ZIERIKZEESCHE
KIEUWSBODE
OPGENOI
ZUEUKZOSCHE COURANT
De Kern
DINSDAG 29 AUGUSTUS 1939
ABONNEMENT
1707 - *889
Pri|s p. 3 (maanden f 1.50, buiten Zierikzee fl.80
Voor het buitenland p. jaar f10. Afzonderlijke
nummers vijf eent. Verschijnt dagelijks.
.Tel. No. 32. Giro 137677
Directeur I A. J. DE LOOZE Uitgever-Redacteur: M. J. KOSTEN
Uitgave N.V. ZIERIKZEESCHE NIEUWSBODE - ZIERIKZEE
96STE JAARGANG No. 14122
ADVERTENTIEN
van 1—4 regels 80 cent, van 4 regels eini
daarboven 20 cent p. regel. Reclames 40 cent
p. regel. Bij contract belangrijke korting
Inzending op den dag van uitgave vóór 10 uur
MOBILISATIE
Onze regeering, beter op ide hoogte
dan welke Nederlander oiok, al is het]
getal der politieke experts legio, heeft
het noodzakelijk geacht, niet ingang van
heden de algemeene Mobilisatie van leger
en vloiot af te kondigen, „teneinde ten
volle voorbereid! te zijn, oimi, in geval
een gewapend conflict in het buitenland
(mocht uitbreken, ion ze onzijdigheid met
alle ter beschikking staande imiddelen te
handhaven".
De onlangs afgekondigde vóórlmobilisa-
tie deed reeds sterk ver]mioedien, dat de
regeering, den toestand dreigend, achtte,
dreigender dan in September van het
vorig jaar, toen de oranje-biljetten in
het archief bleven en een algemeen© Imlo-
bilisatie achterwege bleef, omdat de op-
koinrenda stionml luwde na de conferenties
vain de grojote vier in Munched en Go-
desberg.
Het zwerk ziet er thans ohheilspellemd
zwart uit, wat tmioge blijken uit de tal
rijke onrustwekkende berichten, die ons
via 'de krant 'en de radio bereiken ent
niet veel hoiop mieer geven, dat op het'
allerlaatste nippertje het zwaard Weer
in de schede wordt gestoken en het
gezond' verstand zegeviert bij de
leiders der groiote natiën, die gereed, staan
het bevel tot den aanval te geven, (miet
al de konsekwenties daaraan verhanden.
Nog 'maar een kwart eeuw is het ge-
-■iedsïLJiat eenzelfde oproep tot het Ne-
derlandsche volk werd gericht oim huis
en 'haard te beschermen, indien Zulks
noodig mocht zijn, imaar vooral ook om
onze onzijdigheid te handhaven in het
toen losgebarsten conflict, onder welks
gevolgen de wereld nu nog zuc'ht. En
thans wordt weer een beroep op de
natie gedaan o'rm paraat te zijn voor
de verdediging van onze grenzen te land
en ter zee.
Duizenden zijd ojok nu weer van
huis en haard weg geroepen oirri de wla-
pens op te nemien en aan de igrens idej
wacht te betrekken opdat deze niet
wordt geschonden, door wie dan ook,
want ons land' kiest piok in het ie ver
wachten gewapend Conflict geen partij,
evenmin als in den laatsten oorlog, hoe
wel er veel stuurmians- en staatslmlans-
kunst no|oidig was en weer noodig zal
Zijln, omi joins land en volk te vrijwaren
van de verschrikkingen Van dan fcrijlg.
Onze Koningin, het hoofd' van staat,
sprak gisteravond via de radio tot Haar
volk, uit ide studio van het hoofdbestuur
van PTT te Den Haag een ernstig kal-
nveerendl woiord op een ernstig oog,en-
blik, waar op We joins allen één voelen
als Nederlander, ojotk in de overzeesche
gewesten, waar het Koninklijk wioord
evenzeer werd beluisterd en gehoord, wat
kort ina de uitzending werd medege
deeld, dank Zij die verbluffende techniek.
Ernstig en tevens vermanend klonk het,
'dat wij allen te sa'mien in dezen tijd)
doordrongen moeten Zijn van den geest
van eendracht en liefde tot den naaste,
waard'oior het alleen mogelijk zal zijn, de
lasten die ons worden opgelegd, geza
menlijk en voior elkander te dragen.
