ZIERiKZEESCHE
KIEUWSBODE
DONDERDAG 7 SEPTEMBER 1939
OPOEN<
23ER1KZEESG2S COURANT
DE INTERNATIONALE
TOESTAND
De Kern
WAARVOOR?
ABONNEMENT
Prijs p. S (maanden f 1.50, buiten Zierikzee f 1.80
17D7- 138® s
Voor het buitenland p. jaar f10. Afzonderlijke
nummers vijf cent. Verschijnt dagelijks.
Tel. No. 32. Giro 137677
Directeur A. J. DE LOOZE Uitgever-Redacteur: M. J. KOSTEN
Uitgave N.V. ZIERIKZEESCHE NIEUWSBODE - ZIERIKZEE
96STE JAARGANG No. 14130
ADVERTENTIEN
van 1—4 regels 80 oent, van 4 regels emi
daarboven 20 cent p. regel. Reclames 40 cent
p. regel. Bij contract belangrijke korting
Inzending op den dag van uitgave vóór 10 uur
ONDER DEN SCHIJNWERPER
...zou als ondertitel geplaatst kunnen
worden: „Van het Westelijk front geen
nieuws" naar het gelijknamige boek van
.Erich Remarque, dat de strijd en de
ellende van de soldaten op het Westfront
van den 25 jaar geleden wereldoorlog j
zoo treffend heeft geschetst.
Wel hebben de Fransche troepen die
Maginotlinie bezet en hebben verkennings-
vluchten boven Duitsch grondgebied plaats
gehad, maar tot een treffen tussdhen de
beide strijdkrachten is 'het nog niet ge-
komen. j
Inmiddels maken berichten uit Belgi
schs en Zwitsersche bron melding van
geschutvuur aan de Rijn en vooral aan
de Moezel, terwijl ook een Fransch leger-
bericht melding maakt van contact tus-
schen de twee daar opgestelde leger
machten. Hieraan wordt nog toege
voegd, dat aan den Rijn aan beide zijden
permanente verdedigingswerken den oever
omzoomen. Dit ter (oriëntatie van den
lezer, die misschien zou denken, dat men
daar onmiddellijk veldslagen zou kunnen
leveren.
Zoeken de Franschen voorloopig naar
het zwakke punt in de Siegfriedli-
nie, of worden zij door andere over
wegingen geleid? Berlijn neemt 't stand
punt in: wij zullen niet tot den aanval
overgaan, maar ons slechts verdedigen,
wanneer wij worden aangevallen. Het
stelt zich op het standpunt, dat het geen
oorlog met Frankrijk heeft gezocht noch
gewild. Men krijigt den indruk dat beide
partijen schromen heit eerste schot te
lossen en dat zij de hoop koesteren,
dat een onvoorziene gelukkige wending
in de Europeescha politiek dit noodlot
nog zal kunnen afwenden. Hoopt Frank
rijk wellicht dat het Duitsche volk zijn
stem zal laten hoov&a en Hitler dwin
gen, een anderen koers, dan dien van
het geweld in te slaan?
Chamberlain heeft verklaard, dat En
geland niet tegen het Duitsche volk den
strijd heeft aangebonden, maar tegen zijln
l ider, die het misleidt. Engelsche vlie
gers hebben boven N.W.-Duitschland mil-
lloonen pamfletten uitgestrooid, die blijk-
bsav ten doel hebben het volk tegen den
Führer in het geweer te brengen. Het
schijnt, dat deze van zijh kant door den
aanval op Duitsch grondgebied af 'te
wachten zijn moreele positie bij: het Duit
sche volk bij voorbaat wil versterken.
