwezig. Aardap
pelen zijn er in groote hoeveelheden;
de verbouwing van dit product is zloo-
danig, dat er evenveel geëxporteerd wor
den als wij zelf oonsumeeren.
Aardappelen kunnen, indien (noodig, ook
als veevoeder worden gebruikt.
Koffie is in zeer ruime mate aanwe-
zigt; thee in iets mindere mate, doordat
thee minder goed houdbaar is dan kof
fie en bij dit product ook de accijns
een rol speelt.
Levertraan, een artikel, dat eveneens
de aandacht van de vrouwen, heeft, oml-
dat zoovelen het gebruiken ter verster
king van hun jonge kinderen, heeft ook
de belangstelling van degenen, die met
de voorziening belast zijn. Miocht men
hiermee krap komen te zitten, dan heeft
men nog altijd mosselen, die vitamine
c bevatten, noodig vpor de vervaardi
ging van levertraan.
Het gebruik van vervoer
middelen
De uitvoering van de wet
De minister -van 'waterstaat imiaakt be
kend, dat in verband m'et de bijzondere
tijdsomistaridigheeen organisatie is in
gesteld, belast Im'ëf de uitvoering van de
Wet gebruik vervoermiddelen 1939.
Deze organisatie Wordt gev|oirm'd door
de rijksverkeersinspectie, Waarbiji be-
vrachtingscomlrnissies, bedioield bij de wet
op de evenredige vraichtverdeelinig (me
dewerking verleenen.
De rijksverkeersinspectie is vopir het
goederenvervoer verdeeld in 10 distric
ten. De bureaux der bevrachtingsoomf-
missies volgen imiedie .de aanwijzingen vapi
den rijksinspecteur van het verkeer,
hoofd van het betrekken district.
Binnen enkele dage|n) Zullen eefnige be
schikkingen ter uitvoering van de wet
gebruik vervoermiddelen 1939 afkopten.
Voor Zeeland is o-a. aangesteld: Rijks
inspecteur G. J. W(. v. d. Peyl (tijd.)
district en standplaats Middelburg, Ka
mfer van Koophandel.
Nieuwe kwartjes en dubbeltjes
Het staatsmuntbëdrijf 'heeft voor 1940
een „muntprogramma" opgesteld.
Vpor Nederland is rekening gehouden
met de aanmuntig van f2 millioen aan
kwartjes, fi.5 millioen aan dubbeltjes,
f200.000 aan stuivertjes, f 100.000 aan cen
ten en f 20.000 aan halve centen.
Door de aanmunting van f2 millioen
een kwartjes wprdt een aanvang ge
maakt met de vernieuwing van deze munt
stukken. Verondersteld wordt, dat door
de aanmunting nog f 1.5 millioen aan
dubbeltjes genoeg zal zijn vervaardigd om
de( in te trekken versleten dubbeltjes
te vervangen.
Voor Ned.-Indië zullen naar raming
moeten worden aangemaakt f3 millioen
aan 1/4-guldens N.-I., f3 mill, aan 1/10-
guldens N.-I.. f 1.2 millioen aan 1 cent
stukken N.-I. en f 40.000 aan 1/2 cent
stukken N.-I.
VERKEER EN VERVOER
Denk aan uw achterlichtje
Van heden af wordt een scherpe con
trole ingesteld' naar de achterlich-
t j e s. Wie zich nog niet heeft voorzien
van een goed' functiomneerend lichtje met
rijkskeurmerk, of een defect lichtje be
zit. doet verstandig een en ander nog
tijdig in orde te laten brengen.
Engeland's beloften aan Polen
worden gestand gedaan
Onzijdigheid van Amerika zal
op den duur onmogelijk zijn
De versleten dubbeltjes zullen
binnenkort worden ingetrokken
Voorloopig behoeven we nog
geen oorlogsbrood te eten
De R.T.M. vertoont over het
jaar 1938 een stijgende lijn
Weinig of geen regen
Zon op: Zon onder:
5,46 18,00
Maan op: Maan onder:
22 Sept. 15,06
22 Sept.
Hoog- en laagwater te Zierikzee
Hoogwater: Laagwater:
22 Sept. 9,17 2?,04 2,42 15,26
Voorzitter Tweede Kamer
Bij Kon. besl. van 19 September 1939
is beno emd, tot vpprzitter van de Tweede
Kamer der Staten-Generaal voor het tijd
vak der tegenWloordi'ge zitting, tn!r. J.
R. H. van Sehaik, lid van 'die Kamer.
WEER ASYL IN NEDERLAND?
t
I Alle krachten der vernieling
Worden er thans aangewend
1 Om den oorlog uit te vechten
Desnoods tot „the bitter end!"
Helsehe bommen en machines
Teisteren nu dorp en stad....
Mars heeft sedert alle eeuwen
I Nooit zoo'n schqqne kans gehad'.
i In een niets ontziende woede
Gaan de legerscharen voort;
En op alle zeeën worden
Schepen in den grond geboord.
Menschenlevens zijn voorloopig
Heelemaal niet meer in tel:
Zij zijn enkel maar pionnen
In het gruw'lijk o orlogsspel.
Nederland bleef nog gelukkig
Voor de ergste ramp gespaard
En wij allen hopen vurig
Dat de vreê hier blijft bewaard.
Neêrland's taak is vredelievend,
Dat is zelfs traditioneel:
Aan de taak van hulp en opbouw
Neemt de heele natie deel.
Evenals in vroeger' jaren
Ligt ons kleine Nederland
Als een veilig oord' temidden
Van den feilen oorlogsbrand,
En ook mu houdt Moeder Holland
Weer haar armen uitgespreid
En wordt hier aan vluchtelingen
'n Hartelijke ontvangst bereid. J. S,