Evenals in ide eerste dagen van Aug.
1914 benoemde de iregeering jopk nu een
algemeen opperbevelhebber vjojor de
land- en zeemacht.
Toen was het generaal Snijders, die imiet
het opperbevel werd' belast, thans is. het
de Chef van den generaled staf, luitenant-
generaal I. H. Reijmid'ers, die het bevel
over lornze weermladht in handen nèeanlt.
Degen©n> idie heden 29 Augustus inwer-
kelijken dienst ko men bij de land-
miadht en de zeelmla'dht, zijln de niet in
werkelijken -dienst zijnde gewone dienst
plichtigen, idie behoioiren tot een der li'dh-
tingen 1 9 24 tot en met 1 93 9, en
voorts alle niet in wer kei ijken dienst
zijnide vrijwilligers (voloir wat betreft den
Virijwilligen Lanidstorm alleen de vrijwil
ligers van 18 jaar en oudier) en het Voor
de gemiobiliseerde weeilmlacht bestemde
burgerpersoneel
Zestien lichtingen Zijn onder de wape
nen geroepen.
Alle landelijk of gewestelijk geiorgani-
seenden vereenigingen, die bereid Zijln,
Zich vrijwillig beschikbaar te stellen voor
het Verrichten van diensten in buitenge
wone (Omstandigheden kunnen ten spoe
digste daarvan mededeeling doen aan den
regeerings-comlmlissaris VOor idle Vrijwil
lige burgerlijke idienstverleening.
RADIO-REDE VAN H.M. DE KONINGIN Heden antwoordt Hitler Henderson
In de studio van helt hoofdbestuur der
P.T.T. te Den Haag heeft H.M. de Ko
ningin gisteravond 8 uur, na het tijd
sein der zenders, de volgende rede uit
gesproken tot Nederland en de Over
zeesche gebiedsdeelen
„LANDGENOOTEN,
Op het ernstige uur waarop wij ons
verplicht hebben gezien maatregelen te
nemen om land- en zeemacht op voeit
van oorlog te brengen, is het Mij een
behoefte een woord it,oft u allen te rich
ten.
De toestand is ernstig.
Niet in dien zin, dat alle hoop op
een vreedzame oplossing tusschen de be
trokken mogendheden als vervlogen zal
moeten worden beschouwd. De bespre
kingen zijn nog niet afgebroken en zoo
lang er geen breuk is, is niet gebleken
dat de vrede moeit wijken voor de'n
oorlog.
Maar wel moet de toestand1 als ernstig
worden beschouwd in .dien Zin, dat he
laas ernstig rekening moet worden ge
houden met de mogelijkheid dat een
conflict zal uitbreken.
Mocht deze afschuwelijke mogelijkheid'
werkelijkheid Worden, niettegenstaande
alle pogingen die zijn en worden ge
daan om de wereld voor een ramp(
Zonder wedergade te bewaren, dan zal
Nederland in dat conflict naar alle zij
den en met inspanning van alle krach
ten en middelen waarover ons land be
schikt, eer strikte onzijdigheid in acht
nemenj en handhaven. Ik bevestig dit
in de onderstelling en het vertrouwen,
dat geen der strijdende partijen Neder
land in den oorlog zal wilen betrek
ken. Onze zelfstandigheidspolitiek, bij
voortduring en met nauwgezetheid ge- I
volgd, heeft niemand aanleiding kunnen
geven, daartoe over te gaan.
Neutraliteitshandlhaving sischt de mo
gelijkheid, aan dein wil tot onzijdigheid
de vereischte kracht te kunnen bijzet-
ten. Ten einde daartoe tijdig bereid te
zijln, heeft de regeering heden gemeend-
niet langer te mogen wachten met het
nemen van den uitersten voorzorgsmaat
regel. Zij heeft dien zoo buitengewoon
ingrijpenden maatregel zoo lang moge
lijk uitgesteld, doch meende dat nu de
tijd gekomen is hem te nemen, ten einde
tijdigparaat te Zijn. In alle duidelijk
heid wensch Ik hierbij te doiën uitkomen,
dat Nederland zich van geen enkele
zijde bedreigd behoeft te gevoelen. Het
geiidit hier een vojorziojngpmiaajtreigel, waar
van de uitzonderlijke omvang door de
nu eenmaal heerschiende uitzonderlijke
omstandigheden wordt gewettigd.