Polen zal zich er rekenschap van moe
ten geven, dat zijn bondgenooten voor
loopig alleen indirecte hulp kunnen bie
den. Zoo zal Frankrijk onder het reser
veeren van voldoende strijdkrachten voor
het neu'traliseeren van Italië, een zoo
danige druk uitoefenen op de Westwall,
dat de daar samengetrokken strijdkrach
ten onvoldoende zullen blijken en Duitseh-
land gedwongen wordt een deel van het
in Polen strijdende leger naar de Sieg-
friedlinie over te brengen, zoodat aan
Polen lucht wordt verschaft, wat het
hard noodig heeft.
De Duitsche legers rukken steeds ver
der Polen binnen en hebben de oude
hoofdstad Krakau, de mooiste stad van
Polen, bezet. Onmiddellijk daarna zijn de
Duitsche generaals naar Wawel vertrok
ken onii hulde te brengen aan Pilsudski,
den maarschalk van Polen, die daar be
graven ligt, en onder wiens aanvoering
Polen zich vrij vocht van de Russische
overheersdhing. i
Deze geste is mogelijk bedoeld als po
ging' een deel der Polen iets milder
te stemmen jegens de Duitsehers, die
Krakau namen en Warschau uit het Noor
den en Westen meer en meer bedrei
gen. De Polen trekken al vechtend terug
achter de Weichsel en de Bug op da
natuurlijke verdedigingsliniën van het land
waar het gros der Poolsche weermacht
verbitterden tegenstand Zal bieden!
ONDERWIJS
Een school op 350 inwoners
Ged. Staten van Zeeland hebben ge
grond verklaard het beroep van den ker-
.keraad der Ned. Herv. gemeente te Hoe-
dekenskerke tegen het besluit van den
gemeenteraad, waaibiji geweigerd werd
gelden beschikbaar te stellen voor de
stichting van een bijzondere school al
daar. Er zal nu een hervormd gerefor
meerde school verrijzen, want de Ned.
Herv. Gemeente gaat in deze samen met
de gereformeerde. Hoedekenskerhe, dat
ongeveer 1400 zielen telt, komt dan in
het bezit van zijn vierde lagere school-
Op één daarvan wordt openbaar onder
wijs gegeven, op twee r.k. en opi de
jongste zal hervormd-gereformCerd on
derwijs worden gegeven.
Krakau bezet
Het Duitsche hoofdkwartier deelt me
de, dat de Duitsche troepen Woensdag
middag zonder strijd Ide stad Krakau zijn
'binnengerukt. De commteindeerende gene
raal en de ■divisie-oom'mandant hebben
de militaire eer bewezen aan het graf
van maarschalk Piispdski. Bij het gra|f
is een eerewacht geplaatst-
De bruggen over de Weichsel zijn niet
vernield.
De inneming van Krakau door de Diuit-
schers is evenwel des avonds door de
radio van Warschau tegengesproken- De
omroeper verklaarde, dat Duitsche vlieg
tuigen een raid op Krakau hebben onder
nomen. Vijftien dezer Duitsche toestellen
zou zijn neergehaald.
De ramp van de „Athenia"
De gezant van de Ver- Staten in Ierland
Cudahy, heeft na ondervraging der (ge
redden van de „Athenia" in een rapport
aan het staatsdepartement bevestigd, dat
de passagiers een duikboot hebben gezien
na de torpedeering der „Athenia."
Het departement van bujtenlandsehe za
ken heeft naar Reuter nader meldt, mle-
degedeeld, det het s.s. „City of Flint"
meer dan 200 opvarenden van de „Athe
nia" aan boord heeft. Hieruit zou voort
vloeien, dat het aantal slachtoffers niet
grooier dan 60 zou Zijn.
Saarbrücken geëvacueerd
De Berlijnsche correspondent van het
Deensche blad „Berlingske Tidende", die
een bezoek heeft gebracht >aan Saar
brücken, meldt, dat aldaar alle verwan
ten van Duitsche gesneuvelden ingelicht
zijn, doch tevens instructies hebben ge
kregen hiervan onder geen beding me-
dedeeling tc doen aan buitenstaanders of
rouw te dragen.
