ZIERIKZEESCHE
NIEUWSBODE
HENDERSON HEDEN NAAR BERLIJN
De Kern
MAANDAG 28 AUGUSTUS 1939
ABONNEMENT
HMOPGENOf^H
ZlERIKZEESOff COUPAHT
^^H17S7 - !@89
Prijs p. 3 'maanden f 1.50, buiten Zierikzee f 1.80
Voor het buitenland p. jaar f10. Afzonderlijke
nummers vijf cent. Verschijnt dagelijks.
Tel. No. 32. Giro 137677
Directeurs A. J. DE LOOZE Uitgever-Redacteur: Itt. J. KOSTEN
Uitgave N.V. ZIERIKZEESCHE NIEUWSBODE - ZIERIKZEE
96STE JAARGANG No. 14121
ADVERTENTIEN
van 1—4 regels 80 cent, van 4 regels enj
daarboven 20 oent p. regel. Reclames 40 cent
p. regel. Bij contract belangrijke korting
Inzending op den dag van uitgave vóór 10 uur
Hitier antwoordt Daladier
„de herziening is gekomen"
De schokkende berichten uit Berlijn van
af commend eerten van de herdenking bij
Tannenberg, h'et lijdelijk stopzetten van
het telefoonverkeer met het buitenland,
het aflasten van den rijkspartijdag te
Neurenberg, de terugroeping van onder
danen uit den vreemde, klinken Eumpa
onneilspèllend in de ooren en accentu-
eeren de nu reeds overduidelijke teekens,
dat ons werelddeel een groot kruitvat
is, waar de lont steeds dichter biji klolmit,
totdat de geweldige ontploffing de we
reld zal doen daveren, van krijgsrumoer
en een reprise krijgt [he aanschouwen
van den nu 25 jaar geleden gevoerden
oorlog, die zoioveel leed en ellende bracht
en waaronder de wereld thans nog
zucht. Onder de gegeven omstandighe
den bewaart pns volk zijn kalmlte en
treft de regeering de tnoiodige maatre
gelen om op alle gebeurlijkheden voor
bereid te zijn.
Inmiddels heeft de Duitsche gezant aan
onze Koningin namens zijn regeering ver
klaard. dat Duitschland de onaantast
baarheid en integriteit van Nederland
onder geen enkele omstandigheid zal
schenden en het Nederlandsehe grond
gebied te allen tijde zal eerbiedigen.
Nederland zal zijn neutraliteit naar alle
zijden en met name ook in de lucht,
„onbeperkt en tegenover iedereen" hand
haven. Dat het ons daarmede bittere
ernst is, bewijzen de voorzorgsmaatre
gelen die wij, ten koste van groote
persoonlijke en financieel© offers, ge
bracht hebben ,en brengen, om onze
grenzen tegen gevaren, uiit welke rich
ting ook, ,te kunnen beschermen. Mocht
de internationale toestand zich onver
hoopt nog meer verscherpen, dan zal
de Nederlandsehe regeering niet aarze
len om het volle gewicht van haar dan
volledig te mobiliseeren weermacht rn
dienst te stellen van haar neutraliteits
politiek, /tenteinde het woord van einze
vorstin„Niemands volgeling, niemands
belager", zondier voorbehoud en in bil
lijkheid tegenover a 1 onze buren, ge
stand ifce doen.
Nog wordt onderhandeld
Inmiddels blijft de beslissing, hoe die
dan o,ok moge uitvallen, uit. Het beoor-
ideelen der feiten heeflt op het oogen-
blik slechts betrekkelijke b'eteekenis, daar
zij zich van uur toit uur wijzigen. Alle
aandacht is geconcentreerd op den Brit-
schen gezant te Berlijn, Henderson, die
Zaterdag naar Loinden vloog olm verslag
uit te brengen over zijn onderhoud met
Hitler, die misschien voorstellen zou
hebben gedaan.
De strekking van dit voorstel is niet
bekend, maar die „Times" gist wat tus
schen Hitier ©n Henderson is voorge
vallen.