Ook indien mocht blijken, wat wij allen
vurig hopen, dat ons besluit overbodig
Zou zijn geworden, dan nog zal een
ieder moeten erkennen, dat Nederland
tegenover zichzelf zoowel als naar buiten
een plicht heeft vervuld waarvan ver
zuim, gelet o,p de thans bestaande ver
houdingen, nalatigheid1 zou zijn geweest.
Ik twijfel niet of gij staat allen om
uwe regeering geschaard, bereid' om haar
te schragen, eendrachtig en vastberaden.
Ten volle vertrouw Ik dat leger en
vloot onder alle omstandigheden hun
plicht zullen doen.
Allen moeten wij nu het hoofd koel
houden en zander ons te laten veront
rusten opgewekt ien nauwgezet doen wat
onze plicht is.
Niet alleen inaar leger en vloot gaan
thans Mijn gedachten uit.
Ik denk ook aan die velen in rijks
dienst die in deze dagen van spanning
voor een zware taak worden gesiteld.
In het bijzonder gaan Mij' iter harte
de tallOiOze gezinnen, die echtgenoot,
vader of zoons moeten, afstaan en Ik
geef Mij ook rekenschap van de graote
materieele moeilijkheden die dit voor zoo
heel velen meebrengt.
Maar evenzeer weet Ik, dajt de Ne-
derlandsche vrouwen in volle berusting
en Godsvertrouwen bereid zijn de offers
die het vaderland van haar vraagt te
brengen.
Allen te zamen moeten wij vooral in
leen' tijd als dezen blijk geven door
drongen te zijn van een geest van een
dracht en liefde (tpt den naaste, waar
door alleen het ons mogelijk zal zijn
de lasten die ons worden opgelegd ge
zamenlijk en voor elkander te dragen."
Distributie-regeling gereed
Spoedig oorlogsbrood 7
In, ons land z'ijin voldoende voorraden:
olie- en aardoliepro.lucten opgeslagen,
Zojojdat geen vrees behoeft te worden ge
koesterd voor een tekort. Men heeft d©
situatie zoolang van te voren zien aanr
komen, dat men ruimschoots gelegenheid
heeft gehad zijln maatregelen te nemien.
Met de voedselvoorziening heeft de re
geering het thans heel wat gemakkelijker
dan in 1914. Toen was er een. volkomen
vrij maatschappelijk bedrijfsleven, den
lainidbouw inbegrepen. Thans bestaat er
een sterke ordening en. heeft d© reg'ee-
ring de beschikking over het wijdvertakte
Plaatselijke organisaties gelieven zich
miet een gelijke (m!eid©d©eling te wenden
tot ide diaor de burgermeesters van hare
gemieemten bijl openbare bekenidimiaking
aangewezen instanties. Voiolrloopig dienen
diez'e opgaven beperkt te blijven tot de
provinciale hoofdsteden en de overige ge-
mieenten Imlet imleer dian 20.000 inwoners.
Zeer binnenkort zal idiooir de burge
meesters voior hen, idie buiten organi
satorisch verband zich wem®chen aan te
melid'en voiqr in beginsel belangiooze vrij1-
willige dienst en hulpverieening, de ge
legenheid daartoe wlqrden opengestelde
BinnenlanidSch verkeer voiqr bhrgetrs was
(heden tot 3 uur 's namiiiddagis niet imlqge-
lijk. Op de perrons der spoorwegen weer
den alleen reizigers toegelaten met be-
stemfmiing naar of van het buitenland.