De Deensche journalist beschrijft Saar
brücken vervolgens ais volkomen leven
loos. Vrouwen en kinderen Zijn geëva
cueerd en de treinen in hetSaargebied
die last hebben van opstoppingen, hebben
zeven tot acht iu|ur noodig voor reizen, die
in normale omstandigheden maar één
u|ur duren.
Zuid-Afrika in oorlogstoestand
Het Engelsche Ministerie van Voorlich
ting heeft medegedeeld, dat Zuiid!-Afrika
in oorlog is met Duitschbnd en dat
maatregelen worden getroff-.n voor het
onmiddellijk terugtrekken der wederZijld-
sche diplomatieke vertegenwoordigers.
Het Poolsche communiqué
In een commluniqué van den Poolschen
Generaien Staf wordt gezegd:
De Duitsche luchtmacht blijft onze troe
pen en onze verbindingslijnen bombar
deeren. Warschau; is verscheidene malen
gebombardeerd. Ons leger heeft gepant
serde colonnes van den vijand gebom
bardeerd. Dinsdag zijn 20 en Woensdag
zijn 15 vijandelijke vliegtuigen neerge
haald. Wij verforen 6 toestellen. Te land
worden hardnekkige gevechten igeleverd
De troepen te Gdynia strijden tegen de
tachementen uit de streken van Dantzig-
Gandhi schreef aan Hitier
Na een onderhoud met den onderkoning
van Britsch-Indië, heeft Gandhi verklaaTd,
dat hij' op 23 Juli een brief van den
volgenden inhoud zond aan den D|uitschen
rijksriikskanselier: „Het is duidelijk", zoo
schreef Gandhi, „dat gij thans 'de eenige
mensch in de wereld zijt, die een oorlog
die de menschheid tot een staat van
barbaarschheid terug zou brengen, kan
voorkomen. Is het noodzakelijk, dat gij
Zulk een prijs betaalt voor een doel, hoe
waardig u dit ook moge voorkanten?
Walt gijl luisteren naar een beroep va.
iemand, die, niet .zander groot succes,
.de methode van oorlog xveloverdacht
heeft geschuwd
In verband met dezen' %ief zeide
Gandhi: „Hoe gaarne zou ik wensehen,
dat hij alsnog zou luisteren naar de rede
en het beroep van bijna de geheele
menschheid, met inbegrip van het Duit
sche volk zélf".
DE OORLOG IN DE LUCHT
Vliegtuigen boven België
Woensdagavond omstreeks 10 uur 10
Belgischen tijd warden vliegtuigen van
onbekende nationaliteit gesignaleerd bo
ven de provincie Antwerpen. Drie mi
nuten later bevonden de vliegers zich
boven de stad Antwerpen. De afweer-
artillerie trad onmiddellijk in actie, doch
Zonder succes.
Het artillerievuur was ook in de ge
meenten, 'gelegen op den noord-iooste-
lij'ken rand v,an de Brussejsche agglo
meratie vrij' duidelijk waar te nemen-
De vliegtuigen blijken zich verwijderd
te hebben in Westelijke richting-
Het onderzoek, dat de Belgische mili
taire autoriteiten hebben ingesteld naaT
de nationaliteit van het vliegtuig1, dat
in den nacht van Dinsdag op Woensdag
de stad Leuven overvloog en door de
Belgische juchtdoelartilierie onder vuur
werd genomen, heeft tot geen resultaat
geleid. Ook boven Sint Trui den en Tienen
zijn twee vliegtuigen waargenomen. Zij
verdwenen in Noord-Oostelijke richting-
Gean bombardement van Aken
In de Bejgisch-Duitsche grensstreek' is
alles rustig. Vorens een bericht uit
Eupen zou'het onjuist zijn, dat de geal
lieerde vliegers te Aken <en omstreken
bommen hebben laten vallen- De ont
ploffingen, welke tot in België werden
veroorzaakt dioo-r bet Duitsche afweer
geschut, dat eenige Britsche vliegtuigen
die vlugschriften over het Rijnland uit
strooiden, trachtte te treffen.