Het verhaal komt hierop neer, da,t
Henderson tegen Hitier gezegd' zou heb
ben, dat er wellicht nog te praten viel
over het oude Duitsche voorstel van een
Duitsch Danzig, met een weg erheen door
den Poolschen corridor. Hitier zou ge
antwoord hebben, dat hij thans meer
eischte, maar hij zou ten slotte toege
geven hebben en als zijn „laatste en de
finitieve eisch" herstel van de oude
Duitsche grens hebben opgegeven, ter
wijl Gdynia Poolsch zou blijven en Polen
ook vrijen toegang tot die haven zou
krijgen. In Engelschie officieel© kringen
wordt echter gezegd, dat dit verhaal
eiken grondslag mist. Dit zou .er op
kunnen wijzen, dat Hitier geen concreet
voorstel heeft gedaan, maar slechts vaag
mogelijkheden heeft geopperd.
Intusschen zweeft Henderson misschien
al boven de Duitsche gouwen of is hij
al te Berlijn aangekomen met het ant
woord der Britsche regeering aan Hitier.
Briefwisseling tusschen
Hitier en Daladier
In een brief aan den Franschen Pre
mier, Daladier, van Zondag, heeft Hitier
met nadruk verklaard, dat de „her
ziening is gekoimen". Hij voegde
hieraan toe dat anderen zich hebben ver
zet tegen zijn methode, doch deze mle-
thode maakt het mogelijk vraagstukken
•pp te lossen zonder bloedvergieten. Zijn
aanbod aan Polen kon niet worden her
haald. Indien Engeland Polen niet had
aangemoedigd1, dan zou Europa een duur-
zamen vrede van 25 jaren hebben ge
kend.
SIR NEVILLE HENDERSON
vertrekt heden naar Berlin met het ant
woord op de door Hitier gedane voor stéllen
Rijkskanselier H i 11 ie r verklaarde
verder dat Danzig en de corridor
naar Duitschland moesten terugke
ren.
Daladier heeft Zondagavond tegenover
de persvertegenwoordigers te Parijs in
een verklaring gerefereerd aan een brief
wisseling met dien. Führer. In zijn ver
klaring maakte Daladier opmerkingen
.over den inhoud der brieven, waarbij
hij conclusies trok zonder de pers kennis
te geven van de brieven zelf. Hitier heeft
Zondag te middernacht een persconfe
rentie te Berlijn belegd en ter volledige
onderrichting van de openbare meenihg
publiceert het Duitsche Nieuwsbureau
daarom den tekst der brieven.
In den brief van Daladier, welke op
26 Augustus is gedateerd1, wordt onder
andere gezegd: lm het uur, dat gij van
de zwaarste verantwoordelijkheid spreekt,
welke twee regeeringslieiders onder om
standigheden o.p zich kunnen nemen, dat
wil zeggen het blo.ed van twee groote
volken, die slechts naar vrede en arbeid
verlangen, te vergieten, ben ik tegen
over Uwe persoonlijkheid en tegenover
die beide volken verschuldigd te zeggen,
dat het lot van den vrede nog in Uw
handen ligt, en voorts dat Frankrijk zijn
verplichtingen tegenover andere mogend
heden trouw zal vervullen, mogendheden
gelijk Polen, die, aldus het schrijven van
Daladier, daarvan ben ik overtuigd, met
Duitsehlawdi in vrede willen leven.
Den wil tot den vrede
lot vandaag toe is er niets, dat een
vreedzame oplossing der internationale
crisis in eer en waardigheid1 voor alle
volken zou kunnen verhinderen, wanneer
aan alle zijden dienzelfden wil tio.t vrede
bestaat. Ik betuig hiermede den goeden
wil van Frankrijk en zijn bondgenooten.
In een zoo ernstig uur geloof ik op
recht dat geien edelgezind mensch zou
kunnen begrijpen dat een oorlog van
vernietiging wondt ondernomen zo|nder
dat een laatste poging geschiedt om een
vreedzame oplossing tusschen Duitsch
land en Polen tot stand1 te brengen. Uw
vredeswil zou er zich in alle beslis
singen voior kunnen inzetten, zonder aan
de Duitsche eer ook maar op ©enige
wijze afbreuk te do©n.