Het vervoer lap trams en autobussen, was
tot 12 uur niet mogelijk. Eerst imlo.rgen
wardt lOp de spoorwegen een beperkte
dienstregeling voior burgerverkeer in
gesteld.
landbouwcrisisapparaat, diat betrekkelijk
gemakkelijk omgeschakeld kan worden en
dienstbaar gemaakt aam de in te voeren
distrib.utieregeling. n
In groote lijnen, gebaseerd opi de des
betreffende wetten inzake de oorlogs
voorbereiding, ligt deze regeling gereed
en .er wordt op het oogenblik hard ge
werkt aan de uitvoering van de onder
deel en. Zoo noodig zal dus op' zeer kor
ten termijn een volledige distributiere
gel!',rug kunnen wordenl iinigevoerd.
Verwacht ma,g ook worden, dat Sppedig
overgegaan zal worden tot de invoering
van het oorlogsbrood, WaarmecFè onlangs'
gunstig verloopen proeven z'ijin. genomen
©n dat, zooals men zich zal herinneren),'
bestaat uit 'tarwebloem1 miet ongeveer
30 pel. rogge- en aardappelmeel.
Zoo noodig zal ook, n.l- wanneer het
'publiek volkomen ten onrechte
zilvergeld zou vasthouden, evenals in 1914
ov'ergegaan worden tot uitgifte van zil-
verboins. Dit papieren noodgeld is reeds
gedrukt.
De steenkolenvoorzieni'ng baart Voor ons
land voorloopig althans geen zorg. Eeln
herhaling van den toestand, die ziich in; de1
jaren 19i4—1918 heeft voorgedaan, is uit
gesloten. Destijds bedroeg de Nederlariidl-
sche productie circa 3 'millioen ton. Thans
kan deze opi ruim 14 imillioen worden
getaxeerd. De in- en uitvoercijfers dek
ken elkaar vrijwel, zojadat de geheele
productie voor ons land beschikbaar is.
Dat tol distributie zou moeten worden
overgegaan, is zelfs niet te verwachten
naar het zich la,at aanzien.
Hoog- en laagwater te Zierikzee
Hoogwater: Laagwater:
30 Aug. 3.08 15,19 8,32 20,57
Chamberlain zal hedenmiddag
een verklaring afleggen
Mussolini staat nog altijd een
vredelievende regeling voor
De Engelsehe gezant fe Berlijn, Sir
N ie v i 11 e H n d e r s o, n, welke het ant
woord bij' zich had van de Britsehe
regeering voor Hi tier, is Maandag
avond te Berlijn gearriveerd'. Henderson
heeft zich daarna naar de kanselarij be
geven waar hij Hitier het antwoord over
handigde en tevens een mondelinge uit
eenzetting gaf van zijh opdracht.
H e t o, n d e r h o u d' duurde meer dan
anderhalf uur. Te 22.30 werd de con
ferentie begonnen in tegenwoordigheid
van Von Ribbentrop. Te 23.15 kwam
Göring en om 23.45 verliet Henderson
de kanselarij.
De Duitsche leiders vergaderden daar
op tot diep in den .nacht. Vermoedelijk
zal vandaag nog een schriftelijk ant
woord aan Henderson worden overhan
digd'. De inhoud hiervan kan van grooten
invloed zijn op de rede welke Cham
berlain hedenmiddag in het Lager
huis zal houden.
Mussolini heeft bij herhaling ken
baar gemaakt, dat hij te vinden is voor
een vredelievende oplossing van de ge
rezen geschillen, doch dan moeten de
Westersche mogendheden zich laten over
tuigen dat het Verdrag van Versailles
moiet verdwijnen ©n de vrede door recht
vaardigheid (naar DuitsdhItaliaansch in
zicht en opvatting) kan tot stand komen.
Hoewel de vrede aan een zijden draad
'hangt, is de mogelijkheid om tot een
vreedzame regeling te kpmein, nog niet
geheel uitgesloten.
Het Britsehe antwoord zou in krachtige
termen' zijn opgesteld, maar de deur
open laten voor verdere vredesonderhan
delingen. Hitier kan nog kiezen tusschen
het gehoor geven aan vreedzame raad
gevingen of tusschen een oorlog, waar
van de gevolgen niet te overzien zijn.