Dinsdag werd aan de inwoners van de
a?n België grenzende Duitsche dorpen
Contzen, Kailherberg, Lammlersdorf en
Roetgen, aan den spoorweg Raeren-St-
Vith, en die een station op Belgisch
grondgebied hebben, bevel gegeven hun
woningen te ontruimen en zich ntet huin
vee (naar cie dieper in Diuitschland ge
legen gemeente-hoeven te beigleven. Eeni
ge Uren later kwam1 echter een tegen
bericht en deelde men mede, dat het
ontruimingsbevel op een vergissing, be
rustte. De bewoners van de genoemde
dorpen waren Woensdag alle met hun
'vee teruggekeerd. Uit Luxemburg kwa
men Dinsdag en Woensdag geruchten vol
gens welke thans een hevig gevecht aan
den gang zou zijn tusschen Maginot- en
Siegfried linie ten Zuiden van het Groot-
Hertogdom. Talrijke gezinnen uit de dor
pen, gelegen dichtbij de Fransche grens,
hebben hun woningen verlaten, om verder
in het Groot-Hertogdom' een veiliger ge
acht onderdak te zoeken.
De bombardementen in Polen
In antwoord (o>p een vraag van het
Labourlid Henderson heeft Minister But
ler in het Engelsche Lagerhuis igeant-
woordl, dat de door Halifax ontvangen
inlichtingen ten aanzien van het bom
bardeeren van burgers en. open steden
in Polen door 6e Duitsehers njet over
tuigend waren. Zij hebben, de strekking
ali,n ie toonen, zoo zeide hij, dat de Duit
sche Vliegtuigen in het algemeen doel
den op militaire objecten en niet zon
der het maken van onderscheid op de
burgerbevolking als Zoodanig, hoewel on
der haar veel slachtoffers gemaakt zijn-
Butler verklaarde eveneens, dat Hali
fax geen officieel rapport had ontvangen,
waarin het gebruik werd bevestigd van
mosterdgas door de Duitsehers, Zooals
in de pers was gemeld-
De Amerikaansche neutraliteit
Een Amerikaiansch vliegtuigimbedersehip
en 12 patrouillebomntenwerpers voor 1,an-
afstandsvl.uchten worden, naar men uit
Washington meldt, van. Homioioelqe naar
Manilla gebracht ter handhaving van de
Amerikaansche neutraliteitsbepalingen op
de eilanden der Philippijnen. Voorts
wordt door het Witte Huis aangekon
digd, dat een patrouille kiu&twachtschepen
der marine en vliegtuigen, reeds in ze
kere wateren van het vasteland der Ver-
eenigde Staten opereeren- Het doel der
patrouille is de handhaving van de Ame
rikaansche neutraliteitspolitiek ,en het
rapporteeren aan Washington vlam de be
wegingen van belligierente schepen bui
ten de territoriale wateren der Vereen-
Staten.
De bommen op Esbjerg
Naar aanleiding van het laten vallen
van bommten op Esbjerg heeft de Brit
sche regebrimg tegenover de Deensche
uiting gegeven a,an haar diep leedwezen
De Deensche regeering verklaart, dat de
bommen van Engelsche mlakelij waren
en, de Britsche regeering heeft deze ver
klaring als juist aanvaard.
Reuter meldt nader, dat de Britsche
gezant in Kopenhagen instructie heeft
gekregen de Deensche regeering zijn
spijt te betuigen wegens het hoogst on
gelukkige incident, waarbij schade is toe-
gébracht aan Deensche levens en eigen
dommen door een boni of boimJmen, welke
een Britsch bombardementsvliegtuig bo
ven Ebsjerg kan hebben uitgeworpen- Een
uiterst streng onderzoek is ingesteld door
het ministerie voor luchtvaart, dat heeft
geconstateerd, dat geen der vliegtuigen
die zijn teruggekeerd, van een raid op
Duitsche oorlogsschepen, verantwoordelijk
was voor het gebeurde.