Ik, als leider der Fransche regeering,
ben bereid alle inspanning te doen, welke
een oprecht menscjh kan ondernemen om
deze poging tot een goed einde te
brengen.
Ho© de kansen op het oplgenblik staan,
is moeilijk te zeggen. Men kan echter
als vaststaand aannemen, dat ook h,eden,
Maandag ©n morgen (Dinsdag), nog geen
besluit zal worden genomen, waardoor
de wereldoorlog zal worden ontketend.
Want de voorstellen, die Engeland aan
Hitier zal doen en de verklaringen van
den Duitschen leider, zullen niet voor
Dinsdag worden bekend gemaakt.
Het mislukken der Engelsch-Fransch-
Russische onderhandelingen
De basis der geschillen
Een vertegenwoordiger van het Rus
sische dagblad Izwestia heeft eenige vra
gen gericht tot Wprosjilow, waarop dez,e
de volgende antwoorden gaf:
Vraag: waarmiede eindigde de onder
handelingen imiet de Britsche en de Fran
sche missie?
Antwo|Oird: imiet het oog op ernstige
geschillen, welke aan het licht Zijn ge
komen, werden de onderhandelingen af
gebroken. De militaire 'missies zijn ,uit
Moskou naar hun onderscheiden landen
teruggekeerd.
Vraag: is het mogelijk den aard dezer
geschillen te vernemen?
Antwojoird: De militaire missies der
Sowjet w'as van mieening, dat So|wfjet-
Rusland aangezien dit geen gemeenschap
pelijke grens heeft met een aggressor
Frankrijk, Grcpt—Brittannië en Polen
alleen bijstand kan verleernen, indien haar
troepen zlop wonden toegestaan door
Poplsch grondgebied te trekken, aange
zien er voor de Sowjet-troepen geen
andere weg is orni in contact te komien
imiet de troepen van den aanvaller. Juist
zopals de Britsche en de Amerikaansdhe
troepen in den laatsten wereldoorlog niet
iin staat Zouden zijn geweest deel te
nemten aan een militaire samenwerking,
imiet de Fransche gewapende macht, in
dien zijl geen mogelijkheid zouden hebben
gehad op Fransch grondgebied te ope-
reeren, konden de Sowjet-Russische ge
wapende strijdkrachten niet deelnemen
aan een militaire samenwerking Imiet de
gewapende miaChten van Frankrijk en
Groioit Britannië, indien haar geen toe
gang tot Ppolsch gebied' zou worden ver
leend.
Ondanks deze volkomen duidelijke cor
rectheid van dit standpunt, aldius ver
volgde Wiorosjilow, hebben de Fransche
en Britsche militaire missies dit stand
punt ider Sowjet-lmissie niet kiunnen bil
lijken, terwijl de Bqoilsehe regeerimg open
lijk heeft verklaard, dat zij geen militai
ren bijstand: der Sowjet-Unie ncnodig heeft
en niet wil aanvaarden. Dit heeft de
militaire samenwerking van Sowjet-Rus-
land mat deze landen onim|ogelijk gemaakt
Dit vormt de basis der geschillen. Op
dat punt werden de onderhandelingen
afgebroken.
Een voorstel van Daladier
door Hitier verworpen
Op 25 Aug. jl. te 17.30 .uur is de Fran
sche ambassadeur te Berlijn, in antwoord
op een uitnoodiging, door Hitier ontvan
gen. Deze verzocht den ambassadeur, Cpu-
londre, een verklaring van Hitier aan
Daladier te overhandigen. In deze ver
klaring gaf de rijkskanselier te kennen,
dat hiji niet langer kon dulden djat de
toestand, zloioals deze in Polen bestond,
Zou voortbestaan >en dat hiji betreurde,
diat Duitsch en Fransch bloed zou kun
nen vloeien tengevolge van de maatrege
len, welke hij genoodzaakt zou kunnen
zijn te nemen, tot regeling van den toe
stand'.