Wanneer deze regels onder de oogen
van onze lezers komen, is het Duitsche
antwoord misschien bekend en weet men
of Mars dan wel Pax het pleit heeft
gewonnen. Moge het laatste het geval
zijn
De kern van het Britsehe antwoord
In officieuze Britsehe kringen verluidt,
dat de kern van het antwoord aan
Hitler is, dat Engeland1 troiuw blijft aan
zijn aangegane verplichtingen en dat een
werkelijke vreedzame atmosfeer noodig
is, alvorens onderhandelingen kunnen ge
opend worden.
Om de vreedzame atmosfeer te ver
krijgen, welke voor anderhandelingen noo
dig is, zal, naar verluidt, de Britsehe
regeering in haar antwoord een „be
stand" van drie a zes maanden
voorstellen. In die periode zoiuden aan
beide zijden de troepen, van de grenzen
teruggetrokken en gedemobiliseerd moe
ten worden.
Het antwoord zou verder de volgende
punten bevatten:
1. Engelahd wil zijn verplichtin
gen jegens Polen volledig nakomen.
2. Engeland gelooft nog steeds
dat er geen Europeesche proble
men zijn, die niet op vreedzame
wijze opgelost kunnen worden; het
Poiolsche probleem niet uitgezon
derd.
3. De punten waarover onder
handeld wordt, moetjen eerst vast
gelegd worden.
4. Elke oplossing, die op groind
van de onderhandelingen voorge
steld zal wprden, moet voor Polen
aannemelijk zijn. Verder Zou een
internationale garantie aan deze op
lossing gegeven moeten worden,
waaraan Engeland Zou moeten deel
nemen.
Naar verluidt, is het antwoord zoo
opgesteld, dat er een antwoord van
Hitier qp verwacht kan worden.
De Duitsche eischen betreffende Polen
De publicatie van d© Duitsche eischen
aan Polen, inzake Danzig, den Corridor
en alle gebieden, die Hitier als geroofd
beschouwt, heeft te Warschau de sinds
enkele dagen heersohende hoop op een
eerzaam compromis met ééfn slag den
bodem ingeslagen.
Polen kon in de kwestie-Danzig vér
gaande concessies doen en heeft steeds
weer verklaard, dat het daaromtrent wil
onderhandelen. Een tegemoetkoming aan
de eischen in zake een exterritoriale
verbinding door den Corridor was voor
deze zoowel als voor vorige Poolsche
regeeringen reeds veel moeilijker.
Maar geen enkele Poolsche politicus is
bereid, de verantwoordelijkheid op zich
te nemen van de teruggave van geheel
West-Polen aan DuLtschland en men zoekt
ook tevergeefs naar een Poolschen staats
man, die in de toekomst zijn naam zou
willen zetten onder een document, dat
dergelijke concessies zou bevatten.
O|0|k toen de hoop op vrede in Pool
sche kringen grooter was dan nu, was
Polen's bereidheid om te strijden niet
verzwakt. Thans neemt zij algemeen
dien vorm aan, dien maarschalk Smigly
Rydz in deze woorden samenvatte: „Po
len zal ook dan strijden, wanneer het,
alleen, zonder zijh bondgenoofen, den
strijd zou moeten aanbinden." De over
tuiging, dat Engeland en Frankrijk hun
laatsten Oost-Europeeschen geaillieerde
niet kunnen loslaten, zonder zelf zwaar
geoompromitteeerd te worden, is overi*
gens geenszins geschokt.
30 Aug.
30 Aug.
Zon op:
5,07
Maan op:
18,44
Zon onder:
18,53
Ma©n qnder:
5,42
7let doel van m\mig debdt ligt niet
in het zaekm der ivaarheid, maar in
Qiet \c\efmen den tegenstander te ver-
slaan.
Engeland zou een „bestand" van
eenige maanden voorstellen
De radio-rede van H.M. de
Koningin op Maandagavond
Zal de distributie spoedig in
werking moeten treden?
De nieuwe opperbevelhebber
van onze land- en zeemacht
Ook in Ned.-lndië zijn voorzorgs
maatregelen getroffen
Droog weer
Landdag B. v. S. uitgesteld
Het bestuur der federatie Schouwen
Duivelend van den Bond voor Staats-
pensionneering, welke op 9 September te
Sohuddebeurs een landdag had willen
houden, heeft dese meeting, in verband
met de buitengewone omstandigheden,
afgelast.