Gemobtliseerden en verloven
Ondanks het dienaangaande reeds ge
publiceerde en per radio, reeds omgeroe-
pene. blijven talJooze gemobiliseerden zich
hetzij per telegram, brief pf request,
hetzij perso onlijk, hetzij door middel van
familieleden, wenden tot het departement
van Defensie met verzoeken tot het ver-
krijgen van verlof om hun studie in de
burgermaatschappij' voprt te zetten, of wel
qm zich te kunnen of blijven voorberei
den, voor examens, of wel om weer
terug te keeren naar de fabriek, onder
neming Pf eigen zaak, waarin zij werk
zaam waren en waarin zij niet of slechts
moeilijk kunnen worden gemist, enz. enz.
Er wprdt daarom met nadruk de aan
dacht op gevestigd, dat dergelijke ver
zoeken niet in behandeling genomen
kunnen worden en Zonder unieer ter zijde
worden gelegd, terwijl dringend verzocht
wordt het zenden van telegrammen, brie
ven pf requesten, alsmede het brengen
van bezoeken tot het verkrijgen van zoo
danige verloven, achterwege te laten,
aangezien zulks- geen zin heeft ien het
departement van Defensie reeds met werk
overbelast is.
Uitsluitend in zeer bijzondere gevallen
waaronder b.v.. te verstaan: onder
trouw, huwelijk, ernstige ziekte of over
lijden van naaste familieleden, bevalling
van de echtgenoote en het afleggen van
examens kan voor een of voor en
kele dagen buitengewoon verlof worden
verleend. De betrokken militair moet zich,
bij het verkrijgen van zoodanig buiten
gewoon verlof, onder overlegging van
een bewijsstuk, wenden tpt zijn onmid-
dellijken commandant.
Van het Westfront geen nieuws
Krakau door de Duitsehers bezet
Een merkwaardige voorspelling
die in vervuiling is gegaan
Verzoeken om verlof worden
door Defensie niet toegestaan
De P.T.T. wordt door haar
hoogsten chef dank betuigd
De regeering kan rekenen op
de land- en tuinbouwers
Droog, warm weer
Zlon op: Zon onder:
8 Sept. 5,22 18,33
Maan op: Maan onder:
8 Sept. 15,04
Hoog- en laagwater te Zierikzee
Hoogwater: Laagwater:
8 Sept. 8,37 21,21 2,01 14,46
Het lang gevreesde is dan toch gekomen,
Al was er hoop tot d'alleriaatsten sibond.
Het brulut geweld was niet meer in te toornen,
De oorlogsdemon waart Europa rond.
Een siddering gaat door miljoenen menschen
Bij de gedachte aan 't geen te wachten staat,
't Geweld kent geen genade en geen grenzen
Gedreven door vernielzucht en door haat.
Hoe zal het arme moederhart weer bloeden
Wanneer haar zoon» Zoo liefd'rijk grootgebracht,
Die Zij voor alle stormen wou behoeden,
Vandaag of morgen wreed wordt afgeslacht.
Niui dringen leed en roiuw de woning binnen
Waar zoon of vader wreed is weggerukt;
Daar heerscht verslagenheid in de gezinnen
Die onder zooveel rampspoed gaan gebukt.
En telkens zal de strenge vraag weer rijzen
Of deze ramp niet te voorkomen was.
Of er geen wegen waren aan te 'wijzen
Waardoor men was geraakt uit het moeras.
Doch eenmaal zal het wereld-oordeel richten
Over degenen die in overmoed
Het thans nog onafzienbaar onheil stichtten;
Een aanslag op des menschen hoogste gloed. J,S