Minister-president Daladier heeft on
middellijk Hitier een bondschap doen
overhandigen, waarin hij eraan herinner
de, dat Frankrijk diep verknocht
is aan den vrede. Tezelfder tijd gaf
hiji te kennen dat Frankrijk trouw zou
blijven aan de verplichtingen, welke het
openlijk jegens andere mogendheden hOeft
aangegaan.
Verder herinnerde hij eraan, dat geen
enkel Franscbmian imieer heeft gedaan dan
hijzelf omi een goede verstandhouding tot
stand te brengen tusschen het Duitsche
en Fransche volk alsmede een hartelijke
samenwerking tot het behpud van den
vrede.
Minister-president Daladier stelde zich
garant voor de bereidwilligheid, welke
Polen te kennen heeft gegeven, tot het
aanvaarden van een methode vajn weder-
keerig vrij onderhandelen. Hij bevestig
de, dat niemand met menschel ijk gevoel
zou kunnen, begrijpen, waarom: een oor
log zoo kunnen uitbreken, zonder dat
op zijn iminst een nieuwe poging is ge
daan tot een directe, vreedzame regeling
van het geschil tusschen Diuitseland en
Polen.
Hij verklaarde zich bereid alle pogin
gen in het werk te stellen, om een der
gelijk streven te begunstigen,
In den middag van 26 Aug. heeft rijks
kanselier Hitier den Franschen ambassa
deur Couliondre ontvangen en hem) me
degedeeld, diat hij de voorstellen, welke
minister-president Daladier heeft gedaan,
niet kon aanyaajrdeii.
ROBERT COULONDRE
de Fransche gezant te Berlijn
DUITSCHLAND ZAL ONZE
INTEGRITEIT EERBIEDIGEN
De Regeeringspersdienst maakt bekend1:
H.M. de Koningin heeft Zaterdag, in
tegenwoordigheid van den minister van
buitenlandsche zaken, den Duitschen ge
zant in audiëntie ontvangen. Graaf von
Zech Burkersroida hoeft aan Hare Majes
teit mededeeling gedaan omtrent de hou
ding van het Duitsche rijk ten opzichte
van Nederland in geval dat een oorlog
onvermijdelijk zou blijken.
Het Dui|tsche rijk zal de onaantast
baarheid en integriteit van Nederland on
der geien ennkele omstandigheid schenden
en het Nederlandsehe grondgebied te
allen tijde eerbiedigen. Daartegenover
werd de verwachting uitgesproken, dat
Nederland1 tegenover Duitschland een vol
strekte onzijdigheid in acht zal nemen
en deze ook tegenover derden zal doen
eerbiedigen.
Overeenkomstige verklaringen zijn af
gelegd te Brussel ien ite Bern.
HET RIJTIJDENBESLUIT
De Bondi van Bedirijfsautohouders in
Nederland (BBN) wendde zich op 17 dezer
telegrafisch tot de Ministers van Sioieiale
Zaken en Waterstaat, met het verzoek,
oiml krachtens art. 52 lid 9 van het Rijtij
denbesluit een algemeene ontheffing te
verleenen, zlulks op de volgende gronden:
I. De strenge cbntröle v|opr de grens-
beveiliging veroorzaakt buitengewoon op
onthoud;
2. De tallc|0|Ze versperringen op de
wegen in de grensstrreek hebben tenge
volge, dat slechts zeer langzaaimi en langs
ontwegen gereden kan wiorden
3. Dicptr het onder de wapenen kolrrien
van dienstplichtige chauffeurs ontstaat een
tekort aan geschoold personeel.
Thans wordt vern^mien, dat tot en met
2 September a.s. ontheffing is verleend
Van de bepalingen in de art. 25, 26, 29,
30 en 32 va'n het Rijtuigenbesluit.
De ontheffing kjoimt hierop neer, dat
voiOir bestuurders vanvrachtauto's in
dienstbetrekking:
1. de werktijd nnlaxini|u|m! 14 uren mag
bedragen;
2. het totaal der werktijden per week
72 uren uilag bedragen;
3. de diensttijd maximum 16 uren mag
bedragen;
4. tusschen twee opeenvolgende dienst
tijden een onafgebroken rusttijd van 10
uren imloet zijh gelegen.
POST-TELEGRAAF TILËFOON
Het eerste automatische net in Zeeland
1 September in dienst
Op Virijfdag 1 September a.s. te 13 uur
30 zal als eerste automatische telefoon
centrale in Zeeland, die te Goes in
dienst worden gesteld.
Tegelijkertijd wordt het net 's-Heer
Hendrikskindëren opgeheven. De aange
slotenen K>p idit net worden overgebracht
naar het net Goes.
Van genoemd tijdstip af zal de telefo
nische verbinding met de aangeslotenen
op het betrokken net dien dag gedurende
korten tijd niet steeds tmlogelijk Zijn.
Daladier richt een persoonlijk
schrijven aan Hitier
Duitschland zal onze onaantast
baarheid eerbiedigen
Hitier antwoordt Daladier, dat
.de herziening is gekomen"
1 September in Zeeland het
eerste automatische telefoonnet
De exploitatie van het brug-
bedrijf der gemeente Tholen
Droog, warm weer
Zon op: Zon onder:
29 Aug. 5,05 18,55
Maan op: Maan onder:
29 Aug. 18,23 4,38
Volle Maan 22,29
Hoog- en laagwater te Zierikzee
Hoogwater: Laagwater:
29 Aug. 2,31 14,45 8,04 20,29
DE OLIE- EN BENZINE-VOORRADEN
De Koininklijke-Sheil heeft in overleg
met de regeering gezorgd vioor ruime
vopirraden van ruwe olie, stook- en huis
brandolie en van benzine. Het zal er,
mocht er een internationaal conflict uit
breken van de mogelijkheden van aanvoer
en den omvang van het verbruik afhangen
voor hoelang deze voorraden toereikend
zullen zijp. i U I
DE SITUATIE OP DE STEENKOLEN;
MARKT GUNSTIG
De situatie van de Nederlandsehe steen-
kolenmiarkt is biji uitstek gunstig te nioe-
Imien. Er is den laatsten tijd zeer veel
ingevoerd' en de productie van de Liml-
burgsche steenkolenmijnen is Zeer gun
stig geweest. Wat de kolenvoorziening
betreft kan Imen dan oiok, globaal gezien,
niet anders dan een zeer geruststellend
beeld krijgen. Bovendien zijn er bij! de
overheidsbedrijven lover het algemeen zeer
grcioite voorraden aanwezig.
VERSCHILLENDE BERICHTEN
Uitzondering verlof van opkomst
bij mobilisatie
Gedurende de laats'te dagen bereiken
het departement van Defensie vele ver-
zoeken, zoowel van werkgevers als van
werknemers, om aan dienstplichtigen ©n
aan reserve-personeel verlof of vrijstel
ling van opkomst bij mobilisatie te ver
leenen.
Bekend wordt gemaakt, dat onder de
huidige omstandigheden aan vorenbe
doelde verzoeken vooralsnog niet anders
dan bij zeer hooge uitzondering en dan
nog slechts in zeer dringende gevallen
gunstig gevplg kan worden gegeven.
Gemeenteraadsverkiezing
ongeldig verklaard
Men zal zich herinneren, dat de Raad
van Sint J a n s s t e e m weigerde zes ge
kozen raadsleden toe te laten omdat de
verkiezing niet normaal zpu hebben plaats
gehadi en er van omkioioperij (met
een „biertje") sprake was geweest.
Bedoelde raadsleden gingen van dit be
sluit in beroep biji Gedeputeerde Staten.
Wij vernemen thans, dat Ged. Staten dit
beroep |ongegrond' verklaard, en het be
sluit van den piuden Raad bekrachtigd,
hebben. I i Li LtlB